Γιώργος Νταλάρας – Βασίλης Παπακωνσταντίνου: Δύο μόνο φωνές μπορούν να σώσουν το τραγούδι

Ο ήλιος φτάνει στη δύση του σε ένα από τα τελευταία καλοκαιρινά βράδια του Ιουνίου και πριν καλά καλά το ρολόι χτυπήσει εννιά, το Κατράκειο Θέατρο Νίκαιας είναι κιόλας κατάμεστο.  Το μουσικό ραντεβού μας τηρείται με απόλυτη συνέπεια. Οι μουσικοί παίρνουν τη θέση τους και σε λίγα λεπτά ο Οδυσσέας Ιωάννου ανεβαίνει στη σκηνή για να καλωσορίσει το ήδη ένθερμο κοινό.

“Η ιστορία που θα σας αφηγηθούμε συνέβη σε απροσδιόριστο χρόνο, όλα τα ελληνικά τραγούδια χάθηκαν και θέλουμε να τα σώσουμε”, είναι τα πρώτα του λόγια κι εμείς έχουμε αρχίσει ήδη να σκεφτόμαστε το σχέδιο σωτηρίας. Οι δύο πρωταγωνιστές καταφτάνουν με τα χέρια τους δεμένα – γιατί, μην ξεχνάμε, είναι πια “δύο αδέρφια” του ελληνικού πενταγράμμου, δύο μουσικοί “θρύλοι”. Γιώργος Νταλάρας και Βασίλης Παπακωνσταντίνου εμφανίζονται στη σκηνή και κανείς δεν φαντάζεται πόσο πλούσιο είναι αυτό που μας έχουν ετοιμάσει.

Φωτογραφία: Ορέστης Νικολαϊδης

Η παρουσία τους κλασική, όπως την έχουμε συνηθίσει και αγαπήσει τόσα χρόνια. Ο Γιώργος Νταλάρας με ένα total black ντύσιμο παρέα με την κιθάρα του και ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου με ένα κόκκινο αμάνικο μπουφάν, που συμπληρώνει τον χαρακτηριστικό συνδυασμό που μόνο ένας “αιώνιος έφηβος” υιοθετεί, αυτόν του τζιν με το κοντομάνικο. Ο προτζέκτορας από πίσω τους που σχηματίζει σε σκίτσα τα πρόσωπά τους και το κοινό που καταχειροκροτεί δίνει το έναυσμα για την επίσημη έναρξη. Η μελωδία του “Πάει ο καιρός” ξεκινά να απλώνεται στην ατμόσφαιρα…

Όσο κι αν τα ντουέτα τους άγγιζαν το άρτιο, οι σόλο εμφανίσεις των δύο καλλιτεχνών δεν έλειψαν από το τρίωρο μουσικό πρόγραμμα, που – παρά τη μεγάλη του διάρκεια – μας κράτησε μαγεμένους από την πρώτη μέχρι και την τελευταία νότα. Έτσι σε πολύ λίγο ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου μένει μόνος στη σκηνή και ξεκινά να ερμηνεύει με τη μοναδική κινησιολογία των χεριών του και τον αφηγηματικό του τόνο. “Είναι ωραίο που ανταμώσαμε μετά από τόσο καιρό”, παραδέχεται ο ίδιος και η επαναστατική διάθεση που τον κατακλύζει στη “Σφεντόνα” και το “Πόρτο Ρίκο” είναι κάτι παραπάνω από έκδηλη. Και όταν πια αυτή κορυφώνεται με την ανατριχιαστική φράση, “αξίζει φίλε μου να υπάρχεις για ένα όνειρο κι ας είναι η φωτιά του να σε κάψει”, το “Βασίλη ζούμε για να σε ακούμε” αντηχεί κατά μήκος όλου του θεάτρου.

Φωτογραφία: Ορέστης Νικολαϊδης

Λίγο αργότερα, όταν θα μας τραγουδήσει τον “Γάτο” και τα “Χαιρετίσματα στην εξουσία” τα παλαμάκια μας ακούγονται σίγουρα μέχρι πολλά χιλιόμετρα μακριά. Όταν φτάσει η ώρα για το “Μαμά”, ο Βασίλης θα γίνει βαθιά συγκινητικός, θυμίζοντάς μας καλά ότι είναι πράγματι ένας άλλος “Ερνέστο”, που ξέρει όμως να μην κρύβει την ευαισθησία του.

Φωτογραφία: Ορέστης Νικολαϊδης

Σειρά του Γιώργου Νταλάρα, αυτού του τεράστιου κεφαλαίου στην ιστορία της σύγχρονης ελληνικής μουσικής. Μια φωνή αναλλοίωτη στον χρόνο, που αν ήθελε κάποιος να ορίσει τι σημαίνει χάρισμα στο τραγούδι, θα επέλεγε σίγουρα το δικό του όνομα. Η δική του σόλο έναρξη πραγματοποιείται με το “Κάπου νυχτώνει”. Και την ώρα που και στη Νίκαια έχει πέσει πια το σκοτάδι, το μόνο που φαίνεται είναι το φως από το κινητά μας, που τα κουνάμε στον ρυθμό της ερμηνείας του όσο κι εμείς σιγοτραγουδούμε μαζί του τους στίχους.

