Αγγελία Θανάτου, του Heiner Müller στο Τζάμια Κρύσταλλα

Από 24 Οκτωβρίου, η Ευφροσύνη Μαστρόκαλου παρουσιάζει την «Αγγελία Θανάτου», του Χάινερ Μίλερ, στο Τζάμια Κρύσταλλα.

Η Αγγελία Θανάτου είναι ένα πεζό κείμενο του Heiner Müller. Οι πρώτες σελίδες εστιάζονται, μέσα σε ένα ρεαλιστικό αφηγηματικό πλαίσιο, στις επαναλαμβανόμενες απόπειρες αυτοκτονίας της ποιήτριας Inge Müller – συζύγου του συγγραφέα – που τελικά έθεσε τέρμα στη ζωή της το 1966. Στο συγκεκριμένο έργο η παρουσία της διαγράφεται ως φευγαλέα σκιά στον βίο του Müller.

Στη συνέχεια, το κείμενο απομακρύνεται από τον ρεαλισμό και μεταπηδά σε έναν εξωλογικό, ονειρικό και φαντασιακό κόσμο. Η αφήγηση γίνεται αποσπασματική, με αιφνίδιες μετατοπίσεις τόπου και χρόνου, σαν αναλαμπές μνήμης που διακόπτονται και επανέρχονται.

Αγγελία Θανάτου του Heiner Müller στο Tzamia Krystalla

Η παράσταση βασίζεται στη συνύπαρξη δύο ηθοποιών: ενός Άγγλου, που ερμηνεύει το κείμενο στα αγγλικά, και ενός Έλληνα, που το ερμηνεύει στα ελληνικά. Οι δύο παρουσίες, που ταυτόχρονα λειτουργούν ως ένα ενιαίο σκηνικό σώμα, βρίσκονται σε διαρκή σχέση σύνδεσης και αλληλεπίδρασης. Μέσα από δύο παράλληλους κόσμους – δύο γλώσσες, δύο εκφραστικά μέσα – συνυπάρχουν δύο παράλληλες θεατρικές δράσεις ως μία χορογραφία ταυτότητας και ετερότητας μαζί.

Αγγελία Θανάτου του Heiner Müller στο Tzamia Krystalla

Στη σκηνή διαμορφώνονται εσωτερικά τοπία φτιαγμένα από φωτοσκιάσεις αισθήσεων και συνειρμών· ένα κολάζ μνήμης και φαντασίας, χρονικά άλματα, αποσπασματικότητα και ρήγματα στη ροή, που αναδεικνύονται χάρη στον συντονισμό και την ευρηματικότητα των συντελεστών.

Αυτό που με τράβηξε αρχικά στην Αγγελία Θανάτου δεν ήταν το κείμενο ως έργο, αλλά ως ρωγμή, ως οιονεί πύλη προς μια προσωπική διερώτηση γύρω από τη μνήμη, την απουσία, την ενοχή, την επιθυμία για «λύτρωση».

Στην πορεία, η ατομική διερώτηση μετατοπίστηκε. Η διαδικασία των προβών, η παρουσία των δύο ηθοποιών με τις δικές τους γλώσσες, τα δικά τους σώματα, τις δικές τους χρονικότητες, έφερε στο προσκήνιο την ανάγκη να αρθρωθεί ένας χώρος συλλογικός, όπου το προσωπικό τραύμα διαπλέκεται με το συλλογικό ασυνείδητο· όπου η εμπειρία του ενός γίνεται καθρέφτης για τον άλλον· όπου το θέατρο δεν είναι μόνον τόπος αφήγησης, αλλά κυρίως τόπος συνάντησης.

Αγγελία Θανάτου του Heiner Müller στο Tzamia Krystalla

Η σκηνοθετική προσέγγιση βασίστηκε στην ιδέα της παράλληλης ύπαρξης. Οι δύο ερμηνευτές – ο ένας στην ελληνική, ο άλλος στην αγγλική γλώσσα – λειτουργούν ως δύο διακριτές, αλλά αλληλένδετες παρουσίες. Κατοικούν τον ίδιο χώρο διαφορετικά. Άλλοτε συνυπάρχουν χωρίς να συναντιούνται, άλλοτε τέμνονται σιωπηλά και άλλοτε ακουμπούν έμμεσα ο ένας τον άλλον – σαν να διαισθάνονται την ύπαρξη του «άλλου» χωρίς να την κατονομάζουν. Οι φωνές, οι σιωπές, τα σώματα, οι κινήσεις, τα βλέμματα, όλα λειτουργούν ως ίχνη διαλόγου.

Αγγελία Θανάτου του Heiner Müller στο Tzamia Krystalla

Η σύνθεση της παράστασης στηρίχθηκε σε μικρές δομές, κινησιολογικά σκορ, εικόνες και παύσεις. Ό,τι προέκυψε, γεννήθηκε μέσα από την αλληλεπίδραση και τη ρευστότητα τόπου και χρόνου, όχι από τη βεβαιότητα. Με ενδιέφερε να χτίσουμε ένα πεδίο όπου η ταυτότητα και η ετερότητα συνυπάρχουν – όχι για να συμφιλιωθούν, αλλά για να διατηρήσουν την έντασή τους. Ένα πεδίο όπου ο μικρόκοσμος του ατομικού βιώματος μπορεί να αγγίξει τον μακρόκοσμο του θεατή. Μέσα από το «μαζί» – έστω και χωρίς απάντηση.

–  Ευφροσύνη Μαστρόκαλου