MENU
Κερδίστε Προσκλήσεις
ΣΑΒΒΑΤΟ
05
ΙΟΥΛΙΟΥ
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΚΘΕΣΗΣ
ΕΠΙΛΕΞΤΕ ΕΚΘΕΣΗ X
Allspice - Michael Rakowitz & Ancient Cultures: Η σύγχρονη τέχνη συναντά αρχαίους πολιτισμούς στο Μουσείο Ακρόπολης
Από 13/05/2025 έως 31/10/2025
Bad Girls, Big Dragons: Η νέα ατομική έκθεση της Στέλλας Καπεζάνου στην Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων
Από 03/07/2025 έως 07/09/2025
Control - Command: Έκθεση του Πάνου Ματθαίου στην αίθουσα τέχνης έκφραση – γιάννα γραμματοπούλου
Από 19/06/2025 έως 19/07/2025
Cycladic Blues: Η Marlene Dumas στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Από 05/06/2025 έως 03/11/2025
In a Bright Green Field: Ομαδική έκθεση σύγχρονων Ελλήνων και Κυπρίων καλλιτεχνών στο Μουσείο Μπενάκη
Από 12/06/2025 έως 13/09/2025
Nήματα Eπιλογής: Ομαδική έκθεση στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών
Από 24/06/2025 έως 27/09/2025
Parliament: Ένα έργο «κοινωνικής χορογραφίας» του Michael Kliën στήνεται στο Μουσείο Μπενάκη
Από 12/06/2025 έως 27/07/2025
Surroundings: 13 έργα της Γερμανίδας εικαστικού Claudia Wieser ειδικά για την Εσπλανάδα του ΚΠΙΣΝ
Από 03/04/2025 έως 16/11/2025
Takis 1∞: Το Ίδρυμα Γουλανδρή γιορτάζει τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Takis με ένα μεγάλο αφιέρωμα
Από 22/06/2025 έως 02/11/2025
Untitled: H πρώτη έκθεση έργων του Jean-Michel Basquiat στην Ελλάδα
Από 22/05/2025 έως 02/08/2025
Walk Through Me: Έκθεση της Κατερίνας Μερτζάνη στην Γκαλερί Alma
Από 12/06/2025 έως 12/07/2025
Why Look at Animals?: Η νέα διεθνής ομαδική έκθεση του ΕΜΣΤ ζητά δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή
Από 15/05/2025 έως 15/02/2026
Win Knowlton: Αποτυπώνοντας στον καμβά την κλιματική αλλαγή
Από 15/05/2025 έως 27/09/2025
a Cabinet of Curiosities: 78 εικαστικοί καταλαμβάνουν τους χώρους του MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά
Από 13/02/2025 έως 31/08/2025
«Αναζητώντας την εικόνα» του Λάκη Παπαστάθη στο Μουσείο Μπενάκη
Από 03/04/2025 έως 20/07/2025
«Διαδρομές στην τέχνη»: Από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων
Από 24/05/2025 έως 02/11/2025
«Ιστορίες Ανεμελιάς» στην Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων
Από 29/05/2025 έως 07/09/2025
Ένα Τηλεγράφημα στην αγαπημένη μου Suki: Έκθεση του Oscar Murillo στην Gagosian
Από 20/06/2025 έως 30/08/2025
ΑΣΚΤ: Ομαδική έκθεση των τελειόφοιτων του Εικαστικού Τμήματος
Από 25/06/2025 έως 11/07/2025
Ανατομία της Αρχιτεκτονικής: Έργα της Simone Leigh εκτίθενται στην Αγορά του ΚΠΙΣΝ
Από 28/04/2025 έως 31/10/2025
Γραφές και Χάρτες: Η νέα ατομική έκθεση της Βάσως Τρίγκα στο Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ύδρας
Από 06/09/2025 έως 05/10/2025
Διαιρεμένες Μνήμες 1940-1950: Το αποτύπωμα μιας ταραγμένης δεκαετίας μέσα από μια ψηφιακή έκθεση
Από 15/11/2021 έως 31/12/2026
Διαφημίζοντας την Ελλάδα: Ο ελληνικός τουρισμός των 60s μέσα από μάτια σπουδαίων καλλιτεχνών, στην Ύδρα
Από 25/03/2025 έως 31/10/2025
Εικαστικό «Φως εκ φωτός» στην Άνδρο
Από 26/07/2025 έως 28/09/2025
Η Εμμονή του Βλέμματος: Μια έκθεση για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Παναγιώτη Τέτση στην Εθνική Πινακοθήκη
Από 10/04/2025 έως 31/10/2025
Θραύσματα: Ένας εικαστικός φόρος-τιμής στην κλασική ωραιότητα στο καφέ του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου
Από 08/07/2025 έως 05/08/2025
Θόδωρος - Αντί αναδρομικής: Μια έκθεση αφιερωμένη στο έργο του σπουδαίου γλύπτη στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Από 08/02/2025 έως 08/02/2026
Λόφος Art Project: Σύγχρονες εικαστικές προσεγγίσεις στην αρχαιότητα
Από 28/06/2025 έως 31/07/2025
Μπορώ κι εγώ: Η αναπηρία των ζώων στο επίκεντρο μιας νέας έκθεσης στο ΠΕΣ Πολύτροπον
Από 05/07/2025 έως 12/07/2025
Προδανεισθείς Χρόνος: Ο κόπος του καλλιτέχνη μέσα απ’ το έργο του Γιάννη Παππά στο Μουσείο Μπενάκη
Από 20/02/2025 έως 27/07/2025
Σου στέλνω Μήλο CPT: Ομαδική έκθεση στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης
Από 06/07/2025 έως 03/08/2025
Τα "καπρίτσια" του Γκόγια στην Εθνική Πινακοθήκη
Από 22/01/2025 έως 30/09/2025
Τοπόσημα Διασύνδεσης: Έκθεση φωτογραφίας στο Πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο
Από 01/07/2025 έως 20/07/2025
ΕΠΙΛΟΓΗ ΓΚΑΛΕΡΙ
ΕΠΙΛΕΞΤΕ ΧΩΡΟ X Alma- Contemporary Art Gallery Gagosian Gallery Kourd Online The Intermission Έκφραση - Γιάννα Γραμματοπούλου Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή Ίδρυμα Π. & Μ. Κυδωνιέως Αίθουσα Τέχνης Αθηνών Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ύδρας Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος Λόφος art project Μουσείο Άλεξ Μυλωνά - Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Μουσείο Ακρόπολης Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης - Κεντρικό Κτίριο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης Δήμου Αθηναίων «Αγγελική Χατζημιχάλη» Μουσείο Μπενάκη - Κτήριο Οδού Πειραιώς Οικία Λαζάρου Κουντουριώτη Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων Πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο - Βιβλιοθήκη και Τυπογραφείο Βουλής Χώρος Τέχνης Πολιτιστικής Εταιρείας Σαρωνικού Πολύτροπον

