Ο Φάουστ στην Αφρική!: Ο Ουίλιαμ Κέντριτζ στην Πειραιώς 260 με μια αλληγορία για τον δυτικό ιμπεριαλισμό

Ο γεννημένος στο Γιοχάνεσμπουργκ πολυσχιδής Ουίλιαμ Κέντριτζ θεωρείται από τους σπουδαιότερους εικαστικούς και σκηνοθέτες της εποχής μας με έργα σε μουσεία και συλλογές σε ολόκληρο τον κόσμο. Από τις 20 έως τις 22 Ιουνίου παρουσιάζει, στην Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2025, την παράσταση «Ο Φάουστ στην Αφρική!».

Μοναδικός στον τρόπο του να παντρεύει τη μαγεία του χειροποίητου, τη χαρακτική, τη λιθογραφία, τη φωτοχαρακτική με τις τέχνες του θεάματος, το animation, τη λογοτεχνία και τον πολιτικό στοχασμό, ο Ουίλιαμ Κέντριτζ είναι εμποτισμένος από την ιστορία της Νότιας Αφρικής και το κίνημα διαμαρτυρίας ενάντια στον παραλογισμό του Απαρτχάιντ αλλά και κάθε μορφή κοινωνικής αδικίας, εξού και η αισθητική του συγγένεια με αιχμηρούς ζωγράφους, γλύπτες και χαράκτες όπως χαρακτηριστικά ο Ονορέ Ντωμιέ ή η Καίτε Κόλβιτς. Έχοντας θητεύσει στη Σχολή του Ζακ Λεκόκ τη δεκαετία του 1970, η ιδιαίτερη σχέση του με το «ποιητικό σώμα» καθορίζει και τη σκηνοθετική του γλώσσα στις παραστάσεις του στο πεδίο της όπερας και του μουσικού θεάτρου, που διατηρούν πάντα έναν υβριδικό χαρακτήρα ανάμεσα στην περφόρμανς και τα εικαστικά.

Η εκρηκτική του εκφραστικότητα έχει μπολιαστεί από τη δεκαετία του 1990 από τη συνεργασία του με την ομάδα κουκλοθεάτρου Handspring Puppet Company, με την οποία ανέβασε το 1992 τον Βόυτσεκ, βασισμένο στο ομώνυμο έργο του Μπύχνερ (Woyzeck on the Highveld), αλλά και τον Βασιλιά Υμπύ του Αλφρέ Ζαρύ στην παράσταση O Υμπύ και η επιτροπή της αλήθειας, που είδαμε σε ιστορική αναβίωση στην Ελλάδα το 2014. Αναβίωση μιας παράστασης του 1995 σε συνεργασία με την ίδια πρωτοποριακή ομάδα είναι και το «Faustus in Africa».

Δραματουργική σύνθεση που παντρεύει τις πιο εμβληματικές ενσαρκώσεις του διαβόλου στη λογοτεχνία μέσα από το ειρωνικό βλέμμα του Νοτιοαφρικάνου ποιητή Lesego Rampolokeng, το Faustus in Africa! συνιστά μια αλληγορία για την αποικιοκρατία και τον δυτικό ιμπεριαλισμό. Σ’ ένα συναρπαστικό, καλοκουρδισμένο σύμπαν, η ιστορία του ήρωα που πουλάει την ψυχή του στον διάβολο με αντάλλαγμα την αυθεντική απόλαυση και την αιώνια νεότητα μεταφέρεται εδώ στην Αφρική, παρθένα γη που ο αδίστακτος ήρωας εκμεταλλεύεται και καταστρέφει όπως ο Φάουστ διακορεύει και καταστρέφει τη νεαρή και αθώα Γκρέτχεν στο έργο του Γκαίτε. Πηγαίνει στην Αφρική για σαφάρι σε μια περιπέτεια που μετατρέπεται σε ξέφρενο ταξίδι απληστίας, παραφοράς και καταστροφής. Το ενδιαφέρον είναι ότι την ιστορία αναπαριστούν μαριονέτες – ο μόνος χαρακτήρας επί σκηνής με ζωντανή ανθρώπινη μορφή είναι ο Διάβολος.

O Kentridge ως εικαστικός έχει ιδιαίτερη σχέση με την Ελλάδα, όπου έχει παρουσιάσει συχνά εκθέσεις και εγκαταστάσεις του. Ως σκηνικός δημιουργός εμφανίστηκε πρώτη φορά στη Στέγη με την περφόρμανς Refuse the hour το 2012 και ακολούθησε το Ο Υμπύ και η επιτροπή της αλήθειας το 2014. Στο Φεστιβάλ έχει ξαναπαρουσιαστεί με τη βιντεοεγκατάσταση «I am not me, the horse is not mine» το 2010 (σε συνεργασία με την Γκαλερί Μπερνιέ) και με την προβολή «More Sweetly Play the Dance» το 2017 στον πεζόδρομο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, αλλά είναι η πρώτη φορά που φιλοξενείται σκηνικό έργο του. Oι δύο όπερές του «SIBYL» και «The Head & the Load» παρουσιάστηκαν στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) το 2021 και το 2023 αντίστοιχα.