ΚΥΡΙΑΚΗ
21
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
Την εβδομάδα που πέρασε πήγαμε θέατρο και σινεμά, ακούσαμε μουσική, διαβάσαμε βιβλία, παρακολουθήσαμε την επικαιρότητα – και όσα κρατήσαμε θέλουμε να τα μοιραστούμε μαζί σας. Συγκεντρώσαμε ότι μάς κέντρισε το ενδιαφέρον και μάς ενθουσίασε ή μας απογοήτευσε!
(+) Αι Γυμνισταί: Ο έρωτας χρόνια δεν κοιτά – και έχει πλάκα
Οι παραστάσεις του Rabbithole συνηθίζουν να κοιτάζουν λοξά τα πράγματα και το νέο έργο του Γιώργου Σίμωνα είναι ακριβώς αυτό: μια λοξή, πικρή κωμωδία για ένα θέμα ταμπού: τους ανθρώπους της Τρίτης Ηλικίας. Στην κωμωδία «Αι γυμνισταί», η Λεβάντα και η Λουίζα είναι δύο ηλικιωμένες κυρίες με όρεξη για ζωή. Στο πλαίσιο των καλοκαιρινών διακοπών τους καταλήγουν σε μια παραλία γυμνιστών, όπου δύο μεσήλικοι άνδρες τις προσεγγίζουν, ζητώντας τις σε ραντεβού.
Ο Γιώργος Σίμωνας – ο οποίος μοιράζεται με το Γιώργο Τζαβάρα και τους τέσσερις ρόλους – στήνει ένα έργο όπου το φαρσικό στοιχείο – επαναλαμβάνω, δύο γιαγιάδες με όρεξη για έρωτες – προκύπτει από βαθιά τρυφερότητα για τον άνθρωπο έξω από τα στερεότυπα, έξω από το στερεότυπο των γηρατειών, έξω από το φόβο του θανάτου, έξω από την κοινωνική κριτική. Κι έτσι, ανάμεσα σε έναν ευρύ συγγραφικό χώρο που αγγίζει από το κλασικό «Μερικοί το προτιμούν καυτό» του Μπίλι Γουάϊλντερ μέχρι τον «Έρωτα στα χρόνια της χολέρας» του Μαρκές – όπου αρθρώνεται η σεξουαλική απόλαυση στα γεράματα – οι «Γυμνισταί» θίγουν τη γυμνή αλήθεια. Όλα αυτά μέσα από το φίλτρο της κωμωδίας, ενίοτε και του πιο εγκεφαλικού σουρεαλισμού, της χαράς της μεταμόρφωσης και των απολαυστικών ερμηνειών δίνουν οι δύο πρωταγωνιστές, κυρίως στους ρόλους των ηλικιωμένων κυριών. Την παράσταση σκηνοθετεί με κέφι και ενσυναίσθηση η Τόνια Ράλλη.
Στέλλα Χαραμή
Η παράσταση «Τα Σκυλιά», σε σκηνοθεσία Ανέστη Αζά, έχει επιστρέψει για λίγες μόνο παραστάσεις στο Θέατρο Δίπυλον, φέρνοντας ξανά στο προσκήνιο το φρικτό περιστατικό του βασανισμού και θανάτου του χάσκι Όλιβερ, που συνέβη πριν από μερικά χρόνια στην Αράχωβα. Παρά την ανατριχιαστική έκθεση της κτηνιάτρου τότε, η ελληνική δικαιοσύνη δεν κατέληξε σε κάποιον ένοχο, ενώ το επίσημο πόρισμα απέδωσε το περιστατικό σε επίθεση αγέλης σκύλων – μια προσπάθεια εμφανούς συγκάλυψης που δεν έπεισε ποτέ κανέναν. Ο Ανέστης Αζάς, μαζί με τον Μιχάλη Πητίδη και τον Γεράσιμο Μπέκα, πήραν αυτή τη σκοτεινή ιστορία και τη μετέτρεψαν σε θεατρικό ντοκουμέντο, όπου η αφήγηση γίνεται πλέον φυσιοκεντρική και οι κεντρικοί ήρωες είναι τα ίδια τα σκυλιά. Συγκεκριμένα μια αγέλη σκύλων-ντετέκτιβ κυριεύει τη σκηνή, ξετυλίγοντας το κουβάρι της υπόθεσης μέσα από χιούμορ, πολιτική κριτική, κόμικ αισθητική και αλληγορία.
