Εικαστική βόλτα στην πόλη μέσα από 30 εκθέσεις

Μουσεία, ιδρύματα, αίθουσες τέχνης και γκαλερί, αλλά και χώροι απρόσμενοι, όπως κήποι και εσωτερικές αυλές, βάζουν τα καλά τους τούτη την περίοδο, για να υποδεχθούν τους φιλότεχνους επισκέπτες, που μαζί με μια χαλαρή βόλτα στη γιορτινή Αθήνα θέλουν να χαρούν κάποιες από τις πολλές εικαστικές ματιές που τους προτείνονται.

Εκθέσεις που καλύπτουν σχεδόν κάθε προτίμηση προσφέρονται τούτες τις μέρες στο κοινό της πόλης: από αναδρομές σε σημαντικούς Έλληνες ζωγράφους μέχρι πανοραμικές περιηγήσεις στους πρωτοπόρους του ευρωπαϊκού μοντερνισμού, και από τη ματιά διάσημων σύγχρονων φωτογράφων μέχρι ιστορικές εκθέσεις αρχειακών τεκμηρίων.

Για να μη χαθείτε μέσα σε αυτή τη θάλασσα από χρώματα και σχέδια, ο μικρός οδηγός που ακολουθεί ίσως μπορεί να σας βοηθήσει να προσανατολιστείτε. Και για να μη χάσετε κάποια έκθεση που θα θεωρήσετε σημαντική, οι εκθέσεις παρουσιάζονται με τη σειρά που ρίχνουν αυλαία, μέσα στις γιορτές ή αμέσως μετά από αυτές.

Με την εκτενέστερη ατομική έκθεσή του που έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα στην Ελλάδα, ο διάσημος φωτογράφος Juergen Teller εγκαινίασε το Onassis Ready, τον νέο χώρο του Ιδρύματος Ωνάση στον Άγιο Ιωάννη Ρέντη. H αναδρομική έκθεση του Τέλερ παρουσιάζει διάφορες σειρές, μεμονωμένα έργα και πολυάριθμα βίντεο, συνδυάζοντας επιλογές από προηγούμενες εκθέσεις με νέες, αδημοσίευτες εικόνες που εκτείνονται από τη δεκαετία του 1990 έως σήμερα. Πλάι σε προσωπογραφίες διασημοτήτων, από τον Iggy Pop έως τον Alexander Skarsgård και από την Kate Moss έως τη Charlotte Rampling, από τη φωτογράφιση του Πάπα Φραγκίσκου σε γυναικεία φυλακή κατά την Μπιενάλε της Βενετίας του 2024 έως τη φωτογράφιση του Άουσβιτς με αφορμή την 80ή επέτειο από την απελευθέρωσή του, παρουσιάζονται και έργα αυτοβιογραφικά, που αντικατοπτρίζουν όψεις της οικογενειακής του ζωής, που συνδυάζουν ένα μείγμα σοβαρών, οικείων και συχνά χιουμοριστικών χαρακτήρων, με μια αισθητική που αγγίζει το γκροτέσκο.

Onassis Ready, Στρατή Τσίρκα 2, Άγ. Ιωάννης Ρέντης. Έως 30 Δεκεμβρίου

Πρωτότυπα ντοκουμέντα του μεγάλου Έλληνα δημιουργού, που σύμφωνα με την επιθυμία του φυλάσσονται ήδη από το 1997 στο Αρχείο Μίκη Θεοδωράκη, στη Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, εκτίθενται στο φουαγέ της Αίθουσας Χρήστος Λαμπράκης του Μεγάρου Μουσικής, σε μια έκθεση αφιερωμένη στην επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση του μουσικοσυνθέτη, περιγράφοντας έναν αιώνα ιστορίας, πλαισιωμένα από σπάνιο οπτικοακουστικό υλικό και ψηφιακές εφαρμογές, καταδεικνύοντας έτσι τον όγκο και την ποικιλομορφία της προσωπικότητας και του έργου του μεγάλου δημιουργού.

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Φουαγιέ. Έως 30 Δεκεμβρίου

Με στόχο να φέρει το ευρύ κοινό σε επαφή με τη σύγχρονη τέχνη της υφαντικής, μια τέχνη με μακρά και αδιατάρακτη παράδοση στην Ελλάδα, η έκθεση «Μίτοι για την εποχή μας», σε επιμέλεια Δημήτρη Σαραφιανού, παρουσιάζει το έργο 42 σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών που εκφράζονται μέσω της υφαντικής και η δουλειά τους δεν έχει να ζηλέψει σε τίποτα τη διεθνή παραγωγή. Τα έργα που παρουσιάζονται είναι πολύ κοντά στις αρχέγονες, μα και τόσο οικείες, πρακτικές της ύφανσης και του πλεξίματος και έχουν πολλά να μας διδάξουν για τους σύγχρονους λαβυρίνθους και την προσπάθεια διεξόδου από αυτούς.

Λόφος art project (Βελβενδού 39, Κυψέλη). Έως 31 Δεκεμβρίου.

