Ο Χρήστος Μασσαλάς έφτιαξε το “Killerwood” και βρίσκει το νήμα του «θρίλερ» σε έναν κόσμο ηδονοβλεπτικό

Ο Χρήστος Μασσαλάς επιστρέφει με τη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του με τίτλο “Killerwood” – τρία χρόνια μετά την μεγάλη επιτυχία του “Broadway”, η οποία είχε μια εξαιρετική πορεία στις ελληνικές αίθουσες κι έλαβε και τέσσερα βραβεία Ίρις.

Το “Killerwood” είναι μάλλον αταξινόμητο, από ψευδό-ντοκιμαντέρ/mockumentary μέχρι θρίλερ και ιστορία μυστηρίου. Η ιστορία ακολουθεί τον Τίτο, έναν νεαρό σκηνοθέτη που ετοιμάζει τη νέα του ταινία, ένα θρίλερ για μια σειρά ανεξιχνίαστων φόνων στη σύγχρονη Αθήνα. Κατά την προετοιμασία της ταινίας, το σενάριο με την πραγματικότητα αρχίζουν να μπλέκονται και, τελικά, μένει να αναρωτιόμαστε για τα όρια μυθοπλασίας και πραγματικότητας…

Με αφορμή την έξοδο της ταινίας (στις 29 Μαΐου) στις ελληνικές αίθουσες, συζητήσαμε με τον σκηνοθέτη, Χρήστο Μασσαλά, για τις σκέψεις του πάνω στην ταινία, τις δυσκολίες που αντιμετώπισε στη δημιουργία της, αλλά και για την αγάπη του για το είδος των ταινιών τρόμου.

H αφίσα της ταινίας “Killerwood” του Χρήστου Μασσαλά

Αρχικά να πω ότι και το “Broadway” φλέρταρε με το νέο-νουάρ, το «ερωτικό θρίλερ» ας πούμε. Οπότε γενικώς το θρίλερ υπήρχε και θα υπάρχει ως ένα συνθετικό των ταινιών που κάνω. Επίσης αυτοί οι όροι αλλάζουν από μέρος σε μέρος. Για παράδειγμα, το “Broadway” στη Γαλλία το βάζανε στην κατηγορία «θρίλερ», δηλαδή ως μια ταινία που έχει στοιχεία σασπένς και περιπέτειας. Στην Ελλάδα το θρίλερ το βλέπουμε πάντα κάπως στη σκιά του horror, οπότε, υπό την ελληνική έννοια του όρου, το “Broadway” δεν είναι το «θρίλερ». Για να απαντήσω όμως στην ερώτησή σας, θεωρώ ότι όταν σαν δημιουργός έχεις ένα σύμπαν στο κεφάλι σου, το οποίο σου δίνει ιδέες, υφές και αποχρώσεις που μπορείς να τις μετουσιώσεις σε έργα διαφορετικών κινηματογραφικών ειδών. Όπως ένας κλασσικός συνθέτης, ας πούμε, μπορούσε να γράψει και μια opera buffa και ένα ρέκβιεμ ή μια σονάτα, να παίξει δηλαδή με τα είδη και τις φόρμες, το ίδιο μπορεί να κάνει και ένας σκηνοθέτης. Κι όλα αυτά να φέρουν τις αποχρώσεις του σύμπαντος που έχει στο κεφάλι του και τελικά να γίνουν το «σύμπαν» του ως εργογραφία.

Σαν σεναριογράφος έχω την ανάγκη να «φτιάχνω» πράγματα και όχι απλώς να αναπαράγω αυτούσια βιώματα.

Το “Killerwood” είναι αυτοαναφορικό με την έννοια ότι αφηγείται την ιστορία του backstage μιας ταινίας κι έχω «φυτέψει» μέσα στην ιστορία υπαρκτά πρόσωπα από την καλλιτεχνική μου ζωή, δημιουργώντας αυτό το σαρκαστικό παιχνίδι ζωής-μυθοπλασίας. Το «εντελώς» που λέτε ίσως δίνει την πλάγια εντύπωση ότι είναι και αυτοβιογραφικό, που δεν είναι. Οπότε το διευκρινίζω αυτό, καθώς σαν σεναριογράφος έχω την ανάγκη να «φτιάχνω» πράγματα και όχι απλώς να αναπαράγω αυτούσια βιώματα.

