Η Βίκυ Κωνσταντινίδου και ο Γιάννης Μήτρου μάς μιλούν για το 7ο International Forum of Performance Art
H γενική διευθύντρια του International Forum of Performance Art Βίκυ Κωνσταντινίδου και ο καλλιτεχνικός διευθυντής Γιάννης Μήτρου μιλούν για την επικείμενη 7η διοργάνωση στη Δράμα και την εξέλιξη του IFPA ως ανεξάρτητου θεσμού που τίθεται στο επίκεντρο ενός διεθνούς, ανοιχτού καλλιτεχνικού διαλόγου.
Από τις 25 έως τις 28 Σεπτεμβρίου η “καρδιά” της performance art χτυπάει στη Δράμα. Το 7ο International Forum of Performance Art ξεδιπλώνεται σε ένα τετραήμερο δράσεων -ζωντανές και ψηφιακές παραστάσεις, video art, ομιλίες και ανοιχτά εργαστήρια, με κεντρικό άξονα τη θεματική «Ομοιο-τοπίες / Επιστροφή στη Χώρα», δημιουργώντας έναν ανοιχτό χώρο διαλόγου και καλλιτεχνικής ανταλλαγής με τη συμμετοχή καλλιτεχνών, ακαδημαϊκών και φοιτητών από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Με αφορμή το γεγονός, η ιστορικός τέχνης και γενική διευθύντρια του IFPA, Βίκυ Κωνσταντινίδου, καθώς και ο καλλιτεχνικός διευθυντής του IFPA, καθηγητής στο ΜΤΠ του ΕΚΠΑ, ερευνητής στο εργαστήρι Οπτικού Πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και ψυχαναλυτής, Γιάννης Μήτρου, μάς μίλησαν για το φετινό 7ο International Forum of Performance Art, τη σημασία της Δράμας ως τόπο διεξαγωγής και φιλοξενίας της διοργάνωσης καθώς και για την πορεία της πρωτοβουλίας από το ξεκίνημα της έως σήμερα.
Το International Forum of Performance Art φτάνει φέτος στην 7η του διοργάνωση. Πώς θα περιγράφατε την πορεία του IFPA από το ξεκίνημά του μέχρι σήμερα;
Β.Κ.: Από το 2019 μέχρι σήμερα το IFPA έχει εξελιχθεί σε έναν σταθερό θεσμό που συνομιλεί ισότιμα με τη διεθνή σκηνή της performance art. Ξεκίνησε ως μια τολμηρή πρωτοβουλία, με όραμα να δημιουργηθεί ένας τόπος διαλόγου και πειραματισμού, και πλέον αποτελεί σημείο συνάντησης καλλιτεχνών, θεωρητικών και φοιτητών από όλο τον κόσμο. Είναι συγκινητικό να βλέπω πώς κάθε χρόνο η διοργάνωση αποκτά μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα, αφήνοντας ουσιαστικό αποτύπωμα τόσο στη Δράμα όσο και στην ευρύτερη καλλιτεχνική κοινότητα.
Β.Κ.: Η «Χώρα» για μένα και τον Γιάννη δεν είναι απλώς ένας γεωγραφικός τόπος, αλλά ένας χώρος υποδοχής, γέννησης και μεταμόρφωσης. Η Δράμα, με το φυσικό και πολιτισμικό της τοπίο, προσφέρει το ιδανικό υπόβαθρο για να διερευνήσουμε τις ομοιοτοπίες, δηλαδή εκείνους τους κοινούς τόπους όπου οι εμπειρίες, οι μνήμες και οι καλλιτεχνικές πρακτικές συναντώνται. Είναι μια θεματική που εμπνέεται από την ίδια την πόλη και ταυτόχρονα ανοίγει έναν διάλογο με τον κόσμο.
Β.Κ.: Για την τοπική κοινωνία, το IFPA είναι μια ευκαιρία εξωστρέφειας και επαφής με σύγχρονες μορφές τέχνης που δεν συναντώνται συχνά στην περιφέρεια. Για τη διεθνή σκηνή, η Δράμα γίνεται ένα ζωντανό εργαστήριο, ένας τόπος ανταλλαγής όπου νέες ιδέες δοκιμάζονται και σχέσεις χτίζονται. Είναι ένας αμφίδρομος διάλογος που εμπλουτίζει και τις δύο πλευρές.
Βίκυ Κωνσταντινίδου
Β.Κ. Η ανταπόκριση ήταν συγκινητική. Λάβαμε προτάσεις από όλο τον κόσμο, που αποδεικνύουν ότι το IFPA έχει καθιερωθεί ως διεθνές σημείο αναφοράς. Για μένα, κάθε αίτηση είναι μια ένδειξη εμπιστοσύνης, ότι οι καλλιτέχνες θέλουν να μοιραστούν το έργο τους μαζί μας και με το κοινό της Δράμας.
Μέσα από τα open call αναδείχθηκαν νέες φωνές και προτάσεις. Ποιο είναι, κατά τη γνώμη σας, το στοιχείο που κάνει αυτές τις συμμετοχές να ξεχωρίζουν;Β.Κ. Αυτό που ξεχωρίζει είναι η αυθεντικότητα και η τόλμη. Οι νέοι δημιουργοί συχνά φέρνουν μια φρέσκια, ακατέργαστη δύναμη, που δεν φοβάται να πειραματιστεί. Αυτή η ενέργεια ανανεώνει τη διοργάνωση και δημιουργεί ένα γόνιμο διάλογο με τους πιο καταξιωμένους καλλιτέχνες.