You and AI από τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση: Όταν ο αλγόριθμος σε ακολουθεί στο πάρκο

Η ψηφιακή πραγματικότητα είναι εδώ. Και έχει εισβάλει στο φυσικό χώρο: Αυτό μας υπενθυμίζει η νέα έκθεση της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση «You and AI» που παρουσιάζεται στο Πεδίον ΄Αρεως.

| Φωτογραφίες: Στέλιος Τζέτζιας, Πάνος Κέφαλος
author-image Στέλλα Χαραμή

Πως μοιάζει ένα συνηθισμένο πρωϊνό στο Πεδίον Άρεως; Αθλητές που τρέχουν στα μονοπάτια του, κηδεμόνες σκύλων που βολτάρουν για πρώτη φορά μέσα στη μέρα, μαμάδες ή παππούδες που βγάζουν τα παιδιά τους για παιχνίδι, παππούδες που μαζεύονται για μερικές παρτίδες, περαστικούς που διασχίζουν το πάρκο για να φτάσουν στο γραφείο με τα πόδια. Τι κοινό έχουν όλες οι παραπάνω ομάδες εκτός από το ότι μοιράζονται έναν κοινό τόπο; Εκπέμπουν σήμα από τα κινητά, τις πλατφόρμες και τα βιομετρικά ρολόγια τους. Με λίγα λόγια, η παρουσία τους στο δημόσιο χώρο καταγράφεται από τον ψηφιακό χώρο.

Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που θα ‘σκοντάψουν’ πάνω στα ψηφιακά έργα της έκθεσης «Υou and AI (Artificial Intelligence)» που διοργανώνει η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση· ανοίγοντας τη συζήτηση για τις διαδρομές και τις εκλεκτικές συγγένειες μεταξύ δημόσιου και ψηφιακού χώρου.

