Flâneur#14: Δύο πειραματικές παραστάσεις, ο σεβασμός και το δέος

Η πρώτη περίπτωση, η πρώτη παράσταση, ήταν αυτή που εγκαινίασε το φετινό πρόγραμμα της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου. Είχε τίτλο «Πεδίο βολής (Αγριόπαπιες)» και βασιζόταν στην κλασικό έργο του Ερρίκου Ιψεν «Αγριόπαπια» και ήταν μια συνεργασία της ομάδας των influx – artist collective και του Πρόδρομου Τσινικόρη.

_{«Πεδίο βολής (Αγριόπαπιες)» στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου}

Στην Πειραματική Σκηνή, στο -1 του REX της οδού Πανεπιστημίου, πέντε νέοι άνθρωποι (Κορίνα Βασιλειάδου, Ανθή Ευστρατιάδου, Ειρήνη Κυριακού, Χάρης Πεχλιβανίδης, Κλέα Σαμαντά) ανακάτεψαν και αντέστρεψαν το έργο του Ιψεν, με τρόπο δημιουργικό και ευφάνταστο, με απόλυτη την απουσία αυθάδειας και με απόλυτη την παρουσία φαντασίας και τόλμης. Περπάτησαν παράλληλα στην ψίχα του ιψενικού κειμένου, αναζήτησαν τις σχέσεις των γενεών και τις εμπλοκές της οικογένειας, έβαλαν ραπ μουσική, αναζήτησαν τα «θέλω» και τα «πρέπει» του καθενός, ανέδειξαν τους καθωσπρεπισμούς και τις εμπλοκές που βαραίνουν τις γενιές («Δεν μιλάμε για δυσάρεστα πράγματα. Δεν μας κάνει καλό») και όλα αυτά πάνω σ’ ένα πάτωμα που τσαλακωνόταν σιγά σιγά, που γινόταν κρυψώνα, καταφύγιο και ήταν διαρκώς μια ασταθής βάση (από τα πιο ευφυή σκηνικά, με τα πιο λιτά μέσα, που έχω δει). Και ήταν κι εκείνη η βιντεοοθόνη, στο βάθος της σκηνής, που μας συνέδεε με το κείμενο, που γινόταν ένας ακόμη ρόλος, που μας εξήγησε την αλλαγή που έγινε στο φινάλε. Καθαρά πράγματα. Με την ειλικρίνεια και τον αυθορμητισμό της νεότητας. Και την τρυφερότητα της ματιάς της.

_{Η Αγγελική Παπαθεμελή πρωταγωνιστεί στην παράσταση “Θέλετε να χορέψομε Μαρία;”}

Στη σκηνή του Θεάτρου της Οδού Κυκλάδων «Λευτέρης Βογιατζής» το βλέμμα του θεατή έπεφτε αμέσως στο σκηνικό (ιδιαίτερο προσόν και βασικό μέλημα του Γιάννη Σκουρλέτη, που αυτή τη φορά υπέγραψε μόνο τη δραματουργική επεξεργασία της παράστασης και άφησε τη σκηνοθεσία στην Ηλέκτρα Ελληνικιώτη). Προκάτ τοίχοι ενός σπιτιού, με αστική αλλά παρηκμασμένη διακόσμηση της δεκαετίας του ’50, που στη διάρκεια της παράστασης στήνονταν ένας ένας ακριβώς για να εγκλωβίσουν τους ενοίκους του, και τρεις άνθρωποι που μοιάζουν να μονολογούν, αλλά κουβαλούν την ίδια αγωνία: «τρέμουν μήπως δεν προλάβουν να γνωρίσουν τα πάντα γύρω τους». Και αυτά τα πάντα τους υπερβαίνουν, αφού ο κόσμος κινείται, αφού η ζωή μας υπερβαίνει διαρκώς. Μέχρι την έναρξη της παράστασης ακούγεται το χρατς-χρουτς μιας βελόνας παλιού πικάπ που έχει κολλύσει -όπως οι μνήμες. Και μετά οι τρεις ηθοποιοί (Αγγελική Παπαθεμελή, Ανδρέας Κωνσταντίνου, Νάνσυ Μπούκλη) αφηγούνται τις αναμνήσεις τους, τα θέλω τους, τις αγωνίες τους, τα όνειρά τους. Βαδίζοντας διαρκώς πάνω στο κείμενο, το συγκλονιστικό και διαρκώς νέο, κείμενο της Μέλπως Αξιώτη. Η μόνη αλλαγή που έγινε ήταν ότι μεταφέρθηκαν σε πρώτο πρόσωπο οι αφηγήσεις του κειμένου.

Αλλά… Υπήρχε ένα «αλλά», γιατί σε όλη αυτή την προσπάθεια, που έγινε με σεβασμό και αγάπη, κυριάρχησε το δέος. Κυριάρχησε το κείμενο της Μέλπως Αξιώτη και όχι η παράσταση. Και περίσσεψε η αμηχανία των ηθοποιών. Κι ενώ για κάποιες στιγμές υπήρχε η επικοινωνία λογοτεχνίας και θεάτρου, στις περισσότερες άλλες υπήρχε η απόστασή τους. Ακουγες το κείμενο, το απολάμβανες, σε συγκινούσε, αλλά αυτή η συγκίνηση δεν περνούσε -ή περνούσε ελάχιστα- στη θεατρική πράξη. Ηταν ασφαλώς ένα πειραματικό εγχείρημα, που είχε όμως πολλές αδυναμίες.