ΚΥΡΙΑΚΗ
23
ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Την εβδομάδα που πέρασε πήγαμε θέατρο και σινεμά, ακούσαμε μουσική, διαβάσαμε βιβλία, παρακολουθήσαμε την επικαιρότητα – και όσα κρατήσαμε θέλουμε να τα μοιραστούμε μαζί σας. Συγκεντρώσαμε ότι μάς κέντρισε το ενδιαφέρον και μάς ενθουσίασε ή μας απογοήτευσε!
(+) Βουγονία: Όταν ο Λάνθιμος ανθίζει
Ιδέα δεν είχα για τη νοτιο-κορεάτικη sci-fi σάτιρα του Τζανγκ Τζουν – Ουάν «Save the green planet» από το μακρινό 2003. Φαίνεται, όμως, πως αποτέλεσε έναν καλό καμβά για την τελευταία ταινία του Γιώργου Λάνθιμου που, προσωπικά, αποτιμώ ως μια από τις καλύτερες του. Γιατί είναι οξυδερκής, καλοφτιαγμένη, πολιτική, αγωνιώδης, ανατρεπτική και βαθιά ειρωνική για το ανθρώπινο είδος.
Μεταξύ μας, η ιστορία θα μπορούσε να εξελιχθεί ως μια εφηβική μπαλαφάρα: ένας αποθηκάριος, εργαζόμενος σε μια αμερικανική φαρμακευτική εταιρεία – κολοσσό σχεδιάζει και εκτελεί με επιτυχία – παράδοξο από τη στιγμή που έχει ως βοηθό τον αθώο και λίγο «αργό» ξάδερφό – την απαγωγή της CEO στην οποία εργάζεται. Στο μυαλό αυτού του, νέας γενιάς, ψεκασμένου συνωμοσιολόγου, η διευθύνουσα σύμβουλος είναι εξωγήινη και απειλεί το ανθρώπινο γένος. Μέσα στο βρώμικο υπόγειο του παραμελημένου του σπιτιού εκτυλίσσεται όλο το χρονικό παράνοιας· και είναι φοβερό πως από εκεί ο Γιώργος Λάνθιμος (με την συνεργασία του Γουίλ Τρέισι στο σενάριο και του Γιώργου Μαυροψαρίδη στο μοντάζ) εξαπολύει μύδρους για τον καταναλωτισμό, τον καπιταλισμό, την καταστροφική μανία του ανθρώπου απέναντι στη φύση και τον πλανήτη – όλα ως συμπτώματα του ανθρώπινου εξουσιαστικού παραλογισμού. Πικρή κωμωδία, επιστημονική φαντασία, τραγωδία σε μία συσκευασία, η «Βουγονία» σου κόβει την ανάσα σε πολλές στροφές της με τον αφηγηματικό ρυθμό και – για μια ακόμη φορά – ο Λάνθιμος αποδεικνύεται εξαιρετικός καθοδηγητής ερμηνειών: (φυσικά) για την Έμμα Στόουν και τον εκπληκτικό Τζέσι Πλέμονς. Αν με αυτό το φιλμ μας αφήνει πριν το σκηνοθετικό διάλειμμα του, να ευχηθούμε ολόψυχα καλή ξεκούραση στον Γιώργο Λάνθιμο. Έχουμε πολύ υλικό για σκέψη. Είδα τη Βουγονία στον «Δαναό».
Στέλλα Χαραμή
Φωτογραφία: Ελίνα Γιουνανλή
Αυτή την εβδομάδα βρέθηκα κι εγώ στο Παλλάς, για την πολυσυζητημένη “Αλεξάνδρεια”, την νέα παράσταση σε σύλληψη – σκηνοθεσία Φωκά Ευαγγελινού και σενάριο της Ζέτης Φίτσιου. Έχοντας μεγαλώσει με αφηγήσεις της οικογένειάς μου – Αιγυπτιώτες που έζησαν στο Κάιρο και την Αλεξάνδρεια – είχα μάθει από μικρή να αγαπώ αυτές τις δύο πόλεις και όταν τελικά επισκέφτηκα την Αλεξάνδρεια μπόρεσα να επιβεβαιώσω ότι έχει μια σχεδόν μαγική ατμόσφαιρα. Έτσι, δεν γινόταν να μην παρακολουθήσω την παράσταση, που ζωντανεύει ξανά την Αλεξάνδρεια σε μια εποχή, για την οποία είχα ακούσει τόσα.
