Ένα σκληρό αντιπολεμικό έργο, αλλά ταυτόχρονα μια οριστική κατάφαση στη ζωή και μαζί ένα βαθιά πολιτικό έργο από εκείνα που τα γέννησε η εποχή –μετά από έναν καταστροφικό Παγκόσμιο Πόλεμο και λίγο πριν ξεκινήσει ο επόμενος.
Γράφτηκε το 1939 και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Βιβλίου των ΗΠΑ. Μεταφέρθηκε από τον ίδιο στον κινηματογράφο το 1971 και απέσπασε το Διεθνές Βραβείο του Κινηματογραφικού Φεστιβάλ Καννών. Ο Τράμπο σκιαγραφεί τη μεγαλύτερη παράνοια του πολιτισμού μας σαν ένα εργοστάσιο παραγωγής κουφαριών. Στο βιβλίο -από το οποίο έγινε και η διασκευή- είναι ιδιαίτερα αιχμηρός με αυτούς που «σπέρνουν» πολέμους, «θερίζοντας» κέρδη.
Ο Τζόνι, συμβολίζει τον απλό ανώνυμο στρατιώτη, που τραυματίζεται την τελευταία μέρα του πολέμου και χάνει τα πάντα. Χωρίς χέρια και πόδια αλλά και μεγαλύτερο μέρος του κεφαλιού του κατεστραμμένο, έχοντας χάσει το πρόσωπό του, την όραση και την ακοή του, την ομιλία του. Κι όμως παραμένει Άνθρωπος. Μέσα σε αυτή την σωματική ανυπαρξία είναι κάτι που δεν το διέλυσε η οβίδα του πολέμου, το μυαλό. Αυτό που ξεχωρίζει τον άνθρωπο από τα άλλα ζώα. Η σκέψη, η συνείδηση είναι ακόμα ζωντανά μέσα σε ένα σώμα που πέθανε. Κι αν κρατάει ένα όπλο, είναι ακριβώς αυτό. Αυτό που τον ξυπνάει από το λήθαργο. Αντιλαμβάνεται ότι ακόμα είναι εκεί και σκέφτεται, αναλύει, θυμάται, νοσταλγεί, λυπάται, αντιλαμβάνεται, ξαναπιάνει το νήμα των γεγονότων και σιγά – σιγά, εκείνος ο δίχως σώμα άνθρωπος, φτάνει στην αιτία, φωνάζει, θυμώνει, εξεγείρεται… Ναι, δεν το ακούει κανείς. Κι όμως η φωνή του μυαλού του είναι τόσο δυνατή που τον ακούει ολόκληρη η ανθρωπότητα.
«Θα μείνουμε ζωντανοί, θα περπατάμε, θα μιλάμε, θα τρώμε, θα τραγουδάμε, θα γελάμε, θα αισθανόμαστε, θα αγαπάμε και θα γεννάμε τα παιδιά μας μέσα στην ασφάλεια, στην αξιοπρέπεια, στην ηρεμία, στην ειρήνη. Σχεδιάστε τους πολέμους, κυρίαρχοι των ανθρώπων, σχεδιάστε τους πολέμους και δείξτε το δρόμο κι εμείς θα σας δείξουμε τα όπλα μας».
Παράσταση: Ο Τζόνι πήρε τ’όπλο του
