Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης: Ζέσταμα μέχρι το κόψιμο της κορδέλας…

Η διευθύντριά του, Κατερίνα Κοσκινά, σε συνεργασία με τα μέλη του Δ.Σ. του ΕΜΣΤ, τη στήριξη και τη συναίνεση, όπως είπε, του υπουργείου Πολιτισμού, απόφασισε μέχρι να ολοκληρωθούν όλες οι διαδικασίες που απαιτούνται (γραφειοκρατικές, νομικές, οικονομικές, διοικητικές και άλλες) ώστε να ανοίξει πλήρες και πλήρως το Μουσείο, ν’ αρχίσει να δείχνει το πρόσωπό του με κάποιες κινήσεις. Eτσι, όταν ανέλαβε η νέα διοίκηση, «καταρτίστηκε ένας στρατηγικός σχεδιασμός και ένα πρόγραμμα για τη σταδιακή λειτουργία του» που ξεκίνησε τον περασμένο Μάϊο και ολοκληρώνεται στο τέλος του 2016 με τίτλο «Προλεγόμενα».

Χθες, όχι για πρώτη φορά, το ΕΜΣΤ άνοιξε σε δημοσιογράφους και καλλιτέχνες. Ο ισόγειος χώρος του, εκεί όπου ήδη έχουν στηθεί οι προθήκες για τα αντικείμενα του πωλητήριου γέμισε κόσμο και χαρούμενα πρόσωπα, όπως κάθε φορά που βλέπει κανείς ολοκληρωμένο ένα νέο έργο που θα συμβάλει στην προβολή του σύγχρονου πολιτιστικού προσώπου της χώρας. Παρότι δεν υπήρχαν έργα για να θαυμάσουμε…

_{Φωτό: Τίτα Μπονάτσου}

«Ενα τέτοιο κτίριο έμεινε κλειστό περισσότερο απ’ όσο θα έπρεπε», είπε ο υπουργός Πολιτισμού, Αρ. Μπαλτάς. Στον «πολύ κόπο και τα πολύ λίγα μέσα» που διέθεταν μέχρι να φτάσουν μέχρι εδώ μίλησε ο πρόεδρος του Δ .Σ. Του ΕΜΣΤ, κ. Παπαναστασίου. Η Κατερίνα Κοσκινά επέμεινε ότι σ’ αυτή την πρώτη μεγάλη συνέντευξη Τύπου του ΕΜΣΤ θα ήθελε να μείνει «στα ευχάριστα, στα αισιόδοξα, στα θετικά».

Αναφέρθηκε αναλυτικά στα μέτωπα που έκλεισαν όλο αυτό το διάστημα, κυρίως διοικητικού χαρακτήρα (μεταφορά διοικητικών υπηρεσιών στο νέο ΕΜΣΤ, έγκριση μελετών από το Συμβούλιο Μουσείων, προσωρινή και οριστική παραλαβή του κτιρίου και ολοκλήρωση της πράξης «Μελέτη, Κατασκευή και εξοπλισμός του ΕΜΣΤ» που κατατέθηκε στο ΕΣΠΑ, αλλά και την δημιουργία του νέου ιστότοπου του Μουσείου στη διεύθυνση www.emst.gr -διαδικασία που δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη). Οσο για τον μεγάλο πονοκέφαλο της στελέχωσης του Μουσείου μέρος του ζητήματος λύθηκε, μερικώς, με αποσπάσεις από υπουργεία και οργανισμούς. «Για να λειτουργήσει πλήρως το Μουσείο χρειάζονται 96 άτομα. Μπορούμε να εξασφαλίσουμε περίπου τα μισά αυτή τη στιγμή» είπε λίγο, αργότερα απαντώντας σε ερωτήσεις, η Κατερίνα Κοσκινά.

