Δημήτρης Μακαλιάς: Θα επιδιώκω να κάνω κωμωδία και να ζω ελεύθερα κι ας βρίσκω εχθρούς

Πώς μπορείς να μιλήσεις για την υποκρισία μιας κοινωνίας που διατυμπανίζει τους ηθικούς της κανόνες, καταδικάζει φωναχτά, αλλά πίσω από κλειστές πόρτες κάνει ακριβώς το αντίθετο; Ο Ζωρζ Φεντώ το κατάφερε με τον Ράφτη Κυριών στα σαλόνια της παριζιάνικης μπουρζουαζίας του 19ου αιώνα· σήμερα ο Γιάννης Κακλέας το μεταφέρει στο παρόν με τη δική του ανατρεπτική ματιά, σκηνοθετώντας ένα κωμικό πείραμα για την απιστία. Και κυρίως για το πώς… τη γλιτώνεις.

Με αφορμή την παράσταση που θα κάνει πρεμιέρα τον Οκτώβριο στο Θέατρο Γκλόρια, βρεθήκαμε με τον Δημήτρη Μακαλιά ένα απόγευμα στο Wild Souls, στο Κολωνάκι. Ήρθε απευθείας από πρόβα, γεμάτος ενέργεια και με διάθεση «να τον κάνουμε ό,τι θέλουμε», όπως μάς είπε χαμογελώντας με το που έφτασε. «Πώς δείχνεις τόσο φρέσκος; Ποιο είναι το μυστικό σου;», έπεσε αυτή η ερώτηση στο τραπέζι λίγο πριν ξεκινήσουμε την κουβέντα μας – μια ερώτηση που κάτι μου λέει τού κάνουν συχνά. «Δουλεύω πολύ και δεν κοιμάμαι», απάντησε εκείνος χωρίς να το σκεφτεί και πολύ. Και κάπως έτσι ξεκίνησε μια κουβέντα χωρίς σενάριο, απρόβλεπτη, με έναν Δημήτρη ανοιχτό, ειλικρινή, χειμαρρώδη.

Φυσικά, μιλήσαμε για το θέατρο, αλλά δεν μείναμε μόνο σε αυτό. Το “political correct” και το εύκολο “cancel” – σημεία της εποχής μας, παρεισέφρησαν στην κουβέντα μας. Και έπειτα ακόμη πιο βαθιά · στη βίαιη απώλεια του αδερφού του, που τον καθόρισε και θα τον συνοδεύει πάντα.

Κι όμως, ο Δημήτρης Μακαλιάς δεν χάνει για τίποτα (και για κανέναν) το χιούμορ του. Τη θετική του ματιά στα πράγματα. «Να δεις, κι αυτή η συνέντευξη μπορεί να φάει cancel», μού πέταξε στο τέλος, γελώντας. Κι αν μια φράση μπορεί να συμπυκνώσει όλα όσα είπαμε, εκείνο το απόγευμα στο πολύβουο κέντρο της πόλης, είναι ότι η κωμωδία δεν είναι μόνο διαφυγή, αλλά καμιά φορά και ο τρόπος να βλέπεις κατάματα την αλήθεια. Ο ίδιος στη σκηνή ως Μουλινό· στη ζωή ως Δημήτρης.

Με τον Δημήτρη Μακαλιά συναντηθήκαμε ένα απόγευμα στο Wils Souls στο Κολωνάκι, το οποίο και ευχαριστούμε ιδιαίτερα για τη ζεστή φιλοξενία του.

Ήταν κάτι που δεν περίμενα. Την προηγούμενη χρονιά, μαζί με τη γυναίκα μου, αποφασίσαμε να απέχουμε λίγο από το θέατρο γιατί είχαμε πολλή ανάγκη να βρούμε προσωπικό χρόνο για εμάς και τα παιδιά μας. Και η χρονιά που έρχεται τώρα μάλλον πήγαινε ξανά προς τα εκεί, γιατί μάς άρεσε πάρα πολύ αυτή η συνθήκη. Όταν όμως ο Παναγιώτης Γεροδήμος, ο παραγωγός μας, μού είπε ότι έχει μια σκέψη για κάτι που ετοιμάζει με τον Γιάννη Κακλέα, είχα δύο υπέρ – ατού: έναν παραγωγό με τον οποίο είχα δουλέψει εξαιρετικά τρία χρόνια και το όνομα του Γιάννη Κακλέα, με τον οποίο ήθελα πάρα πολύ να συνεργαστώ εδώ και πολλά χρόνια. Σκέφτηκα πως δεν μπορώ να αφήσω αυτή την ευκαιρία που παρουσιάζεται μπροστά μου – να συνεργαστώ με έναν σκηνοθέτη που εκτιμώ, που έχω δει τόσες παραστάσεις του, που είναι πηγή έμπνευσης. Αυτή η στιγμή είχε ήρθε για κάποιο λόγο και ήθελα να αδράξω την ευκαιρία πριν να φύγει.

Το έργο του Φεντώ σίγουρα μάς αφορά σήμερα – στατιστικά και μόνο αν το δεις σήμερα 6 στους 10 απατούν, είναι συγκλονιστικό το νούμερο. Επομένως είναι κάτι δίπλα μας, και ίσως μέσα μας.

