Αυτό είναι το πολιτιστικό masterplan του Υπουργείου Πολιτισμού για τη Θεσσαλονίκη

Την περασμένη εβδομάδα, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, παρουσιάστηκε το Πολιτιστικό Masterplan της πόλης, σηματοδοτώντας την ολοκλήρωση του κύκλου των τεσσάρων ημερίδων του Υπουργείου Πολιτισμού για τον σχεδιασμό 15 πολιτιστικών Masterplans σε ολόκληρη τη χώρα.

Το έργο αποτελεί ένα εγχείρημα του Υπουργείου Πολιτισμού, που χρηματοδοτήθηκε από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Στόχος των masterplans είναι να λειτουργήσουν ως εργαλεία για την πολιτιστική ανάπτυξη επιλεγμένων περιοχών της χώρας – από τη Θεσσαλονίκη, τη Δράμα, τη Καβάλα, τη Ξάνθη, την Κομοτηνή, την Αλεξανδρούπολη, το Σουφλί μέχρι την Ικαρία, τη Λέσβο, τη Λήμνο, τη Χίο, τη Σάμο, τη Ρόδο, τη Κω και τη Λέρο.

Η Γενική Γραμματέας Σύγχρονου Πολιτισμού, Ελένη Δουνδουλάκη, παρουσιάζει το όραμα πίσω από τα πολιτιστικά Masterplan.

Σύμφωνα με το Υπουργείο, τα masterplans δεν αποτελούν δεσμευτικά σχέδια, αλλά προτάσεις και κατευθύνσεις που μπορούν αξιοποιηθούν από τις τοπικές κοινότητες και τους φορείς. Η εφαρμογή τους, όπως υπογραμμίστηκε, εξαρτάται από τη συμμετοχή και τη βούληση των τοπικών κοινοτήτων.

«Αυτό δεν σημαίνει πως οι προτάσεις που παρουσιάστηκαν είναι μόνο αυτές. Μπορούν να προστεθούν και άλλες. […] Όλο αυτό είναι ένα δυναμικό έργο, που συνεχίζει να εμπλουτίζεται. Η δική μας συμμετοχή υπάρχει επικουρικά. Τη μεγάλη δουλειά  θα την κάνετε εσείς. Τόσο στο θέμα της αξιοποίησης αυτών των masterplan, όσο και στην επικαιροποίηση τους. Εμείς θα είμαστε εδώ για να εμπλουτίσουμε αυτά τα masterplan με τις δικές σας ιδέες και τις δικές σας προτάσεις» ανέφερε ο Υφυπουργός Πολιτισμού, Ιάσων Φωτήλας.

Στην αίθουσα του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης βρέθηκαν ακόμη άνθρωποι του πολιτισμού, της επιστήμης και της αυτοδιοίκησης, όπως ο Ευστάθιος Γεωργιάδης (Πρόεδρος Ε.Τ.Ο.Σ. Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης), ο Αστέριος Πελτέκης (Καλλιτεχνικός Διευθυντής Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος), ο Γεώργιος-Ιούλιος Παπαδόπουλος (Καλλιτεχνικός Διευθυντής Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης), ο Επαμεινώνδας Χριστοφιλόπουλος (Πρόεδρος MoMus), ο Χρίστος Γαλιλαίας (Καλλιτεχνικός Διευθυντής Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης), η Ελίζ Ζαλαντό (Γενική Διευθύντρια Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης) και η Αναστασία Γκαδόλου (Γενική Διευθύντρια Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης). Παρουσίασαν τις δράσεις τους και εξέφρασαν τη διάθεση συνεργασίας με το Υπουργείο Πολιτισμού, με στόχο τη δημιουργία κοινών πρωτοβουλιών που θα ενισχύσουν πολιτιστικά τη Θεσσαλονίκη.