Μια μεγάλη αναδρομική έκθεση, αφιερωμένη στο έργο και την καλλιτεχνική πορεία του Παναγιώτη Τέτση, με τίτλο «Η εμμονή του βλέμματος», φιλοξενείται για λίγες μέρες ακόμη στην Εθνική Πινακοθήκη, με αφορμή  την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση του σπουδαιότερου Έλληνα κολορίστα, με στόχο να αναδείξει την ιδιαίτερη «ματιά» με την οποία, δίνοντας έμφαση στο φως και το χρώμα, πραγματεύεται τα θέματά του ενεργοποιώντας το σύνολο των αισθήσεων. Στην έκθεση που επιμελήθηκε η Έφη Αγαθονίκου, παρουσιάζονται 160 έργα, τα περισσότερα πίνακες ζωγραφικής, χαρακτικά, ακουαρέλες, παστέλ, κατανεμημένα σε θεματικές ομάδες, χωρίς ιδιαίτερη χρονολογική συνέχεια, σε ενότητες όπως οι ποδοσφαιριστές, οι κήποι, οι μπαλκονόπορτες, οι καρέκλες, τα ναυπηγεία, τα τοπία της Σίφνου, η λαϊκή αγορά, τα τραπέζια, τα τοπία της Ύδρας, οι βάρκες, οι θάλασσες, τα πορτρέτα φίλων, οι νεκρές φύσεις, τα πεύκα και, τέλος, τα βράχια της Ύδρας.

Εθνική Πινακοθήκη, Αίθουσα περιοδικών εκθέσεων. Έως 11 Ιανουαρίου

Για λίγες ακόμη μέρες θα παραμείνει αναρτημένη στην εσωτερική αυλή του πρώην Δημόσιου Καπνεργοστασίου (καθημερινά 10.00-18.00) η νέα εικαστική δημιουργία του 95χρονου Κώστα Τσόκλη, με τίτλο «Δέος 2025», που αποτελεί τον μεγαλύτερο σε μέγεθος φορητό πίνακα ζωγραφικής (14 μ. ύψος x 17 μ. πλάτος) που έχει δημιουργηθεί ποτέ στη χώρα μας, αποτελούμενο από 90 επιμέρους αυτόνομους πίνακες. Εμπνευσμένο από τη σύγχρονη τεχνολογία, το έργο είναι βαθιά υπαρξιακό και φιλοσοφικό και αποτελεί, όπως λέει ο καλλιτέχνης, «μια νέα ανάγνωση του Σύμπαντος, το οποίο βρίσκεται σε αναζήτηση της εκάστοτε νέας μορφής του». Την επιμέλεια της έκθεσης έχει η Χρυσάνθη Κουτσουράκη, διευθύντρια του Μουσείου Κώστα Τσόκλη.

Πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο. Έως 11 Ιανουαρίου 2026

Τις ιδέες, τα μοτίβα και τα χαρακτηριστικά που εμφανίστηκαν στα πρώιμα έργα έντεκα Ελλήνων καλλιτεχνών, για να «ριζώσουν» σταδιακά στην ώριμη εικαστική γλώσσα τους, μελετά και αναδεικνύει η έκθεση «Πρωτόλεια: Από την πρώιμη γραφή στο ώριμο έργο», που φιλοξενείται στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς. Τα έργα που επιλέχθηκαν από τις επιμελήτριες Χάρις Κανελλοπούλου, Ειρήνη Οράτη και Κωνσταντίνο Παπαχρίστου ανήκουν στους καλλιτέχνες Σπύρο Βασιλείου, Νίκο Χατζηκυριάκο-Γκίκα, Γιάννη Τσαρούχη, Γιάννη Μόραλη, Α. Τάσσο, Βάσω Κατράκη, Γιάννη Σπυρόπουλο, Αλέκο Κοντόπουλο, Δημήτρη Μυταρά, Γιάννη Γαΐτη και Χρύσα Ρωμανού. Η έκθεση, μαζί με τον συνοδευτικό κατάλογο, συνιστά μια πρόταση μελέτης και αξιολόγησης του έργου τους συνολικά.

Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138. Έως 11 Ιανουαρίου

Η σειρά των 80 χαρακτικών του Francisco Goya με τίτλο «Los Caprichos», που ανήκει στις μόνιμες συλλογές της, παρουσιάζει η Εθνική Πινακοθήκη, σε επιμέλεια Κατερίνας Ταβαντζή, σε μια έκθεση η οποία συγκροτείται γύρω από θεματικές ενότητες, με τη συνοδευτική παρουσίαση, κάτω από τα πρωτότυπα χαρακτικά έργα, των φωτογραφιών όσων από τα προπαρασκευαστικά σχέδια διασώζονται, που προέρχονται από το Μουσείο Prado, αποκαλύπτοντας, έτσι, μια νοηματοδότηση που ο Γκόγια είχε, τελικά, επιλέξει να αποσιωπήσει στην τελική εκδοχή. Η σειρά  δημοσιεύτηκε στις αρχές του 1799, και για πρώτη φορά ο ζωγράφος, εμφορούμενος από τα ιδανικά της λογικής, της προόδου και της ελευθερίας, εκφράζει τον επαναστατικό χαρακτήρα μιας τέχνης ώριμης, απελευθερωμένης από τις δεσμεύσεις των δημόσιων παραγγελιών, εστιάζοντας στις πιο προκλητικές όψεις της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας που τον περιβάλλει.