Το έργο είναι μια σπουδή στην απιστία και πώς μπορείς να ξεφύγεις από αυτή χωρίς να σε πιάσουν! Ένα έργο επίκαιρο, όσο κι αν δε θέλει να το παραδεχτεί κανείς. Όσο για το πόσο κοντά είναι στο πρωτότυπο, θα πώ ότι είναι και δεν είναι, ταυτόχρονα. Έχει σίγουρα τη σφραγίδα του Γιάννη Κακλέα και αυτό τα λέει όλα. Εμείς θα θέσουμε το ερώτημα, πιστεύω, στον κόσμο για το αν πρέπει να απεμπλακεί από τις κοινωνικές επιταγές του «φαίνεσθαι» ή από κάτι πολιτισμένο, αν θες να το πεις έτσι, που έχουμε φτιάξει και για το αν πρέπει η απιστία να αντιμετωπίζεται ως κάτι καταδικαστέο, ή αν είναι μία φυσιολογική ορμή που πρέπει να ακολουθήσουμε. Όπως όταν έχουμε μία πείνα τρώμε, διψάμε και πίνουμε, άρα αν έχουμε μια ερωτική ορμή την ακολουθούμε; Και αν ναι, τι γίνεται με αυτά τα «πρέπει» και τα «μη» της κοινωνίας μας της «πολιτισμένης»…

Ο χαρακτήρας που υποδύομαι εγώ, ο Μουλινό, παλεύει να κρύψει την απιστία που έχει κάνει… για την ακρίβεια, την απιστία που προσπαθεί να κάνει. Παρακολουθούμε την προσωπική του διαδρομή, τις προσπάθειες του να καταφέρει με τερτίπια και δικαιολογίες να καταφέρει να τη βγάλει καθαρή. Μήπως τελικά και να γίνεται; Μήπως αφού μπορούμε να το κάνουμε, είμαστε ok με την απιστία; Αν δε φανερωθεί ποτέ, παραμένει απιστία; Και από την άλλη, αν είναι μια κοινή αποδοχή, μία σύμβαση που μπορούμε να διαμορφώσουμε σε μια σχέση; Μήπως τότε μπορούμε να το ξεπεράσουμε; Ποιά είναι τα όρια μας; Τι ακριβώς θεωρούμε απιστία; Το έργο θέτει πολλά ερωτήματα. Το έργο του Φεντώ σίγουρα μάς αφορά σήμερα – στατιστικά και μόνο αν το δεις σήμερα 6 στους 10 απατούν, είναι συγκλονιστικό το νούμερο. Επομένως είναι κάτι δίπλα μας, και ίσως μέσα μας.

«Μπορεί το έργο «Ράφτης Κυριών» να είναι κωμωδία και κάποιος να εστίαζε μόνο στο χιούμορ της παράστασης, αλλά εμείς πρώτα αναζητάμε την αλήθεια των ρόλων και η κωμικότητα θα βγει από τις ίδιες τις καταστάσεις».

Πως είμαστε στο όριο να είμαστε κάτι άλλο. Τι θέλω να πω. Μας έχει γαλουχήσει και διαμορφώσει με τέτοιο τρόπο η κοινωνία στην οποία ζούμε, που καμιά φορά δεν ακολουθούμε το ένστικτό μας. Και συνειδητοποιώ ότι μία ρωγμή μέσα μας μπορεί ξαφνικά να ανοίξει ένα ολόκληρο πεδίο. Ο χαρακτήρας μου λέει κάποια στιγμή στο έργο «δεν καταλαβαίνω, όλοι γύρω μου το κάνουν κι εγώ δεν το έκανα ποτέ». Γιατί μπορεί να έχεις κάποιες αρχές, κάποιες αξίες και να λες πως κάτι δεν μπορεί να σου συμβεί. Μετά ξαφνικά έρχεται η ρημαδιασμένη η στιγμή και ακούς «με χτύπησε κατακούτελα», «δεν μπορούσα να αντισταθώ» – ατάκες που έχουμε ακούσει από τους γύρω μας. Και τότε αναρωτιέσαι αν όντως μπορεί να συμβεί και σε εσένα. Να έρθει δηλαδή ένα πρόσωπο, μια στιγμή, ένα γεγονός – γενικότερα τώρα το λέω αυτό, όχι μόνο στο ερωτικό πεδίο – και να με ταράξει, να με μετατοπίσει και ξαφνικά να αλλάξουν τα δεδομένα που ήξερα και να γίνω κάτι άλλο. Δεν ξέρω αν εγώ θα ήθελα να σπάσω τους κανόνες που έχω θέσει στη ζωή μου για οποιονδήποτε λόγο, αλλά σίγουρα παρακολουθώ αυτό το κοινωνικό φαινόμενο και για να συμβαίνει, το θεωρώ ανθρώπινο.

Στην αρχή δεν ήξερα τι να περιμένω. Δεν τον ήξερα καθόλου σαν συνεργάτη, αλλά σαν θεατής των παραστάσεών του ήξερα την αισθητική του. Τώρα που γνωρίζω και τη διαδικασία που δουλεύει, μπορώ να πω ότι είναι κάτι που απολαμβάνω πολύ, με συνταράσσει. Έχει απίστευτο χιούμορ, αδιανόητες γνώσεις, καυστική ματιά και είναι ένας άνθρωπος που μαζί του νιώθεις οικεία. Νιώθω πως μαζί του μπορώ να δώσω το 110% του εαυτού μου. Η διαδικασία της πρόβας του είναι βαθιά και όχι επιφανειακή. Και μπορεί το έργο να είναι κωμωδία και κάποιος να εστίαζε μόνο στο χιούμορ της παράστασης, αλλά εμείς πρώτα αναζητάμε την αλήθεια των ρόλων και η κωμικότητα θα βγει από τις ίδιες τις καταστάσεις. Οπότε, όπως καταλαβαίνεις, απολαμβάνω ιδιαίτερα τη συνεργασία με τον Γιάννη (Κακλέα) και ανυπομονώ να γίνει η πρεμιέρα και το όραμα του να συναντηθεί με το κοινό.

«Δεν μπορώ να φανταστώ να υπάρχει θέατρο χωρίς κωμωδία, ζωή χωρίς χιούμορ, λύπη χωρίς χαρά».