Η παράσταση συνδυάζει έντονη (και αξιέπαινη) σωματικότητα, λόγο και ζωντανή μουσική (από τον Παναγιώτη Μανουηλίδη και τον Gary Salomon) με τους έξι ηθοποιούς (Γιώργος Κατσής, Κωνσταντίνος Μωραΐτης, Έλενα Μαυρίδου, Μαρία Πετεβή, Θεμιστοκλής Μαλεσάγκος, Gary Salomon) να καταθέτουν ψυχή και σώμα σε κάθε κίνηση. Όταν υποδύονται τους ανθρώπους φορώντας πλαστικές μάσκες, η ψυχρή και ανελέητη πλευρά της “ανθρωπίλας” αποτυπώνεται με τρομακτική σαφήνεια. Με στοιχεία θεάτρου ντοκουμέντου, ποίησης και σάτιρας, η παράσταση προσφέρει μια καθηλωτική σκηνική εμπειρία και ταυτόχρονα στοχαστικό σχόλιο για την κοινωνική βία και την εκμετάλλευση των πιο αδύναμων πλασμάτων. Το αποτέλεσμα είναι ένα αριστουργηματικό, ανατρεπτικό έργο που μετατρέπει την οδύνη ενός ζώου σε καθρέφτη της ανθρωπότητας, φωτίζοντας την αγριότητα της κοινωνίας μας.
Ευδοκία Βαζούκη
Μετά την επιτυχία του «Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου» σε σκηνοθεσία του Χρήστου Θεοδωρίδη – και νωρίτερα με τη σκηνοθεσία του Ηλία Αδάμ στο «Να τελειώνουμε με τον Εντύ Μπελγκέλ» – το ενδιαφέρον για το έργο του Εντουάρ Λουί ζεστάθηκε κι άλλο. Λογικό. Είναι ένας νέος Γάλλος συγγραφέας, υπερασπιστής της καταπιεσμένης εργατικής τάξης στη χώρα του, με πύρινο πολιτικό λόγο για το φάσμα των κοινωνικών ανισοτήτων γενικότερα. Εξάλλου, ο ίδιος είναι ένα παιδί της εργατικής τάξης και δηλωμένος ομοφυλόφιλος. Τα έργα του κινούνται πάντα στο πλαίσιο της λογοτεχνικής βιογραφίας, όπως και το πρόσφατο απόκτημα της θεατρικής σκηνής «Η Μονίκ δραπευτεύει»: μια απόπειρα να σκιαγραφήσει την ταραχώδη σχέση με τη μητέρα του και, με αυτόν τον τρόπο να την αποκαταστήσει.
Σύζυγος ενός κακοποιητικού άνδρα (τον οποίο εγκαταλείπει για έναν ακόμα κακοποιητικό σύντροφο), η ιστορία της Μονίκ είναι μια απόπειρα χειραφέτησης μιας φτωχής, αμόρφωτης και κυρίως φοβισμένης γυναίκας που έχει πατήσει τα 50. Εκεί συναντάμε τη Θέμιδα Μπαζάκα καθώς ενδύεται τα ρούχα της Μονίκ. Εδώ έχουμε μια ερμηνεία που δίχως επιτήδευση, αλλά στηριγμένη σε μια συγκινητική φυσικότητα, διαγράφει μια πορεία συνειδητοποίησης. Η Μονίκ της Μπαζάκα αποδρά από τους άλλους, αλλά κυρίως αποδρά από τον εαυτό της και τη ζωή που έζησε. Υπό τη σκηνοθετική ματιά του Γιώργου Σουλεϊμάν, η ερμηνεία της πολύπειρης ηθοποιού παίρνει το ύψος ενός συμβόλου για τις γυναίκες που άργησαν να βρουν τον εαυτό τους, είτε τόλμησαν να ζήσουν τη ζωή που δεν έζησαν, είτε όχι. Όπως επίσης, ενός συμβόλου για μητέρες που τα παιδιά τους ήταν «διαφορετικά» και τόλμησαν ή δεν τόλμησαν να τα προστατεύσουν. Στο πλευρό της Θέμιδας Μπαζάκα, ο Δημήτρης Φουρλής στο ρόλο του γιου της Μονίκ, Εντουάρ Λουί.
