MENU
Κερδίστε Προσκλήσεις
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
29
ΜΑΡΤΙΟΥ
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

Είναι ο “Κολοσσός” του Γκόγια; Όταν ένα από τα πιο φημισμένα μουσεία του κόσμου δεν παραδέχεται το λάθος του

Ο Κολοσσός, ένας από τους πιο γνωστούς πίνακες του κόσμου, έχει προκαλέσει διαμάχη εδώ και πολλά χρόνια σχετικά με την προέλευση του, εν μέρει λόγω της αναποφασιστικότητας του Μουσείου ντελ Πράδο

Φρανθίσκο Γκόγια, Ο Κολοσσός (1818–25). Courtesy of Museo Nacional del Prado, Madrid.
Φρανθίσκο Γκόγια, Ο Κολοσσός (1818–25). Courtesy of Museo Nacional del Prado, Madrid.
author-image Ειρήνη Μωραϊτη

Ο Κολοσσός, ένας από τους πιο γνωστούς πίνακες του κόσμου, έχει προκαλέσει διαμάχη εδώ και πολλά χρόνια σχετικά με την προέλευση του. Όταν το Μουσείο ντελ Πράδο το είχε πάρει στην κατοχή του, θεωρείτο “αυθεντικό Γκόγια”, στη συνέχεια όμως αποφασίστηκε ότι επρόκειτο για έργο μαθητή του. Σήμερα, αυτή η απόφαση άλλαξε πάλι, και το έργο αποδόθηκε και πάλι στον Ισπανό καλλιτέχνη Φρανθίσκο Γκόγια, 13 χρόνια μετά.

Η απόφαση αυτή όμως δεν είναι τόσο απλή. Συγκεκριμένα, οι επιμελητές του μουσείου, φαίνεται να μην είναι και τόσο σίγουροι. Το έργο, που εδώ και κάποια χρόνια, δήλωναν ότι αποτελεί δημιουργία μαθητή, τώρα το αποδίδουν στον ΓκόγιαΕδώ και χρόνια δήλωναν ότι ήταν μια δημιουργία που έκανε ένας μαθητευόμενος, τώρα λένε ότι τελικά αποδίδεται στο Γκόγια, αποκαλώντας το όμως “αυτογραφία”.

Σύμφωνα με μία ανώνυμη πηγή της βρετανικής Independent, αυτός ο (όχι τόσο ξεκάθαρος) όρος επιλέχθηκε “για να αντανακλά τη συνεχιζόμενη διαφωνία σχετικά με την προέλευση του πίνακα”. Με λίγα λόγια ακόμα δεν δηλώνεται ξεκάθαρα αν ο “Κολοσσός” είναι σίγουρα αυθεντικός Γκόγια.

Φρανθίσκο Γκόγια, Ο Κολοσσός (1818–25). Courtesy of Museo Nacional del Prado, Madrid.

Φρανθίσκο Γκόγια, Ο Κολοσσός (1818–25). Courtesy of Museo Nacional del Prado, Madrid.

Τα λάθη του Μουσείο ντελ Πράδο και οι αντιδράσεις για τη “βιαστική” απόφαση

Η προέλευση του έργου δέχεται αμφιβολίες για πάνω από μια δεκαετία, από τη στιγμή που η Μανουέλα Μένα, ειδική στο έργο του Γκόγια και έφορος του μουσείου, δήλωσε το 2008: «Αυτό το έργο είναι μια προχειροδουλειά από τον Ασένσιο Χούλια, έναν άγνωστο μαθητευόμενο του Ισπανού ζωγράφου». Η Μένα μάλιστα ισχυρίστηκε ότι τα αρχικά «A.J.» βρίσκονταν στη γωνία του πίνακα.

Αλλά αυτή η άποψη είχε πάντα τους επικριτές της, και ορισμένοι λένε τώρα ότι η πρόσφατη αλλαγή πλεύσης του μουσείου πάνω στο θέμα, δείχνει από μόνη της το πρόβλημα.

Μια πρόσφατη έκθεση, «Goya and the Graphic Imagination» στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης, παρουσίασε το έργο του Καθισμένος Γίγαντας, μια έκδοση με τονική οξυγραφία του Γκόγια, που σχετίζεται στενά με τον Κολοσσό, χρησιμοποιώντας το ως εικόνα προώθησης της έκθεσης.

Φρανθίσκο Γκόγια, Καθισμένος Γίγαντας, (1814–18). Courtesy of the Metropolitan Museum of Art.

