MENU
Κερδίστε Προσκλήσεις
ΤΡΙΤΗ
08
ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Γιάννης Μαργαρίτης: Λαός χωρίς μνήμη είναι καταδικασμένος στη βαρβαρότητα

Με αφορμή την περιοδεία της παράστασης «Υλικό Καποδίστριας», μία θεατρική σύνθεση του Γιάννη Μαργαρίτη σε σκηνοθεσία του ίδιου, που θα κάνει στάση την Παρασκευή 27 Αυγούστου στα Βριλήσσια και το Σάββατο 28 Αυγούστου στο Χαλάνδρι, μιλήσαμε μαζί του.

Ευδοκία Βαζούκη | 23.08.2021

Με αφορμή τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, η παράσταση διερευνά την – άγνωστη σε πολλούς – προσωπικότητα του πρώτου κυβερνήτη του ελληνικού κράτους, του Ιωάννη Καποδίστρια, την επίδραση της προσωπικότητας και του έργου του σε όλη την Ευρώπη, τον μεγάλο του έρωτα με την Ρωξάντρα Στούρτζα, αλλά και τις πολιτικές του παρακαταθήκες.

Έτσι, μέσα σε έναν ιδιαίτερης ματιάς εικαστικό χώρο, πέντε ηθοποιοί και ένας σκηνοθέτης, έχοντας στα χέρια τους ένα μεγάλου όγκου ιστορικό υλικό, δημιουργούν μια παράσταση για έναν μεγάλο έρωτα, μια μεγάλη θυσία και μια μεγάλη προδοσία, με τον Ιωάννη Καποδίστρια, τη Ρωξάντρα Στούρτζα, τον Τσάρο Αλέξανδρο, τον Κλέμενς Φον Μέτερνιχ, τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, τον Ανδρέα Μιαούλη, να εμπλέκονται στον αφηγηματικό ιστό της, σε μια αποκαλυπτική διαδρομή στη Βιέννη, την Αγία Πετρούπολη, την Οδησσό και το Ναύπλιο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑΥλικό Καποδίστριας, του Γιάννη Μαργαρίτη σε καλοκαιρινή περιοδεία12.09.2018

Με αφορμή το ταξίδι της παράστασης σε 25 σταθμούς ανά την Ελλάδα, μιλήσαμε με τον ίδιο τον σκηνοθέτη, Γιάννη Μαργαρίτη, για το δικό του προσωπικό «ταξίδι» μέσα από τη δημιουργία της θεατρικής του αυτής σύνθεσης, για την προσέγγισή του πάνω στο έργο, την εμβληματική φιγούρα του Ιωάννη Καποδίστρια, την Ιστορία αλλά και τη μνήμη.

Ταξιδεύετε σε σε 25 σταθμούς ανά την Ελλάδα με την παράσταση «Υλικό Καποδίστριας». Τι ήταν αυτό που σας κέντρισε το ενδιαφέρον και πήρατε την απόφαση να διερευνήσετε την εμβληματική και ίσως άγνωστη σε πολλούς προσωπικότητα του πρώτου κυβερνήτη του ελληνικού κράτους;

Ιωάννης Καποδίστριας, τόσο γνωστός και τόσο άγνωστος στο ευρύ κοινό. Όλοι μας γνωρίζουμε ότι η ευγενική αινιγματική μορφή που βλέπουμε στα βιβλία, σε προτομές, σε ζωγραφικούς πίνακες, ήταν ο πρώτος κυβερνήτης της νεότερης Ελλάδας. Τι πρέσβευε όμως, ποιο ήταν το όνειρο του για την πατρίδα μας, γιατί τον δολοφόνησαν, νομίζω δεν είναι τόσο γνωστά. Το βέβαιο είναι ότι ο Ιωάννης Καποδίστριας αυτή η τόσο μεγάλη προσωπικότητα που έβαλε τις βάσεις της σύγχρονης Ελλάδας, που συνέβαλε αποφασιστικά στη δημιουργία του Ελβετικού κράτους, που καθόρισε για πολλά χρόνια την εξωτερική πολιτική της Τσαρικής Ρωσίας, αποτελεί ένα πεδίο που αξίζει κανείς να εξερευνήσει, για να μπορέσει να κατανοήσει καλύτερα το παρόν αυτού του τόπου.