Ο διευθυντής Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας του Ιδρύματος Ωνάση και Εκτελεστικός Διευθυντής – Επιστημονικός Σύμβουλος της «You and AI» Πρόδρομος Τσιαβός

Πάρκο ψηφιακής νοημοσύνης

Κι έτσι τα 25 «ψηφιακά γλυπτά» – όπως τα ονομάζει ο διευθυντής Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας του Ιδρύματος Ωνάση και Εκτελεστικός Διευθυντής – Επιστημονικός Σύμβουλος της «You and AI» Πρόδρομος Τσιαβός – δεν ξενίζουν, καθώς προβάλλουν πλάι στα ψηλά δέντρα του πάρκου. «Όλα τα έργα είναι βασισμένα σε οθόνες 3, 5, 7 μέτρων οι οποίες καταφέρνουν να ενταχθούν μέσα στην κλίμακα της χλωρίδας του πάρκου, συνομιλούν αρμονικά με το περιβάλλον» παρατηρεί. Για την ακρίβεια, θα μπορούσαν να ήταν πάντα εκεί, ως υπομνήσεις μιας παράλληλης, ψηφιακής πραγματικότητας.

«Όπου κι αν βρισκόμαστε εκπέμπουμε διαρκώς δεδομένα. Αναφέρω, χαρακτηριστικά, το λυπηρό παράδειγμα της εξιχνίασης της δολοφονίας στα Γλυκά Νερά που επετεύχθη μέσα από αντίστοιχα data. Ψηφιακό δεδομένο, όμως, συνιστά και η απλή selfie που θα ανεβάσω στο Instagram κοινοποιώντας την παρουσία μου στο Πεδίον ‘Αρεως. Δημιουργείται, δηλαδή, ένας δημόσιος χώρος που δεν είναι ακριβώς φυσικός. Κι αυτό θέλουμε να δείξουμε: Ό,τι δεν είμαστε μόνοι. Πάντα υπάρχει ένας αλγόριθμος μαζί μας» εξηγεί, επισημαίνοντας πως η τεχνητή νοημοσύνη είναι πλέον ένας καθοριστικός παράγοντας συνδιαμόρφωσης της αθηναϊκής ζωής, όπως και κάθε μεγάλου αστικού κέντρου.

Ο ψηφιακός ως δημόσιος χώρος

Γι’ αυτό και η έκθεση ανήκει στο δημόσιο βλέμμα. «Από τη στιγμή που η τεχνητή νοημοσύνη είναι κάτι το οποίο κουβαλάμε διαρκώς μαζί μας, θέτει το ζήτημα της δημόσιας σφαίρας. Γιατί εξίσου δημόσιο με το φυσικό περιβάλλον είναι και τα κοινωνικά δίκτυα» σχολιάζει ο εκτελεστικός διευθυντής της. Εξάλλου, δεν είναι η πρώτη φορά που η Στέγη συνδέει την παρουσία της με το Πεδίον Άρεως.

«Deep Meditations A brief history of almost everything in 60 minutes» από τον Memo Akten.

Ξανά στο Πεδίον ΄Αρεως

Ήταν το καλοκαίρι του 2018 όταν το Fast Forward Festival 5, αφύπνιζε πολιτιστικά το πάρκο με το project «Οι μύθοι του Πάρκου». Τα πανδημικά lockdown, όμως, επανέφεραν την συζήτηση για τους ανοιχτούς χώρους με την ένδειξη του κατεπείγοντος. Κι ανάμεσα τους, το Πεδίον Άρεως έγινε τόπος συνάντησης της νέας Αθήνας. Μοιραία, η Στέγη θα επέστρεφε εκεί με μια διαφορετική πρόταση, μεγαλύτερης κλίμακας, αφουγκραζόμενη ένα φλέγον ζήτημα που ενεργοποιεί το δημόσιο διάλογο.

