Η Ναταλία Γκάλγκου θέλει να ακουστούν πολλές ιστορίες μετανάστευσης. Και έτσι δημιούργησε την “Pixida”

Η Ναταλία Γκάλγκου δημιούργησε την Pixida έχοντας στο μυαλό της τη διάδοση ιστοριών αναγκαστικής μετανάστευσης και όλων των δυσκολιών που τη συνοδεύουν, με στόχο να καταπολεμηθούν οι όποιες διακρίσεις και η αλληλεγγύη να πάρει τη θέση τους, κυριαρχώντας πέρα από τα όποια σύνορα. Η ίδια πιστεύει βαθιά πως το να συνειδητοποιήσουμε πως η μετανάστευση είναι κάτι που θα μπορούσε να συμβεί στον καθένα μας και πως μόνο από καθαρή τύχη δεν βρισκόμαστε στη θέση των ανθρώπων που τη βιώνουν, είναι το πρώτο βήμα για να ανοίξουμε το μυαλό και την καρδιά μας σε αυτές τις ιστορίες. Και έπειτα να ανοίξει ελεύθερα πια η συζήτηση για την καθημερινότητα της μετανάστευσης, τις πρακτικές δυσκολίες, τα συναισθηματικά αδιέξοδα που φέρει.

Στη χώρα μας αποτελεί συχνά «καυτή πατάτα» το μεταναστευτικό, αφορμάται συνήθως από πολιτικές συζητήσεις με τον κίνδυνο να «χρωματίζεται» και τελικά να χάνεται η ουσία του. Η Ελλάδα λόγω της θέσης της αποτελεί ένα κομβικό σημείο στη διαδρομή όσων αναζητούν ένα ασφαλές μέρος για να χτίσουν τη ζωή τους από την αρχή. Ένα σπίτι. Και ως τέτοιο σημείο φορτίζεται από κάθε είδους συναίσθημα που γεννά η μετανάστευση, το αδιέξοδο, που ζητά να απελευθερωθεί. Να ακουστεί. Να κατανοηθεί. Και ίσως τότε όλο αυτό πάρει τη μορφή της αλληλεγγύης και καταφέρει να ταξιδέψει παντού, πέρα από τα σύνορα.

Και έχοντας αυτό ως οδηγό, η Pixida «γεννήθηκε» ως μία πρωτοβουλία γυναικών και μεταναστών που μέσω του κινηματογράφου πλοηγείται σε ιστορίες μετανάστευσης. Και μάς καλεί σε μια εκ νέου συνάντηση γνωριμίας στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Refugee Week Greece, το οποίο επιστρέφει για τρίτη χρονιά, στις 14 – 23 Ιουνίου 2024, συνεχίζοντας να ενισχύει το παγκόσμιο αυτό κίνημα που γιορτάζει την ανθεκτικότητα, τη διαφορετικότητα και τη δημιουργικότητα των ανθρώπων που έχουν βιώσει αναγκαστικό εκτοπισμό. Μέσα από το πρόγραμμα προβολών “Crossings”, η Pixida Films θα φέρει στο φως ξεχωριστές ιστορίες μεταναστών, ειπωμένες με τους δικούς τους όρους, και θα ανοίξει τη συζήτηση με τους δημιουργούς των 4 ταινιών μικρού μήκους που θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε την Δευτέρα 17 Ιουνίου στις 21:00, στην Αθήνα, στο θερινό σινέμα Ηλέκτρα (Πατησίων 292), με ελεύθερη είσοδο.

Λίγο πριν από την τελετή έναρξης συζητήσαμε με την Ναταλία Γκάλγκου για το όραμά της αυτό, για τις προκλήσεις, τους στόχους αλλά και για τη βαθιά της επιθυμία να δει ο κόσμος πως μέσα από την ομαδική δουλειά και την τέχνη μπορείς να καταφέρεις περισσότερα από όσα νομίζεις.