Στέλλα Χαραμή
Έχει γίνει πλέον καθιερωμένη συνήθεια του Δεκεμβρίου. Το Athens Short Film Festival δεν είναι απλώς ένα φεστιβάλ. Είναι ένας πλούσιος σινεφίλ χώρος με πολύπλευρες προσεγγίσεις, ποικιλία θεμάτων και αξιομνημόνευτες προβολές μικρού μήκους ταινιών από δημιουργούς απ’ όλο τον κόσμο. Μέσα στο πυκνό τετραήμερο 11-14 Δεκεμβρίου στον κινηματογράφο Έλλη ξεδιπλώθηκαν θεματικές όπως Is Memory all Fiction?, Sticks and Stones Won’t Break my Bones, Familiar Strangers και Please Mind the Gap καθώς και τα indie Short’s Mixtape, φέτος με θέματα BFF’s, NSFW, WTF?, και έτσι το φεστιβάλ έθεσε πάλι σύγχρονους προβληματισμούς και καλλιτεχνικές απόψεις. Αγαπημένες προβολές σίγουρα το Butterfly, animation γαλλικής παραγωγής σε σκηνοθεσία Florence Mialhe, το ελληνικό Έξι της Λεώνης Ξεροβάσιλα, το The Birth of a Bitch του Ολλανδού Nick Verkroost, το Magid/Zafar, αγγλικής παραγωγής.
Και άλλες αγαπημένες θεάσεις συμπλήρωσαν το κινηματογραφικό παζλ των ημερών όπως το ντοκιμαντέρ Στο Παζάρι, σε σκηνοθεσία του Κώστα Φούντα Αλουπαγιάννη ή το ελβετικό 1:10 ενώ πολλές ταινίες είχαν χιούμορ και σύγχρονη άποψη όπως το Been There της Corina Schwingruber αλλά και το δραματικό βάθος στο γερμανικό Pura Vida Ibiza. Ακόμη μια χρονιά με κινηματογραφική ατμόσφαιρα στο σινεμά Έλλη με πολλές γνωριμίες με ταινίες μικρού μήκους, με προβληματισμούς δημιουργών αλλά και απολαυστικά QnA που κάνουν τα φεστιβάλ έναν χώρο πραγματικής ανταλλαγής και ζύμωσης.
Λίνα Ρόκα
Η τρίτη ταινία της σειράς Knives Out προσγειώθηκε στο Netflix με τίτλο Wake Up Dead Man και, σχεδόν αθόρυβα, μπήκε δυναμικά στη συζήτηση για την κορυφή της τριλογίας. Το cast μπορεί να μην είναι τόσο θορυβώδες ή iconic όσο στις δύο πρώτες ταινίες, αυτή τη φορά όμως οι ρόλοι λειτουργούν πιο ομαδικά και ισορροπημένα. Ξεχωρίζουν ο Josh O’Connor, στον ρόλο ενός ιερέα και πρώην μποξέρ με τατουάζ στον λαιμό, και η Glenn Close ως η καθοριστική βοηθός και υποστηρίκτρια της εκκλησίας. Οι δυο τους κρατούν σταθερά το τιμόνι της αφήγησης.