Εθνική Πινακοθήκη, Αίθουσα περιοδικών εκθέσεων. Έως 11 Ιανουαρίου

Τη μακροχρόνια προετοιμασία της εμβληματικής έκδοσης του Αντώνη Μπενάκη, «Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι», ένα προσωπικό εγχείρημα στο οποίο ενέπλεξε τον ρώσο ζωγράφο Nicolas Sperling, την λαογράφο Αγγελική Χατζημιχάλη και την κερκυραϊκή βιομηχανία Γραφικών Τεχνών Ασπιώτη – ΕΛΚΑ, αφηγείται η έκθεση του Μουσείου Μπενάκη και του Ιστορικού Αρχείου της Εθνικής Τράπεζας, «Οι ιστορίες πίσω από την έκδοση Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι», επιδιώκοντας να αναδείξει το ενδιαφέρον των αστών του μεσοπολέμου για τη λαϊκή τέχνη, τη συλλεκτική στρατηγική του Αντώνη Μπενάκη, το καλλιτεχνικό προφίλ του Sperling και την προσφορά της Χατζημιχάλη στη λαογραφική έρευνα, αλλά και την  πρωτοποριακή τεχνολογία της Ασπιώτη – ΕΛΚΑ για την εκτύπωση των πινάκων.

Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού. Έως 11 Ιανουαρίου.

Ένα μικρό, αλλά αντιπροσωπευτικό δείγμα από κεραμικά σκεύη, μέσα από τα οποία η κεραμίστρια Ελένη Βερναδάκη διεύρυνε τον κεραμικό κανόνα σε μορφολογικό και τεχνικό επίπεδο και ανέδειξε τη σημασία της επικοινωνίας της τέχνης με το ευρύ κοινό παρουσιάζει η έκθεση «Πήλινα τοπία: Η τέχνη του καθημερινού», που φιλοξενείται στο Μουσείο Μπενάκη. Άλλοτε λιτά και δωρικά, άλλοτε με πληθωρικό χρωματικό διάκοσμο, δυναμικές φόρμες και πλούτο υφών, τα κεραμικά σκεύη της έκθεσης συγκροτούν τολμηρές εκφράσεις του κεραμικού μοντερνισμού και «τόπους» διασταυρώσεων της τέχνης με την καθημερινότητα. Στο πλαίσιο της έκθεσης παρουσιάζεται και το έργο «1095°C», ένα βίντεο κινούμενων γραφικών που αναδεικνύει το παραμυθιακό υπόβαθρο του έργου της, εστιάζοντας στη σχέση υλικότητας και φαντασιακής κοσμογονίας, που αποκρυσταλλώνεται σε κεραμική φόρμα, ψημένη στους 1095°C.

Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού. Έως 11 Ιανουαρίου

Εξήντα πρωτότυπες μακέτες παιδικών χαρών και εκπαιδευτικών παιχνιδιών, η καθεμία δημιουργημένη με απλότητα και φαντασία, κάθε μια σχεδιασμένη ώστε η τελική κατασκευή να είναι οικονομική αλλά και απόλυτα συμμορφωμένη με τις προδιαγραφές ασφαλείας, να αντανακλά την πολιτισμική ποικιλομορφία των δημιουργών της και να προσαρμόζεται στις ανάγκες διαφορετικών κοινοτήτων σε όλον τον κόσμο, φιλοτεχνημένες από διάσημους σύγχρονους καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες και σχεδιαστές από όλον τον κόσμο φιλοξενούνται στην έκθεση «Playgrounds & Toys», που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Αθήνα, στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, με στόχο να τονιστεί η σημασία του παιχνιδιού ως διαμορφωτικής δραστηριότητας που ενισχύει τους κοινωνικούς δεσμούς και προάγει τη συμπερίληψη μέσω της συλλογικής δραστηριοποίησης.

Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138. Έως 11 Ιανουαρίου

Ζωγραφικά έργα και κειμενικά στοιχεία με αναφορές σε αστικά τοπία, εσωτερικούς χώρους και αντικείμενα περιλαμβάνει η έκθεση του Ανδρέα Ράγκναρ Κασάπη, με τίτλο «Η ντροπή είναι ένα αντικείμενο στο διάστημα», που παρουσιάζεται από το annex M, σε επιμέλεια Δανάης Γιαννόγλου. Με όχημα τη φόρμα, το χρώμα, τη γραμμή, τον τόνο, την προοπτική και τον γραπτό λόγο, ο καλλιτέχνης προσεγγίζει τη σχέση τοπίου και αντικειμένου στη μετά το διαδίκτυο εποχή και τις αλλαγές που αυτή επιφέρει στην αντίληψη και τους μηχανισμούς της μνήμης μας. Η εξερεύνηση αυτή δεν έχει στόχο να δημιουργήσει δίπολα, αλλά αντιθέτως προσεγγίζει τις συνθήκες αυτές ως αδιαχώριστες και συμβιωτικές.