Θεωρώ πως πάντα ήταν και πάντα θα είναι. Δεν μπορώ να φανταστώ να υπάρχει θέατρο χωρίς κωμωδία, ζωή χωρίς χιούμορ, λύπη χωρίς χαρά. Είναι κάτι που χρειαζόμαστε έτσι κι αλλιώς στην καθημερινότητά μας, σε όλες τις στιγμές – δύσκολες ή μη. Στη δική μου ζωή έχει έντονη παρουσία το χιούμορ. Στο θέατρο επίσης θεωρώ πως είναι πολύ απαραίτητο. Είμαστε βέβαια σε μια “political correct” εποχή που φοβόμαστε να πούμε πράγματα, φοβόμαστε να αφεθούμε, φοβόμαστε να χρησιμοποιήσουμε λέξεις… Οι λέξεις πια έχουν έχουν μεγαλύτερη ουσία από την ουσία την ίδια. Οπότε ναι, θεωρώ πως πρέπει να παλέψουμε πολύ – και την εννοώ την πάλη – να κάνουμε κωμωδία. Να επιμείνουμε στο χιούμορ, στο να μη βάζουμε όρια. Αυτά τα όρια μάς έχουν βάλει σε ένα κοστούμι που είναι πάρα πολύ στενό και δεν μπορούμε ούτε να περπατήσουμε. Εγώ θα ήθελα να τρέχουμε. Οπότε θα επιδιώκω να κάνω κωμωδία και να ζω όσο πιο ελεύθερος μπορώ και ας βρίσκω εμπόδια και εχθρούς. Μέχρι να ξανά τρέξουμε όπως οφείλουμε.

Το αυθόρμητο έχει χαθεί. Παλεύουμε πια να προσέξουμε τις λέξεις, να τις πειράξουμε.

Είναι λυπηρό. Είναι κάτι που μαγγώνει, που περιορίζει. Δεν είναι τυχαίο ότι η τηλεόραση έχει πλέον απειροελάχιστη σάτιρα. Δεν είναι τυχαίο ότι γράφονται πλέον λίγα ελληνικά έργα που να έχουν σατιρικό ή χιουμοριστικό περιεχόμενο. Νιώθω ότι έχουμε εγκλωβιστεί σε μία εικόνα. Η εικόνα είναι κάτι που μάς αφορά πολύ στα social media. Είναι κάτι που με στεναχωρεί γιατί περιορίζει τη δημιουργικότητα, περιορίζει το αυθόρμητο χιούμορ. Παλιά γελούσαμε με το ότι κάποιος πατούσε μια μπανανόφλουδα και γλιστρούσε. Ακόμη και αυτό πλέον το έχουμε ποινικοποιήσει. Όμως το γέλιο έχει μια φοβερή αξία, είναι αυθόρμητο. Δεν μπορεί να κρυφτεί. Στην κωμωδία που κάνω εγώ τόσα χρόνια, εύκολα μπορείς να καταλάβεις αν αρέσει στο κοινό κάτι. Το γέλιο δεν έχει σκέψη, είναι πηγαίο. Στο δράμα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Μπορεί να μην καταλάβεις αν από κάτω το κοινό συναισθάνεται, είναι συνοδοιπόρος στο δικό σου ταξίδι. Στο γέλιο θα το ακούσεις. Οπότε φοβάμαι πως αυτό το αυθόρμητο έχει χαθεί. Παλεύουμε πια να προσέξουμε τις λέξεις, να τις πειράξουμε. Μου λείπει η ουσία, η αλήθεια και το γέλιο ακόμη και από επιφανειακά πράγματα. Αλλά χωρίς την προσβολή. Με σεβασμό.

Ξέρεις τι; Διανύουμε μια εποχή που έχουμε φτάσει στο άλλο άκρο, με την ελπίδα να φτάσουμε κάπου στη μέση τα επόμενα χρόνια. Δεν μου αρέσει που ζω στην εποχή των άκρων και κάποια στιγμή θα το μαζέψουμε, θα ήθελα να ζω στην εποχή που ήδη το έχουμε μαζέψει. Οπότε δεν μου αρκεί να λέω δεν πειράζει ας φτάσουμε στα άκρα για να μαζευτούμε κάποια στιγμή. Όχι, θέλω γρήγορα να πετύχουμε την ισορροπία. Το έχω ανάγκη. Γιατί πια δεν μιλάμε, γιατί πια δεν γελάμε. Κι αυτό κάνει κακό και στη ζωή μου και στη δουλειά μου.

«Διανύουμε μια εποχή που έχουμε φτάσει στο άλλο άκρο, με την ελπίδα να φτάσουμε κάπου στη μέση τα επόμενα χρόνια. Δεν μου αρέσει που ζω στην εποχή των άκρων».

Φοβάμαι πάρα πολύ τον δημόσιο λόγο μου. Γιατί ένα «λάθος» που μπορεί να κάνεις εσύ με αφέλεια κάπως, και οι άλλοι μπορεί να το παρεξηγήσουν και στη συνέχεια να το χρησιμοποιήσουν ως όχημα για να κάνουν έναν δικό τους ψευτο-αγώνα, εμένα θα μου κάνει κακό, πρώτα από όλα στην ψυχή μου. Δεν σου μιλάω καν για την κοινωνική μου ή επαγγελματική εικόνα, που τα βάζω σε δεύτερη μοίρα. Εμένα με φθείρει όλο αυτό και τέτοια φθορά δεν θέλω να έχω.

Εγώ προσωπικά έχω δώσει πολύ χώρο στη γυναικεία παρουσία και γενικότερα πιστεύω στη συμπερίληψη. Έμπρακτα. Όχι στα λόγια.