Φωτογραφία: Ορέστης Νικολαϊδης

Έχει μια βαρύτητα αυτή η φωνή και μια δυναμική τέτοια, που αρμόζει πλήρως για να μπούμε στο νόημα των “Ελεύθερων κι ωραίων”, οι οποίοι όμως ταυτόχρονα τραγουδούν με καημό για εκείνη τη “Μαχαιριά” που τους ‘κέρασε’ κάποτε η αγάπη σε ένα “πεπρωμένο που όλοι έχουμε γραμμένο”. Κι αυτή η φωνή στέκεται επίσης καλύτερα απ΄όλες στα λαϊκά ακούσματα, με τα οποία μεγάλωσαν γενιές και γενιές. “Τα λαϊκά τραγούδια τα αγαπάει ο κόσμος, έχουν μέλλον στη χώρα μας”, παραδέχεται ο Γιώργος Νταλάρας και κάπως έτσι προχωρά για να μας πει την “Ελενίτσα” και το “7 νομά”.

Φωτογραφία: Ορέστης Νικολαϊδης

Δεν θα μπορούσαμε όμως να προσπεράσουμε τον καταλυτικό ρόλο του Οδυσσέα Ιωάννου στην ροή αυτής της μουσικής βραδιάς. Η αφήγησή του – πότε με συγκινητικό πότε με χιουμοριστικό τόνο – έδινε τις τέλειες πάσες μεταξύ των κομματιών και είχε πάντοτε ως σημείο αναφοράς της αυτήν τη βαθιά καθολική επιθυμία “να σωθούν όσα τραγούδια χάθηκαν”. Έτσι όταν πλησιάζει η πιο ρομαντική ώρα της βραδιάς, ο “γραφιάς” μας απευθύνεται ξανά λέγοντας: “ήρθε η στιγμή να σώσουμε τα ερωτικά τραγούδια, γιατί αυτά είναι ο βιότοπος της δικής μας υπερβολής”. Και η σκυτάλη είναι έτοιμη να παραδοθεί σε Νταλάρα – Παπακωνσταντίνου, όσο οι φακοί των κινητών μας ανάβουν και πάλι.

Φωτογραφία: Ορέστης Νικολαϊδης

Και κάπως έτσι ερωτευόμαστε ξανά κάτω από τον καλοκαιρινό ουρανό με τις μελωδίες από τα “Βεγγαλικά”, και το “Σ’ ακολουθώ”, ενώ κάπου στο πίσω μέρος του μυαλού μας επανέρχεται η θύμηση από ένα μακρινό μας ταίρι, που ο καημός του είναι ακόμα μέσα μας και που, αν το είχαμε μπροστά μας, σίγουρα θα το ρωτούσαμε για το “πού είναι εκείνα τα ωραία χρόνια που είχε λουλούδια μες στα μαλλιά”. 

Φωτογραφία: Ορέστης Νικολαϊδης

Από τη λίστα μας όμως δεν θα μπορούσαν να λείπουν εκείνα τα τραγούδια, που φέρουν μέσα τους τη δίψα “για έναν πιο δίκαιο κόσμο” – αλλά και ταυτόχρονα εκείνον τον κόμπο στο λαιμό “για τ’ άδικο που ζούμε από την κούνια μας” και που – όσο κι αν μεγαλώνουμε – παραμένουμε στο “ίδιο έργο θεατές”. Γι’ αυτό αναπόφευκτα τα “παραπονεμένα λόγια” βγαίνουν από το στόμα μας.

Φωτογραφία: Ορέστης Νικολαϊδης

Το τέλος της ιστορίας όμως δεν θα μας απογοητεύσει. Μπορεί να μένει ανοιχτό, αλλά θα φωτίσει τα όνειρά μας. Γιατί βρέθηκαν τα τραγούδια. Ήταν όλα στη θέση τους μαζί με τα παιδιά, που “δεν ήταν πια σκοτωμένα ούτε σε τρένα ούτε σε πολέμους” – κάπου εδώ είναι που νιώθουμε το ρίγος της συγκίνησης να μας κατακλύζει και χαρίζουμε το πιο δυνατό μας χειροκρότημα. Οι πιο τολμηροί φωνάζουν για τη “Λευτεριά στην Παλαιστίνη” – γιατί αν δεν δίνει όραμα η τέχνη, τότε ποιος;

Φωτογραφία: Ορέστης Νικολαϊδης

Και μέσα σε αυτή τη διάχυτη διάθεση για ενότητα και αλληλεγγύη, ακολουθεί η πιο σφιχτή αγκαλιά μεταξύ δύο μεγάλων φωνών του ελληνικού τραγουδιού, δύο φίλων, δυο συνεργατών, δύο εραστών της μουσικής που ευχόμαστε να μας χαρίσουν κι άλλες τέτοιες μαγικές βραδιές.