Δημήτρης Δασκαλόπουλος: Στο μυαλό ενός συλλέκτη

Δύο χρόνια μετά τη δωρεά ενός σημαντικού μέρους της Συλλογής του σε τέσσερα μεγάλα διεθνή μουσεία σύγχρονης τέχνης, ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος, ιδρυτής, μεταξύ άλλων, του πολιτιστικού οργανισμού ΝΕΟΝ, επιστρέφει στη δραστηριότητα του «συλλέγειν», όχι για να αναπληρώσει τα έργα που παραχωρήθηκαν αλλά για να αναστοχαστεί την ίδια τη δραστηριότητα αυτή, αλλά και την ίδια τη σχέση του με η σύγχρονη τέχνη και τα έργα της. Άλλωστε, και ο ίδιος ο συλλέκτης την χαρακτήρισε παιγνιωδώς «περισυλλογή, όχι συλλογή».

Η διεργασία αυτή αποτυπώνεται στο βιβλίο «Στοχασμοί του συλλέκτη», που αποτελεί την καταγραφή συνομιλιών με τη σύντροφό του Ειρήνη Πάρη με αφορμή εκατό επιλεγμένα έργα της Συλλογής. Συνομιλίες που καθοδηγεί η συγγραφέας, σε ένα «διάλογο για την τέχνη και τη ζωή», οδηγούν σε ένα βιβλίο γραμμένο από δύο ζευγάρια χέρια, η έκδοση και παρουσίαση του οποίου στο κοινό αποτελεί, θα μπορούσε να πει κανείς, μέρος της τελετουργίας αποχαιρετισμού της Συλλογής και των έργων της.

Robert Gober, Untitled, 1991. Μελισσοκέρι με ανθρώπινα μαλλιά και χρώμα, 61 x 40 x 31 εκ. Συλλογή Δ.Δασκαλόπουλου

Κατά την παρουσίαση του βιβλίου στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, η Ειρήνη Πάρη σημείωσε ότι η Συλλογή Δασκαλόπουλου «δεν ήταν η συλλογή ενός εστέτ», αλλά ένας τρόπος για να προκαλέσει διάλογο γύρω από τη σύγχρονη τέχνη. Στόχος του διαλόγου της με τον συλλέκτη ήταν να μεταδώσουν στον αναγνώστη την κοινή τους αγάπη για τη σύγχρονη τέχνη, να κάνουν προσιτή μια τέχνη που είναι «δύσκολη», ώστε να μπορεί να το πάρει και να το διαβάσει κάποιος που δεν ξέρει τίποτε από τέχνη.

Παρεμβαίνοντας, ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος εξήγησε ότι «δεν είναι κατάλογος, δεν είναι βιογραφία, δεν είναι δοκίμιο: είναι δύο άνθρωποι που τους συναρπάζει η τέχνη και θέλουν να συναρπάσει κι άλλους». Από τη μεριά της, η διευθύντρια του ΝΕΟΝ Ελίνα Κουντούρη, χαρακτήρισε το βιβλίο «εγχειρίδιο για νέους συλλέκτες».

Ειρήνη Πάρη, Δημήτρης Δασκαλόπουλος με το βιβλίο «Στοχασμοί του Συλλέκτη. Η Ειρήνη Πάρη συνδιαλέγεται με τον Δημήτρη Δασκαλόπουλο» | Φωτογραφία: Nikos Kokkas

Το βιβλίο χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο αφορά τον συλλέκτη και το χτίσιμο μιας συλλογής, όπου οι δύο συνομιλητές συζητούν για θέματα όπως ο ορισμός της τέχνης, τέχνη, αξία και χρήμα, επιλογή των έργων τέχνης και η πορεία μιας συλλογής, με αναφορά στην ευεργετική δράση του συλλέκτη. Το δεύτερο είναι ένας στοχαστικός περίπατος μέσα στο περιεχόμενο της Συλλογής και εμβαθύνει σε ζητήματα όπως η ανθρώπινη υπόσταση, η δημιουργικότητα, το τραύμα και ο πόνος, η ζωή και ο θάνατος, η ομορφιά, τα μεγάλα επιτεύγματα, η δύναμη και ευαισθησία, η ελληνικότητα κ.ά., όπως απεικονίζονται στα έργα τέχνης της συλλογής.

Το βιβλίο προλογίζεται από τον Nicholas Serota, ιστορικό τέχνης και επιμελητή,  διευθυντή της Tate (1988-2017) και πρόεδρο του Arts Council England, και από την Madeleine Grynsztejn, διευθύντρια Pritzker του Museum of Contemporary Art Chicago. Ο τόμος κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Cahiers d’Art, που ίδρυσε τον Μεσοπόλεμο στο Παρίσι ο ελληνικής καταγωγής τεχνοκρίτης Κριστιάν Ζερβός και διατίθεται από τα πωλητήρια του ΕΜΣΤ, του Μουσείου Μπενάκη, του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, καθώς και στο Amazon.