Σε τέτοιο βαθμό όχι. Ήταν κάτι πολύ σκληρό και πρωτόγνωρο για εμένα. Και σίγουρα άξιο για μελέτη. Μετά από τόσο καιρό μου έχει αφήσει τεράστιες απώλειες σε προσωπικό επίπεδο. Αναφέρομαι σε ανθρώπους. Ευτυχώς βέβαια θα πω, εκ των υστέρων, γιατί τελικά κατάλαβα πως δεν χρειαζόταν να έχω τέτοιους ανθρώπους κοντά μου. Ένιωσα πως έγινα ένα εργαλείο. Εργαλειοποιήθηκα για να ειπωθεί μία άλλη ιστορία. Λυπάμαι που δεν ακούστηκε η πραγματική ιστορία και που χρησιμοποιήθηκα εγώ για να συμβεί όλο αυτό. Αλλά αυτή τη διαδρομή έχουν επιλέξει κάποιοι άνθρωποι για να πουν τη θέση τους. Εγώ προσωπικά έχω δώσει πολύ χώρο στη γυναικεία παρουσία και γενικότερα πιστεύω στη συμπερίληψη. Έμπρακτα. Όχι στα λόγια. Έχουμε κάνει πολλά χρόνια με τον Λάμπρο Φισφή φεστιβάλ κωμωδίας που έχουμε συμπεριλάβει τους πάντες από τον χώρο. Οπότε και όλο αυτό με τάραξε.

Σε προσωπικό επίπεδο, άνθρωποι που είχαμε πολύ καλές σχέσεις και μπορούσαμε όλο αυτό να το συζητήσουμε και να δούμε ουσιαστικά και ειλικρινά γιατί μπορεί να παρερμηνεύτηκε, προτίμησαν να βρεθούμε σε απέναντι στρατόπεδα. Και το πιο λυπηρό; Πως αν βρεθούμε ξανά τώρα, η άλλη πλευρά ίσως να έχει μια αντιμετώπιση του στιλ «περασμένα ξεχασμένα», αλλά δεν είναι έτσι. Όλο αυτό έκανε πολύ κακό και στο ίδιο το θέατρο. Δεν υπήρχε καμία πρόθεση από την πλευρά μας και τελικά κρυφτήκαμε πίσω από λέξεις. Δεν είδαμε την ουσία. Και όλο αυτόν τον πόλεμο τον δέχτηκα προσωπικά εγώ, ενώ ήμασταν πολλοί άνθρωποι πίσω από όλο αυτό. Αλλά επειδή έτυχε εγώ να βρεθώ μπροστά από κάμερες και μικρόφωνα και να μην αρνηθώ να μιλήσω- ακόμα κι αν ο δημόσιος λόγος μου δεν ήταν σαφής για κάποιους, πήρα στη δική μου μόνο πλάτη κάτι που κάναμε ως ομάδα. Αυτό που εύχομαι πια, τώρα που έχει περάσει και καιρός, είναι οι γυναίκες κωμικοί που βρέθηκαν απέναντί μου με τόσο σκληρό και επιθετικό λόγο να είναι καλά, να συνεχίσουν να γεμίζουν τα θέατρα και να κάνουν όλο και καλύτερες παραστάσεις στο μέλλον. Αν, λοιπόν, από όλο αυτό βγει και κάτι θετικό, χαρά μου που εργαλειοποιήθηκα εγώ.

«Είμαι πολύ υπέρ του διαλόγου γενικά. Μόνο έτσι μπορούμε να πάμε μπροστά και όχι με επιθετικότητα και cancel. Με βρίσκει αντίθετο».

Προσωπικά, δεν θα μπορούσα στη ζωή μου να γίνω τόσο προσβλητικός και επιθετικός και να κάνω τόσο έντονο cancel. Αυτό έχει να κάνει καθαρά με τη δική μου παιδεία και θέση στα πράγματα. Θα προσπαθούσα να αλλάξουν τα πράγματα στη ρίζα τους. Ακόμη και στα social media, όταν κάποιος μου στέλνει ένα επιθετικό μήνυμα ποτέ δεν περνάω σε αντεπίθεση. Λέω ωραία, σε ακούω, πάμε τώρα να το συζητήσουμε; Και κατά 99% θα βρεθεί λύση. Ή θα συμπράξουμε ή θα συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε. Κι αυτό δίνει μία ακόμη μεγαλύτερη χαρά στο να διαφωνήσουμε. Είμαι πολύ υπέρ του διαλόγου γενικά. Μόνο έτσι μπορούμε να πάμε μπροστά και όχι με επιθετικότητα και cancel. Με βρίσκει αντίθετο. Όταν εμένα μου συνέβη όλο αυτό με την παράσταση πέρσι, έλεγα θα ξεχαστεί γρήγορα, όμως εγώ ακόμη το κουβαλάω, με φθείρει. Ακόμη σκέφτομαι αν θα έχω να αντιμετωπίσω ξανά αυτά τα άτομα, που κάποτε τόσο αγαπούσα. Νιώθω ξαφνικά ότι έχω μπολιαστεί με κάτι πολύ σκοτεινό. Αλλά χαίρομαι ειλικρινά όταν με συναντούν άνθρωποι στον δρόμο και μου λένε «είμαστε μαζί σου». Γιατί κάπου αντιλαμβάνονται κιόλας ότι φτάσαμε στα άκρα, οπότε έλα να το πάρουμε τώρα προς τα πίσω, να βρούμε μια ισορροπία. Ας μην κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας, η αλήθεια είναι εκεί και ο κόσμος τη βλέπει. Δεν βλέπει το θεαθήναι.

Δεν σημαίνει ότι όποιος έχει χώρο στην τηλεόραση μπορεί να μάς οδηγήσει και σε σωστά μονοπάτια επανάστασης.

