Flâneur#2: Τι είδα σε μια παράσταση που ΔΕΝ είδα

Την περασμένη Δευτέρα, 25/1, γύρω στις 9.30 άρχισαν να κινητοποιούνται οι πάντες και τα πάντα. Είχε δημοσιευτεί ήδη μια συνέντευξη της σκηνοθέτιδας Πηγής Δημητρακοπούλου αλλά και του καταδισμένου τρομοκράτη Σάββα Ξηρού, καθότι η παράσταση είχε βασιστεί τελικά και στο βιβλίο του «H Μέρα Εκείνη – 1.560 ώρες στην Εντατική».

Τότε άνοιξαν οι ασκοί -ήταν πολλοί- του Αιόλου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πρώτα: για τα όρια της τέχνης, για τις ανοιχτές πληγές των οικογενειών που το χέρι του Ξηρού δολοφόνησε, για τα χρήματα των φορολογουμένων που δεν είναι δυνατόν να χρηματοδοτούν την παρουσίαση τέτοιων έργων σε κρατικές σκηνές, κ.λπ. Οι ψυχραιμότεροι ματαίως προσπαθούσαν να βάλουν στη διαδικτυακή συζήτηση ότι τα πάντα κρίνονται από το αποτέλεσμα του κάθε εγχειρήματος τέχνης ή «τέχνης» που δικαιούται να συνομιλεί ακόμα και με τους κακούς της Ιστορίας.

Την επόμενη μέρα, Τρίτη 26/1, το θέμα πέρασε και στον έντυπο Τύπο αλλά και στα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων. Είχε γίνει πλέον εθνικό θέμα, ώστε ανάγκασε το Εθνικό Θέατρο να εκδώσει την πρώτη του ανακοίνωση, αμήχανη μεν, προσπαθώντας να υπερασπιστεί την επιλογή του δε. [Η ανακοίνωση υπάρχει στο site του Εθνικού Θεάτρου με ημερομηνία 26/1].

Το θέμα όμως είχε βγει ήδη από τον υπόγειο χώρο του -1 της Πειραματικής Σκηνής και είχε αγγίξει τις ιδεολογικές σκευές του καθενός. Βοήθησαν σ’ αυτό και οι ανακοινώσεις ή τα tweet πολιτικών που χρωμάτισαν οπωσδήποτε τη διένεξη, διευκολύνοντας σίγουρα την επιλογή στρατοπέδων.

Kυκλοφόρησαν φωτογραφίες της παράστασης, όπου υπήρχε ηθοποιός που υποδυόταν τον Σάββα Ξηρό που δεν είχαν εμφανιστεί στο δελτίο τύπου με τις φωτογραφίες promotion του Εθνικού. Λάθος του.

Η Τετάρτη 27/1 πέρασε μέσα σ’ αυτό το κλίμα στο τηλεοπτικό χωριό και μ’ ένα εξαιρετικά διχαστικό κλίμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που είχαμε να ζήσουμε μάλλον από την περίοδο του δημοψηφίσματος. Το βασικό μοτίβο αντιπαράθεσης ήταν τα χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων που δεν γίνεται να χρηματοδοτούν τέτοια έργα. Το επιχείρημα ελαχίστων, ότι δεν μπορούμε να γίνουμε όλοι οι φορολογούμενοι καλλιτεχνικοί διευθυντές των εποπτευόμενων φορέων, έπεφτε στο κενό, αφού εν τω μεταξύ είχε γίνει σημαία, που απέκλειε κάθε άλλη σκέψη. Εν τω μεταξύ, είχαν αρχίσει να κυκλοφορούν φωτογραφίες της παράστασης, όπου υπήρχε ηθοποιός που υποδυόταν τον Σάββα Ξηρό που νόμιζε ότι ήταν ο ίδιος πριν να σκάσει η βόμβα στα χέρια του. Αυτές οι φωτογραφίες ούτε κατά διάνοια είχε εμφανιστεί στο δελτίο τύπου με τις φωτογραφίες promotion του Εθνικού. Λάθος του.