Η Πυξίδα είναι ένα project που άρχισε επίσημα τον Ιανουάριο, αλλά στην πραγματικότητα είναι κάτι το οποίο ξεκινά ήδη από το 2022, όταν ξεκίνησα να ασχολούμαι με την παραγωγή του Refugee Week Greece, από το οποίο εμπνεύστηκα να μάθω περισσότερα για τον κινηματογράφο και τις ταινίες που ασχολούνται με ζητήματα προσφυγικού. Άρχισα την Πυξίδα βήμα βήμα, χτίζοντας το όραμα μου σταδιακά, παίρνοντας έμπνευση, από τη μια από τον χώρο της τέχνης και από την άλλη από τα προσφυγικά, τις ιστορίες, τα άτομα, που γνώρισα δουλεύοντας σε αυτό τον χώρο και την ανθεκτικότητα που τους χαρακτηρίζει.

Ακόμα, σίγουρα αντλώ έμπνευση και από τη δική μου προσωπική ταυτότητα ως Ελληνίδα και Εβραία, παράλληλα με την επιθυμία μου να προσφέρω ένα βήμα σε όσους δεν το έχουν, προκειμένου να ακουστεί η φωνή τους. Μεγάλωσα σε ένα σπίτι όπου υπήρχαν διαφορετικές θρησκείες, κουλτούρες και γλώσσες και από μικρή έχω μάθει να προσαρμόζομαι σε αυτές τις περιστάσεις. Πιστεύω ότι ένα κομμάτι της νέας γενιάς Ελλήνων έχει την ίδια εμπειρία μαζί μου αλλά συχνά δεν εξερευνούμε αυτές τις διαφορετικές ταυτότητες οι οποίες, στο τέλος, εμπλουτίζουν την ελληνική πραγματικότητα.

Η σύνδεση των ανθρώπων μέσω της τέχνης, δημιουργεί ένα ασφαλές και συμπεριληπτικό περιβάλλον.

Στόχος μας είναι να προωθήσουμε και να «γιορτάσουμε» ιστορίες μετανάστευσης με σκοπό τη δημιουργία νέων δεσμών αλληλεγγύης πέρα από τα σύνορα. Πιστεύουμε ότι η σύνδεση των ανθρώπων μέσω της τέχνης, δημιουργεί ένα ασφαλές και συμπεριληπτικό περιβάλλον και αποτελεί πρόκληση για τις στερεοτυπικές αντιλήψεις που στιγματίζουν τους ανθρώπους που έχουν βιώσει αναγκαστική μετανάστευση. Είμαστε αφοσιωμένοι στη δημιουργία ενός ενωμένου – στην πράξη – κόσμου.

Επιπλέον, μέσω συζητήσεων με φίλους και γνωστούς συνειδητοποίησα πόσο οι ιστορίες μετανάστευσης χάνουν την ανθρώπινη φύση τους στον δημόσιο διάλογο και πόση προσπάθεια χρειάζεται για να καταπολεμήσουμε τις αφηγήσεις που κυριαρχούν. Επίσης, πολλές φορές οι άνθρωποι που δουλεύουμε στον χώρο της αναγκαστικής μετανάστευσης έχουμε συνηθίσει να δουλεύουμε υπό δύσκολες συνθήκες που κανονικοποιούν το τραύμα και αυτό μπορεί να δημιουργεί σε κάποιους την αίσθηση ενός συναισθηματικού αδιεξόδου που δεν βρίσκει το μέσο να εκφραστεί, οπότε στόχος μας είναι να αποτελέσουμε αυτό το μέσο έκφρασης. Τέλος και σημαντικότερο, θα ήθελα να προσφέρω πραγματικά χώρο σε αυτές τις «φωνές» που νιώθουν πως δεν έχουν χώρο στην κοινωνία μας.

Η ταινία «Before Now After» σε σκηνοθεσία Ξένια Τσιλοχρήστου θα προβληθεί στο πλαίσιο του φετινού Refugee Week Greece.

