Τα ρόδια του Ναγκόρνο Καραμπάχ

Η ταινία ξεκινά με ένα ανθρωπογεωγραφικό παιχνίδι. Μετά τη συμφωνία ειρήνης μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, το φθινόπωρο του 2020, ο Σεργκέι, ένας Αρμένιος αγρότης διαπιστώνει ότι ένα μέρος του οπωρώνα του, που είναι σπαρμένος με ροδιές, ανήκει πλέον στο Αζερμπαϊτζάν. Κάποιες ροδιές παραμένουν υπό αρμενικού εδάφους ενώ κάποιες ροδιές, του ίδιου όμως οπωρώνα, ανήκουν πια στον «εχθρό».

Με αφορμή λοιπόν σε ποιον ανήκει τελικά ο οπωρώνας του Σεργκέι, η ταινία διερευνά τον ρευστό χώρο σε συνδυασμό με τις ρευστές ταυτότητες των κατοίκων του θύλακα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Ένας ανθρωπογεωγραφικός γρίφος που είναι αδύνατον να επιλυθεί με τη λογική και που το παράλογο του πολέμου κόστισε χιλιάδες ζωές τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες.

Οι Αρμένιοι κάτοικοι του θύλακα, μέσα από τις πανάρχαιες τελετουργίες των Εξόδων, εγκαταλείπουν τις πατρογονικές εστίες τους, την ίδια στιγμή που οι Αζέροι, πρώην κάτοικοι του θύλακα, αισθάνονται εκδιωγμένοι και δηλώνουν έτοιμοι να επιστρέψουν. Μία ταυτόχρονη πορεία εγκατάλειψης και κατοίκησης του γεωγραφικού χώρου όπου τα γεωγραφικά σύνορα συγκρούονται και συνθλίβονται με τα ψυχολογικά όρια.

Στην «Έξοδο», οι Αρμένιοι θα πάρουν μαζί τους ό,τι νομίζουν ότι τους ανήκει: λείψανα, αρχαίες πέτρες, οικοσκευές, ακόμα και ολόκληρα σπίτια θα φορτωθούν πάνω σε φορτηγά αυτοκίνητα που θα διασχίσουν κοιλάδες και ορεινούς όγκους. Άλλοι θα κάψουν τα σπίτια για να μην πέσουν στα χέρια του «εχθρού».

Όλοι όμως, ανεξάρτητα από το πώς διαχειρίζονται το συλλογικό τραύμα, θα κληθούν να επιβιώσουν με την απώλεια και να θάψουν τη μνήμη στον κουρνιαχτό του πολέμου.

Πρόκειται για ένα κινηματογραφικό δοκίμιο για την ταυτότητα του «εγώ» και του «άλλου», του «ξένου», του «εχθρού». Την ίδια στιγμή, οι Αζέροι επιστρέφουν και καταλαμβάνουν το κενό κτηριακό απόθεμα των οικιστικών θυλάκων της περιοχής, προσπαθώντας και αυτοί να κατανοήσουν την ταυτότητα του «άλλου», χωρίς να αντιλαμβάνονται πραγματικά τι είναι αυτό που χωρίζει τους ανθρώπους και τέμνει κοινό γεωγραφικό χώρο σε διαφιλονικούμενες ζώνες.