Άλφρεντ Νόμπελ: Ποιος ήταν ο εφευρέτης που ίδρυσε τα σημαντικότερα βραβεία στον κόσμο;

Σαν σήμερα, στις 10 Δεκεμβρίου το 1896, έφυγε από τη ζωή ο ιδρυτής των Βραβείων Νόμπελ, ο Άλφρεντ Νόμπελ. Πέραν του ότι είναι γνωστός για την μεγαλύτερη τιμητική διάκριση παγκοσμίως, έχει συμβάλει και σε σπουδαίες ανακαλύψεις. Ας δούμε ποιος ήταν…

Προερχόμενος από εύπορη οικογένεια με πατέρα μηχανικό και ιδιοκτήτη εργοστασίου, έλαβε λαμπρή μόρφωση. Με κατ’ οίκον δασκάλους, επικεντρώθηκε στις γνώσεις χημείας ενώ έμαθε να μιλάει Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ρωσικά και Σουηδικά, που ήταν η μητρική του. Πέρασε κάποιο διάστημα στο Παρίσι και στις ΗΠΑ, όπου και εξελίχθηκε τόσο σε σπουδές όσο και στην εργασία. Μετά το 1859, όταν και χρεοκόπησε το εργοστάσιο του πατέρα του στη Ρωσία, ο Νόμπελ εγκαταστάθηκε στην Στοκχόλμη.

Ο Άλφρεντ Νόμπελ σε νεαρή ηλικία

Εκεί, αποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά με την νιτρογλυκερίνη και την βιομηχανική της παραγωγή. Γνώριζε την επικινδυνότητά της και προσπαθούσε να βρει τρόπους να την κάνει πιο ασφαλή στην εμπορική της χρήση. Δυστυχώς, πολύ σύντομα, έγινε έκρηξη στο εργοστάσιο που κόστισε τη ζωή του αδερφού του Νόμπελ, όπως και τεσσάρων εργατών. Η κυβέρνηση απαγόρευσε να ξαναχτιστεί το εργοστάσιο, που καταστράφηκε ολοσχερώς.

Αυτό το περιστατικό, έκανε μεγαλύτερη την ανάγκη του Νόμπελ να βρει έναν ασφαλή τρόπο παραγωγής της νιτρογλυκερίνης. Πράγματι, ανακάλυψε την δυναμίτιδα και τον πυροκροτητή, τον μηχανισμό δηλαδή με τον οποίο γίνεται η έκρηξη της δυναμίτιδας. Φυσικά, οι ανακαλύψεις του δεν σταμάτησαν εκεί ενώ, στο σύνολο της ζωής του ήταν υπεύθυνος για 350 πατέντες!

Μέσω της μεγάλης του επαγγελματικής επιτυχίας, ο Νόμπελ απέκτησε μια τεράστια περιουσία. Επιδιδόταν σε φιλανθρωπίες για διάφορα ιδρύματα αλλά και για ερευνητικούς σκοπούς. Παρά τις πράξεις του αυτές αλλά και τις φιλειρηνικές του αντιλήψεις, η ανάμειξή του με εκρηκτικές και πολεμικές ύλες, άρχισε να δημιουργεί μια συγκεκριμένη εικόνα για εκείνον. Ο Τύπος άρχισε να τον χαρακτηρίζει “έμπορο του θανάτου”, κάτι που τον δυσαρέστησε βαθιά αλλά ταυτόχρονα, τον ταρακούνησε. Ήξερε πως δεν ήθελε να πεθάνει και να τον θυμούνται με αυτόν τον τρόπο!

Βραβείο Νόμπελ

Έτσι, αποφάσισε να δώσει το 94% της περιουσίας του για την ίδρυση των Βραβείων Νόμπελ. Συγκεκριμένα, θεσμοθετήθηκε στην τελευταία του διαθήκη στις 27 Νοεμβρίου του 1895. Τα βραβεία περιλαμβάνουν 5 κατηγορίες, για επιτεύγματα που αφορούν την φυσική, την χημεία, την λογοτεχνία, την ιατρική και την ειρήνη, ενώ από το 1968 προστέθηκε και η κατηγορία της οικονομίας. Λαμβάνουν χώρα μια φορά τον χρόνο με την πρώτη απονομή το 1901.