ΚΥΡΙΑΚΗ
12
ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
Την εβδομάδα που πέρασε πήγαμε θέατρο και σινεμά, ακούσαμε μουσική, διαβάσαμε βιβλία, παρακολουθήσαμε την επικαιρότητα – και όσα κρατήσαμε θέλουμε να τα μοιραστούμε μαζί σας. Συγκεντρώσαμε ότι μάς κέντρισε το ενδιαφέρον και μάς ενθουσίασε ή μας απογοήτευσε!
(+) Η Φωνή της Χιντ Ρατζάμπ: Από τη διεθνή αποθέωση στη Βενετία στις οθόνες των Νυχτών Πρεμιέρας
Είχα την τύχη να προλάβω τα δύο τελευταία εισιτήρια για την προβολή της ταινίας «Η φωνή της Χιντ Ρατζάμπ» στο αγαπημένο μου Cinobo Opera, στο πλαίσιο των φετινών Νυχτών Πρεμιέρας. Με μια δυναμική εισαγωγή από τους Filmmakers for Palestine και τους Students for Gaza, η ταινία ξεκίνησε χωρίς περιττές εξηγήσεις ή αφηγηματικά βοηθήματα – δεν τα χρειαζόταν. Τα ηχητικά ντοκουμέντα της Χιντ Ρατζάμπ, του μικρού κοριτσιού που παγιδεύτηκε στο αυτοκίνητο μαζί με τους νεκρούς συγγενείς της ενώ έξω ο ισραηλινός στρατός παραμόνευε, είναι αληθινά. Η ταινία δεν αναζητά λύσεις, θέτει ερωτήματα. Δεν καταγγέλλει μόνο τη βαρβαρότητα του Ισραήλ, αλλά και τη σιωπή του υπόλοιπου κόσμου — τη συλλογική μας ικανότητα να κοιτάμε αλλού. Για τους Παλαιστίνιους, το μόνο μέσο για να ακουστούν πια είναι το κινητό στο χέρι καταγράφοντας την ίδια τους την τραγωδία. Μια δυνατή υπενθύμιση ότι το βλέμμα – όταν δεν αποστρέφεται – είναι κι αυτό μια μορφή αντίστασης.
Δάφνη Τζώρτζη
Μια από τις ταινίες που περίμενα με ανυπομονησία να δω φέτος ήταν ο Dracula του Λικ Μπεσόν. Αν και η ιστορία του Μπραμ Στόκερ έχει μεταφερθεί αμέτρητες φορές στη μεγάλη οθόνη, αυτή η εκδοχή δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τις προηγούμενες. Η ατμόσφαιρα του κάστρου και το παγωμένο τοπίο της Ρουμανίας κατάφεραν να με μεταφέρουν αμέσως στον κόσμο του 15ου αιώνα και να με παρασύρουν στην ιστορία του πρίγκιπα Βλαντ, ο οποίος συντετριμμένος από τον θάνατο της αγαπημένης του Ελισαβέτα καταριέται τον Θεό και καταδικάζεται να ζει αιώνια. Από εκείνη τη στιγμή και μετά, η μοναδική του ελπίδα – και το μόνο που κάνει την αθανασία υποφερτή – είναι η πιθανότητα να ξανασυναντήσει τη χαμένη του αγάπη.
Ανάμεσα στα δυνατά στοιχεία της ταινίας, οι ερμηνείες ήταν αυτές που με κέρδισαν αμέσως. Ο Κάλεμπ Λάντρι Τζόουνς δίνει στον Δράκουλα μια ευθραυστότητα που δεν έχουμε ξαναδεί: έναν ήρωα που ακροβατεί μεταξύ δαίμονα και ανθρώπου. Δίπλα του, ο Κρίστοφ Βαλτς αντιπροσωπεύει το ακριβώς αντίθετο, έναν υπηρέτη του Θεού που αψηφά τον κίνδυνο προκειμένου να εκπληρώσει την αποστολή του. Ο Μπεσόν φαίνεται να έχει μελετήσει τις κλασσικές εκδοχές του μύθου και να έχει επηρεαστεί από αυτές, αλλά τελικά καταφέρνει να αφηγηθεί τη γνωστή ιστορία με τον δικό του τρόπο.
