MENU
Κερδίστε Προσκλήσεις
ΤΡΙΤΗ
19
ΜΑΡΤΙΟΥ
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ
ΣΑΝ ΣΉΜΕΡΑ

2001 – Η Οδύσσεια του Διαστήματος: Γιατί μιλάμε ακόμα για το αριστούργημα του Στάνλεϊ Κιούμπρικ;

Σαν σήμερα έφυγε από τη ζωή ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ και εμείς θυμόμαστε μια από τις σημαντικότερες ταινίες του…

2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος
2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος
author-image Φωτεινή Νικολίτσα

Σαν σήμερα μετράμε 22 χρόνια από τον θάνατο ενός από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες όλων των εποχών, του Στάνλεϊ Κιούμπρικ. Έφυγε από τη ζωή στις 7 Μαρτίου του 1999 λίγο πριν κυκλοφορήσει η τελευταία του ταινία “Μάτια Ερμητικά Κλειστά”.

Οι ταινίες του έχουν αφήσει εποχή και αποτελούν τεράστια πηγή έμπνευσης για τους συνεχιστές του σινεμά. Αριστουργήματα όπως “Η Λάμψη”, “Το Κουρδιστό Πορτοκάλι” και το “Full Metal Jacket” αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα της μεγάλης συνεισφοράς του στον κινηματογράφο.

Τιμώντας την σκηνοθετική του ευφυΐα, εμείς θυμόμαστε ίσως την πιο αριστουργηματική ταινία του το “2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος”. Αποτελεί τομή στο είδος της επιστημονικής φαντασίας και ασκεί επιρροή σε σκηνοθέτες κάθε είδους μέχρι και σήμερα. Τι το ξεχωριστό έχει όμως;

2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος, του Στάνλεϊ Κιούμπρικ

2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος, του Στάνλεϊ Κιούμπρικ

Σχετικά με την ταινία

Δεν πρόκειται για μια ακόμη ταινία επιστημονικής φαντασίας για το διάστημα και τους εξωγήινους. Έκανε πρεμιέρα το 1968 και επρόκειτο να φέρει αναταραχές στο είδος. Η διάρκειά της -2 ώρες και 44 λεπτά- δυσκόλεψε το κοινό να την παρακολουθήσει, με αρκετούς να την χαρακτηρίζουν βαρετή! Φανταστείτε να είχαν υπολογίσει και τα μόλις 20 λεπτά διαλόγου! Δεύτερος λόγος για την δυσκολία στην κατανόησή της είναι τα θέματα που παρουσιάζει και το τέλος που κάνει τον καθένα να αναρωτιέται.

2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος: Ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ στα γυρίσματα

2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος: Ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ στα γυρίσματα

Όμως, η ταινία αυτή δεν έχει σκοπό να παρουσιάσει για άλλη μια φορά εξωγήινες μορφές με τρομακτική και απειλητική μορφή, ούτε κι έναν ανήμπορο άνθρωπο. Αυτές οι πρακτικές εφαρμόστηκαν στις μέχρι τότε ταινίες του είδους με μεγάλη επιτυχία και ανταπόκριση από το κοινό. Τα θέματα της “Οδύσσειας”, βέβαια, είναι πιο βαθιά. Μέσα σε μόλις -ναι, μόλις- 3 σχεδόν ώρες, προσπαθεί να πει όλη την ιστορία της εξέλιξης του ανθρώπου ξεκινώντας από τους πιθήκους και φτάνοντας στο εξελιγμένο μέλλον του 2001. Προσπαθεί να δώσει το νόημα και την θέση του ανθρώπου στο σύμπαν και να περάσει ανησυχίες για την τεχνητή νοημοσύνη -ας μη ξεχνάμε τον υπολογιστή HAL 9000.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑBerlinale 2021: Οι μεγάλοι νικητές της Χρυσής και Αργυρής Άρκτου της 71ης διοργάνωσης12.09.2018

2021: Γιατί ακόμη μιλάμε για την “Οδύσσεια του Διαστήματος”;

Στην ταινία εντάσσεται η εξωγήινη μορφή αλλά όχι μέσα από το πρίσμα των αποκρουστικών τεράτων. Ο Κιούμπρικ τους απεικονίζει ως τεράστιες μεταλλικές πλάκες και με μεγάλη ευφυία, θέτοντας την ανωτερότητά τους απέναντι στον άνθρωπο στο προσκήνιο. Δεν επιθυμούν τον αφανισμό της ανθρωπότητας όπως θα ήταν αναμενόμενο αλλά την εξύψωσή της. Φυσικά, κάπου εδώ δίνουμε τα εύσημα και στο καταπληκτικό σενάριο του Άρθουρ Κλαρκ.