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Υπηρεσιακή Αυλή. Έως 11 Ιανουαρίου

Μέσα από αρχειακά τεκμήρια, κάποια από τα οποία δημοσιεύονται για πρώτη φορά, η έκθεση «Τα μέσα και η παγκόσμια πόλη: Marshall McLuhan και Κωνσταντίνος Δοξιάδης» εστιάζει στη συνεργασία των δύο διεθνών επιστημόνων, με επίκεντρο τη σημασία της επικοινωνίας σε παγκόσμια κλίμακα, με βάση τις δυνατότητες των νέων, τότε, ηλεκτρονικών μέσων. Στόχος ήταν τα συμπεράσματα της κοινής τους έρευνας να γίνουν εργαλείο σχεδιασμού για αρχιτέκτονες, πολεοδόμους κ.ά., ώστε η ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιών να κατατάξει σταδιακά την Αθήνα στις παγκόσμιες πόλεις του μέλλοντος. Σε αυτό το πλαίσιο παρουσιάζονται οι προμελέτες του Γραφείου Δοξιάδη για πύργους τηλεπικοινωνίας, με πρόβλεψη για τηλεόραση, καθώς και στιγμιότυπα από το Συμπόσιο για την Ελληνική Τηλεόραση που διοργάνωσε το 1966 το Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο.

Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138. Έως 18 Ιανουαρίου.

Μια αναδρομή στο έργο του διάσημου φωτογράφου Roger Ballen, στην οποία συγκεντρώνονται φωτογραφικές σειρές από το 1986 («Dorps») μέχρι και το 2025 («Spirits and Spaces»), περιλαμβάνει η έκθεση «Shadows of the Mind», η οποία κινείται από το ντοκουμέντο των πρώιμων έργων του μέχρι το ψυχολογικό θέατρο και τη νέα έγχρωμη εκδοχή του «Ballenesque». Η έκθεση προσφέρει μια ευκαιρία επισκόπησης της ικανότητας του Ballen να μετασχηματίζει μια εικόνα πέρα από τα όρια της αφήγησης και του μέσου, καθώς και του ενδιαφέροντος του να φέρνει στο προσκήνιο αυτό που βρίσκεται στο περιθώριο της συνείδησής μας. Παρότι είναι γνωστός ως φωτογράφος, η πρακτική του αφομοιώνει το σχέδιο, τη ζωγραφική, την εγκατάσταση και το βίντεο, μετασχηματίζοντάς τη φωτογραφία σε ένα μέσο που διερευνά ένα πλήθος από οπτικές φόρμες, πολύ πέρα από την απλή σύλληψη αυτού που βρίσκεται απέναντι από την κάμερα, προκαλώντας τον θεατή να κοιτάξει τον κόσμο των δικών του σκέψεων και συναισθημάτων.

Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138. Έως 25 Ιανουαρίου

Εστιάζοντας στο περίφημο έργο των μονοπατιών πρόσβασης στην Ακρόπολη, η έκθεση «Δημήτρης Πικιώνης: Αισθητική τοπογραφία» αναδεικνύει μια σημαντική προσωπικότητα του ελληνικού μοντερνισμού του 20ου αιώνα, έναν αρχιτέκτονα που προσπάθησε να ενσωματώσει τη λαϊκή παράδοση με την μοντέρνα αφαίρεση, επιχειρώντας τη σύνθεση της κλασικής αρχιτεκτονικής με την ελληνική ταυτότητα και κουλτούρα. Το πρώτο μέρος  της έκθεσης («Ζωγραφική και σκέψη») εστιάζει στη βιογραφία του Πικιώνη (1887-1968), παρουσιάζοντας τις επιρροές που δέχτηκε μέσω ζωγραφικών έργων. Το δεύτερο («Αρχιτεκτονική»), μέσα από αντίγραφα σχεδίων και φωτογραφιών, αναδεικνύει τη σχεδιαστική διαδικασία που ακολουθεί και τη σταδιακή ένταξη στοιχείων της ελληνικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής στα έργα του, ενώ στην τρίτη ενότητα («Μακέτα») δεσπόζει μια τρισδιάστατη απεικόνιση της περιοχής της Ακρόπολης και του Φιλοπάππου, όπου φαίνεται η μορφολογική επέμβαση του Πικιώνη στο σύνολό της.

Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138. Έως 25 Ιανουαρίου

Με περισσότερα από 150 έργα του καλλιτέχνη και ομότιμου καθηγητή ΑΠΘ Κυριάκου Μορταράκου (Αθήνα, 1948), διαρθρωμένα σε θεματικές ενότητες, εκκινώντας από την περίοδο σπουδών του και καλύπτοντας όλες τις περιόδους της καλλιτεχνικής του παραγωγής, καθώς και αρχειακό υλικό, εγκαταστάσεις και περιβάλλοντα, παρουσιάζεται στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων, στο Μεταξουργείο, η αναδρομική έκθεση που επιμελήθηκε η Κατερίνα Κοσκινά. Το πλαστικό ιδίωμα του Κυριάκου Μορταράκου διαμορφώνεται από την αξιοποίηση ως εκφραστικών μέσων, πέραν του χρώματος και των αντικειμένων που ενίοτε επικολλά ή ενθέτει στη ζωγραφική επιφάνεια, και της γραφής, της διαγραφής και της μουτζούρας. Τα έργα του λειτουργούν ως σελίδες ενός προσωπικού ημερολογίου.

Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων. Έως 25 Ιανουαρίου 2026

Είκοσι παλαιστίνιοι καλλιτέχνες, που γεννήθηκαν ανάμεσα στην πρώτη και τη δεύτερη Ιντιφάντα και τώρα εργάζονται στη Γάζα, τη Δυτική Όχθη και αλλού, διαπραγματεύονται την πραγματικότητα της κατοχής, της εξορίας και της αντίστασης, απαντώντας στη βία και την εξάλειψη του παλαιστινιακού λαού με πράξεις δημιουργίας, όπως τα έργα τους που παρουσιάζονται στην έκθεση σύγχρονης παλαιστινιακής τέχνης «All Eyes on Palestine», που επιμελείται η Elettra Stamboulis, Ιταλίδα επιμελήτρια με ελληνική καταγωγή, με την υποστήριξη της Δανάης Στράτου, προέδρου του Κέντρου για τον Μετακαπιταλιστικό Πολιτισμό mέta, και της ελληνο-παλαιστίνιας καλλιτέχνιδας Doris Hakim. Ώρες λειτουργίας: Τετάρτη 16.00-21.00, Πέμπτη – Σάββατο 11.00-21.00, Κυριακή 11.00-15.00.

Καρόρη 15 & Βορέου 4, Αθήνα. Έως 25 Ιανουαρίου 2026.

Στην Λίλα Ντε Νόμπιλι (1916-2002), σπουδαία σκηνογράφο και ενδυματολόγο του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα, είναι αφιερωμένη η έκθεση «Λίλα Ντε Νόμπιλι, υλικά ονείρων: θέατρο – όπερα – ζωγραφική. Από τη Συλλογή του Ερρίκου Σοφρά», την οποία παρουσιάζει το Ίδρυμα Η άλλη Αρκαδία στη 16 Φωκίωνος Νέγρη. Η καλλιτέχνις συμμετείχε ως σκηνογράφος και ενδυματολόγος σε παραστάσεις που σημάδεψαν το θέατρο, την όπερα και το χορό, δημιουργώντας σκηνικά όλο μαγεία και ποίηση, η ενασχόλησή της με τη ζωγραφική ήταν διαρκής. Στην έκθεση παρουσιάζονται μακέτες σκηνικών και κουστουμιών από δώδεκα σημαντικές παραστάσεις θεάτρου και όπερας, αλλά και ζωγραφικά έργα και σχέδιά της, όπως επίσης και αρχειακό υλικό: φωτογραφίες, επιστολές, θεατρικά προγράμματα, εικονογραφημένες εκδόσεις κ.ά.

16 Φωκίωνος Νέγρη. Έως 7 Φεβρουαρίου 2026

Μια πρώτη προσπάθεια παρουσίασης και ερμηνείας του έργου του γλύπτη Θόδωρου, που αξιοποιεί σχεδόν όλα τα έργα και το πλούσιο αρχειακό υλικό που κληροδότησε στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, αποτελεί η έκθεση «Θόδωρος, γλύπτης: Αντί αναδρομικής», σε επιμέλεια Σταμάτη Σχιζάκη, η οποία επιχειρεί να αναδείξει την προφητική σκέψη του, τις σημαντικότερες στιγμές του έργου του αλλά και τη συνολική πορεία ενός δημιουργού που σημάδεψε τη γλυπτική στην Ελλάδα. Ο Θόδωρος ήταν πρωτεργάτης πρωτοποριακών καλλιτεχνικών πρακτικών, πραγματοποιώντας περφόρμανς, ηχητικά γλυπτά, εννοιολογικά έργα αλλά και τις πρώτες δράσεις μιας ιδιότυπης θεσμικής κριτικής, για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Κοινός παρονομαστής σε όλη του τη δραστηριότητα υπήρξε ο κοινωνικός και πολιτικός ρόλος του καλλιτέχνη και η σημασία ένταξης καλλιτεχνικών φωνών στον δημόσιο λόγο.

ΕΜΣΤ, 2ος όροφος. Έως 8 Φεβρουαρίου 2026

Πενήντα χρόνια μετά την ιστορικής σημασίας διοργάνωση «The Greek Month in London» (O Ελληνικός μήνας στο Λονδίνο), που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 1975, το ΕΜΣΤ παρουσιάζει μια επετειακή έκθεση που εστιάζει στο εικαστικό τμήμα της διοργάνωσης, στις δύο εκθέσεις που επιμελήθηκε ο διεθνώς αναγνωρισμένος Χρήστος Ιωακειμίδης (1932-2017) και ο ιστορικός τέχνης Norman Rosenthal. Οι εκθέσεις «Τέσσερις ζωγράφοι της Ελλάδας του 20ού αιώνα» και «Οκτώ καλλιτέχνες, οκτώ αντιλήψεις, οκτώ Έλληνες» σηματοδότησαν την έναρξη των συζητήσεων για τη σύγχρονη τέχνη και την πρωτοπορία στην Ελλάδα αμέσως μετά την πτώση της δικτατορίας, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις στο εσωτερικό. Η «δοκιμιακή» έκθεση έργων (των Στήβεν Αντωνάκου, Βλάση Κανιάρη, Χρύσας, Γιάννη Κουνέλλη, Παύλου, Λουκά Σαμαρά, Τάκη, Κώστα Τσόκλη) και ντοκουμέντων αντλεί από συζητήσεις της επιμελήτριας Πολύνας Κοσμαδάκη με τον Χρήστο Ιωακειμίδη πριν τον θάνατό του και πρωτότυπο αρχειακό υλικό το οποίο για πρώτη φορά παρουσιάζεται στο ευρύ κοινό.