Εμένα με φέρνει σε αμηχανία όλο αυτό. Είδα τον Σπανούλη να αναγκάζεται να απαντήσει για ένα πολιτικό θέμα, ενώ μιλούσε για μπάσκετ. Βλέπω καλλιτέχνες που πιστεύουμε ότι ακριβώς επειδή είναι καλλιτέχνες πρέπει να τοποθετούνται πολιτικά ή σε άλλα ζητήματα. Εγώ πιστεύω στον άνθρωπο πολίτη. Ο πολίτης οφείλει να στέκεται απέναντι στα πράγματα και οφείλει να αλλάξει τον κόσμο μας, από όποιον χώρο και αν προέρχεται, είτε είναι καλλιτέχνης, είτε ντελιβεράς. Όλοι έχουμε λόγο, μπορούμε να βγούμε στον δρόμο, όλοι μπορούμε να κάνουμε μια μικρο-επανάσταση στον χώρο μας. Το ότι βρισκόμαστε μπροστά από μια κάμερα, μάς δίνει απλά μια ευκολία να πούμε την αρλούμπα μας. Το οποίο είναι και επικίνδυνο. Δεν σημαίνει ότι όποιος έχει χώρο στην τηλεόραση μπορεί να μάς οδηγήσει και σε σωστά μονοπάτια επανάστασης ή κοινωνικής μελέτης ή πολιτικής άποψης. Βλέπω stand – up comedians να φεύγουν από την κωμωδία και να εστιάζουν στο πολιτικό κομμάτι σαν να κάνουν μανιφέστο. Εγώ προτιμώ να δω stand – up comedy. Όταν γίνεται οργανικά και ωραία το θέλω. Πολιτικές επιστήμες έχω σπουδάσει, μου αρέσει η πολιτική. Κάνω θέατρο γιατί μου αρέσει η πολιτική. Το θέατρο είναι ένα μέσο να ασκήσεις πολιτική. Αλλά όταν γίνεται επιφανειακά χάνεται και πάλι η ουσία. Κι εμένα το βάθος μου λείπει από τα πράγματα. Δεν θέλω μία ακόμη άποψη. Δεν θέλω τον Σπανούλη να μου πει κάτι για την Παλαιστίνη, επειδή το περιμένω εγώ από εκείνον. Θέλω να πει την αλήθεια του όταν εκείνος θέλει για να κινητοποιήσει κι άλλους ανθρώπους. Δεν είναι όλες οι στιγμές για όλα.

«Δεν είμαι άνθρωπος που κάνει όνειρα για τα επαγγελματικά του σε βάθος χρόνου. Γενικότερα μου αρέσει να δοκιμάζω πολλά και διαφορετικά πράγματα».

Γενικότερα μου αρέσει να κάνω πολλά και διαφορετικά πράγματα. Ό,τι κι αν είναι αυτό. Σέρβις να με βάλεις τώρα να κάνω σε ένα μαγαζί και να σερβίρω καφέδες, είναι κάτι που μου φαίνεται πολύ προκλητικό και θα μου άρεσε πολύ να το δοκιμάσω. Η τηλεόραση από την άλλη είναι μέρος της δουλειάς μου έτσι κι αλλιώς. Μου αρέσει άλλωστε να συμμετέχω σε αυτή, ακόμα και με διαφορετικούς τρόπους κάθε φορά. Επίσης μου αρέσει η επαφή αυτή με τον κόσμο. Απολαμβάνω το live. Μου αρέσει να μιλάω, να συζητάω, όπως βλέπεις δεν κρατιέμαι. Όταν, λοιπόν, μου γίνεται μια πρόταση από την τηλεόραση για κάτι που νιώθω ότι τη δεδομένη στιγμή έχω χώρο να το βάλω στη ζωή μου, το ακολουθώ. Δεν αρχίζω να σκέφτομαι τι μπορεί να σημαίνει αυτό επαγγελματικά, ή για τον χρόνο μου, ή για το τι θα πει ο ένας και ο άλλος… Αγαπώ την τηλεόραση, όταν είναι η στιγμή της. Τα τελευταία δύο χρόνια παραδείγματος χάριν δεν ήταν η στιγμή της, ήθελα να ασχοληθώ με άλλα πράγματα και χαίρομαι που έδωσα χώρο σε αυτά. Αν ξανά έρθει, καλώς. Αν όχι, θα διοχετεύσω την ενέργεια μου αλλού. Άλλωστε, δεν είμαι άνθρωπος που κάνει όνειρα για τα επαγγελματικά του σε βάθος χρόνου. Η αλήθεια είναι ότι το να βρίσκομαι μπροστά από τις κάμερες ζωντανά, στο κομμάτι της παρουσίασης, το κάνω εδώ και δέκα χρόνια, δεν είναι κάτι που μου προέκυψε τώρα. Οπότε δεν μου είναι τόσο άγνωστο πεδίο για να πω ότι δεν ήξερα και πού μπορεί να με πάει. Είχα επίγνωση.

Κάνω θέατρο γιατί μου αρέσει η πολιτική. Το θέατρο είναι ένα μέσο να ασκήσεις πολιτική. Αλλά όταν γίνεται επιφανειακά χάνεται και πάλι η ουσία.

Δεν το έβλεπα σαν ρόλο, ήμουν εγώ. Ήθελα να υπάρχει μια φωνή δική μου εκεί και με τον δικό μου εντελώς τρόπο να σχολιάζω αυτά που άλλοι σχολιάζουν με τον δικό τους.