Ο Rian Johnson αποδεικνύει για ακόμη μία φορά ότι ξέρει πώς να στήνει μυστήρια που βλέπονται με χαμόγελο. Η ταινία έχει ρυθμό, ρέει φυσικά και, κάθε φορά που τη διακόπτεις για ποπ κορν ή νερό, επιστρέφεις σε ένα καρέ που μοιάζει βγαλμένο από φωτογραφικό άλμπουμ. Για τους fans του είδους, οι ιστορίες του Benoit Blanc παραμένουν ακριβώς αυτό που αγαπήσαμε: ένα ευφυές whodunit που παντρεύει μυστήριο, δράμα και χιούμορ. Η τρίτη ταινία, μάλιστα, μοιάζει πιο ώριμη και πιο σίγουρη για το τι θέλει να πει — και το λέει καθαρά.Αν αυτή είναι η πορεία της σειράς, τότε ειλικρινά ας μη σταματήσει εδώ. Γιατί όταν περνάς τόσο καλά, δεν λες ποτέ «φτάνει».
Δάφνη Τζώρτζη
Η νέα ταινία Avatar ήταν αναμφίβολα μια από τις πιο πολυαναμενόμενες της φετινής χρονιάς και φυσικά δεν γινόταν να μη τη δω. Πρόκειται για την τρίτη ταινία στον φανταστικό κόσμο που έχει δημιουργήσει ο Τζέιμς Κάμερον, έναν κόσμο που γνωρίσαμε πρώτη φορά το 2009 και στον οποίο επιστρέψαμε πριν από τρία χρόνια. Το Avatar: Φωτιά και Στάχτη ξεκινάει με την οικογένεια του Τζέικ και της Νεϊτίρι, οι οποίοι προσπαθούν ακόμη να διαχειριστούν την απώλεια του Νετεγιάμ. Στην τρίτη αυτή συνέχεια γνωρίζουμε μια νέα, πολεμοχαρή φυλή της Πανδώρας, τους Μανγκούαν, που δεν αργούν να δημιουργήσουν εντάσεις.
Ο Κάμερον μάς βάζει ξανά στον κόσμο του στους δικούς του, αργούς ρυθμούς, κι εδώ, για εμένα, εντοπίζεται η βασική αδυναμία της ταινίας. Η μεγάλη διάρκεια της γίνεται ιδιαίτερα αισθητή στο πρώτο μισό, όπου αρκετές σκηνές μοιάζουν να διαρκούν περισσότερο απ’ όσο χρειάζεται. Ωστόσο, τα οπτικά εφέ παραμένουν καθηλωτικά και σε πολλές στιγμές κυριολεκτικά κόβουν την ανάσα, ενώ η μουσική λειτουργεί υποστηρικτικά, ενισχύοντας την ένταση και το συναισθηματικό βάρος των σκηνών. Στην τελευταία περίπου μια ώρα, το ενδιαφέρον επανέρχεται δυναμικά, καθώς η περιέργεια για την εξέλιξη της ιστορίας κορυφώνεται. Το Avatar 3 δεν είναι σίγουρα η καλύτερη δουλειά του Κάμερον, είναι όμως μια εμπειρία που αξίζει να τη ζήσεις στη μεγάλη οθόνη.
Γιώτα Ευθυμούδη Μηνούδη
Σε όποια εποχή κι αν βρισκόμαστε, η καθημερινότητα ενός ζευγαριού είναι σχεδόν αναπόφευκτο να ξεφύγει από τη ρουτίνα με το πέρασμα του χρόνου. Για αυτό και εκείνη τη μιάμιση ώρα που βρίσκεται κανείς στα καθίσματα του θεάτρου Άλφα καλείται να δει την πραγματικότητα ως έχει, “ωμή”, εντελώς ρεαλιστική, μακριά από τα πρώτα εκείνα καρδιοχτύπια, που σε έκαναν με βεβαιότητα κάποτε να πεις “με αυτόν τον άνθρωπο θέλω να περάσω τη ζωή μου”. Και ακόμα θέλεις – κανείς δεν αμφιβάλλει ως προς αυτό – οι εξωτερικές συνθήκες όμως, η δουλειά, το νοικοκυριό, οι διαφωνίες της γονεϊκότητας, σε κάνουν να το ξεχνάς τις περισσότερες φορές.
