Το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών ΟΤΕ περνά στην ψηφιακή εποχή

Μεταξυ τού Αμαρουσίου και της Εκάλης, στην Κηφισιά, ανάμεσα στα πεύκα και άλλα αειθαλή, επί της οδού Πρωτέως 25, βρίσκεται εδώ και εικοσι-έξι χρόνια το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών ΟΤΕ, που αυτή την εποχή γιορτάζει την ολοκλήρωση του μεγάλου έργου της τεκμηρίωσης και ψηφιοποίησης των όλων των συλλογών του.

05.10.2016

Το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών ΟΤΕ είναι ένα από τα λίγα Μουσεία στην Ελλάδα που έχουν τεκμηριώσει και ψηφιοποιήσει το σύνολο των συλλογών τους. Αποτελεί το μοναδικό μουσείο τηλεπικοινωνιών στη χώρα μας, με στόχο τη διαφύλαξη της τεχνολογικής κληρονομιάς του ΟΤΕ και ταυτόχρονα της τεχνολογικής κληρονομιάς της Ελλάδος.

Τα αντικείμενα και τα αρχεία που έχουν ψηφιοποιηθεί σε διάστημα περίπου δύο ετών είναι περισσότερα από 23.000, που, το καθένα ξεχωριστά και όλα μαζί, αφηγούνται την ιστορία των τηλεπικοινωνιών και της χώρας. Σε αυτά περιλαμβάνονται 3.200 συσκευές, αντικείμενα και όργανα που σχετίζονται άμεσα και έμμεσα με την ιστορία των τηλεπικοινωνιών και την εξέλιξη των αντίστοιχων τεχνολογιών στην Ελλάδα από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι και σήμερα, 13.500 τηλεφωτογραφίες, που καλύπτουν σημαντικές στιγμές από την πολιτική, πολιτιστική και κοινωνική ιστορία της χώρας μεταξύ του 1949 – έτος λειτουργίας της τηλεφωτογραφικής υπηρεσίας στην Ελλάδα – έως τα τέλη της δεκαετίας του 1980. Επίσης, 3.700 τηλεγραφήματα των ετών 1859-1980 αναφερόμενα στον ιδιωτικό και οικονομικό βίο καθώς και την πολιτική και στρατιωτική ιστορία της Ελλάδας, που έχουν αποκτηθεί μέσω δωρεών και αγορών, 300 υλικά αρχείου όπως διαφημιστικές καταχωρήσεις, εφημερίδες και περιοδικά, 100 ώρες ταινιών που περιλαμβάνουν διαφημιστικές ταινίες, εκπαιδευτικά φιλμ και εκπομπές, εταιρικά φιλμ ΟΤΕ, αμοντάριστα πλάνα από πολιτικές και κοινωνικές εκδηλώσεις και 2.300 τηλεκάρτες.

_{Ένα από τα πρώτα τηλεγραφήματα εμπορικού χαρακτήρα το 1859, μετά την πόντιση υποβρυχίων καλωδίων που επέτρεπαν τη τηλεγραφική σύνδεση Αθήνας με Κωνσταντινούπολη}

«Η τεκμηρίωση και ψηφιοποίηση των συλλογών μας είναι ένα έργο για όλους”, δήλωσε μεταξύ άλλων η Executive Director Εταιρικής Επικοινωνίας Ομίλου ΟΤΕ και επικεφαλής του Μουσείου, κα. Ντέπη Τζιμέα. “Για το Μουσείο, καθώς ανοίγει νέους δρόμους για την περαιτέρω ερμηνεία και ιστορική ανάλυση των τεκμηρίων και τη διαχείριση των συλλογών και το τοποθετεί στον παγκόσμιο χάρτη των Μουσείων. Για τον Όμιλο ΟΤΕ, καθώς αναδεικνύει την συνεισφορά του όχι μόνο στις τηλεπικοινωνίες, αλλά και στην τεχνολογική, κοινωνική, πολιτική και οικονομική ιστορία της χώρας. Και το κυριότερο, για το ευρύ κοινό στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, γιατί καταγράφει και αφηγείται την ιστορία των τηλεπικοινωνιών και δίνει ανοιχτή πρόσβαση σε πληροφορίες και αντικείμενα μοναδικά στο είδος τους. Είναι μια επένδυση στην τεχνολογία και την καινοτομία ως όχημα για ένα καλύτερο κόσμο για όλους.»