Urban vs digital space

Άραγε αυτή η περίεργη συγγένεια ανάμεσα στο δημόσιο και τον ψηφιακό χώρο είναι μια νέα απειλή; Θα μπορούσαν, δηλαδή, τα social media να επιβληθούν ως η νέα πλατεία της πόλης; Να υποκαταστήσουν την ανάγκη μας να ζούμε και να μοιραζόμαστε τους δρόμους και τα πάρκα της; «Ναι, τα στατιστικά μας δείχνουν ότι πήραμε καλύτερους, γρηγορότερους και αποτελεσματικότερους υπολογιστές. Όμως, όπως η πανδημία μας επιβεβαίωσε πάντα επιδιώκαμε να βρεθούμε έξω. Δεν νομίζω, λοιπόν, ότι ο ψηφιακός χώρος θα υποκαταστήσει ποτέ τον φυσικό· όμως, πρέπει να καταλάβουμε ότι ο φυσικός χώρος αλλάζει. Δείτε τα παιδιά στους δρόμους που αναπαράγουν κινήσεις Tik Tok και τις μαγνητοσκοπούν για να τις ανεβάσουν στην πλατφόρμα. Ο ψηφιακός εισβάλλει στον φυσικό κόσμο κι αυτό αλλάζει τη συμπεριφορά μας – όχι τον ίδιο το χώρο» λέει ο Πρόδρομος Τσιαβός.

Πως θα προστατευτούμε από τα δεδομένα;

Μιλάμε, ήδη, για μια διαφορετική εμπειρία ύπαρξης στο αστικό περιβάλλον. Γι’ αυτό και στο βάθος της, το «You and AI» δεν είναι μια έκθεση για την τεχνητή νοημοσύνη αλλά μια έκθεση βαθιά υπαρξιακή και ανθρώπινη. Κι εκεί όπου ένα ψηφιακό έργο στο Πεδίον ‘Αρεως εκπέμπει χιλιάδες δεδομένα από αθηναϊκά google maps δεν μπορείς παρά να αναρωτηθείς «που πάμε»; Είναι μακριά το μέλλον όπου όλες οι ανθρώπινες λειτουργίες θα είναι digital data; Ακόμα και με την ιδιότητα του ακαδημαϊκού στο μάθημα της Ηθικής και της Νομικής Δεδομένων, ο Πρόδρομος Τσιαβός δυσκολεύεται να δώσει απάντηση.

Ο ψηφιακός εισβάλλει στον φυσικό κόσμο κι αυτό αλλάζει τη συμπεριφορά μας – όχι τον ίδιο το χώρο

«Σίγουρα, αντιμετωπίζουμε μια δεδομενοποίηση της ζωής χωρίς αυτό να δαιμονοποιείται κατ’ ανάγκη. Η δεδομενοποίηση σημαίνει πως ο καθένας από εμάς αποκτά το ψηφιακό δίδυμο του, το οποίο τυγχάνει διαρκούς επεξεργασίας από αλγορίθμους. Αυτή, πράγματι, είναι μια πραγματικότητα που δεν γυρίζει πίσω. ‘Ισως κάποιοι να έχουν την πολυτέλεια να ζουν σε ζώνες εκτός δικτύου. Ωστόσο, όσο το κυρίαρχο μοντέλο της οικονομίας εξελίσσεται βάσει της επεξεργασίας των δεδομένων μας, η αποχή από την ΑΙ θα καταλήξει να είναι απευθύνεται σε λίγους. Εδώ πρέπει να παρέμβουμε και σε ηθικό επίπεδο και σε νομικό επίπεδο για να προστατεύσουμε τη ζωή από τη διαρκή καταγραφή της».

«It’s not YOU, it’s me» από τον llan Manouach.

O Big Brother και η δημοκρατία

Ξαφνικά, η περιήγηση στο «You and AI» σε φέρνει μπροστά σε μια φοβερή αντίφαση: Ο δημόσιος χώρος ως τόπος για όλους (και άρα φύσει δημοκρατικός) φωτίζει τους αλγόριθμους υπό το πρίσμα ενός ως νέου καθεστώτος, ενός Big Brother.

«Στόχος της έκθεσης δεν είναι να παρουσιάσουμε μια δυστοπία, αλλά να αναρωτηθούμε πολιτικά και ατομικά τι αλγόριθμους θέλουμε – με την ίδια έννοια που αναρωτιόμαστε τι κυβερνήσεις θέλουμε. Θα είναι οι αλγόριθμοι μια αντανάκλαση των προκαταλήψεων μας; Το βέβαιο είναι πως δεν υπάρχουν χωρίς εμάς γι’ αυτό και καταδεικνύουν πόσο προκατειλημμένοι είμαστε σε κάποια θέματα. Δεν μπορούμε, λόγου χάρη, να μην αποδεχόμαστε την LGBT κοινότητα αλλά να περιμένουμε από τους αλγόριθμους να κάνουν το αντίθετο. Δεν μπορούμε να διατυπώνουμε λόγους μίσους και η τεχνητή νοημοσύνη να κηρύσσει λόγους αγάπης. Υπάρχει η ανάγκη του εκδημοκρατισμού των αλγορίθμων, όπως ακριβώς έχουμε ανάγκη του εκδημοκρατισμού του εαυτού και των κοινωνιών μας» επισημαίνει ο διευθυντής Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας του Ιδρύματος Ωνάση.