“Killerwood” του Χρήστου Μασσαλά

Ναι, γιατί όχι; Ας πούμε ότι είναι meta-cinema αλλά σε μια εποχή όπου όλοι ζούμε στο meta-life των social media, όπου το backstage των γεγονότων είναι πλέον το κεντρικό αφήγημα. Είτε στα stories που κάνουμε, είτε στις οντισιόν που βλέπουμε στα ριάλιτι, είτε στα podcasts που ακούμε αλλά παράλληλα τα βλέπουμε κιόλας, είτε στα reaction videos -το μέχρι πρότινος «πίσω μέρος» της ζωής είναι πλέον το κυρίαρχο αφήγημα. Οπότε με αυτά τα υλικά έφτιαξα την ταινία αυτή, υλικά που πλέον είναι mainstream. Και μέσα σε αυτά προσπάθησα να βρω το νήμα του «θρίλερ», το «θρίλερ» σε ένα κόσμο που είναι πλέον επισήμως ηδονοβλεπτικός, παρά ένας κόσμος αφής.

Είμαι μεγάλος φαν των slasher κι έχω μεγαλώσει με αυτά. Είμαι άλλωστε η γενιά αυτή που είδε το πρώτο “Scream” σε ηλικία 10 ετών στα κρυφά. Οπότε έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο για μένα οι ταινίες αυτές. Αλλά όμως δεν σκέφτηκα να γυρίσω ένα «κανονικό» slasher, αυτή τη φορά. Ότι θέλω να το κάνω κάποια στιγμή, ναι. Αλλά σε αυτή τη φάση δεν θεωρούσα ότι μια τέτοια ταινία μπορούσε να υπάρξει στο ελληνικό σινεμά χωρίς την meta-διάστασή της, καθώς πολύ δύσκολα μεταβολίζεται το «καθαρό» genre cinema στην Ελλάδα, πόσο μάλλον αν μιλάμε για ένα είδος πολύ αμερικάνικο που δεν έχει σχεδόν καθόλου ιστορία εδώ. Οπότε ξέρω ότι η ταινία μέσα στην ταινία μοιάζει ιδιαιτέρως ελκυστική, αλλά θεωρώ ότι είναι ελκυστική σαν τρέιλερ για κάτι που θα έρθει πιο μετά. Είμαι πεπεισμένος ότι τώρα θα ήταν δύσκολο να λειτουργήσει, να επιτευχθεί το λεγόμενο “suspension of disbelief” – αυτό είναι κάτι που το έχω αναφέρει και σε άλλες συζητήσεις, το λέω και εδώ πάλι.

“Killerwood” του Χρήστου Μασσαλά

Το αν μια ταινία λειτουργεί ή δεν λειτουργεί έχει πριν απ’ όλα να κάνει με το “suspension of disbelief”, με το αν γίνεται δηλαδή πιστευτή η σεναριακή της σύμβαση με τους όρους της εποχής της, παρά με το πόσο καλή είναι η ταινία. Μπορεί πχ κάποιος Ρουμάνος σκηνοθέτης να είχε μια φοβερή ιδέα για ένα ρουμάνικο sci-fi την περίοδο που ο Cristian Mungiu έκανε το “4 μήνες, 3 εβδομάδες και 2 μέρες”. Για κάποιον λόγο αυτό το sci-fi δεν έγινε, ή δεν το πήρα χαμπάρι εγώ κι ο περισσότερος κόσμος. Γιατί το κούρδισμα της στιγμής ήταν άλλο. Οπότε το πράγμα θέλει πάντα μια σφαιρική θεώρηση για να βρεθεί η κατάλληλη ισορροπία ανάμεσα στο ζητούμενό σου, δηλαδή στην ιστορία που θες να αφηγηθείς, και στο πώς η ιστορία αυτή μπορεί να ειπωθεί τη δεδομένη στιγμή, ώστε να επικοινωνηθεί και να ακουστεί από τα αυτιά της εποχής της.

