Η Νάντια Δαλκυριάδου σκηνοθετεί τις «Γειτονιές του κόσμου» του Γιάννη Ρίτσου

Κατοχή, αντίσταση, απελευθέρωση, Δεκεμβριανά και εμφύλιος. Ο Γιάννης Ρίτσος στη ποιητική συλλογή του «Οι γειτονιές του κόσμου» ανασυνθέτει μια ολόκληρη δεκαετία που στιγμάτισε την ελληνική και την παγκόσμια ιστορία. Ένα συγκλονιστικό έργο που γράφτηκε κατά τη διάρκεια της εξορίας του ποιητή στη Μακρόνησο και στον Αη Στράτη, μεταφέρθηκε στη θεατρική σκηνή σε διασκευή και σκηνοθεσία της Νάντιας Δαλκυριάδου, ενώ η ανταπόκριση των θεατών ήταν τόσο θερμή που η παράσταση θα εξακολουθήσει να παρουσιάζεται επί σκηνής του θεάτρου Βαφείο – Λάκης Καραλής μέχρι την Τετάρτη 1 Απριλίου.

Εμείς μιλήσαμε με την σκηνοθέτιδα Νάντια Δαλκυριάδου για το σπουδαίο αυτό έργο του μεγάλου μας ποιητή Γιάννη Ρίτσου, τα μηνύματα του έργου και την σημασία τους για την σύγχρονη κοινωνία, αλλά και για την ανάγκη να μάθουμε γι’ αυτό το κομμάτι της Ιστορίας.

Η σκηνοθέτις της παράστασης, Νάντια Δαλκυριάδου, μας μίλησε για το συγκλονιστικό έργο του Γιάννη Ρίτσου “Οι Γειτονιές του Κόσμου”

Το συνολικό  έργο του Γιάννη Ρίτσου το θαυμάζω και το αγαπώ πολύ. Όμως το θέμα αυτού του κειμένου ήταν αυτό που με έκανε να θέλω να το μοιραστώ. Μιλάει για μια ιστορική περίοδο που την ξέρουμε οι περισσότεροι από εμάς αποσπασματικά. Ο Ρίτσος κλείνει σ’ αυτό το έργο του ολόκληρη δεκαετία με ανθρώπους, πόνο, νίκες, ήττες κι όλα αυτά γραμμένα με τον εξαιρετικό και μεγαλοφυή τρόπο του.

Όλη η δουλειά που κάναμε από τη διασκευή μέχρι τα φώτα, ξεκινούσε από το αρχικό μας κίνητρο. Γιατί καταπιαστήκαμε με αυτό το κείμενο; Τι θέλουμε να πούμε; Πάντα εκεί επιστρέφαμε. Αυτή θα έλεγα ότι ήταν η προσέγγιση μας. Κι αυτό είναι που επικοινωνούμε στο κοινό. Την ανάγκη να μιλήσουμε γι αυτή την περίοδο, για αυτούς τους ανθρώπους, για αυτό το κομμάτι της Ιστορίας.

Aυτή η επίφαση τρυφερότητας και προστασίας -του αν είναι δηλαδή έτοιμος ο άνθρωπος να μάθει, ενώ είναι έτοιμος να τα ξανακάνει- είναι η κύρια αιτία της λήθης.

Νομίζω ότι αυτή η επίφαση τρυφερότητας και προστασίας -του αν είναι δηλαδή έτοιμος ο άνθρωπος να τα ακούσει και να τα  μάθει, ενώ είναι έτοιμος να τα ξανακάνει- είναι η κύρια αιτία της λήθης, της θολούρας και της απαιδευσιάς. Με λίγα λόγια, θα έλεγα ότι μια χαρά είναι έτοιμος ο άνθρωπος να τα μάθει. Το θέμα είναι αν τον συμφέρει να τα μάθει, εκεί αρχίζουν οι ευθύνες.

