Θεατής: “Θέλω μια χώρα” στο Θέατρο Τέχνης

Το Έργο

Η Ελλάδα στην καρδιά της κρίσης. Η Ελλάδα του τώρα σε σύγκριση με το λαμπρό παρελθόν της και το αβέβαιο, μάλλον δραματικό, μέλλον. Η ανάγκη για φυγή, για άτακτη φυγή, η αναζήτηση του τρόπου διαφυγής για την εύρεση μιας καινούργιας πατρίδας, όπως την προσδιορίζουν τα όνειρα και οι επιθυμίες. Το «Θέλω μια χώρα» του Αντρέα Φλουράκη αποτελεί ένα κείμενο – πέρασμα ανάμεσα στο έχω, το αφήνω, το ελπίζω σε μια νέα χώρα. Έργο χωρίς συγκεκριμένη πλοκή, διαλογικές σκηνές και βασικά πρόσωπα – ήρωες σηματοδοτεί τον αποχαιρετισμό στο παρελθόν και το καλωσόρισμα στο άγνωστο νέο. Σκόρπιες φράσεις αποστροφής για τη σαθρή χώρα που αργοπεθαίνει και αγωνίας για εκείνη τη μελλοντική. Κείμενο έξω από θεατρικές φόρμες θέτει ως πρωταγωνιστή το σύνολο, την κοινή κραυγή και αγωνία που πηγάζει από φόντο επίκαιρο, την Ελλάδα της καμπής.

Παράσταση-Ερμηνείες

Η παράσταση θα μπορούσε να χαρακτηριστεί όχι ως αληθοφανής αλλά ως αληθής, καθώς δε στηρίζεται σε τίποτα το υπερβολικό, πλαισιώνεται από τύπους καθημερινούς, συνηθισμένους ανθρώπους της διπλανής πόρτας. Στην αρχή τέσσερις ξένοι (ένας Πορτογάλος, ένας Αφγανός, μια Φιλιππινέζα και ένας Ελβετός), εμφανίζονται αθόρυβα και εκφράζουν τις εντυπώσεις τους από τη διαμονή στη χώρα. Αν και ο καθένας τους βρέθηκε εδώ για διαφορετικό λόγο τώρα ήρθε η ώρα όλοι τους να σταθούν αντιμέτωποι στο περιβάλλον που κάποτε επέλεξαν και που σίγουρα πια δε φαντάζει ως Γη της Επαγγελίας. Αμέσως μετά ακολούθησε η κατάληψη της σκηνής (κυριολεκτικά) από πενήντα μαθητές και αποφοίτους της Δραματικής Σχολής του Θεάτρου Τέχνης δημιουργώντας ένα ευφάνταστο σκηνικό: μια πλαζ στην οποία συναντάμε το σύνολο της νεολαίας, από τα καλλίγραμμα και επιδεικνυόμενα κορμιά ως το θρησκόληπτο άκρο.

Είναι όλοι τους εκεί, ανάμεσα στις ξαπλώστρες και τον φραπέ, για να αποδοκιμάσουν πηγαία με μια φωνή και με μια ψυχή ό,τι τους πνίγει και να καταλήξουν: «Η χώρα πέθανε. Να πάει στον αγύριστο. Μας έβγαλε τα συκώτια. Θεός σχωρέσ’ τη. Πάει, πέθανε. Ζήτω η νέα χώρα! Ζήτω». Νεανικός ενθουσιασμός στην έκφραση του αντίθετου, καθόλου στημένος, άψογα συντονισμένος, έδωσε παλμό, ηχηρή παρουσία και νόημα, δημιουργώντας μια πολύβουη φασαρία, άκρως αρεστή στο αποτέλεσμα της. Κάπου παράμερα από τα απογοητευμένα νιάτα στέκεται μια γυναίκα της παλαιότερης γενιάς και παρακολουθεί σιωπηλά την εξέλιξη της αγανάκτησης.

Λίγο πριν το τέλος, την έλευση της νέας χώρας, μιας ίσως ακόμα πιο μεγάλης απογοήτευσης, θα παρέμβει με έναν ιδιότυπο τρόπο, θυμίζοντας τον Ελύτη, τον Αναγνωστάκη και άλλους μεγάλους: η τέχνη αυτή μπορεί να είναι μια γέφυρα ανάμεσα στο παλιό και το νέο, ένα πέρασμα από τη φθορά στην ελπίδα. Η Ρένη Πιττακή, συνταρακτική, με το ολιγόλεπτο αλλά ουσιώδες πέρασμα της, μοιάζει να ανάβει το φως δείχνοντας ένα μονοπάτι, μια διέξοδο διαφυγής.

Σύνολο

Αν και ήταν μια παράσταση με φαντασία εστίασε με επιτυχία και ακρίβεια στην επικαιρότητα. Χωρίς κάτι εξεζητημένο, με κύριο όπλο το νεανικό σφρίγος που απλώθηκε από την αφέλεια ως τη συνείδηση, από το χιούμορ ως τη συγκίνηση, από την απάθεια ως την ένταση έπεισε για τις αλλοπρόσαλλες καταστάσεις που περιγράφει. « Η χώρα πέθανε!» είναι το τελευταίο σπάραγμα, αλλά ποια είναι εκείνη η νέα που έρχεται; «Όλα έφταιγαν και όλα πάνε πια… Μήπως όμως υπήρχαν και… καλά;» Αγωνίες που καταγράφηκαν στην παράσταση και αναδύονται στο υποσυνείδητο του καθενός. Ο ενθουσιασμός των νεαρών ηθοποιών (ο καθένας χωριστά και στο σύνολο τους οι μαθητές του Τέχνης ζωγράφισαν στον θαλασσινό καμβά), επιδέξια συντονισμένος και πρωτότυπα δοσμένος (εύσημα στη σκηνοθεσία της Μαριάννας Κάλμπαρη), ήταν η ωραιότερη έκπληξη για το κλείσιμο του φετινού Φεστιβάλ Αθηνών.