_{Φωτογραφία: Γιώργος Νέσης}

Τι απομένει ακόμα να δούμε στο πλαίσιο των «Προλεγόμενων»;

• Στις 1 και 2 Οκτωβρίου 2016 θα παρουσιαστεί στο ΕΜΣΤ, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Dancing Athens, μιας παραγωγής της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, μια «αναδρομική» της πρώιμης δουλειάς της διεθνούς φήμης χορογράφου Trisha Brown.
• Ακολουθεί η συμμετοχή στο πρόγραμμα Transforming Future Museums: International Museum Academy (IMA), το οποίο διοργανώνεται από το British Council με την υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.
• Στις 12 Νοεμβρίου 2016 θα παρουσιαστούν φιλμ μαθητών από σχολεία της Ελλάδος, βασισμένα στο βιβλίο του ΜοΜΑ (Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, Νέα Υόρκη), Η Μικρή Σάρλοτ Σκηνοθέτις, του Frank Viva, κατόπιν πρόσκλησης των εκδόσεων ΜΕΛΙΣΣΑ, που ανέλαβαν την ελληνική έκδοση καθώς και την διοργάνωση του διαγωνισμού, με βράβευση των τριών προκρινόμενων φιλμ.
• Τα Προλεγομενα θα ολοκληρωθούν τον Δεκέμβριο του 2016 (17-18/12/2016) με την παρουσίαση της περφόρμανς της Ομάδας Σύγχρονου Χορού Πέρσας Σταματοπούλου με τίτλο “Μετατοπιση – Ο δρόμος”, που υποστηρίζεται από το Ίδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου

_{Φωτό: Ερμίνα Δημητρίου}

«Εναρξη της τακτικής εκθεσιακής δραστηριότητας του ΕΜΣΤ στο χώρο των περιοδικών εκθέσεων/ Ανακοίνωση προγράμματος για το 2016-2017» ήταν ο τίτλος της ενότητας που ακολουθούσε στο δελτίο Τύπου μια ενότητα που δίνει ιδιαίτερο βάρος στις συνεργασίες και στις συνέργειες.

• Η πρώτη θα ξεκινήσει στις 31 Οκτωβρίου με τίτλο «Κρίσιμοι διάλογοι: Αθήνα-Αμβέρσα», μια συνεργασία του ΕΜΣΤ με το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Αμβέρσας, και είναι η έκθεση που θα «επανεκκινήσει ουσιαστικά την περιοδική εκθεσιακή δραστηριότητα του Μουσείου» που είχε διακοπεί το 2015 λόγω της μεταστέγασης και των όσων χρειάστηκαν για την παραλαβή του χώρου. Μια έκθεση που θα ταξιδέψει, σε μικρότερη εκδοχή, στο Βέλγιο, τον Απρίλιο του 2017. Τα δύο μουσεία επιχειρούν να βρουν έργα από τις συλλογές τους «που να μπορούν να συνομιλήσουν χωρίς λόγια. Είναι μια συνάντηση του Βορρά της Ευρώπης με το Νότο της Ευρώπης», είπε ο Bart De Baere από το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Αμβέρσας.
• Λίγο νωρίτερα, στις 7 Οκτωβρίου θα εγκαινιαστεί μια διαδικτυακή έκθεση με τίτλο «Empty Pr(oe)mises» με κεντρικό άξονα την οπτικοποίηση από τους καλλιτέχνες της διαδικασίας σύλληψης και ενδεχομένως υλοποίησης μιας ιδέας, στον εκθεσιακό χώρο του Ισογείου του ΕΜΣΤ. Το πρότζεκτ πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Museum of Contemporary Cuts (MoCC) και το Leonardo Electronic Almanac – MIT Press και φιλοδοξεί να αποτελέσει την αρχή του στρατηγικού σχεδίου παρουσίας του ΕΜΣΤ στα ψηφιακά επικοινωνιακά μέσα.
• Σημαντική θα είναι η παρουσία και η συμβολή του ΕΜΣΤ και στη documenta 14, που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα από τις 8 Απριλίου ως τις 16 Ιουλίου της ερχόμενης χρονιάς. «Σ’ έναν μήνα θα γίνει εδώ η συνέντευξη Τύπου της documenta 14 και θα παρουσιάσουμε πολλές συμπράξεις», είπε λίγο αργότερα ο Adam Szymczyk, ο καλλιτεχνικός διευθυντής της διοργάνωσης.