Κάθε άλλο παρά εύκολο ήταν. Αλλά είναι απόλυτα φυσιολογικό κάποιος απ’ έξω να το βλέπει και να νομίζει ότι είναι κάτι αυτοσχεδιαστικό και ως εξ’ αυτού «εύκολο». Άλλωστε όλη η δουλειά που κάναμε ήταν για να μοιάζει έτσι, σαν κάτι που προέκυψε τυχαία. Μπορεί κι εγώ πριν κάνω την ταινία να έβλεπα ένα mockumentary και να μην μπορούσα να ζυγίσω τις δυσκολίες της συνθήκης αυτής. Στην πράξη όμως χρειάζεται πάρα πολλή λεπτοδουλειά για να φτιάξεις και να κουρδίσεις ένα σύμπαν το οποίο να μοιάζει σαν να έχει αποτυπωθεί από την κάμερα ενός ντοκιμαντέρ, ενώ στην πράξη όλα είναι προμελετημένα. Δηλαδή υπήρχε ακριβές σενάριο, οι ηθοποιοί παίζανε διαλόγους που ήταν γραμμένοι, δεν λέγανε ότι κατεβαίνει στο κεφάλι τους. Και γι’ αυτό άλλωστε υπάρχουν και οι κωμικές στιγμές που υπάρχουν στην ταινία, καθώς μια κωμική ατάκα, ένα punchline, σε μια σκηνή είναι το αποτέλεσμα ενός παικτικού και σεναριακού σχεδιασμού, δεν είναι ένα πυροτέχνημα της στιγμής. Οπότε το να κουρδίσεις έναν κόσμο στην συχνότητα αυτού του νατουραλισμού, που ανοίγεται στον σαρκασμό χωρίς να γίνεται «καθαρή» κωμωδία, κι όλο αυτό να τεθεί στην υπηρεσία μιας πλοκής που συνομιλεί με μια meta διάσταση εκτός της ταινίας και με μια εγκιβωτισμένη ταινία εντός της, είναι κάτι ιδιαιτέρως σύνθετο όχι μόνο για τον σκηνοθέτη και τους ηθοποιούς αλλά και για όλα τα departments.

To να βγάζει κάποιος καινούργια ταινία κάθε 2-3 χρόνια στην Ελλάδα του σήμερα, μοιάζει με «ύβρις». Την οποία και διέπραξα.

Όχι απλώς το επεδίωξα, αλλά έγραψα το σενάριο και με τους ηθοποιούς αυτούς στο μυαλό μου. Παρότι κάποιους δεν τους γνώριζα προσωπικά, έβαλα μπρος το πρότζεκτ αυτό σαν είχανε πει το «ναι», που μπορεί και να μην μου το λέγανε. Και δεν ξέρω τι θα έκανα σε αυτή την περίπτωση. Στάθηκα τυχερός, πραγματικά! Και νιώθω μια περηφάνεια, ομολογώ, που οι άνθρωποι αυτοί – από φαινομενικά διαφορετικά μονοπάτια ζωής – συνυπάρχουν στον κόσμο του “Killerwood”, και που συνυπήρξαν τόσο αρμονικά στο γύρισμα, και μεταξύ τους και με την υπόλοιπη ομάδα πίσω από τις κάμερες. Και παρότι είναι ανεπίτρεπτο για έναν σκηνοθέτη να επαινεί την ταινία του, θα παραβώ τον κανόνα αυτόν και θα πω ότι οι ερμηνείες των ηθοποιών είναι φανταστικές.

