Fast Forward Festival 2: Η τέχνη του δημοσίου χώρου

Θυμάσαι την τελευταία φορά που πήγες στην πλατεία Αμερικής; Την τελευταία φορά που πέρασες από το σταθμό Λαρίσης; ή καλύτερα υπήρξε μια τέτοια φορά χωρίς το κράτημα του φόβου; Ποιά είναι η πόλη που ξέρεις ή η πόλη που θέλεις να γνωρίσεις; Αυτή την υστερική επιθυμία για γνήσια αστική πραγματικότητα έρχεται να ικανοποιήσει το διεθνές project του X Apartments.

Εχοντας βρει εφαρμογή σε δεκατέσσερις πόλεις του κόσμου, λειτουργεί χάρη στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, και στην Αθήνα. Για την ακρίβεια σε εκείνη την Αθήνα, την αντιφατική, την παραγκωνισμένη, την άβατη, την χαρακτηρισμένη από τον ενδόδημο μύθο του γκέτο και της υποβάθμισης. Αρκεί μόνο να χτυπήσεις το κουδούνι, να γυρίσεις το κλειδί στην πόρτα και θα δεις μπροστά σου την πόλη να ανοίγεται, παρότι μόλις θα έχεις μπει σε ένα μικροαστικό διαμέρισμα, κατοικημένο από αγνώστους.

Το «X Apartments» είναι η καρδιά του δεύτερου Fast Forward Festival (21-31/5), της διοργάνωσης της Στέγης που επιχειρεί να βάλει την τέχνη ως μεσάζοντα ανάμεσα στο δημόσιο και ιδιωτικό χώρο. Όπου καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο – εκπρόσωποι διαφόρων ειδών σύγχρονης τέχνης (κινηματογράφος, χορογραφία, περφόρμανς, εγκατάσταση, θέατρο – ντοκουμέντο) – αντιμετωπίζουν το αστικό τοπίο σαν σκηνογραφία και δίνουν μικρές αφορμές για την επανακατοίκηση του.

Καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν το αστικό τοπίο σαν σκηνογραφία και δίνουν μικρές αφορμές για την επανακατοίκηση του.

Δικαιωματικά το «X apartments» χαρακτηρίζει και συμπυκνώνει την φιλοσοφία του Fast Forard Festival για φέτος και την πολυπλοκότητα της δράσης σε δημόσιο χώρο. Δεκαπέντε καλλιτέχνες από την Ελλάδα (Ανδρέας Αγγελιδάκης, Ανέστης Αζάς, Τζένη Αργυρίου, Γιώργος Γρίβας, Ελένη Ευθυμίου, Σύλλας Τζουμέρκας) μα κυρίως από το εξωτερικό περνούν στην “άλλη πλευρά” της πόλης, τον Κολωνό και την Κυψέλη, χαράσσοντας δύο διαδρομές, αφού προηγουμένως έχουν “εισβάλλει” με την τέχνη τους μέσα σε ιδιωτικούς χώρους. Τα άγνωστα, μέχρι πρότινος αόρατα στα μάτια των πολλών διαμερίσματα της Αθήνας, γίνονται ορατά μέσα από site specific δημιουργίες, καθόλου ανώδυνες όπως αποδεικνύεται, αφού διατυπώνουν ένα λόγο για την πόλη, τη νέα της ταυτότητα, τους κρυμμένους της φόβους.

Τα άγνωστα και μέχρι πρότινος αόρατα διαμερίσματα της Αθήνας, γίνονται ορατά μέσα από site specific δημιουργίες

Ο Αμερικανός Κρις Κόντεκ που στήνει μια περφόρμανς εμπνευσμένη από τον Αφρικανό κάτοικο ενός σπιτιού στην πλατεία Αμερικής. Ο Ελβετός Μπόρις Νιτίκιν που δημιουργεί μέσα στο Ασυλο Ανιάτων της Κυψέλης. Ο Σουηδός Μάρκους Ερν εξετάζει το ζήτημα της κλειστής κοινωνίας στην οποία έχει εξελιχθεί κάθε ευρωπαϊκή πόλη, σε μια προσπάθεια να προφυλαχθεί από τον Ξένο. 

Η αρχική ιδέα ήταν το θέατρο να βγει από το μαύρο κουτί και να περάσει στο δημόσιο χώρο. Για κάθε καλλιτέχνη το διαμέρισμα και η ιστορία των ενοίκων του λειτουργεί σαν αφήγηση. Κάθε παράσταση στοχεύει στο να κάνει πολιτικές και κοινωνικές αιχμές για την περιοχή στην οποία βρίσκεται το διαμέρισμα. Είναι μια περιπλάνηση στην πόλη που μοιάζει με καλειδοσκόπιο. Αν και στο άγνωστο είναι εκτεθειμένοι τόσο οι θεατές όσο και οι κάτοικοι των διαμερισμάτων» λένε οι επιμελήτριες της, Κάτια Αρφαρά (καλλιτεχνική διευθύντρια του FFF) και η Γερμανίδα Αννα Μύλτερ (καλλιτεχνική διευθύντρια του φεστιβάλ χορού του Βερολίνου Tanztage).

Το στοίχημα της δράσης είναι να ανακαλύψουμε αυτές τις περιοχές της Αθήνας απαλλαγμένοι από τον φόβο.