Ποια είναι η δική σας προσέγγιση και ποια στοιχεία θελήσατε να αναδείξετε μέσα από το έργο που θα μας ταξιδέψει στην εποχή του Ιωάννη Καποδίστρια, αναβιώνοντας το όραμα και την πορεία του;

Λέει κάποια στιγμή ο Καποδίστριας ότι «διώξαμε τον βάρβαρο τον έξω. Τώρα πρέπει να διώξουμε τον βάρβαρο που βρίσκεται μέσα μας. Αυτή είναι νέα επανάσταση που πρέπει να κηρύξουμε. Το πιο δύσκολο». Θεωρώ ότι αυτές οι φράσεις εκφράζουν σε μεγάλο βαθμό την ιδεολογία του Καποδίστρια. Αυτός είναι και ο λόγος που τον αποκάλεσαν σταυροφόρο της μόρφωσης. Πίστευε ότι με τη μόρφωση και την καλλιέργεια θα καταπολεμηθεί ο εσωτερικός μας βάρβαρος. Αυτή η άποψη μήπως έχει αλλάξει σήμερα; Αυτό δεν ψάχνουμε ή τουλάχιστον θέλουμε να πιστεύουμε ότι ψάχνουμε σήμερα; Πέρα από αυτό υπάρχει και κάτι πιο μεγάλο που η παράσταση θέλει να κατανοήσει και να εκφράσει. Την έννοια και την αξία της θυσίας. Τι σημαίνει σήμερα θυσία. Κάτω από ποιες συνθήκες διαμορφώνεται και δίνεται αξία στην θυσία. Υπάρχουν πράξεις θυσίας που δεν μπορούμε να καταλάβουμε σήμερα.

Η ιστορία είναι μνήμη και η αξία της πάλης για να μην χαθεί η μνήμη, μας οδηγεί στην Α-λήθεια.

Tι είναι αυτό που εύχεστε να περάσετε στο κοινό μέσα από την παράσταση;

Μια διάθεση αναστοχασμού πάνω στην ιστορία μας. Η μνήμη που δεν πρέπει να χαθεί, είναι το βοήθημα για το παρόν και το μέλλον. Λαός χωρίς μνήμη είναι καταδικασμένος σε επιστροφή στη βαρβαρότητα. Οι εορτασμοί για τα 200 χρόνια από την επανάσταση του 1821 είναι μια ακόμα ευκαιρία. Ας μην πάει χαμένη.

Υπάρχει κάτι που ανακαλύψατε σε σχέση με την εποχή εκείνη ή ακόμη και με τον ίδιο τον Ιωάννη Καποδίστρια ως προσωπικότητα, κατά τη διάρκεια προετοιμασίας της παράστασης;

Έννοιες όπως φιλοπατρία, θυσία, πίστη, αφοσίωση, ξαναήρθαν στο προσκήνιο. Αρχίσαμε να συζητάμε και πάλι για κάποια ξεχασμένα πράγματα, τόσο όμως ζωτικά. Κάθε μέρα που πλησιάζαμε τον βίο του κυβερνήτη αισθανόμασταν ότι προσεγγίζουμε έναν απελπισμένο ανιχνευτή – οδηγό που κάνει σινιάλα για να μας βοηθήσει. Είμαστε σε θέση να τα καταλάβουμε; Να τα αποκωδικοποιήσουμε; Η ιστορία είναι μνήμη και η αξία της πάλης για να μην χαθεί η μνήμη, μας οδηγεί στην Α-λήθεια.

Πώς τα γεγονότα του «τότε» μπορούν, κατά τη γνώμη σας, να μιλήσουν στο κοινό του «σήμερα»;

Στην παράσταση κάποια στιγμή ακούγεται η φράση «ηρωισμός και προδοσία τόσο κοντά αν και τόσο μακριά». Το ίδιο θα έλεγα ότι συμβαίνει και με τον χρόνο. 200 χρόνια τόσο μακριά αν και τόσο κοντά. Έτσι λοιπόν γεγονότα του τότε, εύκολα παραλληλίζονται με κάποια του σήμερα. Και δεν μοιάζουν παράξενα ή μακρινά. Θα μπορούσαν με μικρές παραλλαγές να συμβαίνουν σήμερα, δίπλα μας. Ο τρόπος αντιμετώπισης τους, όμως, έχει αλλάξει αρκετά. Υπάρχει έλλειψη έκπληξης σήμερα που οδηγεί σε κυνισμό και αδιαφορία. Η εκ νέου βάπτιση στην ουσία της μνήμης ίσως βοηθά.

