Όταν οι ρωσικές δυνάμεις εισέβαλαν στην Ουκρανία, μουσεία και χώροι πολιτισμού έσπευσαν μάταια να σώσουν τις συλλογές τους, αφού η μεταφορά τους εκτός συνόρων δεν ήταν πια δυνατή.
Σήμερα, όσο ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται για 19η συνεχόμενη ημέρα και πόλεις βομβαρδίζονται, μουσεία και χώροι πολιτισμού βρίσκονται σε κίνδυνο, με πολλά έργα τέχνης να έχουν ήδη καταστραφεί (χαρακτηριστικό παράδειγμα οι 25 πίνακες της Maria Prymachenko).
Έτσι, μία νέα πρωτοβουλία, με τίτλο Saving Ukrainian Cultural Heritage Online (“Σώζοντας την Πολιτισμική Κληρονομιά της Ουκρανίας Online”) ή SUCHO θέλησε να σώσει τα ψηφιακά αρχεία και τις ιστοσελίδες μουσείων και βιβλιοθηκών της Ουκρανίας, ώστε να μην χαθούν.
Οι ιδρυτές της πρωτοβουλίας, Quinn Dombrowski, Anna Kijas και Sebastian Majstorovic, καθώς και χιλιάδες εθελοντές, βιβλιοθηκάριοι και γενικότερα άνθρωποι με γνώσεις πάνω στην ψηφιακή αρχειοθέτηση και τον πολιτισμό της Ουκρανίας, παλεύουν με τον χρόνο για να δημιουργήσουν αντίγραφα και να διατηρήσουν δεδομένα, που απειλούνται από τον πόλεμο.
Μέχρι τώρα έχουν “σώσει” πάνω από 1.500 ιστοσελίδες, ψηφιακές εκθέσεις, εκδόσεις και άλλους διαδικτυακούς πόρους ουκρανικών οργανισμών πολιτισμού.
“Οι άνθρωποι ξεχνούν ότι το διαδίκτυο αποτελείται από πράγματα με υλική υπόσταση. Υπάρχουν servers που βρίσκονται στον πραγματικό κόσμο και χρειάζονται ρεύμα και διατήρηση. Οτιδήποτε, από μία διακοπή ρεύματος μέχρι βομβαρδισμός του κτιρίου που στεγάζει τους servers, μπορεί να κατεβάσει τις ιστοσελίδες, ακόμη και μόνιμα” είπε η Quinn Dombrowski, που εργάζεται στο Πανεπιστήμιο Stanford, στο Artnet News.
Φυσικά, λόγω του πολέμου, η δουλειά τους δεν είναι καθόλου εύκολη. Ήδη το ρεύμα και το internet διακόπτεται συχνά, ενώ πολλοί οργανισμοί φοβούμενοι ηλεκτρονικές επιθέσεις, έχουν κάνει τις ιστοσελίδες τους απροσπέλαστες, κάνοντας την αρχειοθέτησή τους δύσκολη. Η επικοινωνία με ανθρώπους που εργάζονται στα μουσεία παραμένει επίσης δύσκολη.
Παρ’ όλ’ αυτά, η Dombrowski δηλώνει ότι η ομάδα της δεν θα σταματήσει μέχρι να έχει αρχειοθετήσει “τα πάντα”, ενώ σκοπεύουν να οργανώσουν τα δεδομένα, ώστε να κάνουν τη δουλειά των Ουκρανών βιβλιοθηκάριων και αρχειοφυλάκων, πιο εύκολη, όταν είναι σε θέση να ξαναχτίσουν τις ζωές και τα ιδρύματά τους.