Σε καμία περίπτωση δεν ένιωσα ότι χρειαζόταν να αποδείξω κάτι. Ήθελα να είμαι η φωνή του μέσου ανθρώπου, που είναι στο σπίτι του και μπορεί να βλέπει γενικά τα πράγματα λίγο πιο χαλαρά, από ό,τι οι άνθρωποι της τηλεόρασης που τα βλέπουν με μια μεγαλύτερη αυστηρότητα και σοβαρότητα. Καμιά φορά, μάλιστα, φτάνουν να γελοιοποιούν καταστάσεις, προσπαθώντας να μιλήσουν για πράγματα με υπερβολική σοβαρότητα, ενώ στην πραγματικότητα αυτά που λένε είναι φτωχά σε περιεχόμενο. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα εγώ να καταθέσω την ταπεινή μου γνώμη ότι «ξέρεις κάτι, δεν είναι και τόσο σοβαρό». Δηλαδή να το ελαφρύνω λίγο.

«Το ‘Κάψε το Σενάριο’ δεν θα έβγαινε στον αέρα σήμερα. Όταν ξανά συζητήθηκε να το ξανά κάναμε κάποια στιγμή, καταλήξαμε πως δεν γίνεται γιατί δεν θα μπορούσαμε να το περιορίσουμε».

Θα σου είμαι ειλικρινής και θα σου πω πως δεν παρακολουθώ. Είναι λίγο περίεργο, γιατί όταν είσαι μέσα στην τηλεόραση παρακολουθείς πάρα πολύ. Γίνεται λίγο αυτοσκοπός, δηλαδή, νιώθεις ότι πρέπει να είσαι συνεχώς μέσα στα πράγματα που προβάλλει η τηλεόραση, να αναπαράγεσαι στα sites που ασχολούνται με το περιεχόμενό της. Κι όταν φεύγεις από όλο αυτό και ενώ στην αρχή συνεχίζεις να παρακολουθείς από συνήθεια, ξαφνικά φτάνεις στο σημείο όπως εγώ τώρα, να μην έχεις ιδέα ότι ξεκίνησαν οι νέες εκπομπές, από ποιους απαρτίζονται… Όταν ασχολείσαι με κάτι άλλο, το ενδιαφέρον σου μετατοπίζεται αλλού, είναι λογικό. Αν βρεθεί ξανά χώρος και χρόνος στη ζωή μου για την τηλεόραση, θα παρακολουθήσω ξανά. Τώρα δεν προλαβαίνω.

Το «Κάψε το Σενάριο» δεν θα έβγαινε στον αέρα σήμερα. Δεν χωράει σε ένα πλαίσιο για να είμαστε ασφαλείς.

Η τηλεόραση θέλει δουλειά. Θέλει να επιμείνουμε όλοι μαζί σε ένα όραμα, με όποιο κόστος. Το 2025, και από την πλευρά των καναλιών αλλά και των παραγωγών, αυτό που σίγουρα δεν θέλουν είναι να έχουν κόστος. Θέλουν να έχουν το αποτέλεσμα που έχουν στο μυαλό τους, δηλαδή χρήματα στον λογαριασμό. Κι αυτό βάζει πίσω την όποια δημιουργικότητα.

Μιλάς για μια εποχή που το σύνολο του προγράμματος του Mega ήταν πολύ μπροστά. Το «Πάρα Πέντε» αν το βλέπαμε σήμερα στην τηλεόραση θα είχε φάει τo cancel του αιώνα από την ελληνική κοινωνία. Τίποτα δεν θα μπορούσε να ειπωθεί, κανείς δεν θα γελούσε με όλα αυτά, θα ήμασταν «ωχ, τι λέμε τώρα». Οι «Απαράδεκτοι», επίσης θα ήταν ακατάλληλοι κι άλλα παραδείγματα. Το «Κάψε το Σενάριο» δεν θα έβγαινε στον αέρα σήμερα. Όταν ξανά συζητήθηκε να το ξανά κάναμε κάποια στιγμή, καταλήξαμε πως δεν γίνεται γιατί δεν θα μπορούσαμε να το περιορίσουμε. Δεν χωράει σε ένα πλαίσιο για να είμαστε ασφαλείς. Και ό,τι δεν σου προσφέρει ασφάλεια σήμερα, κόβεται. Κάποια στιγμή πιστεύω και εύχομαι να αλλάξει αυτό.

«Όσο πιο σκληρό, ωμό και χύμα είναι ένα περιεχόμενο, τόσο πιο ελκυστικό μπορεί να γίνει σε ένα scroll που κάνουμε στο κινητό. Το ιδανικό θα ήταν σε αυτό το scroll να βρίσκεις ποιότητα».

Φυσικά, το βλέπω κι από εμένα τον ίδιο. Και τα παιδιά μου κι εγώ παρακολουθούμε στο σπίτι πάρα πολύ συνδρομητική τηλεόραση. Επιλέγουμε όποτε θέλουμε, ό,τι θέλουμε και με το περιεχόμενο που θέλουμε. Αυτό σου δίνει τρομερή ελευθερία, εγώ το βρίσκω υπέροχο που ο κόσμος δημιουργεί και ανεβάζει το δικό του περιεχόμενο σε πλατφόρμες. Εδώ ο γιος μου, 7 χρονών, θέλει μου είπε να ανοίξει το δικό του κανάλι στο YouTube. Αυτό που μάς δίνεται η δυνατότητα να κάνουμε ό,τι θέλουμε σε ένα περιβάλλον που μάς δίνει το βήμα, είναι ωραίο. Και μένει οι θεατές να επιλέξουν την ποιότητα αυτού που θα παρακολουθήσουν. Γιατί βέβαια υπάρχει και αυτό που όσο πιο σκληρό, ωμό και χύμα είναι ένα περιεχόμενο, τόσο πιο ελκυστικό μπορεί να γίνει σε ένα scroll που κάνουμε στο κινητό. Το ιδανικό θα ήταν σε αυτό το scroll να βρίσκεις ποιότητα. Επίσης, δεν είναι καθόλου τυχαίο που η τηλεόραση, τα τελευταία χρόνια, παίρνει projects από το YouTube και τα μεταφέρει στην τηλεόραση. Άτσαλα το κάνει ακόμη, αλλά αυτό είναι ένα δείγμα του τι μπορεί να γίνει αν εμπιστευτείς έναν δημιουργό να κάνει αυτό που θέλει.