Είχα αποφασίσει να δω την παράσταση την Πέμπτη 28/1. Είχα κανονίσει το ραντεβού με την παρέα μου και ήμουν και προετοιμασμένη για κόσμιες διαμαρτυρίες όσων η τρομοκρατία έχει πλήξει την οικογένειά τους και πενθούν πάντα. Στις 5 παρά δέκα το απόγευμα ενημερώνομαι ότι η παράσταση κατεβαίνει. Είχε προηγηθεί ανακοίνωση του Εθνικού που αιτιολογούσε την απόφαση της διακοπής της παράστασης (στο site του Εθνικού Θεάτρου με ημερομηνία 28/1) που αναφέρεται σε απειλές που είχαν υπάρξει και απειλούσαν την ακεραιότητα κοινού και ηθοποιών.

Άστραψαν και βρόντηξαν τα social media δεδομένου ότι υπήρχε και η απεργία των δημοσιογράφων. Και τότε ξαφνικά όλοι έγιναν πολέμιοι της λογοκρισίας. Μα όλοι.

Άστραψαν και βρόντηξαν τα social media δεδομένου ότι υπήρχε και η απεργία των δημοσιογράφων. Και τότε ξαφνικά όλοι έγιναν πολέμιοι της λογοκρισίας. Μα όλοι. Και εκείνοι που είχαν υπερασπιστεί τα ανοιχτά όρια της τέχνης και εκείνοι που θεωρούσαν ότι δεν γίνεται να ανεβαίνει σε κρατική σκηνή το κείμενο ενός τρομοκράτη. Ζαλίστηκα. Τα στρατόπεδα βεβαίως είχαν κατασκηνώσει και οι «ξιφολόγχες» ήταν πλέον γυαλισμένες. Σχεδόν δεν ήταν η παράσταση στο πρώτο κάδρο πλέον, αλλά όλο το πολιτικό σκηνικό: από τους κακούς Αμερικανούς μέχρι όλο το πολιτικό προσωπικό. Ελάχιστοι προσπαθούσαν επί ματαίω να διατυπώσουν μια πιο ψύχραιμη άποψη που να περιγράφει και να προσπαθεί να ερμηνεύσει και να κατανοήσει τις συμπεριφορές όλων.

Ήταν ασφαλώς μεγάλο λάθος του Εθνικού Θεάτρου, ιστορικό λάθος, που κατέβασε μια παράσταση. Θα είναι στο μέλλον μελανό σημείο αναφοράς.

Τελικά: την περιβόητη παράσταση της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού δεν πρόλαβα να τη δω. Θα ήθελα να την είχα δει για να έχω άποψη και ως προς την παράσταση. Εχω άποψη για όλα τα υπόλοιπα. Πιστεύω ότι με ελαφρότητα επελέγη από την Πειραματική Σκηνή το εγχείρημα• ότι η καλλιτεχνική διεύθυνση είχε πλημμελή εικόνα του εγχειρήματος και δεν επέδειξε σε καμία φάση την απαιτούμενη πυγμή ούτε την απαιτούμενη διορατικότητα για τέτοιου είδους εγχειρήματα• ότι κάποιοι, κάποια στιγμή, αντιλήφθηκαν στο Εθνικό το επικίνδυνο της ιστορίας και προσπάθησαν να κάνουν πιο light τα δελτία τύπου.• ότι για μία ακόμη φορά, όλοι εμείς, δείξαμε τις αδυναμίες μας, τις εμμονές μας, τους φανατισμούς μας, τις επιθετικότητές μας• ότι αναδείχθηκε ποικιλοτρόπως ο λαϊκισμός που καιροφυλακτεί• ότι ήταν ασφαλώς μεγάλο λάθος του Εθνικού Θεάτρου, ιστορικό λάθος, που κατέβασε μια παράσταση. Θα είναι στο μέλλον μελανό σημείο αναφοράς. Η προηγούμενη φορά που έγινε ήταν στο Χυτήριο, υπό την απειλή, την πραγματική απειλή, της Χρυσής Αυγής έξω από το θέατρο. Και τέλος πιστεύω ότι όλη αυτή η ιστορία θα είναι μια χαρά άλλοθι για όσους κωλυσιεργούσαν (το υπουργείο Πολιτισμού δηλαδή) να ανανεώσουν τη θητεία του Στάθη Λιβαθινού στο Εθνικό Θέατρο.

Ότι όλη αυτή η ιστορία θα είναι μια χαρά άλλοθι για όσους κωλυσιεργούσαν (το υπουργείο Πολιτισμού δηλαδή) να ανανεώσουν τη θητεία του Στάθη Λιβαθινού στο Εθνικό Θέατρο.

ΥΓ. Σκέφτομαι πόσο μεγαλύτερο κείμενο θα έγραφα αν είχα δει την παράσταση.