Χριστουγεννιάτικοι θρύλοι και κάλαντα: Μια μουσική βραδιά στην Ελευσίνα με την Εστουδιαντίνα και την Μάρθα Φριντζήλα

Η 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης σε συνεργασία με τον Δήμο Ελευσίνας, την Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας και τη Μάρθα Φριντζήλα, παρουσιάζει την Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου στο Σινέ Ελευσίς μία γιορτινή μουσική βραδιά με χριστουγεννιάτικες ιστορίες και κάλαντα.

Μέσα από αφηγήσεις και τραγούδια, το κοινό θα ταξιδέψει σε ολόκληρη την Ελλάδα, από την Ορεστιάδα έως την Κρήτη και από την Κέρκυρα μέχρι τη Χίο. Ένα μουσικό οδοιπορικό με διαφορετικά είδη ιδιωμάτων και πολυδιάστατη θεματολογία το οποίο περιλαμβάνει ιστορίες και κάλαντα του γιορτινού δωδεκαημέρου από διαφορετικούς τόπους, τα οποία είναι αναπόσπαστα δεμένα με κοινωνικά βιώματα, ανθρώπινες κοινότητες και συλλογικές μνήμες που μεταφέρονται από γενιά σε γενιά.

Οι αφηγήσεις και τα τραγούδια απλώνονται σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Στον Έβρο κάποτε, το πρωί της παραμονής των Χριστουγέννων, ομάδες παιδιών ξεχύνονταν στα σκοτεινά σοκάκια των χωριών, κρατώντας στα χέρια τους χοντρά και μακριά ξύλα, τις λεγόμενες «τσουμάκες». Στη Κομοτηνή, την Πρωτοχρονιά από το βράδυ γυρνούσαν με αναμμένα φανάρια τα οποία είναι στολισμένα με κορδέλες και με βαπόρια. Σε ολόκληρη την Μακεδονία το παραδοσιακό έθιμο των «Μωμόγερων» πηγαίνει χέρι – χέρι με τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα. Στην Πέλλα αναβιώνει το έθιμο της «Κόλιντα Μπάμπω» που έχει σχέση με τη σφαγή του Ηρώδη.

Μάρθα Φριντζήλα | Φωτογραφία: Χρηστός Συμεωνίδης

Η Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας έχει συμπληρώσει πάνω από 20 χρόνια μελέτης και δημιουργίας στα μουσικά ηχοχρώματα της Ελλάδας και της Μεσογείου. Το όνομα της έλκει την καταγωγή της από τη διάσημη ελληνική ορχήστρα που δημιουργήθηκε στη Σμύρνη και έκανε τον γύρο του κόσμου με τεράστια επιτυχία κατά το χρονικό διάστημα 1898 – 1921, δίνοντας ώθηση να δημιουργηθούν ανάλογες μουσικές ομάδες. Η Εστουδιαντίνα κάλυψε ένα ευρύτατο ρεπερτόριο: βυζαντινούς ύμνους και σμυρναίικα τραγούδια «αλά τούρκα» έως χόρες, σύρμπες, ντόινες, αλλά και έντεχνες μουσικές όπως βαλς και πόλκες «αλά φράνκα». Πολλοί από τους ιδρυτές της Εστουδιαντίνας της Σμύρνης, ερχόμενοι στην Αθήνα ως πρόσφυγες μετά το 1922, έστησαν και συντόνισαν ως διευθυντές και συνθέτες τις πρώτες δισκογραφικές εταιρείες στην Ελλάδα. Μεταξύ αυτών αξίζει να επισημανθεί ο Σπύρος Περιστέρης, ο Παναγιώτης Τούντας, ο Ευάγγελος Παπάζογλου, ο Δημήτρης Σέμσης κ.ά. Στους κόλπους της γεννήθηκε η οπερέτα, διαμορφώθηκε το ρεμπέτικο τραγούδι, η Αθηναϊκή καντάδα και αργότερα το λαϊκό τραγούδι.

Ακολουθώντας τα χνάρια αυτής της λαμπρής ιστορίας, δημιουργήθηκε το 1998 στη Νέα Ιωνία Μαγνησίας από τον Ανδρέα Κατσιγιάννη, η νέα Εστουδιαντίνα. Με την ορχήστρα έχουν συνεργαστεί – στις περισσότερες από 1000 συναυλίες που έχουν πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό – μερικοί από τους σπουδαιότερους έλληνες τραγουδιστές όπως οι Γιώργος Νταλάρας, Μαρία Φαραντούρη, Άλκηστις Πρωτοψάλτη, Γλυκερία, Μανώλης Μητσιάς κ.ά., αλλά και η νεότερη γενιά ερμηνευτών όπως οι Αρετή Κετιμέ, Δημήτρης Μπάσης, Γεράσιμος Ανδρεάτος, Σοφία Παπάζογλου, Γιώτα Νέγκα, Ελεωνόρα Ζουγανέλη, Γιάννης Χαρούλης, Ορφέας Περίδης κ.ά.

Η Ορχήστρα αναπτύσσει δράσεις και σε άλλους τομείς, όπως ερευνητικές εργασίες, ειδικές εκδόσεις και ανεξάρτητες παραγωγές, πρωτοβουλίες για την καταγραφή ιστορικού υλικού και δημιουργία αρχείων.

Γεννήθηκε και µεγάλωσε στην Ελευσίνα. Σπούδασε µουσική και θέατρο. Από το 1993 εργάζεται ως επαγγελµατίας ηθοποιός στο Εθνικό θέατρο και σε δηµοτικά και ιδιωτικά θέατρα σε παραστάσεις αρχαίου, σύγχρονου δράµατος και µουσικού θεάτρου. Έχει δουλέψει ως σκηνοθέτης θεάτρου από το 1996 και έχει συνεργαστεί με μεγάλα θέατρα και φεστιβάλ στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι ιδρυτικό µέλος του χώρου τέχνης και εκπαίδευσης Baumstrasse/Δρόµος µε δέντρα και του Αττικού σχολείου αρχαίου δράµατος. Παράλληλα με το θέατρο εργάζεται ως τραγουδίστρια και έχει λάβει μέρος στη δισκογραφία και σε συναυλίες και φεστιβάλ στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.