Φλανδρώ, του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη στο Θέατρο Φούρνος

Σήμερα ίσως περισσότερο από ποτέ ο κόσμος έχει ανάγκη από ‘‘αλαφροΐσκιωτους‘‘ σαν τον Παπαδιαμάντη και τους ήρωες των διηγημάτων του. Εκείνους που κυνηγούν αστέρια φλεγόμενα πάνω στα κύματα και που ακούν τους βράχους να τραγουδούν.

Η Φλανδρώ, η γυναίκα – βράχος, είναι ένας αρχαίος θρύλος. Μια γυναίκα που στοίχειωσε αγναντεύοντας το ανοιχτό πέλαγος, περιμένοντας τον άντρα της να γυρίσει. Τα πικρά της δάκρυα έγιναν θύελλα και χωρίς να το θέλει, έπνιξε τον αγαπημένο της.

Καταράστηκε την θάλασσα αλλά και τον εαυτό της. Παρακάλεσε τους αρχαίους θεούς να την κάνουν βράχο. Να μείνει για πάντα εκεί. Στυλωμένη στο βάσανο της. Ν’ αγναντεύει το πέλαγος.

Μόνο όταν μία ευσεβής Σκιαθώτισσα έχτισε στο απόκρημνο αυτό σημείο το εκκλησάκι της Παναγίας της Κατευοδώτρας, το μέρος ’’μέρωσε’’, η κατάρα καταλάγιασε.

Η Φλανδρώ είναι ο αντίποδας της Λουλούδως. Της τρυφερής κόρης που μαράζωσε περιμένοντας να γυρίσει από τον πόλεμο το πριγκιπόπουλο που της έταξε αρραβώνα αλλά δεν κατάφερε να την παντρευτεί γιατί οι βάρβαροι το αιχμαλώτισαν. Η Λουλούδω αγνοώντας την τύχη του, τον περιμένει και κλαίει πικρά. Μόνο που τα ταπεινά της δάκρυα εξατμίζονται αθόρυβα, αφήνοντας πίσω τους ένα όμορφο, μοσχομυριστό λουλουδάκι. Το άνθος του γιαλού.

Δύο όψεις της απώλειας. Η άρνηση και η μετουσίωση της.

Γέφυρα ανάμεσα στα δύο αυτά κείμενα, μια προσωπική επιστολή του Παπαδιαμάντη στον πατέρα του, που μας μεταφέρει στην σκληρή πραγματικότητα της δικής του καθημερινότητας, στην Αθήνα, στα τέλη του 1800.

Ολομόναχος, χωρίς λεφτά να πληρώσει τα πλέον απαραίτητα, ακροβατεί κι αυτός όπως οι ήρωες των διηγημάτων του, ανάμεσα σε δύο κόσμους.

Στην σκληρή και πεζή πραγματικότητα και σ’ έναν κόσμο μυστικό, κρυφό, τον οποίον μετουσιώνει τόσο μοναδικά σε εικόνες, ήχους και λέξεις τόσο μουσικά ορχηστρωμένες, κάνοντας τον ακροατή ν’ αναρωτιέται ποιος από τους δύο κόσμους είναι τελικά ο αληθινός.

Ένα σύγχρονο ντουέτο από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, η Γωγώ Ξαγαρά στην άρπα και Ήβη Παπαθανασίου στο τσέλο, συμπράττουν με τη Φένια Παπαδόδημα στην ερμηνεία των κειμένων και το τραγούδι και με τον Γιώργο Παλαμιώτη στο ηλεκτρικό μπάσο και τη δημιουργία ηχητικών τοπίων. Μέσα από πρωτότυπες μουσικές συνθέσεις της Φένιας Παπαδόδημα μοιράζονται την μαγεία του Παπαδιαμάντη.

Οι ζωγραφιές του Γιώργου Κόρδη, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της παράστασης. Είναι ο τόπος όπου η συνύπαρξη των δύο παράλληλων κόσμων γίνεται δυνατή. Καταγράφεται, αποτυπώνεται για πάντα.

*Η Γωγώ Ξαγαρά ερμηνεύει το Nocturne for harp του Alan Hovhaness στην εισαγωγή του έργου.