Το έργο «INSULAE οf the Island» από τον Nye Thompson.

Θέλουμε κι άλλη τέχνη στο δημόσιο χώρο

Υπό αυτή την έννοια, όσο μιλάμε για δημόσιο χώρο και τέχνη, τόσο μιλάμε για δημοκρατία και ανθρώπινες, σάρκινες αξίες. Ο Πρόδρομος Τσιαβός συμφωνεί. «Η αισθητική είναι η ηθική μας. Συνεπώς, η τέχνη είναι η ανθρωπιά μας και την έχουμε μεγάλη ανάγκη. Οι πόλεις μας πρέπει να έχουν περισσότερη τέχνη, πρέπει να σέβονται τους καλλιτέχνες, η τέχνη είναι κοινωνικό δικαίωμα που πρέπει να διεκδικούμε». Πόσο μάλλον να την διεκδικούμε eκεί που σουλατσάρουμε στο Πεδίον Άρεως αμέριμνοι ή και βιαστικοί. Tυχαία στο δρόμο, στην πλατεία, στο πάρκο. Εκεί που η δημοκρατία αναγνώριζε πάντα τον εαυτό της.

Τα 25 έργα της έκθεσης «You and AI» βρίσκονται ήδη διάσπαρτα στο Πεδίον Άρεως, οργανωμένα σε τρεις διαδρομές. Η ‘επίσημη’ είσοδος είναι στο άγαλμα του βασιλιά Κωνσταντίνου αλλά κανείς μπορεί να αφεθεί σε όποια τυχαία διαδρομή επιθυμεί. Η σχεδιαστική επιμέλεια του StudioEntropia έχει δημιουργήσει μικρές ομάδες έργων: Αν κανείς ‘πέσει’ πάνω σε μια από τις ψηφιακές led οθόνες θα διακρίνει στον ορίζοντα τουλάχιστον ένα – μπορεί και δύο – έργο ακόμα. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 18 Ιουλίου.

Περισσότερα από Art & Culture
Σχετικά Θέματα
Art & Culture
Γιατί θέλουμε να επιστρέφουμε σ΄αυτά τα «Μαύρα Βουνά»;
Art & Culture
Εικαστικό «Φως εκ φωτός» στην Άνδρο
Αφιέρωμα
Ο Louis Tomlinson πέρα από τους One Direction – Όσα θες να ξέρεις πριν από το live στο EJEKT
Art & Culture
Στο “κοινωνικό πείραμα” του Parliament στο Μουσείο Μπενάκη, έμαθα να μη φοβάμαι
Art & Culture
Ο Άκης Κόκκινος μιλά για την τέχνη που ανθίζει και αναγεννιέται στη Χίο
Art & Culture
Νέοι συγγραφείς συναντούν το αρχαίο δράμα στη Μικρή Επίδαυρο
Art & Culture
Ζιλιέτ Μπινός και Ουαζντί Μαουάντ δίνουν «Όρκο» στην Επίδαυρο
Art & Culture
70 χρόνια “Αντιγόνη” στην Επίδαυρο και το αίνιγμα παραμένει
Αφιέρωμα
1η Ιουλίου και ακόμη δεν έχω κατεβάσει τα καλοκαιρινά. Με νιώθεις;
Art & Culture
Οι Green Day μέσα από 10 θρυλικές live στιγμές – Η αντίστροφη μέτρηση για το EJEKT ξεκίνησε
Αφιέρωμα
Το EJEKT Festival γίνεται 20 και το γιορτάζει – Όσα θα δούμε και θα ακούσουμε σε 2 εκρηκτικές βραδιές
Αφιέρωμα
Μικρές βαλίτσες, μεγάλες ιστορίες: 10 παιδικά βιβλία για τις καλοκαιρινές διακοπές!