2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος, του Στάνλεϊ Κιούμπρικ

2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος, του Στάνλεϊ Κιούμπρικ

Τα ειδικά εφέ που χρησιμοποιήθηκαν χάρισαν στον Κιούμπρικ ένα -και μοναδικό- Όσκαρ και επάξια εφόσον μιλάμε για πρωτοπορία. Χρησιμοποιήθηκε η μπροστινή προβολή αντί της οπίσθιας για το προσκήνιο -κάτι που είχε χρησιμοποιηθεί και στο Dawn of Man.

Έγινε χρήση πολλών διαφορετικών μεθόδων με αρνητικά φιλμ και slit-scan για την αναπαράσταση της περίφημης σκηνής του Star Gate που έμεινε στην ιστορία. Πρόκειται, επίσης, για μια από τις ταινίες με την μεγαλύτερη επιστημονική ακρίβεια στα όσα δείχνει! Γι’ αυτό, δεν ακούμε ήχο έκρηξης στο διάστημα εφόσον δεν γίνεται να ακουστεί κάτι με την απουσία αέρα, ένα συχνό λάθος στις ταινίες.

Ένα ακόμη στοιχείο που κάνει το “2001: Οδύσσεια του Διαστήματος” τόσο ξεχωριστή ταινία, είναι η εξαιρετική χρήση της μουσικής επένδυσης. Τα πιο χαρακτηριστικά κομμάτια που ακούμε είναι ο Γαλάζιος Δούναβης του Γιόχαν Στράους και το Τάδε Έφη Ζαρατούστρα του Ρίχαρντ Στράους.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑΤζέιν Φόντα: Οι πιο συναρπαστικές στιγμές από τη ζωή της ηθοποιού που τιμάται στις Χρυσές Σφαίρες12.09.2018

Οι επιρροές της ταινίας

Φυσικά και ο Κιούμπρικ επηρεάστηκε από προηγούμενες ταινίες για να δημιουργήσει το δικό του μοναδικό αριστούργημα. Αν το πάρουμε χρονολογικά, πρώτη επιρροή του ήταν μία ταινία μικρού μήκους του 1961 με τίτλο Allures. Στην συγκεκριμένη ταινία συναντάμε την εντυπωσιακή απεικόνιση stargate μέσα από την τεχνική του slit-scan γεμάτη ψυχεδέλεια.

Επόμενη είναι η ταινία How the West Was Won του 1962 που επηρέασε σημαντικά τον Κιούμπρικ. Η ταινία Ikarie XB-1 του 1963 τον ενέπνευσε επίσης για την απεικόνιση του εσωτερικού του διαστημοπλοίου. Επίσης, η πλοκή της ταινίας, που αφορά μια ομάδα που ταξιδεύει σε μια επικίνδυνη αποστολή με απρόσμενα γεγονότα, ταιριάζει σε αυτή της Οδύσσειας. Λέγεται μάλιστα ότι ο Κιούμπρικ έδειξε στους συνεργάτες του την ταινία για να προετοιμαστούν αναλόγως.

Ikarie XB-1

Ikarie XB-1

Τέλος, έχουμε την ταινία του 1964 To the Moon and Beyond. Όταν είδε την ταινία, ο Κιούμπρικ θέλησε να συνεργαστεί με τους δημιουργούς των εφέ. Και φυσικά ο θρυλικός Ντάγκλας Τράμπουλ έκανε τα μαγικά του…

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑΕλίζαμπεθ Τέιλορ: Η συγκλονιστική ζωή της σπουδαίας σταρ σε φωτογραφίες12.09.2018

Ο αντίκτυπος της “Οδύσσειας του Διαστήματος”

Ένα τέτοιο αριστούργημα για τον κινηματογράφο, άφησε ανεξίτηλα αποτυπώματα στην μεταγενέστερη ιστορία του σινεμά. Είτε λίγο, είτε πολύ οι ταινίες που έχουν επηρεαστεί από την “Οδύσσεια” είναι πάρα πολλές. Μερικές από τις παλαιότερες είναι ενδεχομένως τα αριστουργήματα του Αντρέι Ταρκόφσκι Στάλκερ και Σολάρις. Σε πιο σύγχρονες ταινίες διακρίνουμε την τεράστια επιρροή του Κιούμπρικ στο Interstellar του Κρίστοφερ Νόλαν, στο Gravity του Αλφόνσο Κουαρόν και στο The Fountain του Ντάρεν Αρονόφσκι.

Interstellar

Interstellar

Επιγραμματικά, άλλες ταινίες με διακριτή την επιρροή από την “Οδύσσεια του Διαστήματος” είναι οι εξής: The Andromeda Strain, THX 1138, Phase IV, Logan’s Run, The Man Who Fell to Earth, Close Encounters of the Third Kind, Star Trek: The Motion Picture, Altered States, The Thing, Contact και Sunshine.

Περισσότερα από Cine News
VIMA_WEB3b