Για περίπου δύο ώρες, λοιπόν, στο κέντρο της Αθήνας, πολύ μακριά από την Αίγυπτο, αλλά και από την εποχή εκείνη, το σύμπαν (ή μάλλον η παράσταση) συνωμότησε, ώστε να ζήσουμε κι εμείς για λίγο τον μύθο της Αλεξάνδρειας, μέσα από μια ιστορία αγάπης, με φόντο τα πολιτικά συμφέροντα της εποχής εκείνης. Το ικανότατο καστ, τα φοβερά σκηνικά και κοστούμια και φυσικά το εντυπωσιακό video art με την υπογραφή του Παναγιώτη Μάκκα, μας μετέφεραν σε αυτή την εποχή, σε αυτή την μαγική πόλη, η οποία ένιωθες ότι για λίγο ζωντάνευε μπροστά στα μάτια σου. Είναι η “Αλεξάνδρεια” μια “φαντασμαγορική υπερπαραγωγή”; Είναι και δικαίως έχει χαρακτηριστεί έτσι. Όμως, οι πιο δυνατές στιγμές της παράστασης ήταν, για εμένα, οι πιο “ήσυχες”, ή μάλλον οι πιο συναισθηματικές. Η Άννα Μάσχα απέδωσε εξαιρετικά τον πόνο και το τραύμα της ηρωίδας της, η Εριέττα Μανούρη μετέφερε την αθωότητα μίας νέας γυναίκας με όνειρα και διεκδικήσεις – επίσης έχει φοβερή φωνή, κάτι το οποίο δεν γνώριζα. Στο φινάλε, μέσα από ανατροπές, αποκαλύπτεται και ένα πολύ επίκαιρο μήνυμα, το οποίο δείχνει ότι τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει τόσο – τουλάχιστον όχι όσο νομίζουμε.
Τατιάνα Γεωργακοπούλου
Με την ερμηνεία δύο αγαπημένων έργων του κλασικού ρεπερτορίου, της Όγδοης Συμφωνίας του Σούμπερτ και της Πέμπτης του Μπετόβεν, υποδέχθηκε η Καμεράτα – Ορχήστρα Φίλων της Μουσικής το κοινό της, στη δεύτερη συναυλία της γι’ αυτή τη σεζόν στο Μέγαρο Μουσικής της Αθήνας. Έργα μεταιχμιακά, ιδιαίτερα η σύντομη, καθότι ημιτελής (όπως αποκαλείται συχνά), συμφωνία του Σούμπερτ, μέσα από την κλασική μορφή της οποίας ξεχύνεται, στο πρώτο μέρος, μια παθιασμένη σύγκρουση αντιθετικών στοιχείων που θα μεταμορφωθεί στο δεύτερο –και τελευταίο– σε μια λυρική ατμόσφαιρα γεμάτη λαχτάρα και τρυφερότητα, που οι μουσικοί της Καμεράτας ανέδειξαν έξοχα, υπό τη μπαγκέτα του αρχιμουσικού Γιώργου Πέτρου. Βέβαια, η κορύφωση της βραδιάς ακολούθησε στο δεύτερο μέρος της συναυλίας, όταν ο διεθνής έλληνας μαέστρος οδήγησε την ορχήστρα σε μια στιβαρή ερμηνεία ενός από τα γνωστότερα έργα του Μπετόβεν, που αποτελεί ορόσημο του κλασικού ρεπερτορίου. Η Πέμπτη, η λεγόμενη «Ηρωική», αποτελεί ένα συμφωνικό αριστούργημα, που χτίζεται, ουσιαστικά, πάνω σε μια εξαιρετικά σύντομη μουσική φράση (το γνωστό «τα-τα-τα-ταααααμ»), που επανέρχεται διαρκώς, σε όλη τη διάρκειά της, προσδίδοντας στο έργο δραματική ένταση και μια ορμή με σκοτεινές, κάποτε, συνδηλώσεις, που προεικονίζουν την εποχή του ρομαντισμού. Δικαίως οι μουσικοί της Ορχήστρας καταχειροκροτήθηκαν από το κοινό, το οποίο επευφήμησε τον Γιώργο Πέτρου, κάνοντάς τον να επιστρέψει αρκετές φορές στη σκηνή για μια ακόμη υπόκλιση…
Σπύρος Κακουριώτης
Φωτογραφία: Πάτροκλος Σκαφιδας
Η ταινία του Φρανκ Ντάραμοντ ήταν ίσως η μοναδική φορά (ακόμα και συγκριτικά με τη «Λάμψη» του Στάνλεϊ Κιούμπρικ) που ένα βιβλίο του Στίβεν Κινγκ αποδόθηκε με πολλές αξιώσεις στη μεγάλη οθόνη. Η «Τελευταία έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ» ευτύχησε στην κινηματογραφική μεταφορά της και μετά από ένα τέτοιο (κλασικό πια) αποτύπωμα αναρωτιέσαι τι μπορεί να προσθέσει ένα θεατρικό ανέβασμα.
