Ο Θάνατος του εμποράκου, του Άρθουρ Μίλλερ στο Θέατρο Εμπορικόν

Ο Δημήτρης Καταλειφός στον εμβληματικό ρόλο του Γουίλυ Λόμαν, εβδομήντα χρόνια μετά από την πρώτη παρουσίαση του έργου, το 1949, στη Νέα Υόρκη.

Λίγα λόγια

Ο Θάνατος του εμποράκου είναι η ιστορία του Γουίλλυ Λόμαν, ενός ηλικιωμένου πωλητή, ενός περιοδεύοντος πλασιέ, που έφαγε τα πόδια του στο δρόμο και τώρα αισθάνεται ότι είναι άχρηστος. Πάντα υπήρχε κάτι το “ ασταθές ” στον χαρακτήρα του και τη δουλειά του. Αλλά ξαφνικά αυτή η “αστάθεια“ γίνεται καθολική και τον συντρίβει. Όταν ήταν νέος, φαινόταν ορμητικός, ευχαριστιόταν την συναναστροφή με τους άλλους ανθρώπους – το αστείο, το πείραγμα, τη δουλειά.

Στις αρχές των εξήντα του χρόνων, ο Γουίλλυ βλέπει τη δουλειά του να πηγαίνει χειρότερα από ποτέ. Το ζωηρό βήμα έφυγε και μαζί το χαμόγελο από το πρόσωπό του και η εγκάρδια ζεστασιά από την προσωπικότητά του. Είναι τελειωμένος. Η ζωή του στοίχειωσε και τον πρόλαβε. Ξαφνικά δεν είναι τίποτα. Κανένας δεν τον ξέρει πια.  Στήριξε όλη του την πορεία πάνω στην άποψη ότι αν οι άλλοι σε συμπαθούν, είναι σίγουρο ότι θα πετύχεις. Το να είσαι αρεστός, σου εξασφαλίζει την επιτυχία και μπορεί να σε κάνει σπουδαίο. Τις ίδιες ιδέες εμφύσησε και στους δυο γιους του και τώρα περιμένει απ’ αυτούς να εκπληρώσουν όλα όσα ο ίδιος δεν κατάφερε να κάνει στη ζωή του.

Στα όρια της νευρικής κατάπτωσης, αγωνίζεται να αποδείξει στον εαυτό του και στους άλλους πως είχε δίκιο, πως οι αρχές του και όλα όσα πίστευε στη ζωή του ήταν σωστά. Πασχίζοντας να συλλάβει την αιτία που τα πράγματα πήγαν στραβά, βυθίζεται  στο παρελθόν. Τα παιχνιδίσματα του νου – οι αναμνήσεις, οι φαντασιώσεις, η ονειροπόληση, οι παραισθήσεις –  προσφέρουν ένα απατηλό καταφύγιο από την σκληρή αλήθεια της πραγματικότητας που του είναι αβάσταχτη.

Ο Θάνατος του εμποράκου θεωρείται το κορυφαίο έργο του συγγραφέα και χάρισε στον Άρθουρ Μίλλερ το βραβείο Πούλιτζερ. Το Αμερικάνικο όνειρο, το κυνήγι του χρήματος, ο καταναλωτισμός και τα υλικά αγαθά, η οικογένεια και οι σχέσεις πατέρα- γιου, ο μύθος της  φυγής με στόχο τον γρήγορο πλουτισμό, είναι μερικά από τα θέματα που πραγματεύεται το έργο, καθιστώντας το συγκλονιστικά επίκαιρο στην εποχή μας.