MENU
Κερδίστε Προσκλήσεις
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
29
ΜΑΡΤΙΟΥ
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ
ΒΙΒΛΙΟ

Ποιοι είναι οι υποψήφιοι για τα Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία 2019;

Τις βραχείες λίστες των Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων 2019 ανακοίνωσε το Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού.

Monopoli Team

Κλαίρη Μιτσοτάκη

Η λογοτεχνική παραγωγή του 2018 παρουσιάζει πολλά και ποικίλα, εν πολλοίς αντιφατικά χαρακτηριστικά, πιο πλούσια και ταυτόχρονα πιο χειραγωγημένα, σε σχέση με των δύο προγενέστερων ετών ’16 και ’17, που είχαμε την ευκαιρία να διεξέλθουμε. Σοβαρές καταθέσεις στην ποίηση, πολλά δόκιμα έργα στο μυθιστόρημα, ιδιαίτερα ισχνή απόδοση στο διήγημα-νουβέλα, λιγότερες αλλά ενδιαφέρουσες μαρτυρίες – χρονικά – βιογραφίες – ταξιδιωτικά, ευρύ μεν φάσμα αλλά ακαδημαϊκής κυρίως προέλευσης δοκιμίων.

Αναλυτικότερα, στην ποίηση από τις 820 περίπου συλλογές (αριθμός μειωμένος σε σχέση με τα δύο προηγούμενα έτη) που κυκλοφόρησαν το 2018, κατά την κρίση μου ένα 2 με 3%, στο οποίο συγκαταλέγονται έργα καταξιωμένων ποιητών βραβευμένων ήδη από έγκριτους φορείς, και άλλων που μεθοδικά οικοδομούν το ποιητικό τους σύμπαν, ή δοκιμάζουν αλλιώτικους από πριν τρόπους, ή δουλεύουν τη γλώσσα με μεγάλη εμβάθυνση, ή αναπτύσσονται πάνω σ’ ένα συγκαλυμμένο θεατρικό υπόβαθρο, με ροπές άλλοτε προς τον εξπρεσιονισμό άλλοτε προς το φιλοσοφικό ανάπτυγμα ή τη μεγάλου εύρους σύλληψη, είναι και με το παραπάνω άξιο προσοχής.

Πρωτοεμφανιζόμενοι ποιητές, με την έννοια που προσδιορίζει ο κανονισμός του ΥΠΠΟ, αλλά και σε μεγαλύτερες ηλικίες, που έφτασαν στα τελικά στάδια της κρίσης, ήταν ευάριθμοι − άλλη διαφορά σε σχέση με τα προηγούμενα έτη.

Σε γενικές γραμμές, η ποιητική παραγωγή του 2018 δείχνει να έχει κατακτήσει τη σοβαρότητα, την ωριμότητα, τη μακρόπνοη διάθεση και τη χάρη. Καθόλου λίγο.

Στο μυθιστόρημα (583 τίτλοι) η εικόνα είναι πιο άνιση. Ρεαλιστικό, μα και νεορεαλιστικό, το μυθιστόρημα του 2018 δίνει όχι λίγους αξιόλογους τίτλους, ορισμένοι από τους οποίους πετυχαίνουν μια υφολογική αρτιότητα παράλληλα με μια πέραν της ηθογραφίας κοινωνική ανάλυση-αναπαράσταση που διυλίζεται από μια πρωτοπρόσωπη αφήγηση, η οποία αναλαμβάνει το χτίσιμο της διήγησης χωρίς να καταλήγει σε κάποιον υποτιθέμενο υποκειμενισμό.

Μεταμοντέρνο, πάλι, το μυθιστόρημα του 2018, δίνει τίτλους τολμηρούς και φιλόδοξους που ναι μεν διαπνέονται από ευφράδεια ή και από χάρη στη γραφή, αλλά δεν καταφέρνουν να συγκεράσουν σε μια ενδιαφέρουσα κοίτη τη ροή των παράλληλων πλοκάμων της αφήγησης, μεταφέροντας συνεχώς αλλού το κέντρο της στόχευσης και δημιουργώντας σύγχυση στους όρους κατανόησης και κούραση. Στη μεταμοντέρνα τάση, γενικά, νιώθει κανείς τη χειραγώγηση του συγγραφέα από συγγραφικές επιταγές που δημιουργούν αφηγηματικά πάτερν, ενώ στον αναγνώστη από πρώτη ματιά δίνουν την εντύπωση μιας «λεηλασίας της ιστορίας». Φοβούμαι ότι πρόκειται για φαινόμενο υπερβολικού δανεισμού.

Τέλος, η εμφάνιση του κωμικού μυθιστορήματος, με πολύ αξιέπαινες και βιρτουόζικες αρετές στάθηκε το 2018 πάρα πολύ ευχάριστη έκπληξη.

Ως προς την κατηγορία διήγημα – νουβέλα (332 τίτλοι), δεν φαίνεται πως το 2018 ήταν η χρονιά της.
Η αυτοβιογραφούμενη τάση έδωσε αρκετούς τίτλους, όμως παρά τις υφολογικές αναζητήσεις και τους πειραματισμούς ο χειρισμός του υλικού έμοιαζε να μένει αρκετά στενά προσηλωμένος στην ανάπλαση του βιώματος.
Η ροπή προς την εξωφρενικότητα φοβάμαι πως συγκρούστηκε με τον εαυτό της, χωρίς να περνάει στην απέναντι όχθη − του αναγνώστη. Δεν παύει ωστόσο η παραγωγή, παρά τις μάλλον άκαρπες επιλογές της, να δίνει υποσχέσεις. Η γραφή ήταν προχωρημένη, ανεμπόδιστη, δεξιοτεχνική. Πέραν αυτών πάντως υπήρξαν δυο τίτλοι υψηλών προδιαγραφών.

Στην κατηγορία μαρτυρία – χρονικό – βιογραφία – ταξιδιωτικό (391 τίτλοι), η θάλασσα είχε φέτος την τιμητική της, δίνοντας μια νότα ηρωικής αλμύρας στην ανάγνωση. Ο ξενιτεμός ή η αστυφιλία στάθηκε μια παράπλευρη θεματολογία, με διόλου αδιάφορα πονήματα.

Το ιστορικού περιεχομένου χρονικό έδωσε λαμπρά αποτελέσματα.

Στο δοκίμιο (272 τίτλοι), τέλος, το 2018 βάρυνε η ακαδημαϊκή παραγωγή, με πολύ λίγους τίτλους που να ανταποκρίνονται στην μονταίνεια εκδοχή του essai. Και είναι κρίμα. Το essai είναι μεγάλος πλούτος στη σκέψη, στη γλώσσα, στη γνώση, στη ματιά. Είναι κρίμα η κατηγορία αυτή να κλίνει κυρίαρχα προς τη μελέτη και μάλιστα μέσα στη ακαδημαϊκή της στερεοτυπία, ή προς την κριτική με τις δικές της προδιαγραφές. Ωστόσο, θεματολογικά η βεντάλια στην κατηγορία αυτή το 2018 έχει ανοίξει θεαματικά.

Περισσότερα από Βιβλία
VIMA_WEB3b