Αυτή δεν είναι σίγουρα η πιο τρομακτική εκδοχή του Δράκουλα που έχετε δει, αλλά σίγουρα είναι η πιο ρομαντική. Πρόκειται για μια ταινία που εξερευνά τις συνέπειες της ανθρώπινης έπαρσης και ξεδιπλώνει τη δύναμη που μπορεί να έχει η αγάπη πάνω στη ζωή μας…
Γιώτα Ευθυμούδη Μηνούδη
Φοίβος Ριμένας και Γιλμάζ Χουσμέν ©Christos Symeonides
Μία από τις πιο αγαπημένες μου εκπομπές των τελευταίων ετών είναι το «Στούντιο 4» στην ΕΡΤ, κυρίως για τον τρόπο που προσεγγίζει τα θέματα με ποιότητα και σεβασμό, μακριά από το κουτσομπολιό της ιδιωτικής τηλεόρασης. Οι καλεσμένοι τους –άνθρωποι από τον καλλιτεχνικό αλλά και τον επιστημονικό χώρο – έχουν πάντα κάτι ουσιαστικό να πουν, και το δίδυμο των παρουσιαστών δημιουργεί συχνά έναν όμορφο, εξομολογητικό διάλογο που απολαμβάνω να παρακολουθώ. Αυτή την εβδομάδα όμως, βρέθηκα μπροστά σε μια αρκετά άβολη τηλεοπτική στιγμή που με έκανε να αναρωτηθώ αν όντως ζούμε όλοι εμείς μαζί στο 2025.
Καλεσμένη της εκπομπής την περασμένη Δευτέρα ήταν η Σμαράγδα Καρύδη, με αφορμή το «Hotel Amour», ένα σύγχρονο ελληνικό πρωτότυπο μιούζικαλ των Γεράσιμου Ευαγγελάτου και Θέμη Καραμουρατίδη, που εξερευνά με ευαισθησία την επιθυμία, τον έρωτα και τη φθορά του, το σεξ και την αμηχανία του, αλλά και τη βαθιά ανάγκη όλων μας για επαφή. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, ειπώθηκε με εμφανή αμηχανία ότι το τρέιλερ της παράστασης μπορεί να προβληθεί μόνο χωρίς ήχο, επειδή «ο ήχος είναι βογγητά». Η Σμαράγδα τότε απορημένη, ρώτησε γιατί έχει κοπεί και η σκηνή με το γκέι ζευγάρι της παράστασης, για να λάβει την απάντηση πως «είναι θέμα ώρας προβολής» και «ραδιοτηλεοπτικών οδηγιών». Και εδώ είναι που προβληματίζεσαι: γιατί, εν έτει 2025, μια εκπομπή επιλέγει να «κόψει» τρυφερές σκηνές ανάμεσα σε ομόφυλα ζευγάρια, ενώ προβάλλει κανονικά τα ετερόφυλα; Τι ισχύει τελικά με το ΕΣΡ και μέχρι πότε θα λογοκρίνεται η αγάπη; Είναι απογοητευτικό να βλέπεις κάτι τέτοιο – ειδικά από μια εκπομπή που εκτιμάς – και να συνειδητοποιείς πως τελικά έχουμε ακόμη δρόμο να διανύσουμε…
Ευδοκία Βαζούκη
Έχοντας επισκεφθεί αρκετά μουσεία τέχνης στην Αθήνα, αποφάσισα πως ήρθε η ώρα να πάρω μία φίλη μου και να περάσουμε μία βόλτα από την Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων, που φιλοξενεί την έκθεση “Γαζώνουν χαμηλά τα πολυβόλα ή σκύβεις ή απογειώνεσαι”. Με αφετηρία το ποίημα του Μιχάλη Γκανά «Απορία», τα εκθέματα της αφορούν τον πόλεμο, είτε τον κυριολεκτικό είτε τον μεταφορικό πόλεμο της καθημερινής επιβίωσης. Το θέμα είναι εξαιρετικά επίκαιρο, με το κάθε έργο το αγγίζει με το δικό του τρόπο: άλλες φορές σατιρίζοντας με εύστοχο τρόπο την Ελλάδα του σήμερα, κι άλλες καταγράφοντας, με σουρεαλιστική ματιά, την παράνοια της ζωής κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Από τα εκθέματα που δεν περιορίζονται στον καμβά, ξεχωρίζει το video art της Θαλασσινής Δούμα, που αποτυπώνει μια μαθητική πορεία για τα Τέμπη, τόσο για το μήνυμα αλλά κι επειδή είναι κοντά στα βιώματα μας. Αξιοσημείωτο επίσης το έργο «Ο Πνιγμός» του Χρήστου Μονοκρούσου, το οποίο δείχνει σε μικρή οθόνη ένα βίντεο που γνώρισε απήχηση στα social media: ο καλλιτέχνης εξηγεί το ναυάγιο της Πύλου ενώ ζωγραφίζει. Ένα έργο που όχι μόνο υπενθυμίζει ότι οτιδήποτε μπορεί να είναι τέχνη, αλλά επαναφέρει στις μνήμες μας κι αυτό το τραγικό γεγονός που η επικαιρότητα έχει σχεδόν σβήσει.