Φωτογραφία από την παράσταση “Οι γειτονιές του Κόσμου” σε σκηνοθεσία Νάντιας Δαλκυριάδου

Δεν θα έλεγα ότι αντιμετώπισα δυσκολίες σοβαρές κατά τη διασκευή, δεν βρήκα αδιέξοδα, αλλά αυτό νομίζω συνέβη γιατί είχα όλο το χρόνο στη διάθεσή μου κι επίσης είχα στα χέρια μου ένα κείμενο με συγκεκριμένη διάρθρωση που με βοήθησε. Είχα διαβάσει, είχα συζητήσει τόσες πολλές φορές το κείμενο, χωρίς να πάρω καμία απόφαση. Δεν ήξερα πως θα το κάνω, αλλά ήξερα τι θέλω να πω. Απλά το διάβαζα ξανά και ξανά. Όταν έφτασε η ώρα να γίνει η διασκευή, όταν έπρεπε να παραδώσω στα χέρια των ηθοποιών το κείμενο, αυτό έγινε με ηρεμία και με σχετική ευκολία.  Και πρέπει να πω ότι σ’ αυτό με βοήθησαν και οι ηθοποιοί και η βοηθός μου η Ελένη Παναγιωτακοπούλου, που μου έδωσαν την ευκαιρία να δοκιμάσω αποσπάσματα, να δω αν θα μείνουν ή θα φύγουν κείμενα, μου έδωσαν το δικαίωμα να τα δοκιμάσουμε όλοι μαζί στην πράξη.

Το έργο μιλάει για μια καυτή δεκαετία, που αφορά μεγάλο μέρος του κοινού, μιλάει για θέματα που επανέρχονται, που για χρόνια έμειναν στην σιωπή.

Θα μπορούσα να απαντήσω πιο σωστά μετά από καιρό, αφού θα είχαμε τελειώσει τις παραστάσεις και θα το βλέπαμε από απόσταση. Αυτή τη στιγμή θα έλεγα ότι καθώς είναι μια δουλειά φτιαγμένη από όλους τους συντελεστές με κόπο, πίστη, ειλικρίνεια και καθαρότητα, αυτό φαίνεται στο τελικό αποτέλεσμα και εκτιμάται από το κοινό. Επιπλέον, μην ξεχνάμε ότι μιλάει για μια καυτή δεκαετία, που αφορά μεγάλο μέρος του κοινού, μιλάει για θέματα που επανέρχονται, που για χρόνια έμειναν στην σιωπή. Και θα ήταν άδικο αν δεν έλεγα ότι επί σκηνής ο θεατής βλέπει τέσσερις «δυνατούς» ηθοποιούς. Όλα αυτά εικάζω, παίζουν ρόλο στην ανταπόκριση του κοινού.

Τέσσερις άνθρωποι έρχονται να μας πουν την ιστορία τους σήμερα. Τέσσερις νέοι άνθρωποι που τους βρήκε η ναζιστική εισβολή πάνω στην «καλύτερη» στιγμή τους, στην  νεότητα τους, μας αφηγούνται την πιο κρίσιμη δεκαετία τους, τη δική τους και του ελληνικού έθνους. Κατοχή, αντίσταση, απελευθέρωση, δεκεμβριανά, εμφύλιος. Βλέπουμε την Ιστορία να περνάει μέσα από τη ζωή των ανθρώπων.

Πως όση ιστορία κι αν διαβάσεις, όσο κι αν συγκινηθείς με τον αγώνα τον ανθρώπων, πάντα υπάρχει κι άλλο.

Φωτογραφία από την παράσταση “Οι γειτονιές του Κόσμου”

Για να πάρει δύναμη.

Πυκνό, ειλικρινές και κοφτερό.

Ναι έχω, είναι το τελευταίο κομμάτι της παράστασης, το οποίο κατά τη διάρκεια της διασκευής βρέθηκε εκεί. Είναι  το μοναδικό κομμάτι που έχει «αλλάξει θέση» μέσα στο κείμενο. Δεν θα το μοιραστώ μαζί σας εδώ, για να έρθετε να το ακούσετε στην παράσταση. Θα αφήσω εδώ μόνο μια φράση του: « ..σαν όταν στρίβουμε όλη τη ζωή»

Η σκηνοθέτις Νάντια Δαλκυριάδου μοιράζεται μαζί μας τις σημειώσεις της.