ΤΡΙΤΗ
30
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
Το θέμα της μητρότητας έχει απασχολήσει πολλούς διάσημους καλλιτέχνες στην ιστορία, καθώς η τέχνη είναι συχνά ένας τρόπος έκφρασης της ανθρώπινης εμπειρίας, στην οποία οι μητέρες έχουν πολύ ενεργό ρόλο.
Κάποι καλλιτέχνες έχουν θελήσει να εκφράσουν την μητρότητα γενικότερα, απεικονίζοντας την μητέρα-φύση για παράδειγμα, άλλοι έχουν αποτυπώσει τρυφερές στιγμές μαμάδων με τα παιδιά τους, άλλοι έχουν δημιουργήσει αυτοπροσωπογραφίες των ιδίων στο ρόλο της μητέρας.
Μερικοί διάσημοι καλλιτέχνες, όμως, ήταν τόσο δεμένοι με τις μητέρες τους, που για κάποια στιγμή της ζωής τους εκείνες έγιναν οι ..μούσες τους. Έτσι, είτε τις απεικόνισαν σε προσωπογραφίες, είτε εμπνεύστηκαν από εκείνες και τους αφιέρωσαν τα έργα τους.
Αυτές, λοιπόν, είναι οι πιο “διάσημες” μητέρες στην ιστορία της τέχνης
Arrangement in Grey and Black No.1, γνωστό και ως “Η Μητέρα του Whistler” του James Abbott McNeill Whistler
Η “Μητέρα” του Whistler είναι τόσο διάσημη που το κοινό σπάνια γνωρίζει ότι το πραγματικό όνομα αυτού του πίνακα είναι “Σύνθεση σε Γκρι και Μαύρο, No. 1”. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο Musée d’Orsay στο Παρίσι. Είναι ένα από τα πιο διάσημα έργα Αμερικανού καλλιτέχνη που βρίσκεται εκτός των ΗΠΑ. Η μητέρα του Whistler έχει αποκαλεστεί αμερικανικό “είδωλο”, αλλά και.. Βικτωριανή Μόνα Λίζα! Πρόκειται ίσως για την πιο διάσημη “μητέρα” στην ιστορία της τέχνης.
Portrait of the Artist’s Mother, Mary Cassatt (1889)
Η Mary Cassatt, μία από τις πιο διάσημες ζωγράφους του ιμπρεσσινονισμού, απεικόνιζε συχνά στα έργα της τις κοινωνικές και προσωπικές στιγμές γυναικών, με έμφαση στον συναισθηματικό δεσμό μεταξύ των παιδιών με τις μητέρες τους. Σε αυτό το έργο, όμως, αποφάσισε να ζωγραφίσει τη δική της μητέρα Kathrine, με την οποία έζησε πολλά χρόνια της ζωής της. Αυτό το τελευταίο πορτρέτο που ζωγράφισε την μητέρα της, η οποία έφυγε από τη ζωή μετά από κάποια χρόνια.
Η μητέρα του Ρεμπράντ (1631)
The Artist’s Mother, Seating with an Oriental Headdress, Rembrandt van Rijn
Μπορεί ο Rembrandt να ήταν ο πιο διάσημος Ολλανδός ζωγράφος της εποχής του, είχε όμως πολλά οικονομικά προβλήματα. Έτσι, οι πίνακες με την μητέρα του ήταν συναισθηματικοί, και παράλληλα πρακτικοί. Αυτό είναι ίσως το πιο συναισθηματικό πορτρέτο της μητέρας του, καθώς πρόκειται για την πρώτη απεικόνιση της ως χήρας. Η εικόνα αυτή ζωγραφίστηκε ένα μόλις χρόνο μετά τον θάνατο του πατέρα του. Μπορεί, λοιπόν, η μητέρα του να είναι πλουσιοπάροχα ντυμένη, φορώντας γούνα και ένα μαντίλι στα μαλλιά, φαίνεται και πάλι όμως η σοβαρότητα και ο θρήνος στην έκφρασή της.
Το αίνιγμα της επιθυμίας ή Η Μητέρα μου, η Μητέρα μου, η Μητέρα μου, Νταλί (1929)
The Enigma of Desire, or My Mother, My Mother, My Mother, 1929, Σαλβαδόρ Νταλί
Η μητέρα του Νταλί μπορεί να μην πρόλαβε να δει τη στροφή του γιού της στο σουρρεαλιστικό ρεύμα, έμεινε όμως στην ιστορία λόγω αυτού του πίνακα. Ο Σαλβαδόρ Νταλί ζωγράφισε αυτό το έργο 8 χρόνια μετά τον θάνατο της μητέρας του και σίγουρα πρόκειται για ένα σουρρεαλιστικό, φροϋδικό τοπίο. Το έργο αυτό έδωσε μορφή στα συναισθήματα του Νταλί για τον χαμό της μητέρας του, την επιθυμία του να τη ξαναδεί. Λέγεται ότι ο άντρας που απομακρύνεται στον πίνακα είναι ο πατέρας του Νταλί, του οποίου οι σχέσεις με τον διάσημο ζωγράφο ήταν τεταμένες, καθώς παντρεύτηκε την αδερφή της συζύγου του λίγο μετά τον θάνατό της.
Andy Warhol, silkscreen of his mother, Julia Warhola, 1974
Ο Άντι Γουόρχολ λάτρευε τη μητέρα του. Είχε τόσο στενή σχέση μαζί της που ζούσε με εκείνη μέχρι και το 1971, ένα χρόνο πριν τον θάνατό της. Μάλιστα, ήταν τόσο συντετριμμένος από τον θάνατο της που δεν μπόρεσε να παρευρεθεί στη κηδεία της. Το 1974 δημιούργησε αυτό το πορτραίτο, χρησιμοποιώντας τα δάχτυλα του, για να θυμίζει τα έργα που έκανε ως παιδί, τα οποία φυσικά η μητέρα του πάντα ενθάρρυνε.
Η μητέρα του Τζόρτζιο ντε Κίρικο (1911)
Ritratto della madre (1911)
Ο Ιταλός Τζόρτζιο ντε Κίρικο, που γεννήθηκε το 1888 στην Ελλάδα και διαμόρφωσε το κίνημα της Μεταφυσικής Ζωγραφικής, απεικόνιζε πολύ συχνά τη μητέρα του στα έργα του. Κάθε φορά που γυρνούσε από τα ταξίδια του, έμενε μαζί της και τη ζωγράφιζε. Η μητέρα του, Gemma Cervetto, ήταν ευγενικής καταγωγής βαρόνη από τη Γενεύη. Εδώ την απεικονίζει με ένα πανέμορφο φόρεμα να αγναντεύει στο κενό.