Αν σας ζητούσα να περιγράψετε με 3 λέξεις το έργο ποιες θα ήταν;

ΑΔΕΛΦΟΚΤΟΝΩΝ ΣΠΑΡΑΓΜΩΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ, αλλά επειδή αυτές οι τρεις δεν εκφράζουν παρά μια πλευρά του έργου θα προσέθετα, ΕΡΩΤΑΣ ΚΑΙ ΘΥΣΙΑ  ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ, και ακόμα Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΕΝΟΣ ΚΡΑΤΟΥΣ. Δεν τα κατάφερα με τρεις λέξεις  χρειάστηκαν λίγες ακόμα.

Συχνά επικαλούμαστε το κλέος του παρελθόντος αποφεύγοντας τη δραματική ουσία.

Η παράσταση ανεβαίνει με φόντο την επέτειο των 200 χρόνων από την ίδρυση του ελληνικού κράτους. Πώς βλέπετε εσείς τον τρόπο που οι σημερινοί Έλληνες διαχειρίζονται την Ιστορία τους;

Νομίζω ότι αρκετά συχνά μοιάζει να έχουμε κοντή μνήμη. Αυτό δείχνει έλλειψη διαχείρισης της ιστορίας και των παρελθόντων εμπειριών. Συχνά επικαλούμαστε το κλέος του παρελθόντος αποφεύγοντας τη δραματική ουσία. Μοιάζει πολλές φορές να μην μπορούμε να διαχειριστούμε τον πόνο. Κι όπως λέει και κάποιος φίλος, διαπραγματευόμαστε τις αξίες για τις φέρουμε στα μέτρα μας. Στο τέλος χάνουμε τις αξίες και μας μένει η διαπραγμάτευση.

Τι είναι αυτό που αισθάνεστε να σας έχει λείψει περισσότερο από τη συνθήκη του ζωντανού θεάματος; Θεωρείτε ότι ο κόσμος “διψά” για την επιστροφή σε αυτό μετά από ένα αρκετά μεγάλο διάστημα εξαιτίας της πανδημίας;

Ζωντανό θέαμα σημαίνει ζώσα επαφή με το κοινό. Τι όμορφο πράγμα. Κάποιοι επί σκηνής αφηγούνται ιστορίες για την κοινότητα. Το κοινό αντιδρά, συνομιλεί με τους ηθοποιούς με έναν άλλον κώδικα. Αυτό φέρει αλλαγές στον τρόπο αφήγησης. Μια ζωντανή και μαγική σχέση που η πανδημία και η ανάγκη αντιμετώπισής της έθεσε στο περιθώριο. Και να που βρήκαμε γρήγορα το αντίδοτο. Εμβόλια. Σιγά σιγά έστω και με τις μάσκες επανερχόμαστε στα θέατρα. Μια ευκαιρία για να ξανασυναντηθούμε. Θα το καταφέρουμε; Ποιος ξέρει.

Τι άλλο να περιμένουμε από εσάς μέσα στο επόμενο διάστημα;

Εύχομαι να μπορέσει να γίνει η εξ αναβολής, λόγω πανδημίας, πρεμιέρα της παράστασης του ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας «Το γάλα» και περιμένω την παράστασή μας «Εμφύλια Έπη» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στις 3 και 4 Δεκεμβρίου. Ήταν μια μεγάλη καλλιτεχνική επιτυχία του θεάτρου με διθυραμβικές κριτικές τόσο εδώ όσο και στην Γαλλία που παρουσιάστηκε. Περιμένω με ενδιαφέρον και δεν το κρύβω, με κάποια αγωνία, την αντίδραση του κοινού της Αθήνας.

Τι εύχεστε για το μέλλον;

Περισσότερη λογική, περισσότερη κατανόηση και αποδοχή της διαφορετικής άποψης, λιγότερη χολή στον δημόσιο βίο. Υγεία και πραγματική επιστροφή στην κανονική μας προ πανδημίας ζωής.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Η παράσταση «Υλικό Καποδίστριας» θα παρουσιαστεί την Παρασκευή 27 Αυγούστου στο υπαίθριο θέατρο “Αλίκη Βουγιουκλάκη”, στα Βριλήσσια και το Σάββατο 28 Αυγούστου, στο Ευριπίδειο θέατρο Ρεματιάς, στο Χαλάνδρι.

Παίζουν: Νίκος Ορφανός, Χρυσάνθη Δούζη, Δημήτρης Καλαντζής, Γιώργος Τσαπόγας, Άρης Τσαμπαλίκας και Γιάννης Μαργαρίτης
Προπώληση/Κρατήσεις θέσεων: https://dipethe.kalamatafaris.gr/

Περισσότερα από Πρόσωπα