17 Κλωστές: Όταν η κοινωνία επιτίθεται στα τέρατα που θρέφει – Είδαμε το συγκλονιστικό φινάλε

Περίπου ένα χρόνο πριν, ο κύκλος ‘Έτερος Εγώ” έκλεινε επισήμως μετά από τρεις φοβερά επιτυχημένες σεζόν (και μία ταινία) και – θυμάμαι – αναρωτιόμουν τι θα μπορούσε να κάνει ο Σωτήρης Τσαφούλιας, για να ξεπεράσει αυτό το επίπεδο. Μερικούς μήνες αργότερα έγινε γνωστό ότι ο σκηνοθέτης θα συνεργαζόταν με τη Μιρέλλα Παπαοικονόμου και την Κάτια Κισσονέργη, για να φέρουν στην COSMOTE TV κάτι εντελώς διαφορετικό: μία δραματική σειρά εποχής, ένα true crime, βασισμένο στην πραγματική ιστορία του πρώτου serial killer που γνώρισε η χώρα, το μακρινό 1909 στα Κύθηρα. Φυσικά, μιλάμε για τις “17 Κλωστές”.

Από τα πρώτα κιόλας επεισόδια, νομίζω ότι έγινε ξεκάθαρο πως αυτή η σειρά δεν θα ήταν σαν όλες τις άλλες. Το επίπεδο ήταν εμφανώς ανεβασμένο, με κινηματογραφικά πλάνα και την εγγύηση που αποτελεί ένα σενάριο δια χειρός Μιρέλλας Παπαοικονόμου.

Φυσικά, και η ιστορία ήταν από μόνη της συγκλονιστική, σίγουρα πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα. Ακόμα πιο “πρωτόγνωρος” όμως ήταν ο τρόπος με τον οποίο μεταφέρθηκε αυτή η ιστορία στις οθόνες μας, χωρίς τις μελό σκηνές που συνηθίζουν οι δραματικές ελληνικές σειρές, αλλά με την απαραίτητη ωμότητα που πρέπει να τολμήσεις όταν γυρίζεις ένα true crime.

Ο Πάνος Βλάχος ως Καστελάνης, 17 Κλωστές/COSMOTE TV.

Κάπως έτσι, οι Δευτέρες μου ήταν αφιερωμένες στις “17 Κλωστές” και μετά από έξι επεισόδια φτάσαμε αισίως στο φινάλε της σειράς, χθες (Δευτέρα 26/02). Με κάθε θέληση να αποφύγω τα spoiler, θα προσπαθήσω να μεταφέρω μερικές από τις σκέψεις μου – σκέψεις που νομίζω θα με “βασανίζουν” καιρό ακόμα.

Ο Καστελάνης (Πάνος Βλάχος) έχει επιστρέψει στο νησί του, τα Κύθηρα, όπου συνειδητοποιεί ότι οι συντοπίτες του συνεχίζουν να τον αντιμετωπίζουν με μίσος και δυσπιστία. Ακόμα και οι πιο κοντινοί του φίλοι τού κλείνουν την πόρτα, με αποκορύφωμα ίσως την πιο δύσκολη στιγμή της ζωής του – και εκεί όλο το νησί του γυρνά και πάλι την πλάτη. Εκεί, πνιγμένος από το άδικο που βίωσε όλα αυτά τα χρόνια και υπό την επιρροή ναρκωτικών ουσιών, ο Καστελάνης σιγά σιγά τρελαίνεται και διαπράττει το έγκλημα που θα τον στιγματίσει μια και καλή.

Αν και πάνω – κάτω γνωστό (ξέρεις δηλαδή ότι ο Καστελάνης θα σκοτώσει 15 συντοπίτες του), το φινάλε ήταν όσα ήλπιζα και ακόμα περισσότερα. Ο Πάνος Βλάχος δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας, όταν ως Καστελάνης “συνομιλεί” με τους δαίμονές του, η σκηνή του εγκλήματος ήταν (επιτέλους!) ρεαλιστική – και νομίζω αυτή είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό σε ελληνική σειρά – και η τελευταία σκηνή, είναι η γροθιά στο στομάχι που περίμενες. Αναρωτιέσαι πώς γίνεται μία στιγμή να καταστρέψει τη ζωή ενός ανθρώπου (ή μάλλον 17 ανθρώπων), πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα αν έδειχναν περισσότερη συμπόνια στον Καστελάνη (και στον κάθε Καστελάνη), αν δεν έπεφτε όλη η κοινωνία του νησιού να τον κατασπαράξει αδίκως.