Ως διευθύντρια του IFPA, τι σας εμπνέει προσωπικά σε αυτή τη διοργάνωση και τι θα θέλατε να κρατήσουν οι συμμετέχοντες και οι θεατές φεύγοντας από τη Δράμα;Β.Κ. Με εμπνέει η στιγμή της συνάντησης – όταν άνθρωποι από διαφορετικά μέρη, με διαφορετικές διαδρομές, συναντιούνται στη Δράμα για να μοιραστούν την τέχνη τους. Θα ήθελα οι συμμετέχοντες να φύγουν με την αίσθηση ότι βίωσαν κάτι μοναδικό και οι θεατές με την ανοιχτότητα ότι η performance art μπορεί να τους αφορά προσωπικά.
Γ.Μ. Το IFPA ξεκίνησε το 2018 ως μια οραματική πράξη που μοιραστήκαμε την Βίκυ Κωνσταντινίδου, χωρίς την οποία δεν θα είχε υλοποιηθεί. Η μακροχρόνια έρευνα μου πάνω στην περφόρμανς και η σύνδεση της με πεδία όπως η φιλοσοφία, η ψυχανάλυση και η επιστήμη συναντήθηκαν με την ιστορία της τέχνης μέσα από την Βίκυ. Πέρασαν πλέον 7 χρόνια. Είναι πλέον ένας ανεξάρτητος θεσμός που κάθε χρονιά διαστέλλεται και συνομιλεί με την διεθνή καλλιτεχνική κοινότητα.
Η θεματική «Ομοιο-τοπίες / Επιστροφή στη Χώρα» είναι ιδιαίτερα πολυσήμαντη. Πώς μεταφράζεται αυτή η ιδέα στον καλλιτεχνικό προγραμματισμό της φετινής χρονιάς;Γ.Μ. Η σύνδεση της επιτελεστικής τέχνης με το πολιτικό-κοινωνικό μέσω των ανθρωπιστικών επιστημών γενικά και της φιλοσοφίας ειδικότερα διαμορφώνει τους όρους μιας λογικής της σύνδεσης όλων των θεματικών μεταξύ τους. Για παράδειγμα η προηγούμενη θεματική αφορούσε στην ουτοπία ως μια άλλη υπαρκτότητα ενώ η φετινή θεματολογία αφορά στην ομοιοτοπία, μια έννοια που επεξεργάζομαι τα τελευταία δυο χρόνια ως διεύρυνση της έννοιας ετεροτοπία που εισήγαγε ο Φουκώ. Η έννοια της Χώρας ανήκει στον Πλάτωνα και αφορά στον τόπο πραγμάτωσης θα λέγαμε των Ιδεών.
Γιάννης Μήτρου
Γ.Μ. Το κομμάτι της ψηφιακότητας εντάχθηκε στην εποχή του εγκλεισμού λόγω covid. Υπήρχε ως ιδέα αλλά επισπεύστηκε διότι με την Βίκυ αποφασίσαμε να διεξάγουμε το Φόρουμ διαδικτυακά. Από εκεί προέκυψε το viewing room που κάθε χρόνο οι συμμετοχές μας αυξάνονται και κοινωνεί το φόρουμ στην διεθνή κοινότητα με μεγάλη επιτυχία. Τόσο οι ζωντανές όσο και οι ψηφιακές επιτελέσεις αλλά και τα video art δημιουργούν μια ικανή διαλεκτική.
Γ.Μ. Η δημόσια επιτέλεση αφορούσε από την αρχή το forum. Διότι είναι ένας μοναδικός τρόπος σύνδεσης του forum με την τοπική κοινωνία. Τόσο εντός του υπέροχου πάρκου με τις αναβλύζουσες λίμνες όσο και σε όλον τον αστικό ιστό.
Ως καλλιτεχνικός διευθυντής, ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζετε σε μια διοργάνωση όπως το IFPA και πώς τις μετατρέπετε σε δημιουργικές ευκαιρίες;Γ.Μ. Με το να είμαστε συνεπής ως προς τις προθέσεις μας και το έργο μας, θέλουμε να ρίξουμε ακόμη περισσότερο το βλέμμα μας στα Βαλκάνια όπου έχει καταπληκτικούς καλλιτέχνες. Η Δράμα, αποτελεί μια ιδιαίτερη πύλη για την Βαλκανική ενδοχώρα ενώ το πολυετές διεθνές φεστιβάλ μικρού μήκους αποτελεί μια ισχυρή παράδοση του τόπου. Στην ίδια γραμμή κινούμαστε και εμείς άσχετα αν αποτελούμε μια ανεξάρτητη διοργάνωση.
[relart 1]
Γ.Μ. Να κρατήσουν τις στιγμές και το βίωμα ως την αναγκαία ανθρώπινη κατάσταση κυρίως σήμερα που η επιστημονικο-τεχνική επικυριαρχία εξασθενεί την παρουσία των ζωντανών σωμάτων στον ζωντανό χώρο.
