Αποκαλυπτήρια της εικαστικής ταυτότητας του 66ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Το κεφάλι ενός άνδρα προβάλλει φλεγόμενο μπροστά στην κινηματογραφική κάμερα. Ήρωες του Ντέιβιντ Λιντς – όπως ο ‘μυστηριώδης άνδρας’ του «Lost Highway» που ερμήνευσε ο Ρόμπερτ Μπλέικ – διακρίνονται ως μικρές, εντούτοις ουσιώδεις ενθέσεις σ’ έναν καμβά που έλκεται ακαταμάχητα από τη μαγεία μιας νουάρ, σουρεαλιστικής κινηματογραφικής αφήγησης.

Στο περίπτερο της γκαλερί Ζουμπουλάκη, στο Ζάππειο Μέγαρο όπου φιλοξενείται και φέτος η Art Athina, φιγουράρουν τα έργα του εικαστικού Στέφανου Ρόκου, τα οποία θα λειτουργήσουν και ως δεξαμενή μοτίβων για τις αφίσες και την οπτική ταυτότητα του φετινού 66ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για δύο ζωγραφικούς πίνακες με ιδιαιτέρως πυκνή γραφή υπό τους τίτλους «Ανατροπή I και II: Πολύτιμες στιγμές έμπνευσης και ειρήνης», στους οποίους συνυπάρχουν τόσα οπτικά ερεθίσματα, πληροφορίες, μικρόκοσμοι και συναισθήματα – αντίστοιχα με όσα μπορούν να συνυπάρξουν σε μια μεγάλη κινηματογραφική περιπέτεια. Χρειάζεται (κυριολεκτικά) να πλησιάσεις κοντά στα έργα του Ρόκου για να εστιάσεις σε λεπτομέρειες αυτού του φαντασιακού πανοράματος που κυοφορούν. Τότε θα δεις έναν δακρυσμένο ηθοποιό, έναν οπερατέρ ή sound supervisor να δίνει οδηγίες, μια γυναίκα να κλείνει τα μάτια του παιδιού της μπροστά σε μια ακατάλληλη σκηνή, διάφορα σκόρπια στιγμιότυπα από set με την ομάδα μπροστά και πίσω από την κάμερα· και πάντα έναν άνδρα που αναζητώντας την έμπνευση, ο νους του κινδυνεύει να εκραγεί, κάτι που ο δημιουργός απεικονίσει με τις εικόνες του φλεγόμενου κεφαλιού.

Ο Στέφανος Ρόκος με τον σκηνοθέτη Φωκίωνα Ξένο – υπεύθυνο για τα animation spot της οπτικής ταυτότητας της διοργάνωσης – μπροστά από την μια εκδοχή της “Ανατροπής”.

Σε επόμενες παρατηρήσεις διακρίνονται τα μικρά σκίτσα του Όζι Όζμπορν και του Μπράϊαν Ουίλσον των Beach Boys που πέθαναν πρόσφατα και ‘έντυσαν’ με τη μουσική τους διάφορα φιλμ. «Προσπαθώ να δουλεύω ως θεατής, δηλαδή να προκαλώ την επιθυμία μιας καινούργιας επίσκεψης, κατά την οποία θα ανακαλύψεις κάτι νέο», σχολιάζει ο διακεκριμένος εικαστικός. Στα έργα του Στέφανου Ρόκου, ο οργιώδης κόσμος του σινεμά συνομιλεί με την πραγματικότητα, καθώς σκηνές φύσης, ακόμα και μνημεία της Θεσσαλονίκης – όπως ο Λευκός Πύργος και η Αψίδα του Γαλέριου – έχουν βρει τη θέση τους.

Φτιαγμένα με μολύβι, ακουαρέλα και ακρυλικά χρώματα στοχεύουν να τιμήσουν το πολυπληθές σύμπαν των ανθρώπων που δουλεύουν μπροστά και πίσω από τις κάμερες, μια συνθήκη που κανείς μπορεί να αντιληφθεί στο σύνολο της «μόνο αν παρακολουθήσει όλα τα credits των συντελεστών που ακολουθούν την προβολή μιας ταινίας».  

Με τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Ορέστη Ανδρεαδάκη.