Κόντρα όμως σε όλα αυτά, εσύ καλείσαι να πεις τόσο απλά, ειλικρινά και ανθρώπινα: «Θέλω να σου κρατώ το χέρι». Αυτό κατάφεραν να κάνουν και ο Τάσος Ιορδανίδης με τη Θάλεια Ματίκα, αφότου μάς χάρισαν στιχομυθίες γεμάτες έντονες συναισθηματικές εξάρσεις με πόνο, θλίψη, νεύρα, ανυπομονησία, λαχτάρα, ευτυχία, ό,τι δηλαδή κρύβει ο ανθρώπινος ψυχισμός και εκρήγνυται σαν ηφαίστειο όταν όλα αυτά έρθουν στην επιφάνεια. Φτάνοντας όμως να δοκιμάσουν τα όρια ο ένας του άλλου, στο τέλος πάντοτε τα τραύματα θα δίνουν τη θέση τους στη γαλήνη εκείνου του ζεστού χεριού, που θα περιμένει να σε σφίξει και στα εύκολα και στα δύσκολα. Και αυτό εν τέλει συνειδητοποιεί ότι χρειάζεται καθένας από μας φεύγοντας από την παράσταση.
Μιλένα Αργυροπούλου
Φωτογραφία: Ελίνα Γιουνανλή
Την εβδομάδα που μας πέρασε παρακολούθησα την παράσταση «Dracula» στο Θέατρο Πόρτα. Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου έχει διαμορφώσει μια αναγνωρίσιμη σκηνοθετική γλώσσα και μια συνεκτική θεατρική φόρμα, μέσα από την οποία προσεγγίζει συστηματικά το υλικό του. Στην περίπτωση του Dracula χρησιμοποιεί τον ίδιο τον μύθο για να στήσει ένα σύστημα ιδεών, επιστρατεύοντας τις έντονες θρησκευτικές αναφορές —τόσο χαρακτηριστικές στο έργο του— και ένα αυστηρά στυλιζαρισμένο σκηνικό σύμπαν που μετατρέπει τη δράση σε εννοιολογική εμπειρία.
Η παράσταση προτείνει μια εναλλακτική αφήγηση της ύπαρξης, όπου η λογική συγκρούεται με το αδιαμεσολάβητο, το ασυνείδητο, την επιθυμία και το ανομολόγητο. Ο Κόμης δεν εμφανίζεται ως εξωτερικό τέρας, αλλά ως κάτι που αναδύεται από την ίδια τη σύγχρονη ψυχή: μια εσωτερική, προ-γλωσσική φωνή, η ίδια η επιθυμία ως βιολογική, συλλογική και ανεξέλεγκτη δύναμη, απογυμνωμένη από κάθε ηθικό ή κοινωνικό αφήγημα. Μια πίστη η οποία παρουσιάζεται ως ακραία εμπειρία, όχι ως υπόσχεση σωτηρίας ή λύτρωσης, αλλά ως κατάσταση που δεν μπορεί να αντικρουστεί με λογικά επιχειρήματα.
Η σκηνή —σε σκηνογραφία της Νίκης Ψυχογιού— μετατρέπεται σε έναν «βιολογικό ναό», με την καρδιά στο κέντρο ως μηχανή ζωής, αδιάφορη για το ποιος έχει δίκιο ή άδικο. Οι ήρωες, ως σώματα σε διαρκή ένταση, παλεύουν να ευθυγραμμιστούν με τον εαυτό τους, μέσα από μια παράδοση σώματος και πνεύματος που διαλύει το εγώ και βιώνεται ταυτόχρονα ως απελευθέρωση. Και τελικά τίθεται το ερώτημα: τι συμβαίνει όταν η ζωή βιώνεται χωρίς φραγμούς; Μπορείς να αρνηθείς αυτό που σε κρατά ζωντανό;
Αριστούλα Ζαχαρίου