ΕΜΣΤ, 3ος όροφος, Project Room 1. Έως 8 Φεβρουαρίου 2026

Έργα που ενσωματώνουν και συνάμα απεικονίζουν φυσικά τοπία και τις απροσδιόριστες ανθρώπινες παρεμβάσεις που αυτά προδίδουν, τοπία ιδωμένα μέσα από υδάτινους ιριδισμούς που μοιάζουν με ανθρώπινο σώμα ή τοπία διαποτισμένα από τις τοξικές υποσχέσεις της εκβιομηχάνισης, συγκεντρώνει η έκθεση «Θαλασσόκαμπος» (Sea Garden), που επιμελούνται οι Δανάη Γιαννόγλου και Κυβέλη Μαυροκορδοπούλου, μετά από ανοιχτή πρόσκληση του ΕΜΣΤ, εξερευνώντας την αντιφατική αλλά και δομική συνύπαρξη και εναλλαγή συνθηκών ξηρότητας και υδατότητας: υπέρμετροι όγκοι νερού απειλούν με πλημμύρες, ενώ η έλλειψη του υδάτινου στοιχείου προμηνύει αμείλικτη ζέστη. Η έκθεση συνδυάζει υπάρχοντα και νέα έργα των Αθηνάς Τάχα, Margaret Raspé, Catriona Gallagher, Ντόρας Οικονόμου, Claude Cahun, Ana Mendieta, που αναδεικνύουν το παρωδικό εκείνο σημείο όπου η γη συναντά τη θάλασσα…

ΕΜΣΤ, 3ος όροφος, Project Room 1. Έως 8 Φεβρουαρίου 2026

«Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή» αναζητούν οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν στη διεθνή έκθεση εικαστικών «Why Look at Animals?», που επιμελήθηκε η καλλιτεχνική διευθύντρια του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κατερίνα Γρέγου. Μέσα από τα έργα τους, εξήντα σύγχρονοι καλλιτέχνες εκθέτουν τους προβληματισμούς και την ανησυχία τους για τα δικαιώματα των ζώων, για την ανάγκη αναγνώρισης και υπεράσπισης της ζωής τους ως κεντρικού θέματος του πολιτισμού μας και για τις αδικίες, την εκμετάλλευση και την βία που υφίστανται στα χέρια των ανθρώπων. Η έκθεση καλεί τους θεατές να σκεφτούν το ζώο όχι ως «Άλλο», αλλά ως ον με δική του «φωνή», ικανό για ενσυναίσθηση, εφευρετικότητα, παιχνίδι, κοινωνικότητα και μεταμόρφωση, θέτοντας, παράλληλα, στον δημόσιο διάλογο την οικολογική δικαιοσύνη και, ως αναπόσπαστο κομμάτι της, τη διεκδίκηση της ισονομίας και της ευζωίας για τα ζώα.

Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Έως 15 Φεβρουαρίου 2026

Σε έξι πρωτοπόρες της γεωμετρικής αφαίρεσης, τις Όπυ Ζούνη, Etel Adnan, Samia Halaby, Saloua Raouda Choucair, Ebtisam Abdulaziz και Lubna Chowdhary, είναι αφιερωμένη η έκθεση «Γεωμετρική Αφαίρεση», που επιμελείται ο Γιάννης Μπόλης, στο Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη. Η έκθεση επιδιώκει να εστιάσει την προσοχή του θεατή στο εναλλακτικό αφήγημα μέσω του οποίου η κάθε μια από τις έξι προσεγγίζει, διευρύνει και επαναπροσδιορίζει τα όρια της αφαίρεσης, μετατοπίζοντας το επίκεντρο της συζήτησης από τον τυπικό φορμαλισμό σε ζητήματα μνήμης, ταυτότητας, πολιτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. Παράλληλα, αναδεικνύει τις ιδιαίτερες γενεαλογίες της αφαίρεσης στον αραβικό κόσμο, όπου η ισλαμική αισθητική λειτουργεί όχι ως διακοσμητική επιφάνεια αλλά ως σύστημα σκέψης και ερμηνείας του κόσμου, αποδεικνύοντας ότι η αφαίρεση δεν αποτελεί αποκλειστικά δυτική επινόηση, αλλά μια παγκόσμια γλώσσα.

Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών Β. & Μ. Θεοχαράκη. Έως 22 Φεβρουαρίου 2026

Περισσότερα από διακόσια έργα, φιλοτεχνημένα την τελευταία δεκαετία, που εκτίθενται για πρώτη φορά, περιλαμβάνει η έκθεση ζωγραφικής του Δημήτρη Σεβαστάκη, με τίτλο «Ο λόγος και ο τόπος», που φιλοξενείται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (Αίθριο 4ου ορόφου). Η έκθεση απαρτίζεται από δύο μεγάλες ενότητες: «Ο λόγος» αποτελεί ένα τρίπτυχο στο οποίο αποτυπώνονται φανταστικοί λογοτεχνικοί ήρωες, συγγραφείς και αναγνώστες, Έλληνες και ξένοι, ζώντες και τεθνεώτες, αρκετοί από τους οποίους ανήκουν στους οικογενειακούς και προσωπικούς φίλους του ζωγράφου. Η δεύτερη ενότητα, «Ο τόπος», περιλαμβάνει τοπία από τη γενέθλια Σάμο ή από τον πλησιόχωρο στο ατελιέ του ζωγράφου Υμηττό, τοπία ελλειπτικά και υπαινικτικά, όπου κάνουν την εμφάνισή τους τα βασικά μοτίβα που εμμένουν στο έργο του και το φωτίζουν με ένα αλλόκοτο φως.

Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, Αίθριο 4ου ορόφου. Έως 28 Φεβρουαρίου 2026

Μια λιγότερο γνωστή μορφή τέχνης, που επί δυόμισι περίπου αιώνες (μέσα 17ου – τέλος 19ου αι.) γνώρισε τεράστια διάδοση, από τα οθωμανικά εδάφη έως τις εσχατιές της ορθόδοξης ελληνικής διασποράς, τα θρησκευτικά χαρακτικά, παρουσιάζει η έκθεση «Χάρτινες εικόνες: Οι απαρχές της ελληνικής χαρακτικής» από τη Συλλογή της Εθνικής Πινακοθήκης. Στην έκθεση περιλαμβάνονται αγιορείτικα χαρακτικά με πανοραμικές απόψεις μοναστικών κέντρων, όπως το Σινά ή το Άγιον Όρος, αναπαραστάσεις μοναστηριών, μορφές αγίων ή σκηνές από τα Πάθη, καθώς και ένα Προσκυνητάριον των Αγίων Τόπων (Βιέννη, 1807), με περιγραφικό κείμενο και πρωτότυπα χαρακτικά έργα που αναπαριστούν μνημεία της Ιερουσαλήμ και σκηνές από τη ζωή και τα Πάθη του Χριστού.

Εθνική Πινακοθήκη, Κεντρικό κτίριο. Έως 28 Φεβρουαρίου 2026

Αν πρόκειται να επισκεφθείτε μία μόνο έκθεση σε αυτή την εορταστική περίοδο, τότε αυτή θα πρέπει να είναι η περιοδική έκθεση «Από τον Monet στον Warhol: Τρεις γενιές, μια συλλογή, ένα ταξίδι στην εξέλιξη της μοντέρνας τέχνης», που φιλοξενείται στο Μουσείο του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, στο Παγκράτι, καθώς είναι μάλλον απίθανο να έχει κανείς την ευκαιρία να ξαναδεί όλα αυτά τα έργα μαζί.  Μέσα από τα 83 έργα της, υπογεγραμμένα από 45 σπουδαίους εκπροσώπους της μοντέρνας τέχνης, η έκθεση προσφέρει ένα εικαστικό πανόραμα που διατρέχει την ιστορία της ζωγραφικής του ύστερου 19ου και του 20ού αιώνα, από τον ιμπρεσιονισμό έως την pop art, με ενδιάμεσες στάσεις στον μεταïμπρεσιονισμό, τον φωβισμό, τον εξπρεσιονισμό, τον κυβισμό, την αφαίρεση και τον σουρεαλισμό. Τα έργα, που ανήκουν σε ελβετική συλλογή και σπάνια εκτίθενται σε τέτοια έκταση, φέρουν την υπογραφή καλλιτεχνών όπως οι Bonnard, Chagall, De Kooning, Degas, Dufy, Ernst, Gauguin, Kandinsky, Lichtenstein, Magritte, Man Ray, Marquet, Matisse, Modigliani, Monet, Morisot, Munch, Picasso, Pissarro, Seurat, Signac, Toulouse-Lautrec, Vuillard και Warhol, αλλά και πολλών άλλων.

Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή. Έως 11 Απριλίου 2026

Επιλεγμένα αρχειακά τεκμήρια, μέσα από τα οποία φωτίζεται η προσπάθεια της ελληνικής πολιτείας να ανταποκριθεί στην αποκατάσταση των προσφύγων μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης, αλλά και η συμβολή της Εθνικής Τράπεζας σε αυτήν, παρουσιάζονται στην έκθεση «Πρόσφυγες μετά τη συνθήκη της Λωζάννης. Η Εθνική Τράπεζα συμβάλλει στην ενσωμάτωσή τους στη νέα πατρίδα», που διοργανώνεται από το Ιστορικό Αρχείο της ΕΤΕ, με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από την υπογραφή της «Συμβάσεως μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος “περί διαχειρίσεως των εν Ελλάδι κτημάτων των ανταλλαγέντων Μουσουλμάνων”». Εκκινώντας από το αρχειακό υλικό (μητρώα προσφύγων, πιστοποιητικά προσφυγικής ταυτότητας με φωτογραφίες των δικαιούχων, πρακτικά επιτροπών, τεκμήρια διασφάλισης δανείων, ομολογίες, φωτογραφίες και σχέδια), η εκθεσιακή αφήγηση στοχεύει στην ανάδειξη, αφενός, της συμβολής της Εθνικής Τράπεζας και, αφετέρου, της ενσωμάτωσης των προσφύγων στον ελληνικό κοινωνικό ιστό. Η είσοδος είναι ελεύθερη (Τρίτη, Τετάρτη, Σάββατο, Κυριακή. 9.00-17.00, Πέμπτη, Παρασκευή 12.00-20.00)