«Δεν νομίζω πως έχω αφήσει κάποιο απωθημένο. Ό,τι έχω θελήσει και όσο μου το έχει επιτρέψει η ζωή, η υγεία μου και η οικονομική μου άνεση, το έχω κάνει».

Καλλιτεχνικά θέλω να είμαι όπου με βάζει η στιγμή. Μπορεί δύο μέρες να είμαι με τα παιδιά μου να φτιάχνουμε έναν πίνακα στο σπίτι, να ζωγραφίζουμε έναν τοίχο και τις επόμενες να κάνω θέατρο, να παίζω θέατρο για παιδιά, να ετοιμάζω μια εκπομπή για την τηλεόραση όπως την έχω οραματιστεί.

Ναι και αν δεν την πάρουν, θα την κάνω μόνος μου.

Δεν νομίζω πως έχω αφήσει κάποιο απωθημένο. Ό,τι έχω θελήσει και όσο μου το έχει επιτρέψει η ζωή, η υγεία μου και η οικονομική μου άνεση, το έχω κάνει. Βέβαια, είμαι κι ένας άνθρωπος αρκετά εύκολος. Βρίσκω την χαρά και την πληρότητα σε πολύ απλά πράγματα. Ακόμη κι αν κάποια στιγμή στη ζωή μου κάνω πράγματα στα οποία δεν θεωρώ πως ανήκω στο 100% και δυσκολεύομαι, θα βρω κάτι να μου δίνει χαρά. Όχι, δεν έχω αφήσει, λοιπόν, όνειρα πίσω. Κι αυτό είναι μια μάχη.

«Μου αρέσει να με παρατηρώ απ΄έξω και είμαι αυστηρός κριτής του εαυτού μου. Ωστόσο μετά δε με μαστιγώνω».

Έχω κάνει ελάχιστη σε μια συγκεκριμένη φάση της ζωής μου, που πιο πολύ με οδήγησε στο να αναζητάω τα «γιατί». Να ψάχνω να βρω τα κρυφά σημάδια από κάτω. Ξέρεις, «γιατί κάποιος να μου συμπεριφερθεί έτσι;», πώς μπορώ να μπω στα παπούτσια των άλλων, ή πώς να βγω από τα δικά μου για να παρατηρήσω λίγο καλύτερα εμένα. Αυτά έχω κερδίσει από την ψυχοθεραπεία.

Από όλες τις περιπέτειες που έχω περάσει, επαγγελματικές, προσωπικές, κάτι μένει. Εγώ νιώθω πάντα νικητής στο τέλος.

Μου αρέσει να με παρατηρώ απ΄έξω και είμαι αυστηρός κριτής του εαυτού μου. Ωστόσο μετά δε με μαστιγώνω. Μάλλον καταλήγω να πω «ε, και τι έγινε; Το έκανες, το έζησες, πάμε παρακάτω. Δεν αλλάζει. Μάθε όμως από αυτό». Αφού εκείνη τη στιγμή που το έκανα ήμουν ευχαριστημένος και δεν ήθελα κάτι άλλο, δεν πειράζει που μπορεί να ήταν μια λάθος επιλογή. Πάντα κάτι θα κερδίσεις και από το λάθος σου. Από όλες τις περιπέτειες που έχω περάσει, επαγγελματικές, προσωπικές, κάτι μένει. Εγώ νιώθω πάντα νικητής στο τέλος.

«Το βρίσκω γλυκό να κουβαλάμε την απώλεια. Και μου αρέσει να μιλάμε για «σκοτεινά» μας σημεία».

Η απώλεια είναι κάτι που δεν θα ξεπεράσεις ποτέ. Είναι κάτι που θα κουβαλάς μια ζωή. Κι είναι κι αυτή η ανισορροπία που προκαλεί το γεγονός ότι «φεύγει» ο αδερφός σου και όχι οι γονείς σου, όπως συνήθως και φυσιολογικά συμβαίνει. Η απώλεια είναι απώλεια. Είτε είναι η γιαγιά σου, ο παππούς σου, ένα ζώο, ακόμη κι ένα αντικείμενο που μπορεί να έχεις από παιδί και κάποιος στο κλέβει. Κι αυτό απώλεια είναι. Το βρίσκω γλυκό να κουβαλάμε την απώλεια. Και μου αρέσει να μιλάμε για «σκοτεινά» μας σημεία. Μου αρέσει να συγκινούμαστε, να κλαίμε, όπως μου αρέσει και να γελάμε. Αν μπορούσα να είχα κάθε μέρα μια στιγμή να μπορώ να κλάψω μόνος, μαζί με τη γυναίκα μου, με τη μάνα μου μιλώντας για τον αδερφό μου, με το παιδί μου για κάτι δικό του… Αγαπώ πολύ το συναίσθημα. Δηλαδή και τώρα που σου μιλάω είμαι έτοιμος να βάλω τα κλάματα, χωρίς να ξέρω ακριβώς γιατί. Γι’ αυτό μίλησα. Γιατί δεν θεωρώ πως είναι κάτι που πρέπει να κρύβω. Και πώς να το κρύψω; Να υποκριθώ ενώ υπάρχει ένας ελέφαντας στο δωμάτιο; Πολλοί άνθρωποι μου στέλνουν μηνύματα και μιλάνε για τις δικές τους απώλειες, μου λένε ότι είχαν ανάγκη να το ακούσουν από κάποιον, γιατί οι ίδιοι το κρατάνε μέσα τους. Οπότε η εξωστρέφειά μου αυτή, μόνο κέρδος έχει φέρει και σε εμένα αλλά και στους άλλους. Και στα παιδιά μου μιλάω ανοιχτά γι΄αυτό. Μου αρέσει η «φυσιολογικότητα» αυτού του πράγματος, του θανάτου, που τόσο βίαια γνώρισα στη ζωή μου.