Η έρευνα για το «X apartments» ξεκίνησε από τον προηγούμενο Σεπτέμβριο, με τον σκηνοθέτη και ηθοποιό Πρόδρομο Τσινικόρη ως υπεύθυνο της. «Το στοίχημα της δράσης είναι να ανακαλύψουμε αυτές τις περιοχές της Αθήνας απαλλαγμένοι από τον φόβο. Να απαντήσουμε στο ερωτηματικό που αποτελεί η περιοχή του Αγίου Παύλου, να διαβούμε το τείχος που σηκώνουν οι σιδηροδρομικές γραμμές για την περιοχή του Κολωνού. Ολους αυτούς τους μήνες χτυπήσαμε πολλές πόρτες κι από την στιγμή που μπήκαμε σ’ αυτά τα σπίτια γνωρίσαμε ανθρώπους που ήθελαν να μας μιλήσουν γιατί είχαν πράγματα να πουν, γιατί η φωνή τους δεν ακούγεται ή γιατί βρίσκονται στο τέλος της ζωής τους και φοβούνται πως όσα έζησαν θα ξεχαστούν».

Κάθε διαδρομή διαρκεί 2.5 ώρες στο σύνολο της και περιλαμβάνει επτά ή οκτώ σταθμούς σε σπίτια, διάρκειας δέκα λεπτών ο καθένας.

Η παρέμβαση στο δημόσιο χώρο της Αθήνας μέσα από ευαίσθητα δρώμενα τέχνης που έχουν σαφή κοινωνικό χαρακτήρα διέπει το σύνολο του Fast Forward Festival. «Ενα φεστιβάλ αφιερωμένο στις νέες φόρμες, στους νέους τρόπους να βλέπουμε θέατρο. Ένα φεστιβάλ που περισσότερο από παραστάσεις φιλοδοξεί να προτείνει εμπειρίες, να μας φέρει σε επαφή με τις σύγχρονες τάσεις, τις νέες τεχνολογίες και πάνω από όλα, με την τέχνη στο δημόσιο χώρο» διαπιστώνει η Κάτια Αρφαρά. «Ανιχνεύει με περισσότερη τόλμη την κοινωνική στροφή που παρατηρήθηκε στις παραστατικές τέχνες εδώ και μια περίπου δεκαετία σε μια απόπειρα να συνδεθεί η αισθητική με την πολιτική και οι πειραματικές, ριζοσπαστικές καλλιτεχνικές πρακτικές με κοινωνικές, κοινοτικές, ενίοτε ακτιβιστικές δράσεις. Δυο τα νέα στοιχεία του FFF φέτος: Το άνοιγμα σε Ελληνες καλλιτέχνες και η δημιουργία έργων ειδικά για την Αθήνα – από διεθνείς καλλιτέχνες που περπάτησαν στους δρόμους της».

Συγκεκριμένα:

• Ο αρχιτέκτονας και εικαστικός Κρις Βέρντοκ δημιουργεί ειδικά για ιστορικά κτήρια (Παρνασσού και Παπαρηγοπούλου, πλατεία Κλαυθμώνος και (Σίνα & Βυσσαρίωνος) του αθηναϊκού κέντρου τα «Stills»• πρόκειται για προβολές από γυμνά σώματα που ενσωματώνονται στην αρχιτεκτονική του τοπίου, εμπνευσμένα από τις Καρυάτιδες. (21-31/5)
• Ο σταρ της διοργάνωσης εντοπίζεται στο πρόσωπο του εικαστικού Μάθιου Μπάρνει (για πολλά χρόνια συντρόφου της Bjork) που μαζί με τον Τζόναθαν Μπέπλερ στέλνουν στην Αθήνα, στην κεντρική σκηνή της Στέγης, το φιλμ «River of Fundament». Υλικό ντοκιμαντέρ από εκδηλώσεις σε δημόσιους χώρους του Λος Αντζελες, της Νέας Υόρκης και του Ντητρόιτ, δημιουργώντας μια ανορθόδοξη όπερα – ντοκιμαντέρ με βάση το μυθιστόρημα του Νόρμαν Μέιλερ «Αρχαία δειλινά». (22-24/5).
• Ο Ροζέρ Μπερνάτ υπογράφει το άκρως ενδιαφέρον project του «Domini Public». Καταλαμβάνει τον δημόσιο χώρο μιας πλατείας (εδώ την πλατεία Κοτζιά) και χρίζει πρωταγωνιστές τους θεατές της παράστασης. Η δραματουργία της προκύπτει από τις απαντήσεις που δίνουν οι θεατές στις ερωτήσεις οι οποίες τους τίθενται δημοσίως μέσω ακουστικών. (29-31/5).
• Η ομάδα FC Bergman επιστρατεύει 13 ηθοποιούς και 80 εθελοντές προκειμένου να αναπαραστήσουν επί σκηνής ένα ολόκληρο χωριό. Οτι συμβαίνει στο εσωτερικό των σπιτιών του χωριού προβάλλεται μέσω κάμερας, σε μια μεγάλη οθόνη. Κινηματογράφος και θέατρο συμπράττουν στην παρακολούθηση της μικρής κοινότητας που σημειωτέον λειτουργεί κάτω από τον φόβο μιας επικείμενης πλημμύρας. (29-31/5).
• Παράλληλα με τις εκδηλώσεις διοργανώνονται και συζητήσεις για την σχέση της τέχνης και της πολιτικής, την στροφή της τέχνης σε μια κοινωνική βάση καθώς και για την Δημοκρατία όπως την ορίζουμε σήμερα, μέσα από την κρίση.

Πληροφορίες – Κρατήσεις: www.sgt.gr, 210-9005800. Επίσης, εισιτήρια θα πωλούνται και επί τόπου, στους χώρους των παραστάσεων. Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών | Συγγρού 107