Θυμάμαι ότι στην παρουσίαση της σειράς, οι Σωτήρης Τσαφούλιας, Κάτια Κισσονέργη, Μιρέλλα Παπαοικονόμου αμφιταλαντεύονταν για το αν ο Καστελάνης έφτασε να διαπράξει αυτή την κτηνωδία “μόνος” του, ή αν όσα είχε ζήσει μέχρι εκείνη την ημέρα, τον “έσπρωξαν” στην τρέλα. Μάλλον, δεν θα μάθουμε ποτέ την πραγματική απάντηση, ωστόσο αν κάτι είναι σίγουρο είναι ότι η ανθρωποφαγία σίγουρα δεν βοήθησε στην περίπτωσή του.

Η τραγική ειρωνεία είναι ότι τις τελευταίες εβδομάδες μερικοί ισχυροί άνθρωποι και ΜΜΕ προσπάθησαν να “ακυρώσουν” τον πρωταγωνιστή της σειράς, Πάνο Βλάχο, διαστρεβλωνοντας τα λόγια του σε ένα θέατρο του παραλόγου, το οποίο πολύ μου θύμισε τον παραλογισμό που αντιμετώπισε ο Καστελανης. Στη δική μας περίπτωση, η καμπάνια “ακύρωσης” βέβαια δεν πέτυχε τον σκοπό της , όλοι καταλάβαμε τι εννοούσε ο Πάνος Βλάχος – μίλησα και εδώ για αυτό.

Παραμένει ωστόσο τρομακτικό το γεγονός ότι σχεδόν έναν αιώνα αργότερα, δεν έχουν αλλάξει και τόσα πολλά. Οι άνθρωποι συνεχίζουν να δείχνουν το σκληρό τους πρόσωπο, ίσως γιατί έτσι έχουμε μάθει σαν κοινωνία: να ξεχνάμε τα δικά μας προβλήματα, να παίρνουμε μια εφήμερη ικανοποίηση, να νιώθουμε ανώτεροι όταν κάνουμε κάποιον άλλον να νιώθει κατώτερος – είτε το αξίζει, είτε όχι, εξάλλου οι σκοποί τέτοιων επιθέσεων αφορούν συνήθως περισσότερο προσωπικούς, παρά κοινωνικούς σκοπούς. Και όχι μόνο αυτό, αλλά αυτή η “ανθρωποφαγία” έχει πια μεταφερθεί από την εκάστοτε μικρή τοπική κοινότητα σε… εθνικό επίπεδο (όπου δηλαδή μπορεί να φτάσει ένα τηλεοπτικό κανάλι εθνικής εμβέλειας) – και αντιστοίχως η λεγόμενη ακύρωση (που δεν συγχωρεί κανέναν και τίποτα) έχει γίνει ολόκληρη κουλτούρα.

Νομίζω ότι αν πρέπει να πάρουμε ένα κάτι από τις “17 Κλωστές”, αυτό είναι ότι αν θέλουμε να λεγόμαστε άνθρωποι, πρέπει να πράττουμε και σαν άνθρωποι. Να ακούμε τον άλλον ακόμα κι αν έχει διαφορετικές απόψεις, να κάνουμε διάλογο και να του δίνουμε την ευκαιρία να μας εκπλήξει θετικά. Και όταν έρθει η ώρα να κρίνουμε κάποιον για τις πράξεις του, να θυμηθούμε να ρίξουμε μια ματιά γύρω μας, αλλά και μέσα μας, γιατί μπορεί να μεγαλώνουμε στην ίδια κοινωνία, αλλά οι συνθήκες δεν είναι για όλους ίδιες – και μάλλον δεν ξέρεις πως θα αντιδρούσες στις συνθήκες αυτές, μέχρι να τις ζήσεις κι εσύ.