Reviews

Μία νέα διάσταση στην παρακολούθηση ενός θεατρικού δρώμενου έδωσε ο Μιχαήλ Μαρμαρινός με την παράσταση Insenso που σκηνοθέτησε στα πλαίσια του φετινού φεστιβάλ Αθηνών σε κείμενο του Δημήτρη Δημητριάδη. Η προσπάθεια των δύο δημιουργών ήταν να παρουσιάσουν μία όπερα χωρίς μουσική, βασισμένη στο έργο Senso του Λουκίνο Βισκόντι, που όμως δεν είναι όπερα, αλλά κινηματογραφική ταινία.

Με τον Οιδίποδα Τύραννο του Σοφοκλή, ένα από τα πιο εμβληματικά έργα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας και του θεάτρου έκανε πρεμιέρα φέτος το φεστιβάλ Επιδαύρου. Η σκηνοθεσία ήταν του Λιθουανού Τσέζαρις Γκραουζίνις με τον Αιμίλιο Χειλάκη και τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.

Ένα βαρύ κι ασήκωτο ποιητικό αφήγημα γνώρισε μία βαριά και δυσκίνητη σκηνική μεταφορά στην παράσταση "Λάμπρος Ζακύνθου αρ. 12" στην Πειραιώς 260 για το Φεστιβάλ Αθηνών, σε σκηνοθεσία Σύλβιας Λιούλιου. Πρόκειται για το Ζ.12 Σολωμικό χειρόγραφο, το οποίο περιγράφει την τραγική ιστορία του επαναστάτη Λάμπρου, "κακοήθους αλλά μεγαλόψυχου άνδρα", και της "δυστυχούς" Μαρίας, με την οποία "έλαβε τέσσερα τέκνα" και που έμελλε να "κάμει χωρίς να το γνωρίζει γυναίκα την εδική του κόρη."

Την τρέλα ενός ανθρώπινου, αλλά και ταλαιπωρημένου Δον Κιχώτη σε κοντράστ με την βάρβαρη τρέλα του κόσμου, μας παρουσίασε με πιο σύγχρονους όρους και εικόνες η πρωτοποριακή θεατρική ομάδα Blitz στην σκηνή της Πειραιώς 260 για το Φεστιβάλ Αθηνών.

Στον πατριάρχη του ρεμπέτικου και σε έναν από τους ογκόλιθους της ελληνικής μουσικής παράδοσης, τον Μάρκο Βαμβακάρη πραγματοποιήθηκε ένα μικρό αφιέρωμα σε σχέση με την τεράστια μουσική του αξία στο Ηρώδειο, μέσα στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών.

Στο σκάκι υπάρχει ως κίνηση η θυσία, δηλαδή η καταστροφή ενός σημαντικού κομματιού, προκειμένου να πετύχεις τη νίκη. Θυσία όμως υπάρχει και στο πολιτικό σκάκι, όπως αποδεικνύεται από το γεγονός ότι ο ηγεμόνας των Αχαιών Αγαμέμνονας θυσιάζει για πολιτικούς σκοπούς την κόρη του, στην τραγωδία Ιφιγένεια εν Αυλίδι του Ευριπίδη.

Κινηματογράφος πάνω στο θεατρικό σανίδι, σε μία πετσοκομμένη εκδοχή της Δεσποινίδος Ζυλί του Στρίμπεργκ ήταν αυτό που παρακολουθήσαμε από τον βερολινέζικο θίασο Schaubühne, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Η απόδοση του έργου είναι της βρετανίδας Katie Mitchell, που υπογράφει και τη σκηνοθεσία μαζί με το Leo Warner.

Το θερινό σινεμά είχε μεγάλο σουξέ στην Ελλάδα και τώρα περνάμε στη νέα φάση, αυτή του θερινού θεάτρου. Χώροι ακατοίκητοι με αυλές και εγκαταλελειμμένα σπίτια μετατρέπονται σε ανοιχτά θέατρα, που χρησιμοποιούν σαν σκηνικά τα άδεια κτήρια. Μέσα σε έναν τέτοιο χώρο, παρακολουθήσαμε την Αγγέλα του Γιώργου Σεβαστίκογλου σε σκηνοθεσία Ένκε Φεζολλάρι, σε μια αυλή στον Κεραμεικό (Κεραμεικού 28).

Τη δόξα της Sharon Stone στην ταινία που την έκανε διάσημη, το Βασικό Ένστικτο του Βερχόφεν, φαίνεται ότι ζήλεψε η ηθοποιός στο Golgota Picnic (Πικνίκ στον Γολγοθά) που ανέβηκε στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών. Η ηθοποιός, όπως και η διάσημη αμερικανίδα ηθοποιός, άνοιξε τα πόδια και αποκάλυψε τι κρύβεται εκεί μέσα. Κι ο φακός της κάμερας έδειξε την εικόνα, η οποία προβλήθηκε σε γιγαντοοθόνη.

