Ο εξερευνητής των παραστάσεων – Βάκχες του Ευριπίδη από την Άντζελα Μπρούσκου για το Φεστιβάλ Επιδαύρου

Την ιδιότυπη αυτή τραγωδία του Ευριπίδη επέλεξε να σκηνοθετήσει για το φετινό Φεστιβάλ η ρηξικέλευθη Άντζελα Μπρούσκου. Αν και το όνομα της σκηνοθέτιδας είναι συνδυασμένο με πρωτοποριακές και «καθαρές» επαναστατικές προσεγγίσεις, στη συγκεκριμένη παράσταση «μπέρδεψε» κλασικά με μοντέρνα στοιχεία.

Κάτω από τους ήχους μυσταγωγικής μουσικής και μέσα στο ημίφως εμφανίζεται ο θεός Διόνυσος, εντυπωσιακός και εκρηκτικός όπως αρμόζει σε ροκ star (ντυμένος με δερμάτινο κοστούμι). Ο χορός-οπαδοί του, στολισμένος και αυτός με φύλλα στα μαλλιά αλλά και με σκισμένες βερμούδες, περιμένει να τον αποθεώσει σε κάθε του βήμα, μέσα σε κατάσταση έξαλλου ενθουσιασμού, υπηρετώντας την βακχεία, χορεύοντας άλλοτε σε ανατολίτικους ρυθμούς και άλλοτε με ηλεκτρονικά μπιτ. Το συνονθύλευμα αυτό, αν και αρχικά παραξενεύει, καταληκτικά αποκτά μια ενδιαφέρουσα διάσταση και σίγουρα δεν ενοχλεί. Ένσταση ίσως για τον υπέρμετρα ραπ χορό την ώρα της αποκάλυψης της παρουσίας του Πενθέα στη μυσταγωγία των Μαινάδων, που δεν αφήνει να εξελιχθεί η αγωνία του ήρωα αλλά και των θεατών, τη στιγμή μάλιστα που ακολουθεί η ωμοφαγία.

Αντιθέτως από τις πιο όμορφες στιγμές-εικόνες ο τελευταίος χορός των Βακχών, κυριευμένος από την ένθεη μανία, έξω από την ορχήστρα (της Επιδαύρου, όπου είδαμε τη συγκεκριμένη παράσταση), ανάμεσα στα δέντρα, σε φυσικό σκηνικό, μας μεταφέρει σε κυριολεκτικό τελετουργικό βακχικής λατρείας.

Η ερμηνεία του Άρη Σερβετάλη (Πενθέας), αξιοπρεπής μεν, συνηθισμένη όμως στη μανιέρα του ηθοποιού, ίσως μονότονη και αυστηρή για αυτό το δράμα, αφού δεν κατάφερε να δώσει την ένταση του τραγικού Πενθέα.

Η Μαρία Κίτσου (Τειρεσίας), ένας υποδειγματικός μάντης, που προασπίζεται με πάθος τη νέα θρησκεία.

Η Άντζελα Μπρούσκου επέλεξε τον ρόλο της Αγαύης χωρίς όμως να προσφέρει μια ενδιαφέρουσα ερμηνεία. Ο χαρακτήρας αυτός, που αποτελεί έναν από τους τραγικότερους του κόσμου του αρχαίου δράματος, δεν υπηρετήθηκε στη συγκεκριμένη δουλειά ως προς τη διάσταση αυτή. Αντιθέτως, είδαμε μια Αγαύη στατικά αφελή, φλύαρη ακόμα και τη στιγμή της συνειδητοποίησης του εγκλήματος, χωρίς ψήγματα σπαραγμού.

Ο Γιώργος Μπινιάρης (Κρέοντας), που κυριαρχεί στο τελευταίο επεισόδιο, καλύπτοντας τον αναμενόμενο αλλά εν τέλει απόντα θρήνο της κόρης του, κινείται σε μια παραδοσιακή και συνάμα «ασφαλή» ερμηνεία.

Το σίγουρο είναι ότι θα θυμόμαστε την παράσταση αυτή για την ερμηνεία της Αγλαΐας Παππά (Διόνυσος). Δυναμική, αλαζονική όπως άρμοζε, κυρίευσε με τη φωνή και την εκρηκτική της παρουσία το αργολικό θέατρο, προσφέροντας μια ερμηνεία αριστουργηματική, υποδειγματική, μάθημα υποκριτικής τέχνης. Κινήθηκε με άνεση ανάμεσα στο κλασικό και το μοντέρνο υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες και έπλασε έναν θεό, που «έστειλε» την κυρίαρχη παρουσία του στο κοινό. Έναν θεό -μαζί και μια ερμηνεία- επιβλητικό, ιδιαίτερα στην τελευταία σκηνή της παρουσίας του με την κανονική του διάσταση, όταν πια η κάθαρση έχει έλθει (αξιοπρόσεκτη ακόμη και η αλλαγή της φωνής της Παππά στο μέρος αυτό).

Η παράσταση αυτή με τα πολλά ανδρόγυνα χαρακτηριστικά, με την ευρύτερη έννοια του όρου -Διόνυσος και Τειρεσίας ερμηνευμένοι από γυναίκες, μεταμόρφωση του Πενθέα σε τρανσέξουαλ Μαινάδα, Μαινάδες αποτελούμενες από γυναίκες και άντρες – είχε σίγουρα πολλά αξιόλογα στοιχεία, ήταν καλοδουλεμένη, άψογα συντονισμένη, καθόλου αδιάφορη. Ίσως ένας πιο σαφής χαρακτήρας, κλασικός ή -το πιθανότερο- μοντέρνος, υπηρετούσε καλύτερα την τραγική τέχνη που ασφαλώς δεν περιορίζεται σε στυλιζαρισμένες στα πλαίσια τους καθωσπρεπισμού προσεγγίσεις.

Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση, εδώ

Ο Νίκος Ρουμπής είναι βασικά φιλόλογος και γενικά πολλά άλλα, ανάμεσα στα οποία “εξερευνητής” άπειρων παραστάσεων, θεατρικών και μη. Αιγόκερως, λάτρης της Σαμοθράκης, της Ανάφης αλλά και της Ισλανδίας. Όσο ζει, ελπίζει!