Αποφασίσαμε να χρησιμοποιήσουμε μια ελληνική λέξη παρόλο που το project λαμβάνει χώρα και στο εξωτερικό. Η λέξη «Πυξίδα» επισημαίνει πώς ο κινηματογράφος μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέσο τέχνης για την εξερεύνηση πολιτισμικών υβριδικοτήτων και επιρροών στη μετανάστευση. Επίσης αντανακλά τα διαφορετικά σημεία στα οποία φιλοξενείται η δράση της ομάδα μας, καθώς δραστηριοποιούμαστε τόσο στην Ελλάδα όσο και στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Καθώς εστιάζουμε σε ιστορίες μεταναστών ρίχνοντας το φως ειδικότερα σε όσες διαδραματίζονται και στην Ελλάδα -εφόσον είναι ένα σύνηθες πέρασμα- είναι εμπνευσμένη από την περσινή δουλειά “Compass” που έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια του Refugee Week Greece, αποφασίσαμε να χρησιμοποιήσουμε τον όρο Πυξίδα πιθανόν ασυνήδητα, για να εκπροσωπήσουμε τις εμπειρίες μας στο εξωτερικό, αλλά και να περιγράψουμε το είδος του κινηματογράφου μας που πλοηγείται σε ιστορίες μεταναστευσης, και ένδειξη της πολυπλοκοτητας της κατάστασης. Eπιλέξαμε ως μέσο τον κινηματογράφο, ως ένα εύκολο μέσο τέχνης στην προσέγγιση του κοινού, αλλά και προσωπικό που περνάει το μήνυμα άμεσα στον θεατή.

Αρχικά, με βάση την προσωπική μου εμπειρία δεν έχω καλλιτεχνικό υπόβαθρο και δεν πίστευα ότι θα ασχοληθώ με αυτό, ωστόσο μετά από πολλά χρόνια εργασίας στο προσφυγικό άρχισα όλο και περισσότερο να στρέφομαι προς την τέχνη τόσο για να περνώ χρόνο με τον εαυτό μου θεραπευτικά όσο και ως έναν τρόπο να μοιράζομαι πράγματα με τους άλλους. Σήμερα δεν μπορώ να σκεφτώ άλλον τρόπο να μιλήσουμε για τη μετανάστευση πέρα από την τέχνη. Ακόμα, πρόθεσή μας είναι μέσω αυτής, να γεφυρώσουμε το χάσμα και να φέρουμε κοντά όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως αν είναι ή δεν είναι πρόσφυγες ή μετανάστες.

Ο κινηματογράφος είναι ένα από τα πιο προσβάσιμα και δημοκρατικά μέσα της τέχνης.

Πιστεύουμε ότι ο κινηματογράφος είναι ένα από τα πιο προσβάσιμα και δημοκρατικά μέσα της τέχνης. Το έργο μας μέσω του κινηματογράφου μας επιτρέπει να δώσουμε τον χώρο σε κάθε άνθρωπο να γνωρίσει την δουλειά μας και να αφουγκραστεί τα δικά του συναισθήματα, ερωτήματα και διλήμματα σχετικά με τα θέματα που προβάλλουμε. Mέσω αυτού, επιδιώκουμε να γεφυρώσουμε το χάσμα μεταξύ της πραγματικής ζωής και της μεγάλης οθόνης για να δημιουργήσουμε έναν οπτικά συμπεριληπτικό κόσμο.

Αυτό που προκύπτει ως αποτέλεσμα από τη δουλειά μας -και αποτελεί και μέρος της μαγείας που υπάρχει σε αυτή- είναι το να μην μπορούμε να γνωρίζουμε ποιο θα είναι το αντίκρισμα στον καθένα που θα την παρακολουθήσει γιατί είναι ένα ταξίδι εντελώς προσωπικό. Σε κοινωνικό επίπεδο, προσπαθούμε να συμβάλλουμε στην συμπεριληπτικότητα και την ενσωμάτωση ανθρώπων που ζουν χρόνια στην Ελλάδα και είναι μέρος της ελληνικής πραγματικότητας. Πράγματι, νομίζω ότι όσο διευρύνουμε τον κύκλο μας, τόσο παρατηρούμε ότι οι άνθρωποι που έχουν βιώσει την αναγκαστική μετανάστευση ακόμα βιώνουν καθημερινές δυσκολίες και ότι η διάδοση αυτών των ιστοριών είναι ένας τρόπος καταπολέμησης των διακρίσεων και αναγνώρισης των βιωμάτων και συναισθημάτων τους. Είναι σημαντικό για εμάς και οι ίδιοι να συνειδητοποιήσουν τα κοινά τους βιώματα, αλλά και γενικότερα να συνειδητοποιήσουμε όλοι πως είναι κάτι που θα μπορούσε να συμβεί στον καθέναν από εμάς.