Θα το αξιολογήσω εγώ αυτό; (γελάει)

Αυτό που με αγχώνει περισσότερο είναι το να μην χάνω στιγμές μαζί τους. Τίποτα άλλο. Όλα τα άλλα θα τα βρουν μόνα τους. Θα φροντίσω να γίνουν ανεξάρτητοι άνθρωποι και να βρουν τη διαδρομή τους. Εγώ θέλω να είμαι δίπλα τους, να μοιραζόμαστε στιγμές, σκέψεις, συναισθήματα. Τώρα πιο πολύ συνδέομαι με τον γιο μου που είναι 7,5, οπότε και βλέποντάς τον μπορώ να δω και τι έχουμε κάνει ως γονείς. Η μικρή είναι 3, οπότε ακόμη αχνοφαίνεται ο χαρακτήρας της. Θέλω σίγουρα να έχουν ενσυναίσθηση, ευαισθησία, να ανοίγονται, να κρατούν ζωντανή αυτή την παιδική αφέλεια… Ο γιος μου έχει δείξει στοιχεία στον χαρακτήρα του που μου αρέσουν πάρα πολύ και όλα τα συζητάμε. Αυτό το κέρδος εισπράττω ως γονιός για την ώρα. Αυτή την περίοδο μου λείπει μόνο ο χρόνος που δεν έχω τόσο μαζί τους, όσο είχα πέρσι που απείχα.

Με τα παιδιά επαναπρογραμματίζεσαι και τα πιάνεις τα πράγματα από το μηδέν.

Με τα παιδιά επαναπρογραμματίζεσαι και τα πιάνεις τα πράγματα από το μηδέν. Ακούς νέες λέξεις και μάλιστα τις επαναλαμβάνεις χωρίς να ξέρεις και απόλυτα τι σημαίνουν, παρατηρείς απλά καθημερινά πράγματα, από το πώς κυλάει το νερό στο σιφόνι και πόση ώρα αυτό παίρνει, μέχρι τον ήλιο και αναρωτιέσαι πού πάει όταν κρύβεται. Μεγαλώνοντας ξεχνάς πώς μπορούν να σε συγκινήσουν τόσο απλά πράγματα. Ως ενήλικας βλέπεις τον ήλιο να δύει και σκέφτεσαι άλλα, ας πούμε να προλάβεις να γυρίσεις σπίτι πριν σκοτεινιάσει. Και χάνεις τη στιγμή και πόσο μπορεί να σε συγκινήσει αυτή η στιγμή. Οπότε τα παιδιά με επαναφέρουν σε μια αγνή τοποθέτηση επαναπροσδιορισμού. Μου μαθαίνουν πώς να ανακαλύψω εκ νέου τα πράγματα. Τη ζωή την ίδια. Με τον μεγάλο μου γιο είναι σαν να έχω γυρίσει στο σχολείο, μια περίοδο της ζωής μου που λάτρευα. Μου άρεσε να διαβάζω και να μαθαίνω νέα πράγματα, κάτι που με τους σημερινούς ρυθμούς ζωής δεν το κάνω. Και τώρα έχω τον γιο μου και δέχομαι ερωτήσεις ασύλληπτες μέσα στην απλότητά τους. Έχω ψάξει χάρη σε εκείνον τον πληθυσμό της Λεττονίας (γελάει). Επίσης, έχω βάλει στη ζωή μου νέα πεδία ενδιαφέροντος, όπως τον αθλητισμό. Σιχαινόμουν το ποδόσφαιρο, δεν έβλεπα ποτέ, και τώρα πηγαίνω μαζί με τον γιο μου γήπεδο, ξέρω ομάδες, αθλητές, θέλω να ταξιδέψουμε μαζί για να δούμε μπάλα.

«Δεν έχω ανηδονία. Γεύομαι πάντα το τώρα και τη στιγμή».

Όχι δεν έχω ανηδονία, που είναι αυτό που περιγράφεις. Γεύομαι πάντα το τώρα και τη στιγμή. Βυθίζομαι στα πράγματα, μπορεί να χάσω και την ώρα. Επίσης από μικρός δεν έμαθα ποτέ να κάνω μεγάλα όνειρα. Δεν έβαζα μακρινούς στόχους. Μπορώ αν θες να σου πω για αύριο. Αύριο θα ήθελα να πάω για μπάνιο. Τελεία. Σε δέκα μέρες δεν ξέρω τι θα θέλω. Γι΄αυτό και δεν προγραμματίζω συνήθως ταξίδια. Ούτε ονειρεύομαι επαγγελματικά, πχ του χρόνου θα ήθελα να κάνω αυτόν τον ρόλο. Μπορεί να έχει αλλάξει η ζωή μου ως τότε, να ασχολούμαι με την κηπουρική (γελάει). Νιώθω πίεση να προγραμματίζω.

Νιώθω κάθε δευτερόλεπτο της ζωής μου πλήρης. Αν μου έλεγαν ότι θα πεθάνω τώρα, θα ήξερα ότι έχω κάνει όλα όσα μπορούσα να κάνω μέχρι σήμερα. Δεν θα μπορούσα να είχα κάνει κάτι παραπάνω, δεν θα ήθελα να έχω κάνει κάτι λιγότερο. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα ήθελα να φύγω από τη ζωή το επόμενο δευτερόλεπτο, αν με ρωτάς. Με αυτή τη λογική δηλαδή, δεν θα ένιωθα ποτέ πλήρης. Είμαι πάρα πολύ ευτυχισμένος. Αν αυτό σημαίνει πληρότητα, τότε ναι, νιώθω πλήρης.