Φανατικός σινεφίλ, θιασώτης του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και συνεπής επισκέπτης του την τελευταία δεκαπενταετία, ο Ρόκος ήταν «κάπως προετοιμασμένος» για την ανάθεση του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. «Μου φαινόταν λογικό να συμβεί, πάντα αισθανόμουν ότι είμαι ένα κομμάτι του Φεστιβάλ», λέει. «Όταν είσαι συνεπής απέναντι σε κάποια πράγματα, τότε το παζλ ενώνεται. Το ίδιο συνέβη και με τη συνεργασία μου με το Νικ Κέιβ», συνεχίζει αναφερόμενος στην εικαστική επιμέλεια του άλμπουμ των Nick Cave & The Bad Seeds «No More Shall We Part» που υπέγραψε το 2019. Αν και οι δύο πίνακες μοιάζουν να έχουν ως κύρια αναφορά το σύμπαν του Ντέιβιντ Λιντς, ο Στέφανος Ρόκος δηλώνει μεγάλος οπαδός της αισθητικής του Ρομάν Πολάνσκι, μια ματιά που ακούσια διατρέχει το έργο του, «για την ατμόσφαιρα, το σαρδόνιο χιούμορ, το φως και το σκοτάδι που συνυπάρχουν στις ταινίες του».

Μια από τις αφίσες της φετινής διοργάνωσης, κάνοντας focus στον “φλεγόμενο” από έμπνευση ηθοποιό.

Εκτός από τα δύο ζωγραφικά έργα, η οπτική ταυτότητα της διοργάνωσης θα συμπληρωθεί από δύο μικρού μήκους animation ταινίες τις οποίες δημιούργησαν ο Στέφανος Ρόκος σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη και δημιουργό animation Φωκίωνα Ξένο, σε μουσική του ελληνικής καταγωγής διάσημου Αμερικανού μουσικού Τζιμ Σκλαβούνος. Όπως επισημαίνει ο Φωκίων Ξένος, θα είναι η πρώτη φορά που animation film χρησιμοποιείται για την καμπάνια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, στα οποία δοκιμάστηκαν «διαφορετικές μορφές animation πάντα με στόχο να βρούμε και να διακρίνουμε τη μικρή ιστορία, τον ρυθμό της οποίας επικροτεί η μουσική του Τζιμ Σκλαβούνου». Τα animation τρέιλερ, διάρκειας 30 δευτερολέπτων το καθένα, λειτουργούν στο ίδιο περιβάλλον με τις αφίσες, αφού οι δύο δημιουργοί – Ξένος και Ρόκος – συνεργάζονται για τρίτη φορά από το 2021 μέχρι σήμερα.

Η διευθύντρια της γκαλερί Ζουμπουλάκη, Δάφνη Ζουμπουλάκη, μπροστά σε έργο του Στέφανου Ρόκου.

Με σημεία κατατεθέν, τους καρπούς του αβοκάντο και ένα τηλέφωνο (στοιχεία τα οποία υπάρχουν και στους πίνακες) τα σποτ επιδιώκουν να σχολιάσουν τις έννοιες της επιτυχίας και της αποτυχίας. «Σε όλα τα στάδια της δημιουργίας κάθε καλλιτεχνικού έργου ενυπάρχουν η επιτυχία και η αποτυχία, σχεδόν ταυτόχρονα, και μάλλον πάντα διαδέχεται εναλλάξ η μία την άλλη. Αυτό το γνωρίζουμε, είναι μέρος της καλλιτεχνικής δημιουργίας και υπηρετεί τον σκοπό της τέχνης. Ωστόσο, η μεγάλη ανατροπή συμβαίνει όταν το τελικό έργο αποπνέει στον αποδέκτη μια αίσθηση αληθινής έμπνευσης και ειρήνης». Τα σποτ του Φεστιβάλ θα κυκλοφορήσουν τις επόμενες εβδομάδες.

Η φετινή ταυτότητα δια χειρός Στέφανου Ρόκου και Φωκίωνα Ξένου προστίθενται στην πρόσφατη ‘παράδοση’ του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (και της αδερφής διοργάνωσης, του Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης) να αναθέτει σε αναγνωρισμένους εικαστικούς, όπως υπενθυμίζει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του, Ορέστης Ανδρεαδάκης. Παίρνουν έτσι τη σκυτάλη από καλλιτέχνες όπως ο Δημήτρης Αναστασίου, ο Δημήτρης Παπαϊωάννου, η Στέλλα Καπεζάνου, ο Βασίλης Σελιμάς, ο Δημήτρης Τριμίντζιος, ο Kanellos Kob κ.α., οι οποίοι πέτυχαν μέσα από μια “ακίνητη” τέχνη, όπως είναι η ζωγραφική, να μιλήσουν για τις, αβάσταχτα γοητευτικές, κινούμενες εικόνες του σινεμά.