_{Μεταλλική επιτραπέζια τηλεφωνική συσκευή του 1892, που σχεδιάστηκε προσωπικά από τον Lars Magnus Ericsson}

Σκοπός της τεκμηρίωσης ήταν η καταγραφή ταυτότητας για κάθε αντικείμενο και υλικό αρχείου που ανήκει στη συλλογή του Μουσείου, ενώ για επιλεγμένα αντικείμενα έγινε αναλυτική και εκτεταμένη τεκμηρίωση. Παράλληλα με το έργο, έγινε πρωτογενής συντήρηση των εκθεμάτων. Όσο για την ψηφιοποίηση, περιλάμβανε την επαγγελματική φωτογράφιση και καταχώρηση κάθε τεκμηρίου σε ηλεκτρονική μορφή. Το έργο υλοποιήθηκε σε συνεργασία με επιστήμονες-τεκμηριωτές, κατά τις σύγχρονες μουσειολογικές πρακτικές, και το κόστος της επένδυσης καλύφθηκε αποκλειστικά από πόρους του Ομίλου ΟΤΕ.

Πρόκειται για “ένα έργο περίπλοκο και πολυεπίπεδο, που δεν σταματά εκεί”, συνέχισε η κα. Τζιμέα, κάνοντας λόγο για μια πιθανή μελλοντική ψηφιοποίηση, εκείνη των σχεδίων όλων των κτηρίων του ΟΤΕ, καθότι έχουν αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον.

_{Τηλέγραφος, μέρος της συλλογής του μουσείου}

Στην κατάμεστη αίθουσα του Μουσείου παρουσιάστηκε και η νέα ηλεκτρονική του σελίδα (https://www.otegroupmuseum.gr/), που σχεδιάστηκε σύμφωνα με τα πρότυπα πολιτιστικών sites. Στο πλαίσιο του έργου, το μουσείο εξοπλίστηκε με το σύστημα διαχείρισης συλλογών MuseumPlus, καθώς και με την εφαρμογή eMuseumPlus, που οργανώνει τις συλλογές ψηφιακά και τις καθιστά προσβάσιμες διαδικτυακά. Μέχρι στιγμής 586 τεκμήρια των συλλογών και οι περιγραφές τους είναι διαθέσιμα σε όλους μέσα από το site, ενώ το υλικό εμπλουτίζεται συεχώς. Ακόμη, μέσα από την ιστοσελίδα ο επισκέπτης μπορεί να ενημερωθεί για τις νέες μουσειοπαιδαγωγικές δράσεις και τα προγράμματα 2016-17 για σχολικές ομάδες και οικογένειες, αλλά και να μάθει πληροφορίες για τις συλλογές και τα νέα του μουσείου.

Η είσοδος στο μουσείο είναι ελεύθερη για όλους, ενώ κατά τη διάρκεια της χρονιάς διοργανώνονται εκπαιδευτικές εκδηλώσεις. “Βασικό μας μέλημα είναι η δημιουργική εμπειρία”, τόνισε η κα. Νικολέτα Λιακοσταύρου, επικεφαλής, του Μουσείου, “να δούμε δηλαδή τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος σε όλες τις εποχές προσπάθησε να βρει τα μέσα για να αξιοποιήσει μία βασική του ανάγκη, την επικοινωνία“.

_{Παλιός τηλεφωνικός θάλαμος από τη συλλογή του Μουσείου}

Στην ξενάγηση της έκθεσης “Διαδρομές” που ακολούθησε, περιηγηθήκαμε σε δύο μεγάλες περιόδους: στην “προηλεκτρική“, που περιλαμβάνει τις τηλεπικοινωνιακές επινοήσεις από την ελληνική αρχαιότητα και το Βυζάντιο, καθώς και στη “μεταηλεκτρική“, που αφορά τις τηλεπικοινωνιακές εφευρέσεις από την ανακάλυψη του ηλεκτρισμού μέχρι τις νεώτερες τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες. Έτσι, από τον υδραυλικό τηλέγραφο του Αινεία του Τακτικού κατά τον 4ο π.Χ.αι. περάσαμε στο ωρονόμιο του Λέοντα του Μαθηματικού κατά τον 9ο μ.Χ. αι., στα χειροκίνητα τηλέφωνα στα τέλη του 19ου αι., κι από εκεί στο τηλεοπτικό στούντιο στην Ελλάδα του 1960 και στην αίθουσα “Κινητής Τηλεφωνίας”.