Η διαδικασία πίσω από τα masterplans

Για την εκπόνηση των masterplans συμμετείχαν τρία πανεπιστήμια: το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πάντειο Πανεπιστήμιο και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Περισσότεροι από 50 ερευνητές συνεργάστηκαν για μήνες και πραγματοποίησαν 157 συνεντεύξεις με τη μορφή ερωτηματολόγιων και συμμετοχικών εργαστήριων, ώστε να αναδειχθούν οι ανάγκες και οι δυνατότητες ανάπτυξης κάθε περιοχής.

Όπως εξήγησαν οι ερευνητές, τα masterplans αποτελούν εξατομικευμένες προτάσεις που μπορούν να εμπλουτίσουν πολιτιστικά τους τόπους, λειτουργώντας ως κατευθυντήριοι χάρτες για τις τοπικές κοινωνίες.

Παρουσίαση καλλιτεχνικής δράσης του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης.

Τι προτείνουν τα masterplans για τη Θεσσαλονίκη

Όπως μάθαμε, για τη Θεσσαλονίκη, η ερευνητική ομάδα εργάστηκε σε βάθος. Μετά από 22 ατομικές συνεντεύξεις, δυο συμμετοχικά εργαστήρια/ομάδες εστίασης και 132 τηλεφωνικά ερωτηματολόγια κατάφεραν να συνθέσουν τον χάρτη αναγκών της πόλης. Από αυτή τη διαδικασία γεννήθηκαν 16 προτεινόμενες δράσεις, 5 έργα και 3 νέες δομές, πρόκειται για ένα πλέγμα ιδεών που φιλοδοξεί στο μέλλον να ανοίξει νέους διαύλους πολιτισμού.

Τα έργα που παρουσιάστηκαν αφορούν τον πυρήνα της πολιτιστικής ζωής της πόλης: από την αναβάθμιση των μητροπολιτικών υποδομών έως τη θεματική διασύνδεση μνημείων και τη δημιουργία σύγχρονων δημιουργικών γειτονιών.

Έργα

• Απόδοση υφιστάμενων/σχεδιαζόμενων μητροπολιτικών υποδομών στο τοπικό δημιουργικό και πολιτιστικό οικοσύστημα.
• Ανακαίνιση και σύγχρονη τεχνολογική αναβάθμιση υφιστάμενων μητροπολιτικών πολιτιστικών υποδομών.
• Διευθέτηση θεμάτων προσβασιμότητας σε μητροπολιτικές πολιτιστικές υποδομές.
• Αναπλάσεις και θεματική διασύνδεση και ενοποίηση μνημείων και αρχαιολογικών χώρων.
• Δημιουργία πρότυπων δημιουργικών γειτονιών κατά τα πρότυπα διεθνών Creative Districts.

Δομές

• Δημιουργία Συμβουλίου Πολιτισμού και Δημιουργικότητας Θεσσαλονίκης (ΣΠΔΘ).
• Ενιαία ψηφιακή πλατφόρμα πληροφόρησης πολιτιστικών δράσεων της μητροπολιτικής περιοχής.
• Καινοτόμες εφαρμογές εμπειρίας για την ανάδειξη του πολιτιστικού/δημιουργικού οικοσυστήματος της πόλης.

Οι προτεινόμενες δράσεις του Masterplan για τη Θεσσαλονίκη

Ο πολιτισμός ως κοινός τόπος

Τα masterplans δεν είναι απλώς τεχνικά σχέδια. Αποτελούν μια αφορμή για να συναντηθούν οι φορείς του πολιτισμού της Θεσσαλονίκης, όπως το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, το Κρατικό Ωδείο, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου, το Μέγαρο Μουσικής, τα μουσεία και οι καλλιτεχνικές κοινότητες.

Μέσα από αυτή τη συνεργασία στόχος είναι να γεννηθεί ένας πραγματικός πολιτιστικός ιστός, όπου κάθε θεσμός, μικρός ή μεγάλος, θα συνεισφέρει τη δική του ενέργεια στην κοινή προσπάθεια: να αναπτυχθεί πολιτιστικά η Θεσσαλονίκη, όχι ως “project”, αλλά ως ζωντανή πόλη με φωνή και ταυτότητα.