Αρχικά να αποσαφηνίσω λίγο τον ρόλο του παραγωγού, γιατί πολλοί εκτός χώρου με ρωτάνε. Παραγωγός είναι ο άνθρωπος που βρίσκει τα χρήματα για να γίνει μια ταινία και που τα διαχειρίζεται προκειμένου η ταινία αυτή να αποπερατωθεί. Δεν είναι ο άνθρωπος που βάζει τα χρήματα. Μπορεί να λάβει μια κρατική χρηματοδότηση, μπορεί κάποια ιδιωτική επένδυση, μπορεί να είναι ένας συνδυασμός. Οπότε ο παραγωγός διαβάζει ένα σενάριο και προσπαθεί να δει από που μπορεί να βρει τα χρήματα -και πόσα- για να υλοποιηθεί το πρότζεκτ. Όταν, λοιπόν, ως παραγωγός διάβασα το σενάριο που μου έφερα ως σεναριογράφος, έκανα κάποιους γρήγορους υπολογισμούς για να δω πόσα χρήματα μπορώ να βρω για το πρότζεκτ αυτό, προκειμένου να γίνει η ταινία σχετικά άμεσα. Και τα χρήματα που θα μπορούσα να βρω δεν θα ήταν αρκετά για να καλυφθούν οι αμοιβές όλων των συντελεστών που είχα υπολογίσει. Οπότε ο μόνος τρόπος ήταν να αναλάβω 7 πόστα ο ίδιος. Δεν το λέω αυτό με καμία ανάγκη ή επιθυμία αυτό-ηρωοποίησης. Έτσι και αλλιώς και τις μικρού μήκους ταινίες μου έτσι τις έκανα. Οπότε όλο αυτό έγινε με χαρά και με πλήρη συνείδηση, βάζοντας την ανάγκη μου να κάνω αυτή την ταινία πάνω από την ανάγκη μου για ύπνο ή για διασκέδαση και κοινωνική ζωή. Γιατί προκειμένου να το κάνεις αυτό σημαίνει ότι για περίπου 2 χρόνια ζεις στη φούσκα μιας ταινίας – πρώτα οι πρόβες, μετά το γύρισμα, μετά το μοντάζ, παράλληλα η μουσική, το sound design- χωρίς επαφή με τον έξω κόσμο. Το λέω λοιπόν όλο αυτό όχι για να με ηρωοποιήσω ούτε τίποτα τέτοιο, απλώς για να δείξω το ανορθόδοξο μοντέλο παραγωγής της ταινίας αυτής. Και που μάλλον είναι και ο μόνος τρόπος, σήμερα, να κάνει κάποιος τη δεύτερη του ταινία αμέσως μετά την πρώτη. Τo “Βroadway” βγήκε στις αίθουσες τέλος του ’22, το “Killerwood” βγαίνει το ’25. Με όρους «έξω κόσμου» αυτός ο ρυθμός είναι φυσιολογικός, δηλαδή να βγάζει κάποιος καινούργια ταινία κάθε 2-3 χρόνια. Για την Ελλάδα, σήμερα, αυτό μοιάζει σαν «ύβρις». Την οποία και διέπραξα.

“Killerwood” του Χρήστου Μασσαλά

Ναι, μου αρέσουν τα giallo. Βέβαια αν πρέπει να με βάλετε να διαλέξω ανάμεσα σε John Carpenter ή Dario Argento, αμερικάνικο ή ιταλικό horror δηλαδή, θα διαλέξω Carpenter. Και ομολογώ ότι, από τη σκοπιά του θεατή, τα giallo δεν με έχουν φοβίσει ποτέ ιδιαιτέρως, παρά τα έχω θαυμάσει για την εικαστικότητά τους και τη σκηνοθετική ευρηματικότητα. Μπορεί να έχει να κάνει και με το ότι είδα πιο μεγάλος; Μπορεί.

Ναι, πράγματι, μέσα στις αναφορές του “Killerwood” υπάρχει προφανώς και το “Profondo Rosso” του Argento, που είναι μάλλον το αγαπημένο μου giallo.

Ναι, με τραβάνε και μένα οι ιστορίες αυτές και προφανώς τα true crime docs λειτούργησαν σαν έμπνευση για το “Killerwood”. Όπως λέγαμε και πριν, είμαστε σε μια φάση όπου το backstage είναι πλέον center-stage, είναι το κεντρικό αφήγημα. Είναι σαν η μυθοπλασία να έφτασε σε ένα τέλμα και πλέον δεν αρκεί το “crime” για να μας κεντρίσει το ενδιαφέρον, χρειαζόμαστε και το “true” μπροστά. Έχουμε μπει για τα καλά στην εποχή όπου τα ντοκιμαντέρ γίνονται όλο και πιο μυθοπλαστικά, και απ’ την άλλη, η μυθοπλασία γίνεται όλο και λιγότερο «δραματουργική», σαν να προσπαθεί να μιμηθεί την τυχαιότητα της καθημερινότητας, όπου μπορεί και τίποτα τελικά να μην συμβεί. Όλα αυτά βρίσκονται στον πυρήνα του “Killerwood”.

Έχω πολύ horror μέσα μου, οπότε ναι, να το περιμένετε. Σε τι κινηματογραφικό είδος θα μου βγει όμως δεν μπορώ να σας το πω με σιγουριά…