Pavilion Επιδαύρου: Ένας νέος πολιτιστικός χώρος δημιουργείται

Με κατεύθυνση προς το ανηφορικό μονοπάτι για το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, ανάμεσα στα πεύκα και σε απόσταση αναπνοής από το κτήριο του Άρη Κωνσταντινίδη – νυν εκθεσιακό χώρο του Φεστιβάλ Επιδαύρου – τα ίχνη ενός κτίσματος σχηματίζονται από τσιμεντόλιθους σε διάταξη. Μια παραπομπή σε εργοτάξιο. Εξάλλου, σε λίγους μήνες, τη θέση τους θα έχει πάρει ένα pavilion, ένας χώρος πολλαπλών χρήσεων που θα αποδοθεί επίσης στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου με χορηγό τη ΔΕΗ, που ανέλαβε εξολοκλήρου το κόστος της κατασκευής του.

Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου υπό τη διεύθυνση της Κατερίνας Ευαγγελάτου, θεώρησε αναγκαία τη διακριτική αναβάθμιση της πολιτιστικής εμπειρίας στην Επίδαυρο, «με απόλυτο σεβασμό στον αρχαιολογικό χώρο» όπως σημειώνει η ίδια. Στην εκπνοή της θητείας της, η κ. Ευαγγελάτου εξηγεί πως «η πρωτοβουλία αυτή προέκυψε ως απάντηση στις αυξανόμενες λειτουργικές και καλλιτεχνικές ανάγκες του Φεστιβάλ στην Επίδαυρο, ιδίως κατά την έντονη φεστιβαλική περίοδο»· και συμπληρώνει: «με αφορμή τη συμπλήρωση 70 χρόνων συνεχούς παρουσίας του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου το 2025, δώσαμε έμφαση όχι μόνο στην καλλιτεχνική δημιουργία, αλλά και σε κρίσιμες παρεμβάσεις υποδομής που απουσίαζαν για δεκαετίες από τους ιστορικούς χώρους των αρχαίων θεάτρων. Στο πλαίσιο αυτό, προχωρούμε στη δημιουργία ενός πολυλειτουργικού περιπτέρου (pavilion) στον αρχαιολογικό χώρο της Επιδαύρου – ενός έργου με στραμμένο το βλέμμα στις επόμενες γενιές καλλιτεχνών, θεατών και συνεργατών».

Κρίνοντας από την επιτυχημένη επαναλειτουργία του εκθεσιακού χώρου, όπου φέτος φιλοξενείται η έκθεση – αφιέρωμα στην Αντιγόνη με τίτλο «Αντιγόνη: νόμος και ανυπακοή» (ενώ το 2023 είχε προηγηθεί σε παρόμοια προβληματική έκθεση με επίκεντρο τη «Μήδεια» στην ιστορία της Επιδαύρου), η καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ εκτιμά πως «το κοινό απέδειξε έμπρακτα την ανάγκη για μια πιο σφαιρική, βιωματική επαφή με τον χώρο και το καλλιτεχνικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ»· και πως η δημιουργία του νέου περιπτέρου «θα ενισχύσει τη συνολική εμπειρία του θεατή».

Από αριστερά στο αλσύλλιο της Επιδαύρου: ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου Δημήτρης Πασσάς, η Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Οργανισμού Κατερίνα Ευαγγελάτου, η Γενική Διευθύντρια Εταιρικών Σχέσεων & Επικοινωνίας Ομίλου ΔΕΗ Σοφία Δήμτσα και ο Υφυπουργός Πολιτισμού Ιάσων Φωτήλας.

Με την εκπόνηση της προμελέτης να έχει προχωρήσει από το Δεκέμβριο του 2023 και την έγκριση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου να έχει δοθεί, η υλοποίηση του έργου με τη χρηματοδότηση της ΔΕΗ είναι θέμα χρόνου. Το αίτημα του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου αφορά σε ένα pavilion με σκοπό να λειτουργήσει ως ευέλικτος χώρος εκδηλώσεων, προβών και αναγνώσεων, μικρών θεατρικών δρωμένων, συνεντεύξεων Τύπου, ομιλιών, εργαστηρίων, θεατροπαιδαγωγικών δράσεων για παιδιά, αλλά και ως υποστηρικτικός χώρος για τη φιλοξενία γραφείων του προσωπικού και των συνεργατών των καλλιτεχνικών παραγωγών.

Το έργο σχεδιασμού ανήκει στο αρχιτεκτονικό γραφείο Flux-office – υπεύθυνο και για τη δημιουργία περιπτέρων στην είσοδο του Ωδείου Ηρώδου του Αττικού το 2023 αλλά και ενός ακόμα pavilion ως το νέο πωλητήριο της Ακρόπολης, στις παρυφές του, εκεί, αρχαιολογικού χώρου. Η, εκ των επικεφαλής του γραφείου, αρχιτέκτονας και σκηνογράφος Εύα Μανιδάκη περιγράφει «μια ελαφριά κατασκευή, τόσο στο βλέμμα όσο και επί της ουσίας. Οργανώνουμε μια ευγενική έδραση, αφού προτεραιότητα μας είναι να μην τραυματιστεί το τοπίο. Απεναντίας, επιδιώκουμε το περίπτερο να χωνευτεί από την ιστορία και τον τόπο».