Κι όμως. Η απόπειρα που γίνεται στο «Άνεσις», ξέροντας πως θα υστερήσει σε επίπεδο αναπαράστασης, εστιάζει με ζεστασιά στην αξία του ανθρώπινου παράγοντα. Κι έτσι το περιβάλλον της αμερικανικής φυλακής, όπου εξελίσσεται η πλοκή, μένει διακριτικά και συμβολικά στο κάδρο (σκηνογραφία: Εύα Μανιδάκη) ώστε η παράσταση να στραφεί περισσότερο στα πρόσωπα, στις σχέσεις, στα αξιώματα της ελευθερίας και των ανθρώπινων δεσμών, κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες.
Ο Νίκος Ψαρράς και ο Δημήτρης Παπανικολάου αγγίζουν με ειλικρίνεια και αλήθεια δύο εμβληματικούς ρόλους – τον Άντι, κρατούμενο για ένα έγκλημα που δεν έχει διαπράξει και τον Ρεντ, ένα στωικό ήρωα, η αναμόρφωση του οποίου είναι μια καθαρά επίπονη εσωτερική υπόθεση. Ο έμπειρος Γιάννης Μποστατζόγλου συγκινεί σχολιάζοντας την αποτυχία των σωφρονιστικών συστημάτων, αλλά της φυλακής που σέρνει ο καθένας μέσα του, ενώ από τον 10μελή ανδρικό θίασο διακρίνονται ακόμα οι Νέστωρ Κοψιδάς, Μάνος Βακούσης και Αναστάσης Γεωργούλας. Ισορροπημένη και βατή η σκηνοθεσία των αδερφών Δημήτρη και Ορέστη Σταυρόπουλου, αν σκεφτεί κανείς πως είναι η πρώτη τους, μεγάλης κλίμακας, απόπειρα.
Στέλλα Χαραμή
«Κάφκα με αναβολικά» έτσι αυτοχαρακτηρίζεται ο καθηγητής με τις αυτοκτονικές τάσεις στο Άσπρο/Μαύρο, την παράσταση που σκηνοθετεί και παίζει ο Αντώνης Καφετζόπουλος στο θέατρο Επί Κολωνώ. Πρόκειται για ένα έργο του σπουδαίου Αμερικανικού συγγραφέα Κόρμακ Μακάρθι (Sunrise Limited), με έντονο το στοιχείο του αμερικανικού Νότου. Πώς γίνεται, λοιπόν, να μεταφερθεί μια πραγματικότητα – τόσο μακρινή από τα ελληνικά δεδομένα – δημιουργώντας μια θεατρική δράση που έχει αντίκτυπο στη χώρα μας; Την απάντηση έδωσε πάλι ο Αντώνης Καφετζόπουλος που επιμελήθηκε το αρχικό κείμενο, φέρνοντας τη γλώσσα του κειμένου στα μέτρα μας. Μια σπουδαία αντιλογία ξεδιπλώνεται στη σκηνή, ανάμεσα σε έναν λευκό καθηγητή που βασανίζεται από υπαρξιακές ανησυχίες θέλοντας να βάλει τέλος στη ζωή του και έναν μαύρο πρώην κατάδικο, βαθιά θρήσκο, που στόχος του είναι να πείσει τον συνομιλητή του για την αξία της ζωής. Ο Ζερόμ Καλούτα στον ρόλο του δεύτερου, καλείται να ενσαρκώσει έναν χαρακτήρα που απέχει αρκετά από τα εγχώρια δεδομένα – και το κάνει με επιτυχία. Στον διάλογο που εκτυλίσσεται, διακρίνουμε έντονα τον υπαρξισμό του Μακάρθι, ενώ ο καταιγιστικός ρυθμός της παράστασης τεστάρει την σκέψη του θεατή, αφήνοντάς τον αιωρούμενο μπροστά στα ερωτήματα περί πίστης και νοήματος που τίθενται.