Και βεβαίως σ’ αυτό το διάστημα θα λειτουργήσουν εκπαιδευτικά προγράμματα, ερευνητικές και εκπαιδευτικές δράσεις, θα συνεχιστεί η αγορά νέων έργων -«που δεν έχει σταματήσει»-, η αναζήτηση δωρεών και χορηγιών.

«Και τα επίσημα εγκαίνια πότε θα γίνουν;», ρώτησαν αμέσως μετά οι δημοσιογράφοι. Η Κατερίνα Κοσκινά ήταν ξεκάθαρη: «Η έννοια του επίσημου δεν ξέρω αν έχει μεγάλη σημασία. Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία στη σύγχρονη τέχνη είναι η διαδρομή, η προετοιμασία, το ταξίδι. Είχαμε δύο δυνατόητητες. Η μία ήταν να περιμένουμε το χρόνο που χρειάζονται οι εγκρίσεις. Αλλά όλοι εσείς, και οι καλλιτέχνες και το κοινό, περιμένατε αρκετά. Γιατί να περιμένουμε 5, 8, 10 μήνες για να κόψουμε μια κορδέλα;».

_{Κατερίνα Κοσκινά, φωτογραφία Μενέλαος Μυρίλλας}

Κατερίνα Κοσκινά: Στη χειρότερη περίπτωση, του χρόνου τέτοια εποχή, θα είναι όλα τα φώτα ανοιχτά, σε όλους τους ορόφους

Και επειδή οι δημοσιογράφοι πάντα επιμένουν για μια συγκεκριμένη απάντηση, σε ό,τι αφορά τα επίσημα εγκαίνια αυτή ήταν η εξής: «Στη χειρότερη περίπτωση, του χρόνου τέτοια εποχή, θα είναι όλα τα φώτα ανοιχτά, σε όλους τους ορόφους», είπε. Και πρόσθεσε: «Η μόνιμη συλλογή του ΕΜΣΤ θα μπορούσε να κρεμαστεί και τώρα. Η υποδομή δεν υπάρχει και ο απαραίτητος εξοπλισμός. Μέχρι τότε η συλλογή δεν θα κοιμάται. Θα μετέχει κανονικά σε εκθέσεις εδώ και στο εξωτερικό».

Φωτό: Ερμίνα Δημητρίου

Το άλλο μεγάλο ερώτημα ήταν η δωρεά του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος». Και εδώ η Κατερίνα Κοσκινά, μαζί με τον κ. Παπαναστασίου, έδωσαν σαφείς απαντήσεις: «Το Ιδρυμα θέλει, είναι απόλυτο σ’ αυτό, να έχουμε το προσωπικό και να υπάρχουν τα χρήματα για να πληρωθεί το προσωπικό (σ.σ. να υπάρχει επαρκής προϋπολογισμός, δηλαδή). Εχει κάποιες δικλείδες το Ιδρυμα, ώστε να διασφαλίζει πως τα χρήματά του πάνε σ’ έναν οργανισμό που λειτουργεί. Προσπαθούμε να αρχίσει να αξιοποιείται τμήμα της δωρεάς στις περιοδικές εκθέσεις. Το μόνο που μπορούμε, πάντως, να πούμε με βεβαιότητα είναι η εξαιρετική μας σχέση με το Ιδρυμα και ότι μαζί ψάχνουμε να βρούμε τρόπο να ξεκινήσει η συνεργασία μας».

Πάντως, ο προϋπολογισμός του ΕΜΣΤ το 2015 και το 2016 ήταν 400 χιλ. ευρώ ανά έτος. Για το 2017 η Κατερίνα Κοσκινά υποσχέθηκε, παρουσία του υπουργού Πολιτισμού, ότι θα είναι μεγαλύτερος. Πάντως, ναι, πολύ περιμέναμε όλοι. Θέλουμε πράγματι να απολαύσουμε αυτό το κτίριο, που μετασκευάστηκε εξαιρετικά, με τα έργα του και τις πλήρεις δράσεις του. Είναι επιλογή που δεν θα τονώσει μόνο την πόλη, αλλά και την ψυχολογία των κατοίκων της.

Φωτό: Τίτα Μπονάτσου