Αυτό όμως, που μας έκανε μάλλον την περισσότερη εντύπωση, ήταν το ντοκιμαντέρ «Ζωγραφίζοντας», το οποίο έκανε πρεμιέρα στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 2017 κι αφορά παιδιά, τα οποία είναι πρόσφυγες. Μέσα από τη ζωγραφική, τα παιδιά μιλάνε για όλα που έχουν ζήσει, από τον πόλεμο, μέχρι το ταξίδι τους προς την Ελλάδα, αλλά και τα όνειρα τους για το μέλλον, τα οποία δεν διαφέρουν από τα όνειρα όλων μας όταν ήμασταν παιδιά. Όλη η έκθεση αποτελεί ένα δυνατό μήνυμα για την αναγκαιότητα της τέχνης σε περίοδο πολέμου, αλλά και για την μάχη που προϋποθέτει η επιβίωση στην Ελλάδα του σήμερα.
Ερμιόνη Τσακιράκη
Photo credits: Jr Korpa / Unsplash
«Η ποίηση είναι πιο αξιόπιστη από κάθε αλεξίσφαιρο γιλέκο» ήταν η φράση που ήχησε στο μικρό δωμάτιο με τις αιωρούμενες λέξεις και τους προσηλωμένους ακροατές, του Ιδρύματος «Τάκης Σινόπουλος» την ώρα που κατέφτασα. Έμοιαζα, μάλλον, σαν κύτταρο που υστερούσε σε συνοχή κατά 12 λεπτά, όσος και ο χρόνος που είχε περάσει, απ’ όταν ξεκίνησαν οι αναγνώσεις στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης Αθηνών. Μια αίθουσα ξέχειλη μάς περιμένει αυτή την Τετάρτη του Οκτωβρίου που μόλις έχει μπει. Μια αίθουσα γεμάτη – περισσότερο από λέξεις παρά από ανθρώπους – με σπουδαίους ποιητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Ανάμεσά τους ξεχώρισα τον Ονδουριανό, Ρολάντο Καττάν. Αφού άνοιξε το κινητό του, προχώρησε στην απαγγελία ενός ποιήματος από τη συλλογή του «De Animal no Identificado» (2013), στα ισπανικά. Ακόμα κι έτσι, η ποίηση έχει τη δύναμη να σε επηρεάσει, άσχετα αν αυτό που ακούς μεταφράζεται νοηματικά. Αυτό ακριβώς πέτυχε και ο Καττάν. Μετά την απαγγελία της μεταφρασμένης έκδοσης του ποιήματος από την συντονίστρια της εκδήλωσης, Βίκυ Κατσαρού, ο καθένας σε εκείνη την αίθουσα θα μπορούσε να επιβεβαιώσει πως έφτασε όσο κοντά μπορεί να φτάσει κανείς στη ξενόγλωσση ποίηση μέσα από μια ολοκληρωμένη εμπειρία.
Συγκράτησα τη φράση «Hay que desconfiar de un amor que no te despeina» ή «Να μην εμπιστεύεσαι ποτέ μια αγάπη που δε σε ξεχτενίζει». Ο Γιώργος Δελιόπουλος, με τη σειρά του, άφησε το δικό του αποτύπωμα στο φεστιβάλ, εξιστορώντας τη περιπέτεια της Αλιρρόης, μιας κοπέλας που βρίσκεται φυλακισμένη μέσα σε έναν καθρέφτη. Ενδιάμεσα της αφήγησης, ακούσαμε και τη πλευρά της φανταστικής ηρωίδας. Μια τεχνική, που εντάσσω στα πλαίσια του πρωτότυπου, και που κατάφερε να μας συνδέσει βαθιά με την ιστορία. Μια χούφτα αναγνώστες έδωσαν το παρόν στην εκδήλωση του Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης, και μπορεί ο χώρος να υστερούσε σε πλήθος ενδιαφερομένων, αλλά είναι βέβαιο πως δεν στερούταν ενδιαφέροντος.
Ελεάνα Μιχάλη
«Έχασα το σχήμα μου, το σχήμα του σώματός μου. Και καταλαβαίνετε τι σημαίνει για έναν γλύπτη να μην μπορεί να ορίσει το σχήμα». Αυτή είναι η φράση που κρατώ από την επιστροφή της παράστασης «Η Πύλη της Κόλασης», σε σκηνοθεσία του Γιάννη Καλαβριανού, που ανεβαίνει για δεύτερη χρονιά, αυτή τη φορά στο ιστορικό Αμφι-Θέατρο. Στην παράσταση παρακολουθούμε δύο ερωτικές ιστορίες. Μία που διαδραματίζεται τον 19ο αιώνα, ανάμεσα στον Ωγκύστ Ροντέν (Γιώργος Γλάστρας) και της Καμίλ Κλωντέλ (Μαργαρίτα Αλεξιάδη), δύο από τους σημαντικότερους γλύπτες του κόσμου, και αυτή του 13ου αιώνα ανάμεσα στον Πάολο (Παναγιώτης Παυλίδης) και την Φραντσέσκα (Αλεξία Μπεζίκη), εμπνευσμένη από την Θεία Κωμωδία του Ντάντε.