Μικρό Χρηματιστήριο (Πεσμαζόγλου 1). Έως 19 Απριλίου 2026

Σε μια από τις πιο εμβληματικές και αφοπλιστικά ελεύθερες καλλιτέχνιδες του 20ού αιώνα, τη Niki de Saint Phalle (1930-2002) είναι αφιερωμένη, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, η έκθεση «Από τις σκοποβολές στην ελευθερία», σε επιμέλεια Θούλης Μισιρλόγλου, στο Μουσείο Άλεξ Μυλωνά, στο Θησείο. Η Νίκι ντε Σεν Φαλ διέσχισε τα όρια της καλλιτεχνικής έκφρασης, υπήρξε μια μαχητική γυναίκα που βρήκε λύτρωση μέσα στην τέχνη και κατέθεσε μερικές από τις πιο τολμηρές καλλιτεχνικές χειρονομίες, αμφισβητώντας τους θεσμούς και την πατριαρχία. Από τα έργα-δράσεις σκοποβολής Tirs μέχρι τις πολύχρω­μες Nanas, και μέσα από ζωγραφικά έργα, κολάζ, βιβλία και γλυπτά, ο κόσμος της Niki de Saint Phalle ξεδιπλώνεται στην έκθεση σαν παιδικό παιχνίδι, με όλη την αμεσότητα και τον ενθουσιασμό που η τέχνη επιτρέπει να βρουν οδούς έκφρασης.

MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά. Έως 24 Μαΐου 2026

Την ευκαιρία για έναν περίπατο με ελεύθερη είσοδο στον Κήπο του Μεγάρου Μουσικής, όπου παρουσιάζεται το νέο έργο της εικαστικού Τζένης Μαρκέτου, «Folly for Songs for Funk Kinships» («Καταφύγιο για τραγούδια και άγριες συγγένειες»), μια εγκατάσταση ειδικά σχεδιασμένη για τον Κήπο, σε επιμέλεια Πάνου Γιαννικόπουλου, προσφέρει στους Αθηναίους το annexM. Το έργο διαμορφώνεται in situ, με τον ίδιο τον Κήπο να λειτουργεί ως καλλιτεχνικό στούντιο, όπου οι υλικότητες, οι εποχικές μεταβολές και οι υπάρχουσες μορφές ζωής συμβάλλουν οργανικά στη διαδικασία της δημιουργίας. Η αρχιτεκτονική της εγκατάστασης στέκεται σκωπτικά απέναντι στις καθιερωμένες αντιλήψεις περί λειτουργικότητας ή διακόσμησης, διεκδικώντας έναν χώρο όπου η μορφή δεν υπακούει σε κώδικες χρησιμότητας αλλά διαπραγματεύεται όρους κοινής ζωής.

Κήπος Μεγάρου Μουσικής. Έως τον Μάιο 2026

Με αφορμή τη συμπλήρωση 80 ετών από το τέλος του B’ Παγκοσμίου πολέμου, το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία διοργανώνει την έκθεση «1945: Το τέλος του πολέμου», αποτέλεσμα πολύμηνης έρευνας σε ελληνικά και ξένα αρχεία, δημόσιους φορείς και ιδιωτικές συλλογές. Η έκθεση εστιάζει στις βασικές τομές αυτής της κομβικής χρονιάς, όπου ο κόσμος ήρθε αντιμέτωπος με την αποκάλυψη της απόλυτης βαρβαρότητας του ναζισμού και τον όλεθρο που είχε επιφέρει, αλλά παράλληλα βίωσε και τη χαρά της νίκης και της ελευθερίας. Μέσα από φωτογραφικό υλικό που δεν έχει ξαναπαρουσιαστεί στην Ελλάδα, αλλά και από πρωτότυπα τεκμήρια, το εκθεσιακό αφήγημα επιτρέπει στον επισκέπτη να αντιληφθεί την πυκνότητα και τη βαρύτητα των γεγονότων, από την απελευθέρωση των στρατοπέδων συγκέντρωσης έως την ατομική βόμβα στη Χιροσίμα και τη δίκη της Νυρεμβέργης.

Πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο. Έως τον Ιούλιο 2026.

Μια σειρά νέων έργων, τα οποία αντλούν υλικό από το αρχείο της Εθνικής Πινακοθήκης, αναδεικνύοντας λιγότερο γνωστές ή αθέατες πτυχές της ιστορίας της και των συλλογών της, παρουσιάζονται στην έκθεση της εικαστικού Νατάσας Μπιζά, «Changing Grounds: Συμπληρωματικές αφηγήσεις στο Αρχείο της Εθνικής Πινακοθήκης», στον Ενδιάμεσο Χώρο του κτιρίου περιοδικών εκθέσεων της ΕΠΜΑΣ. Αποτέλεσμα εντατικής έρευνας, η εικαστική εγκατάσταση της καλλιτέχνιδας ανέδειξε τρεις θεματικές για την έκθεση: το κτίριο της Πινακοθήκης, τους ανθρώπους και τις συλλογές της. Τη σύνθετη εικαστική πρόταση συγκροτούν τέσσερα έργα που αξιοποιούν ποικίλα εκφραστικά μέσα: βίντεο, καλλιτεχνικές εκτυπώσεις αρχειακών φωτογραφιών, χαράξεις σε ορείχαλκο, κατασκευές, εγκατάσταση στον χώρο, αναπαραγωγές αρχειακών εγγράφων και καλλιτεχνικό βιβλίο. Η είσοδος στην έκθεση, που επιμελήθηκε η Ελπινίκη Μεϊντάνη, είναι ελεύθερη για το κοινό.

Εθνική Πινακοθήκη, Ενδιάμεσος Χώρος. Έως 30 Σεπτεμβρίου 2026