Κορνήλιος Γραμμένος: Προσωδίες και Ραψωδίες στο Μουσείο Άλεξ Μυλωνά
Μια αντιπροσωπευτική έκθεση του γλυπτικού και ζωγραφικού του έργου, που ετοίμαζε αλλά δεν πρόλαβε να δει στημένη ο πρόωρα χαμένος εικαστικός, φιλοξενείται στο μουσείο της πλατείας Ασωμάτων.
Είναι περίεργη η αίσθηση που αποκομίζει ο επισκέπτης της έκθεσης «Κορνήλιος Γραμμένος. Προσωδίες και Ραψωδίες» που φιλοξενείται στην αθηναϊκή βάση του MOMus της Θεσσαλονίκης, στο Μουσείο Άλεξ Μυλωνά στο Θησείο.
Η θερμή οικειότητα που αποπνέουν τα ζωγραφικά και γλυπτικά έργα της έκθεσης, η κίνηση του χεριού που λες και μόλις έσβησε, σε κάνει να αναζητήσεις κάπου εκεί κοντά σου, στην διπλανή αίθουσα ίσως, τον ίδιο τον καλλιτέχνη που πραγματοποίησε αυτήν την εκφραστική χειρονομία…
Κορνήλιος Γραμμένος, Αγάπη κυβέρνησέ μας, 2014, σίδηρος, λάκα, 28 x 18 x 18 εκ.
Μάταια. Ο Κορνήλιος Γραμμένος προετοίμαζε με μεγάλη αγάπη αυτή την έκθεση, όμως δεν πρόλαβε να τη δει στημένη. Έφυγε από κοντά μας πριν από έξι μήνες, τον Απρίλιο του 2021. «Η επιλογή των έργων ήταν δική του, ο σχεδιασμός της έκθεσης ήταν κοινός», λέει ο επιμελητής της έκθεσης Γιάννης Μπόλης, που με δυσκολία κρύβει τη συγκίνησή του. «Πρόκειται για έργα των τελευταίων χρόνων, ιδιαίτερα τα ζωγραφικά, με αναφορές σε παλαιότερα γλυπτά».
Στις ζωγραφικές συνθέσεις, ειδικά σε εκείνη την ενότητα όπου χρησιμοποιεί χρώματα πάνω σε φωτογραφικό χαρτί, επαναδιαπραγματεύεται τις αρχές της αφαίρεσης και την έννοια της ζωγραφικής διαδικασίας. Επικεντρώνεται στις καθαρά ζωγραφικές αξίες, στη λειτουργία, στην ένταση και στη λάμψη του χρώματος, χωρίς να μένει αδιάφορος για την αφηγηματικότητα, που διακρίνει κανείς ακόμη και στις πλέον αφαιρετικές συνθέσεις.
Αυτά τα δύο στοιχεία, άλλωστε, υπογραμμίζει και ο τίτλος που επιλέχθηκε για την έκθεση: οι προσωδίες, που σχετίζονται με τον ρυθμό, και οι ραψωδίες, που σχετίζονται με την αφήγηση.
Κορνήλιος Γραμμένος, Μιλάνε ήπια, 2019, λάδι σε φωτογραφικό χαρτί, 51 x 61 εκ.
Από τις γλυπτικές του συνθέσεις, στην έκθεση παρουσιάζονται αντιπροσωπευτικά έργα από τις ενότητες «Σάρματα», «Μάσκες», «Λουλούδια» κ.ά. Στη γλυπτική του ο Κορνήλιος Γραμμένος χρησιμοποιούσε έτοιμα υλικά που μάζευε από τα αζήτητα, όπως παλιά καρεκλοπόδαρα, υπολείμματα από κόντρα πλακέ, σύρματα κ.λπ., καθώς αυτό που τον ενδιέφερε ήταν η ποιητική τους διάσταση. Συνομιλούσε, με αυτόν τον τρόπο, με τα έργα καλλιτεχνών της Ρωσικής Πρωτοπορίας, με τα οποία είχε έρθει σε επαφή πολύ νωρίς, το 1978, όταν είχε παρουσιαστεί στην Πολωνία, για πρώτη φορά, ένα μέρος της Συλλογής Κωστάκη.
Στο πλαίσιο της έκθεσης «Προσωδίες και Ραψωδίες» πραγματοποιούνται ξεναγήσεις κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 13.00, ενώ προγραμματίζεται να πραγματοποιηθούν επίσης διαλέξεις και άλλες παράλληλες εκδηλώσεις.
Η έκθεση συνοδεύεται από έντυπο κατάλογο στον οποίο καταγράφεται το σύνολο της δουλειάς του Κορνήλιου Γραμμένου, ταξινομημένης σε ενότητες, επιτρέποντας στον αναγνώστη να αξιολογήσει «τους πειραματισμούς, τις κατευθύνσεις και τη σημασία της τέχνης του, την πορεία μιας πολυδιάστατης εικαστικής έρευνας ‒την ενότητα και το συμπαγές των μορφοπλαστικών, των εκφραστικών και των πνευματικών του ενδιαφερόντων», όπως σημειώνει ο ιστορικός τέχνης Γιάννης Μπόλης.
Λήψη της έκθεσης «Κορνήλιος Γραμμένος. Προσωδίες & Ραψωδίες», Φωτ.: Παναγιώτης Μπαξεβάνης
Γεννημένος στην Πάτρα, ο Κορνήλιος Γραμμένος σπούδασε γραφικές τέχνες και φωτογραφία στην Αθήνα (1977-1980), γλυπτική και ζωγραφική (1981-1988, Meisterklasse) στην Kölner Werkkunstschule της Κολωνίας. Η πρακτική του εκτείνεται στη ζωγραφική, στο σχέδιο, στα μελάνια και στη γλυπτική με υλικά όπως το ξύλο, ο σίδηρος, ο χάλυβας, ο μόλυβδος και το χαρτόνι. Δίνει την αίσθηση του έργου τέχνης ως αντικειμένου μέσα στην επικράτεια του αρχιτεκτονικού χώρου, όχι απαραίτητα φορμαλιστικά. Ουσιαστικά, το έργο του προσδιορίζεται ως μια σύνθεση πειραματισμού. Οι καλλιτεχνικοί του σταθμοί: Ρώμη (1988-1991), Νέα Υόρκη (1991-1992) και Σαν Φρανσίσκο (1999-2000). Η διαδρομή του περιλαμβάνει μείζονες εκθέσεις, με έργα που αντιμετωπίζουν την τέχνη του ποικιλοτρόπως, σε ένα γεωγραφικό φάσμα που εκτείνεται σε Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Τουρκία και Ηνωμένες Πολιτείες. Παρουσιάσεις γλυπτικών του επινοήσεων έχουν πραγματοποιηθεί σε διάφορα μέρη, όπως: Palazzo Corvaja, Ταορμίνα, Σικελία, 1990· Πλατεία Δεξαμενής, Αθήνα, 1995· Μαρίνα της Πάτρας, 1996· Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη, 1997· 10o Δημοτικό Σχολείο Βύρωνα, Αθήνα, 2006.
Λήψη της έκθεσης «Κορνήλιος Γραμμένος. Προσωδίες & Ραψωδίες», Φωτ.: Παναγιώτης Μπαξεβάνης
- Αθήνα