Φρανθίσκο Γκόγια, Καθισμένος Γίγαντας, (1814–18). Courtesy of the Metropolitan Museum of Art.

Το Met αναγνώρισε ότι δεν υπάρχει ομοφωνία για την προέλευση του  Κολοσσού, αλλά ότι υπάρχει μία αυξανόμενη υποστήριξη για να επιστραφεί στον Γκόγια.

«Αν ο πίνακας είναι έργο κάποιου στούντιο, τότε ο καλλιτέχνης δανείστηκε τη μορφή του Κολοσσού από την εκδοχή του Γκόγια», δήλωσε το μουσείο. «Λαμβάνοντας υπόψη τη φαντασία και την πρωτοτυπία του, φαίνεται πολύ απίθανο ο Γκόγια να δανείστηκε τη φιγούρα από τη ζωγραφική κάποιου άλλου και να την χρησιμοποίησε ως βάση για την δική του» πρόσθεσαν.

Στο El Diario, ο ιστορικός τέχνης Peio H. Riaño έγραψε ότι το μουσείο αποκατέστησε το όνομα του Γκόγια, χωρίς να δώσει καμία εξήγηση, εκμεταλλευόμενο την αναδιοργάνωσή του για να περάσει την απόφαση απαρατήρητα,  χωρίς να προκαλέσει αντιδράσεις.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑΑντόν Τσέχωφ: Τα γνωστότερα αποφθέγματα του ανθρώπου που άλλαξε το θέατρο12.09.2018

Πώς έφτασε το έργο στο Μουσείο;

Ο Κολοσσός πιστεύεται ότι δημουργήθηκε μεταξύ κατά το 1818-1825 ως απάντηση του Γκόγια στη γαλλική κατοχή της Ισπανίας, μετά τη νίκη του Ναπολέοντα στον πόλεμο της Ιβηρικής Χερσονήσου. Ο γίγαντας που δεσπόζει πάνω από το τοπίο λέγεται ότι αντιπροσωπεύει τις ισπανικές προσπάθειες να απομακρύνει την κατοχή.

Η δωρεά έγινε από την ιδιοκτησία του Πέδρο Φερνάντεζ Ντουράν και αποτελεί μέρος της συλλογής του Πράδο από το 1931. Σε ένα απόθεμα της περιουσίας της Χοσέφα Μπαγιέ, συζύγου του Γκόγια, μετά τον θάνατό της το 1812, παρατίθεται ένας πίνακας που αναφέρεται ως “Ο Γίγαντας” και είναι ίδιου μεγέθους με τον Κολοσσό.

Ωστόσο, η απόδοση του στον Γκόγια αμφισβητείται από το 1992, όταν ολοκληρώθηκαν οι εργασίες αποκατάστασης της εικόνας. Τότε αφαιρέθηκε η ετικέτα που ταυτοποιεί τον πίνακα ως αυθεντικό του Γκόγια -μία πράξη άκρως αμφιλεγόμενη.

Όταν η Μένα αποσύρθηκε το 2018 από το Μουσείο, άλλοι ειδικοί του Prado ήταν πρόθυμοι να αποκαταστήσουν την αξία του πίνακα, σύμφωνα με τους Times του Λονδίνου.

Το Πράδο αρνήθηκε να σχολιάσει στο Artnet News, αλλά ένας εκπρόσωπος του μουσείου είπε στην Independent: «Έχουμε αλλάξει την απόδοση ως μέρος μιας αναδιοργάνωσης των έργων του 19ου αιώνα. Φαινόταν η κατάλληλη στιγμή να το κάνουμε αυτό, για να αντικατοπτρίεται η συνεχιζόμενη συζήτηση σχετικά με τη προέλευση του έργου, αλλά σε καμία περίπτωση δεν λέμε ότι είναι έργο του Γκόγια».

Οι απόψεις, ακόμα και μέσα στο Μουσείο ντελ Πράδο, λοιπόν, φαίνονται να διίστανται, ενώ η διοίκηση του μουσείου δεν έχει ακόμα δώσει κάποια επίσημη απάντηση στους επικριτές της.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑΛεονάρντο Ντα Βίντσι: Tιμή ρεκόρ για έναν μικροσκοπικό πίνακά του12.09.2018

Με πληροφορέις από την Independent, τους Times και το Artnet News

Περισσότερα από Εικαστικά
VIMA_WEB3b