Μέσα από αποσπασματικές σκηνές, αναμνήσεις και διαλόγους, ξετυλίγεται μια ιστορία έμπνευσης, εξάρτησης και απώλειας, μια σχέση όπου ο έρωτας είναι επικίνδυνα δεμένος με τη δημιουργικότητα. Η Καμίλ, μια καλλιτέχνιδα που παλεύει να υπάρξει μέσα σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο, και ο Ροντέν, ένας γλύπτης που ταλαντεύεται ανάμεσα στη δόξα και την ενοχή, μοιάζουν εγκλωβισμένοι πάνω στην ίδια «πύλη» – εκεί όπου η τέχνη αγγίζει τον έρωτα και ο έρωτας τη συντριβή. Κι όμως εκεί θέλω να σταθώ. Στον τρόπο που η τέχνη απεικονίζεται μέσα στην παράσταση. Όχι ως κάτι ιδανικό ή απόμακρο, αλλά ως μια δύναμη που γεννιέται από τον πόνο και την αλήθεια. Όσο γεννά η τέχνη, τόσο, μπορεί και να καταστρέφει. Πίσω από τα μαρμάρινα αγάλματα και τα μεγάλα ονόματα, η παράσταση μιλά για κάτι πολύ πιο απλό: τη δυσκολία να αγαπάς χωρίς να χάνεσαι, να δημιουργείς χωρίς να εξαντλείσαι. Οι ήρωες, μοιάζουν να σμιλεύουν τον εαυτό τους πάνω σε ένα υλικό, με τα ίδια τους τα χέρια. Κι ίσως εκεί βρίσκεται και η μεγαλύτερη αλήθεια της παράστασης · πως η τέχνη, όπως και ο έρωτας, δεν είναι ποτέ ασφαλής. Είναι πάντα αναμέτρηση με όσα σε καθορίζουν και σε διαλύουν ταυτόχρονα.
Κάτια Τριανταφύλλου
O Harris Dickinson βασικά είναι ηθοποιός. Ίσως τον έχεις δει στο “Triangle of Sadness”, στο “Where the Crawdads Sing” ή πιο πρόσφατα στο “Babygirl”, στο πλευρό της Nicole Kidman. Πρέπει να ήταν όταν έγραφα για εκείνη την ταινία που τον πέτυχα σε μια συνέντευξη να λέει πως θα δοκίμαζε να σκηνοθετήσει κάτι δικό του. Έναν χρόνο αργότερα το πρώτο του σκηνοθετικό ντεμπούτο ετοιμάζεται να βγει στις αίθουσες και, έχοντας ήδη νιώσει το πάθος του, ανυπομονούσα να δω το αποτέλεσμα. Γι’ αυτό και το είδα στις Νύχτες Πρεμιέρας, λίγο νωρίτερα δηλαδή από την κανονική του κυκλοφορία, στις 23 Οκτωβρίου από το Cinobo. Κι ένα δάκρυ κύλησε όταν ο καλλιτεχνικός διευθυντής, Λουκάς Κατσίκας, μας πληροφόρησε ότι παραλίγο να έρθει καλεσμένος του Φεστιβάλ αλλά τα γυρίσματα για την ταινία των Beatles, δεν του το επέτρεψαν. Α ναι, γιατί αν δεν το ξέρετε, θα υποδυθεί τον John Lennon!
To “Urchin” (ελληνικός τίτλος: «Αχινός») ξετυλίγει τη ζωή ενός νεαρού άστεγου, που προσπαθεί να ενταχθεί ξανά στην κοινωνία, μακριά από τα ναρκωτικά και την παρανομία. Η σκηνοθετική ματιά του Dickinson έχει καθαρές προθέσεις και φέρει μια στιβαρότητα αξιοθαύμαστη για σκηνοθετικό ντεμπούτο. Οι υποκριτικές καταβολές του σαφώς συμβάλουν στην απόδοση όλων των ερμηνειών αλλά και στην ελευθερία που φαίνεται να έχουν οι πρωταγωνιστές. Δημιουργεί έναν ρεαλισμό, σπέρνοντας μεθοδικά ανάλαφρες χιουμοριστικές στιγμές ενώ, συνειδητά αποφεύγει οποιαδήποτε δραματοποίηση. Κάπως έτσι η ταινία καταφέρνει να σε αγκιστρώσει στο ταξίδι και το μέλλον του ήρωα σα να προσπαθείς να ταρακουνήσεις τον ίδιο σου τον εαυτό! Με ένα τόσο δυνατό σκηνοθετικό ξεκίνημα, ανυπομονώ να δω τη συνέχεια…
Φωτεινή Νικολίτσα
