Θεατής: “Το τέλος του έρωτα” στο ΚΘΒΕ

Οι ηθοποιοί μπαίνουν στη σκηνή χωρίς καμία προειδοποίηση: πρώτος ο Σταν (Δημήτρης Σιακάρας), με στιβαρό, σχεδόν ψυχρό βηματισμό και βλέμμα. Κάθεται στο τραπέζι που μοιάζει να είναι ο τελευταίος κοινός τόπος ενός ζευγαριού που έχει ήδη διαλυθεί, και την περιμένει. Αμέσως μετά, εμφανίζεται η Όντρεϊ (Ερατώ Μαρία Μανδαλενάκη), παίρνει τη θέση της ακριβώς απέναντι και τον κοιτάει σαν να γνωρίζει τι θα ακολουθήσει. Έτσι ανοίγει «Το τέλος του έρωτα» στο Φουαγιέ του Θέατρου της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών – έναν χώρο μικρό, αλλά οικείο, που μετατρέπει αυτόματα τους θεατές σε μάρτυρες ενός χωρισμού.

«Πρέπει να χωρίσουμε» της ανακοινώνει. Στα αυτιά της – και στα δικά μας – αυτή η φράση ξεχωρίζει ανάμεσα στις υπόλοιπες λέξεις που ξεστομίζει.

Το έργο

Το έργο γράφτηκε από τον Γάλλο συγγραφέα, σκηνοθέτη και χορογράφο Πασκάλ Ραμπέρ το 2011 και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ της Αβινιόν με μεγάλη επιτυχία. Η Γαλλική Ακαδημία Τεχνών το ανακήρυξε το 2012 το καλύτερο σύγχρονο γαλλικό θεατρικό έργο και έχει παιχτεί με ιδιαίτερη επιτυχία σε 25 χώρες. Αν και ό ίδιος αποκάλυψε ότι έγραψε το έργο με αφορμή το τέλος μιας δικής του δεκαπενταετούς σχέσης, πιστεύει πως  μέσα σ’ αυτή την ιστορία «όλοι βρίσκουν ένα κομμάτι της δικής τους εμπειρίας».

«Το τέλος του έρωτα» αρχικά γράφτηκε χωρίς ονόματα. Ο Ραμπέρ συνηθίζει να γράφει και να αντλεί έμπνευση από τους ιδίους τους ηθοποιούς με τους οποίους συνεργάζεται και τα ονόματα Σταν και Όντρεϊ ανήκουν στους πρώτους ηθοποιούς που έπαιξαν το έργο.

Στην παράσταση που σκηνοθέτησε για το ΚΘΒΕ ο Γρηγόρης Αποστολόπουλος, ο Δημήτρης Σιακάρας και η Ερατώ Μαρία Μανδαλενάκη ενσαρκώνουν έναν καλλιτέχνη και τη μούσα του – συντρόφους στη ζωή, συνεργάτες στην τέχνη και γονείς δυο παιδιών. Η φύση της σχέσης τους ήταν πάντα περίπλοκη, με τους επαγγελματικούς και προσωπικούς τους ρόλους να μπερδεύονται τόσο βαθιά, σε σημείο που να μοιάζει αδύνατο να ξεχωρίσεις πού τελειώνει ο ένας και αρχίζει ο άλλος.

Η παράσταση

Ο λόγος στην παράσταση δεν λειτουργεί απλά ως μορφή επικοινωνίας για τους δυο πρώην συντρόφους· γίνεται όπλο. Λέξεις εκτοξεύονται σαν βολές. Η Όντρεϊ χρησιμοποιεί τη γλώσσα για να θυμίσει, να καταλάβει, να ξαναγράψει και να κρατήσει μια σχέση που έχει διαλυθεί εδώ και καιρό.

Αντίθετα, η γλώσσα του Σταν, αποκαλύπτει τον ψυχρό και κυνικό τρόπο σκέψης του. Η στάση του σώματος του, όπως η απροθυμία οπτικής επαφής, είναι σημάδι της απόστασης που έχει πάρει μέσα του. Με την καθοδήγηση της Αναστασίας Κελέση οι κινήσεις της Όντρεϊ είναι θηλυκές και απόλυτα συγκροτημένες.

Τα σκηνικά ενισχύουν αυτή τη μάχη. Το τραπέζι μεταμορφώνεται σε καθρέφτη της σχέσης τους: τους κρατά σε απόσταση, το μετακινούν και το «σπάνε» όπως έχει γίνει ήδη στη σχέση τους. Με τον ίδιο τρόπο λειτουργούν όλα τα σκηνικά του χώρου· τα αντικείμενα εκφράζουν τη δική τους ψυχολογία, αντανακλώντας το χάος των δύο πρωταγωνιστών.

Το φουαγιέ, με την εγγύτητα και τη ζεστή του ατμόσφαιρα, μετατρέπει τους θεατές σε μάρτυρες του τέλους μιας σχέσης. Το κοινό βρίσκεται μια ανάσα μακριά από τους ηθοποιούς και η μικρή αυτή απόσταση δίνει την εντύπωση, πως οι θεατές έχουν εισβάλει στο σπίτι τους την ώρα που όλα διαλύονται.

Ο φωτισμός (Στέλιος Τζολόπουλος), με τη σειρά του, αλλάζει χρώματα απότομα ενισχύοντας την ένταση. Με το μπλε και κόκκινο χρώμα να καταγράφει με ακρίβεια τις συναισθηματικές μεταπτώσεις του πρώην ζευγαριού, και το λευκό φως να αποκαλύπτει τα πρόσωπα τους με αδιάκριτη ειλικρίνεια.

Ιδιαίτερη εντύπωση δημιουργούν τα visuals στο βάθος της σκηνής, που δίνουν την εντύπωση ότι χωρίζουν τη διαδικασία του χωρισμού σε μικρές ενότητες. Κάθε τίτλος που εμφανίζεται στην οθόνη φωτίζει μια πτυχή της σχέσης τους και δίνει το πλαίσιο του χωρισμού, όπως το «Παρτέρι Φράουλες» που ανέφερε ο Σταν.