Ένα μεγάλο έργο του 'Αντον Τσέχωφ σε μία μινιμαλιστική προσέγγιση με στοιχεία μιούζικαλ, κωμωδίας και μελοδράματος και λιτά σκηνικά, παρακολουθήσαμε στο Baumstrasse. Οι "τρεις αδερφές"παρουσιάζονται από την δεκαμελή θεατρική ομάδα Δρόμος με Δέντρα, η οποία σκηνοθετεί τον εαυτό της.

Μάθημα του τι είναι θέατρο διά της εις άτοπον απαγωγής παρέδωσε στα γαλλικά (με υπέρτιτλους) η φλαμανδική κολλεκτίβα De KOE με την παράσταση "Βρίζοντας το κοινό" στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών, στην θεατρική σκηνή της Πειραιώς 260.

Πάλη των τάξεων και πάλη των φύλων, στην πιο άγρια μορφή τους. Στον Στρίμπεργκ οι σχέσεις άντρα- γυναίκας αγγίζουν τα όρια της ανθρωποφαγίας. Χαρακτηριστικότατο έργο του η Δεσποινίς Τζούλια, το οποίο, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Λιγνάδη ανέβηκε στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών.

Το να βιώνεις τη μοναξιά της κορυφής είναι ένα όνειρο, αλλά έχει και τα προβλήματά του. Αφενός έχει πολλή μοναξιά, αφετέρου είναι μια θέση που την διεκδικούν πολλοί και φοβάσαι ότι οιαδήποτε στιγμή μπορείς να την χάσεις. Αυτά μας δείχνει η περίπτωση του Αρχιμάστορα Σόλνες, ενός πολύ σημαντικού έργου του ώριμου Χένρικ Ίψεν, που ανεβαίνει στο θέατρο του Κέντρου Πολιτισμού Ελληνικός Κόσμος σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά.

Μία Ισπανία αρκετά κοντά στην ματιά των τουριστών της, με τα κλισέ των ταυρομαχιών, της περιφέρειας, της οικογενειοκρατίας και της μητριαρχίας, μαζί με ένα σκληρό δράμα γραμμένο σε μία ποιητική γλώσσα παρακολουθήσαμε στην παράσταση "Το χώμα" της Ομάδας του Συνεργείου σε σκηνοθεσία Γιολάντας Μαρκοπούλου.

Τις σκοτεινές όψεις του καθεστώτος του Φιντέλ Κάστρο στην Κούβα μέσα από μία ιστορία με λάτιν ερωτισμό και λογοτεχνικό πνεύμα βλέπουμε στην παράσταση Cuba Libre σε σκηνοθεσία Αναστασίας Ρεβή στο θέατρο Αγγέλων Βήμα.

Η θεατρική ομάδα Άφαντοι, του Πολιτιστικού Ομίλου φοιτητών του Πανεπιστημίου Αθηνών παρουσίασε στο Ροζ Κτίριο " Κωστής Παλαμάς" το κλασσικό έργο του Μπέρτολτ Μπρεχτ " Η Όπερα της Πεντάρας". Η ερμηνεία, το πάθος και το σύγχρονο και ταυτόχρονα πιστό στο πνεύμα του έργου αποτέλεσμα αφενός δικαίωσε την αποφασή μου να το δω και αφετέτου έδειξε σε πολλούς "ειδικούς" το πραγματικό πνεύμα του Μπρεχτ και την ποιότητα των νέων ηθοποιώναπό τον Νίκο Γιακουμέλο

"Ένα ξέρω ότι τίποτα δεν ξέρω" δήλωνε ο Σωκράτης, που έγινε πρόσφατα κι επίκαιρος, λόγω της Δίκης στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. "Δεν είμαι σίγουρος για τίποτα, παρά μόνο για το γεγονός ότι μπορώ να αμφιβάλλω" δήλωνε ο Καρτέσιος.

Πολλές από τις κωμωδίες του Shakespeare έχουν υποθέσεις που λίγο διαφέρουν από αυτές των τραγωδιών. Το μόνο που αλλάζει, στην ουσία, είναι ότι οι κωμωδίες έχουν happy end. Τα ίδια φαινόμενα, η προδοσία, οι παρεξηγήσεις, ο φθόνος, ο έρωτας που φέρνει μεγάλο πόνο, οι συγκρούσεις, υπάρχουν σε πολλές σαιξπηρικές κωμωδίες, αλλά δεν οδηγούν σε τραγικό τέλος τους ήρωες. Κάτι γίνεται στο τέλος και υπάρχει συμφιλίωση ή αποκατάσταση της δικαιοσύνης και όλοι χωρίζουν χαρούμενοι.