Πολλές φορές η συζήτηση για τη μετανάστευση γίνεται επ’ ευκαιρία πολιτικής συζήτησης και καταλαβαίνουμε πόσο δύσκολο ή «χρωματισμένο» είναι να μιλάμε στην Ελλάδα ανοιχτά για αυτό, όμως πρέπει επιτέλους να μιλήσουμε ελεύθερα για την καθημερινότητα της μετανάστευσης, για τις απλές καθημερινές συναναστροφές που γίνονται στην δουλειά, στην εκπαίδευση, στην κοινωνία.

Η ταινία «Game Over» σε σκηνοθεσία Saeed Mayahy θα προβληθεί στο πλαίσιο του φετινού Refugee Week Greece.

Μέχρι στιγμής η Πυξίδα εκπροσωπεί κάτι το οποίο θέλουμε να πούμε και να δείξουμε εδώ και καιρό γι’ αυτό και τα εγκαίνια είναι στην Αθήνα, σε ένα μέρος που οι περισσότεροι θεωρούμε σπίτι μας και είμαστε περήφανοι, γι’ αυτό και θέλουμε να συμπεριλάβουμε την τοπική κοινότητα στην πρωτοβουλία μας. Ωστόσο σχεδιάζουμε να γίνουμε ένα περισσότερο διεθνές φεστιβάλ, καθώς η δουλειά μας είναι πολυεπίπεδη και δουλεύουμε σε ιστορίες μετανάστευσης. Δουλεύουμε πάνω σε αρκετές ιδέες και το επόμενο project θα γίνει στο Λονδίνο το φθινόπωρο. Θα είναι μια νέα πρόκληση αλλά είμαστε ενθουσιασμένοι να προβάλλουμε ιστορίες που έχουν συμβεί στην Ελλάδα, σε ένα κοινό που δεν είναι εξοικειωμένο με αυτές.

Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να αναφερθώ στις συνεργάτιδες μου, τη Θεοδότη, αυτό το νέο και δημιουργικό πλάσμα με το οποίο γνωριστήκαμε online και συνδεθήκαμε αμέσως, και την Έφη που έχει τη βάση της στο Λονδίνο ως επιμελήτρια ταινιών. Με την Έφη γνωριστήκαμε στο Λονδίνο τρία χρόνια πριν δουλεύοντας για Φεστιβάλ ταινιών και μοιραστήκαμε το ίδιο πάθος για τις ταινίες. Είναι οι βασικοί παράγοντες στην δημιουργία της Πυξίδας και ήδη αυτό είναι ένα παράδειγμα του τι μπορεί να δημιουργήσει η ομαδική δουλειά και συνεργασία στην τέχνη. Είμαστε ανοιχτοί σε κάθε άνθρωπο και συνεργασία στον καθένα που θέλει να εκφράσει τη φωνή του. Προσκαλούμε όλους εσάς να μοιραστείτε τις ιδέες σας μαζί μας και να μην αποθαρρύνεστε αν δεν έχετε ήδη ένα τίτλο.

Μέχρι στιγμής είναι μια πολύ όμορφη εμπειρία που έχει μαζέψει με φυσικό τρόπο πολύ κόσμο γύρω της. Προκλήσεις πάντα υπάρχουν, συγκεκριμένα, όταν εκπροσωπούμε εμπειρίες, δυστυχώς δεν μπορούμε να εκπροσωπήσουμε όλες τις φωνές και γι’ αυτό δουλεύουμε με ambassadors που έχουν μεταναστευτικό υπόβαθρο. Συγκεκριμένα τον Fridoon Joinda, τον Masud Kazerouni, και την Myriam Rey που έχουν απίστευτο ταλέντο και γνώσεις για τις θεματικές μας. Αυτή θα είναι πάντα μια πρόκληση που μας προσγειώνει και μας αφυπνίζει στο να βασιζόμαστε και να ρίχνουμε το φως σε πραγματικές ιστορίες.