Το νέο Pavilion θα αποτελείται από δύο επιμέρους όγκους με ένα αίθριο ανάμεσά τους, το οποίο θα λειτουργεί ως ενιαίος σύνδεσμος. Σε μια προσπάθεια να θυσιαστούν το δυνατόν λιγότερα δέντρα, ο σχεδιασμός λαμβάνει υπόψιν ένα υφιστάμενο ξέφωτο. Στην ολοκλήρωση του, το κτίσμα θα έχει τη δυνατότητα μεταβολής του όγκου του με τρεις λειτουργίες- εκδοχές: ημιυπαίθρια, υπαίθρια και κλειστή – όλες χαρακτηρισμένες από κατακόρυφα ξύλινα, διάτρητα στοιχεία που θα παραπέμπουν στα δέντρα του περιβάλλοντος χώρου.

Το Pavilion σε δημιουργικό διάλογο με τα έργα του Άρη Κωνσταντινίδη.

Σύμφωνα με την Εύα Μανιδάκη, ο σχεδιασμός του pavilion βασίστηκε στα ερεθίσματα του χώρου υποδοχής: ένας φορτισμένος αρχαιολογικός τόπος, ένα μνημείο με τεράστια επισκεψιμότητα και συνάμα στη γειτνίαση με ένα από τα νεότερα μνημεία – κτήρια του Άρη Κωνσταντινίδη. «Αυτές ήταν και οι γαργαλιστικές δυσκολίες στη διάρκεια της έρευνας μας», σημειώνει η Μανιδάκη. Με αναφορά στον «πατριάρχη» του ελληνικού μοντερνισμού λοιπόν, το Flux-Office δημιουργεί ένα κτήριο που αναστρέφει το κλασικό ιδίωμα του: το pavilion θα εδρεύει πάνω σε μια βάση μπετόν, την ώρα που ο εκθεσιακός χώρος, απέναντι του, προβάλλει με μια «φέτα» μπετόν στην οροφή του. Το νέο κτίσμα θα φέρει καθαρές γεωμετρικές γραμμές και θα έχει ακριβώς το ίδιο ύψος με το ιστορικό κτήριο του Κωνσταντινίδη. Εκτός από την Εύα Μανιδάκη, για το pavilion συνεργάστηκαν οι Θανάσης Δεμίρης, Ευθύμης Δούγκας, Θέμης Ιστατιάδης και Ραμίν Αντωνιάδης.

Οι αρχιτέκτονες Θανάσης Δεμίρης και Εύα Μανιδάκη στην χάραξη του περιπτέρου με τσιμεντόληθους. Μαζί τους ο Πρόεδρος ΔΣ του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, Δημήτρης Πασσάς και η Καλλιτεχνική Διευθύντρια, Κατερίνα Ευαγγελάτου.

Τονίζοντας τη μοναδικότητα του χώρου όπου θα υλοποιηθεί το έργο με τη χορηγία της ΔΕΗ, η Γενική Διευθύντρια Εταιρικών Σχέσεων & Επικοινωνίας του Ομίλου, Σοφία Δήμτσα θεωρεί αυτονόητη «την ευθύνη να συμβάλλουμε στην προστασία και την ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Το pavilion για εμάς δεν είναι μόνο μια χορηγία, είναι μια ξεκάθαρη πράξη ευθύνης για τη ΔΕΗ. Αυτό το περίπτερο οραματιζόμαστε ότι θα είναι ένας τόπος συνάντησης ανθρώπων και ιδεών, μια επένδυση στο μέλλον του πολιτισμού μας. Στην Επίδαυρο επιλέγουμε να σταθούμε με σεβασμό και να αφήσουμε κάτι πίσω για τις επόμενες γενιές, κάτι διακριτικό αλλά ουσιαστικό. Για τη ΔΕΗ, η στήριξη του πολιτισμού είναι μια στρατηγική επιλογή με διαχρονικό χαρακτήρα».

Η Γενική Διευθύντρια Εταιρικών Σχέσεων & Επικοινωνίας Ομίλου ΔΕΗ, Σοφία Δήμτσα τόνισε ότι για τη ΔΕΗ, η στήριξη του πολιτισμού είναι μια στρατηγική επιλογή με διαχρονικό χαρακτήρα.

Η εκδήλωση παρουσίασης του έργου έγινε υπό τη σκιά των πεύκων στο αλσύλλιο του αρχαιολογικού χώρου Επιδαύρου, παρουσία του υφυπουργού Σύγχρονου Πολιτισμού Ιάσονα Φωτήλα και του προέδρου του ΔΣ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, Δημήτρη Πασσά. «Η σημερινή ημέρα αποτελεί αφετηρία ενός σημαντικού έργου υποδομής που θα υλοποιηθεί χάρη στην πολύτιμη υποστήριξη της ΔΕΗ, ενός αποδεδειγμένου χορηγού του πολιτισμού. Εξίσου σημαντική είναι η αρχιτεκτονική υπογραφή του γραφείου Flux Office, που αφήνει έργα διαχρονικά σε απόλυτη αρμονία με όλα τα μνημεία μας. Και άφησα τελευταία την Κατερίνα Ευαγγελάτου, η οποία, αποχωρώντας από τη θέση της καλλιτεχνικής διευθύντριας, αφήνει πολλά περισσότερα από τον καλλιτεχνικό απόηχο μιας λαμπρής πορείας. Αφήνει θεσμούς, υποδομές, ένα πλούσιο έργο που θα συνοδεύει το Φεστιβάλ στις επόμενες γενιές», ανέφερε ο κ. Φωτήλας ενώ στο χαιρετισμό του ο κ. Πασσάς εξέφρασε επίσης την ευγνωμοσύνη του στη ΔΕΗ και το Υπουργείο Πολιτισμού.