Ένας ακόμα Παπαδιαμάντης στο θεατρικό σανίδι, αλλά καλός! Η παράσταση Έμποροι των Εθνών από την θεατρική ομάδα Όπερα, σε σκηνοθεσία Θοδωρή Αμπαζή, ανεβαίνει στην σκηνή του θεάτρου του Νέου Κόσμου και δημιουργεί ατμόσφαιρες μέσα το σύμπαν του παπαδιαμάντειου λόγου.

Οι γραμμές που διαβάζετε, μπορεί να μην εξελιχθούν ακριβώς σε κριτική. Ούτε καν σε απόπειρα κριτικής. Το παρόν είναι απλά το αποτέλεσμα μιας σφοδρής επιθυμίας -έως χρέους- αναφοράς στο εξαιρετικό live που έδωσαν το Σάββατο 19 Μαΐου στο αίθριο του Μουσείου Μπενάκη οι Imam Baildi, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Νύχτας Μουσείων, χαρίζοντας μια ξεσηκωτική βραδιά σε όσους βρέθηκαν στο κτήριο της οδού Πειραιώς είτε εσκεμμένα, είτε «από σπόντα».από την Αργυρώ Σταυρίδη

Τον θεσμό των θεατρικών διαγωνισμών- που υπήρχε από την αρχαία Αθήνα- προσπαθεί να επαναφέρει στο Bios το Bob Festival και τα αποτελέσματα είναι σίγουρα ενδιαφέροντα, ενώ προσελκύουν πολύ νεανικό κοινό στο θέατρο. Μικρές θεατρικές ομάδες- ως επί το πλείστον νέων ηθοποιών- δημιουργούν και παρουσιάζουν τα σύντομα έργα τους και το κοινό τους ψηφίζει. Τα μέλη της ήδη φτασμένης θεατρικής ομάδας Abovo έχουν αναλάβει να συλλέγουν τις ψήφους με απόχες και οι νικητές θα έχουν για δέκα παραστάσεις του χρόνου την σκηνή του Bios χωρίς ενοίκιο.

Η τέχνη έχει το δικό της ιστορικό χρόνο. Είναι εντυπωσιακό ότι στην πιο άγρια περίοδο του Σταλινισμού και με τον κόσμο να βρίσκεται στα πρόθυρα του δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, ο Προκόφιεφ δημιούργησε και ανέβασε το έργο του Ρωμαίος και Ιουλιέττα, μεταφέροντας σε μπαλέτο το πιο εντυπωσιακό ερωτικό δράμα στην ιστορία του θεάτρου.

Το πάθος που τρελαίνει και οδηγεί στο έγκλημα και το έγκλημα που τρελαίνει ακόμα περισσότερο, με τις τύψεις που προκαλεί, εξερευνά η παράσταση Τερέζα Ρακέν, βασισμένη στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Εμίλ Ζολά. Η παράσταση ανεβαίνει στο θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν, σε διασκευή της Αθανασίας Καραγιαννοπούλου.

Μετά τη Σάρα Κέιν και ο Σαίξπηρ μπήκε στο στόχαστρο του αθεόφοβου Τιμ Κράουτς. Ο πολύ Βρετανός συγγραφέας, ηθοποιός και σκηνοθέτης παρουσίασε το I, Malvolio, την ιδιαίτερη performance που παρακολουθήσαμε στο BIOS, που είναι ένας μονόλογος που βασίζεται στον ήρωα της Δωδέκατης Νύχτας, Μαλβόλιο, έναν φιλόδοξο και εκνευριστικό υπηρέτη.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι, για να μεταφέρεις ένα μυθιστόρημα στο θέατρο. Ο πιο απλός είναι να βάλεις τους ηθοποιούς να ανοίξουν τα βιβλία και να αρχίσουν να το διαβάσουν. Αυτό το μοτίβο- που εντάσσεται στη λογική της αποστασιοποίησης από τις συμβάσεις της μυθοπλασίας- έχει αρχίσει να γίνεται κοινός τόπος στο ελληνικό θέατρο. Το είδαμε και στην παράσταση των Pequod "το διπλό βιβλίο", στην Στέγη Γραμμάτων και τεχνών, που βασίζεται στο ομότιτλο βιβλίο του Δημήτρη Χατζή.

Λαός και Κολωνάκι αναδεικνύουν τις μεγάλες αντιθέσεις τους στη Μαντάμ Σουσού του Δημ. Ψαθά, μία παράσταση του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος που ανεβαίζει στο ΘΕΑΤΡΟΝ του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» σε σκηνοθεσία Γιώργου Αρμένη.

Το να μιλήσεις για το τίποτα, μοιάζει με ματαιοπονία. Επειδή ακριβώς είναι αδύνατον να ορίσεις το τίποτα, μένεις διαρκώς ανικανοποίητος από τις διατυπώσεις σου. Άρα γράφεις ακόμα περισσότερα. Και το αποτέλεσμα είναι να απομακρύνεσαι ακόμα περισσότερο από τον στόχο.