Πολλές φορές η συζήτηση για τη μετανάστευση γίνεται επ’ ευκαιρία πολιτικής συζήτησης και καταλαβαίνουμε πόσο δύσκολο ή «χρωματισμένο» είναι να μιλάμε στην Ελλάδα ανοιχτά για αυτό.

Το “Crossings” παρουσιάζει τις ιστορίες των μεταναστών υπό τους δικούς τους όρους, έτσι ώστε κάποτε μοιάζουν γνώριμες, και άλλοτε μακρινές. Κάθε ιστορία είναι μοναδική, ένα σημείο στο σύμπλεγμα των αφηγήσεων που έχει προκαλέσει η αναγκαστική μετανάστευση στην Ελλάδα – από τους Έλληνες της Σμύρνης που κατέφθασαν πριν έναν αιώνα, ως τις τρέχουσες μεταναστευτικές ροές. Πολύ συχνά, αυτές οι ιστορίες εξιστορούνται παράλληλα, χωρίς να συνδέονται μεταξύ τους. Η ολόψυχη επιθυμία να ανήκουν, τα όνειρα για ένα διαφορετικό μέλλον, η υπενθύμιση της πατρίδας που εγκατέλειψαν: αυτά είναι κάποια από τα συναισθήματα όσων βρήκαν καταφύγιο στην Ελλάδα. Ακριβώς στα σύνορα με την Ευρώπη, η Ελλάδα είναι το έδαφος που ενώνει Ανατολή και Δύση, και σαν ένα κουτί της Πανδώρας, απελευθερώνει κάθε συναίσθημα που γεννά η μετανάστευση, η κινητικότητα και το αδιέξοδο. Ακριβώς λόγω της θέσης της η Ελλάδα αποτελεί ακριβώς αυτό: το κομβικό σημείο στην διαδρομή όσων αναζητούν ένα σπίτι.

Η τελετή έναρξής μας, θα πραγματοποιηθεί εντός του Refugee Week Greece, στις 17 Ιουνίου 2024 στις 21:00, στο θερινό σινεμά «Ηλέκτρα», Πατησίων 292, στην Αθήνα. Θα πραγματοποιηθεί στα αγγλικά, ενώ η είσοδος είναι ελεύθερη σε όλους. Κατά τη διάρκεια θα προβληθούν 4 ταινίες μικρού μήκους, θα ακολουθήσει συζήτηση με τους δημιουργούς σε πάνελ, ενώ για λόγους προσβασιμότητας θα δοθούν σε όλους και δωρεάν σνακ και ποτό.

Πιστεύουμε πως η δουλειά μας συμβάλει ώστε οι άνθρωποι να νιώσουν «σπίτι» τους. Κάθε χρόνο το Φεστιβάλ διαλέγει πολύ όμορφες καμπάνιες και είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι αφενός ένα σπίτι δεν είσαι δεδομένο για όλους και αυτό δεν είναι μόνο συνδεδεμένο με τη μετανάστευση, αλλά και με τη φτώχεια, την κακοποίηση κ.α. και αφετέρου ότι μπορούμε να φτιάξουμε το σπίτι μας οπουδήποτε.

Ο στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε και να ενισχύσουμε μακροχρόνιες συνεργασίες  που μοιράζονται τις τρεις αξίες μας που είναι η συμπεριληπτικότητα, η διαπολιτισμική προσέγγιση, και η υπέρβαση των συνόρων. Δεύτερος μας στόχος είναι να μεταβούμε από την επιμέλεια ταινιών στην παραγωγή,  δηλαδή να αρχίσουμε να δημιουργούμε τις δικές μας ταινίες και να συνεργαζόμαστε απευθείας με άτομα που θέλουν να μοιραστούν τις ιστορίες τους είτε πίσω είτε μπροστά από την κάμερα, δηλαδή να εκπροσωπήσουμε κάθε φωνή που δεν ακούγεται, μέσω της παραγωγής ταινιών και πιστεύουμε ότι αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί σε δύο χρόνια. Τέλος ανυπομονούμε πραγματικά να δούμε πως θα εξελιχθεί η Πυξίδα με τη συμμετοχή όλων σας, καθώς δεν πρόκειται για δράση ενός μόνο ατόμου αλλά μια συλλογική δράση που χρειάζεται τη φωνή και τη συμμετοχή όλων σας.