Ελεάνα Μιχελή
Την Τετάρτη βρέθηκα σε ένα από τα αγαπημένα μου μαγαζιά, το Καφωδείο –όσοι είστε από τη Θεσσαλονίκη σίγουρα το ξέρετε– και έπεσα τυχαία σε ένα live μιας μπάντας που λέγεται Love at First Sight. Δεν άργησα να συνειδητοποιήσω πόσο ταιριαστό είναι το όνομά τους, γιατί και για ‘μένα η εμπειρία ήταν πραγματικά έρωτας με την πρώτη ματιά ή καλύτερα… με την πρώτη νότα. Το πρόγραμμα τους περιλάμβανε pop, soul, rock και folk τραγούδια τα οποία κατάφεραν πραγματικά να τα κάνουν δικά τους. Εκτός από τον ιδιαίτερο και ζεστό τρόπο που ερμηνεύουν, μου άρεσαν επίσης οι μουσικές επιλογές τους: στο live ακούσαμε γνωστά τραγούδια, όπως το “Bellyache” της Billie Eilish, αλλά θυμηθήκαμε και παλιά αγαπημένα κομμάτια των Maroon 5 και των The Rasmus. Και κάπου εκεί συνειδητοποίησα, ότι μερικές φορές οι καλύτερες μουσικές στιγμές δεν συμβαίνουν πάντα σε μεγάλα venues. Συμβαίνουν τυχαία εκεί όπου δεν το περιμένεις, σε εκείνες τις βραδιές που πας για ένα χαλαρό ποτό, και τελικά καταλήγεις να φεύγεις με μια νέα αγαπημένη μπάντα και έχοντας προσθέσει πολλά καινούρια τραγούδια στην playlist σου.
Γιώτα Ευθυμούδη Μηνούδη
Αυτή την εβδομάδα όλοι, δικαίως, μιλούσαν για τα περιβόητα αρχεία του Επστάιν, με την καθυστέρηση στη δημοσιοποίηση τους να έχει προκαλέσει αντιδράσεις σε Δημοκρατικούς και Ρεπουμπλικάνους – αλλά και ανάμεσα στους ίδιους τους Ρεπουμπλικανους. Ο τωρινός πρόεδρος βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο, με παλιότερα στιγμιότυπα της κοινωνικής του συναναστροφής με τον Έπσταϊν να επανέρχονται στη δημόσια συζήτηση, τροφοδοτώντας ερωτήματα και πιέσεις.
Καθώς τα ΜΜΕ ζητούν απαντήσεις, οι τόνοι ανέβηκαν. Σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου, μια δημοσιογράφος ρώτησε τον Ντόναλντ Τραμπ πότε θα δημοσιοποιηθούν τα αρχεία. Η αντίδρασή του; Σήκωσε το δάχτυλο και εκτόξευσε το περίφημο πλέον: «Quiet, piggy». Μια φράση που, πέρα από την προσβλητική της φύση, ακούστηκε σαν αυτοσαρκαστική υπενθύμιση της δικής του νευρικότητας. Ένα ξέσπασμα που έδειξε περισσότερα απ’ όσα ίσως θα ήθελε. Οι αντιδράσεις ήταν άμεσες. Κι όμως, ο Λευκός Οίκος έτρεξε να τον καλύψει, χαρακτηρίζοντας το σχόλιο «ειλικρινές»… μια περιγραφή που μοιάζει να σημαίνει: «Ήταν αυτό που σκέφτηκε… δυστυχώς».
Δάφνη Τζώρτζη
