Ο συγγραφέας Νίκος Χρυσός κερδίζει το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας

Ο συγγραφέας Νίκος Χρυσός από την Αθήνα, βρίσκεται ανάμεσα στους 14 φετινούς νικητές του βραβείου λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUPL), το οποίο απονέμεται από το 2009 κάθε χρόνο σε νέους/-ες και πρωτοεμφανιζόμενους/-ες συγγραφείς, αποτελεί μια διάκριση γι’ αυτά τα νέα λογοτεχνικά ταλέντα της Ευρώπης, και υπογραμμίζει τον πλούτο της σύγχρονης ευρωπαϊκής λογοτεχνίας, δίνοντας συγχρόνως έμφαση στη μοναδικότητα της ευρωπαϊκής πολιτιστικής και γλωσσολογικής κληρονομιάς.

Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού συγχαίρει τον συγγραφέα Νίκο Χρυσό για το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας 2019 που απέσπασε για την Ελλάδα με το βιβλίο του «Καινούργια μέρα». Στο μυθιστόρημα του, ο Νίκος Χρυσός, χρησιμοποιώντας την αρχιτεκτονική της Καινής Διαθήκης, αφηγείται μια ιστορία για τους άστεγους και τους διώκτες τους, αγγίζοντας με ευαισθησία ένα από τα μείζονα ανοιχτά θέματα της οικονομικοκοινωνικής και πολιτισμικής καθημερινότητας της Ευρώπης.

Το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας, απονέμεται εκ περιτροπής κάθε τρία χρόνια σε συγγραφείς από τις μισές χώρες της Ε.Ε. Στα 10 χρόνια από την καθιέρωσή του, έχει απονεμηθεί συνολικά σε 106 συγγραφείς από 35 χώρες. Από την Ελλάδα έχουν βραβευθεί στο παρελθόν οι Κώστας Χατζηαντωνίου, Μάκης Τσίτος και Κάλλια Παπαδάκη.

Πρόκειται για έναν σημαντικό θεσμό που αναδεικνύει τη λογοτεχνική ποικιλομορφία στην Ευρώπη και προωθεί τον πολιτισμικό διάλογο με τη μετάφραση σε άλλες γλώσσες των βραβευμένων βιβλίων.

Το ΥΠΠΟΑ συγχαίρει μαζί με τον νικητή Νίκο Χρυσό και τους συνυποψηφίους του για το βραβείο συγγραφείς Δημήτρη Γράψα και Άγη Πετάλα, καθώς τα έργα των τριών υποψηφίων επιλέχθηκαν ανάμεσα σε 135 βιβλία Ελλήνων συγγραφέων για να εκπροσωπήσουν τη χώρα μας.

Το βραβείο στον Νίκο Χρυσό αυτό έχει δύο μεγάλες ιδιαιτερότητες σε σχέση με τα άλλα βραβεία που δίνονται στη χώρα μας. Ενώ δηλαδή ένας πεζογράφος στα ελληνικά βραβεία μπορεί να τιμηθεί είτε για ένα βιβλίο του, άσχετα από την ηλικία ή τον αριθμό των έργων του, είτε ως πρωτοεμφανιζόμενος με το πρώτο βιβλίο του, το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (European Prize for Literature EUPL) επιδιώκει την επιλογή και την προβολή συγγραφέων, που δεν βρίσκονται στο ξεκίνημά τους αλλά ούτε και στο κορύφωμα της σταδιοδρομίας τους ή στην ωριμότητά τους. Σύμφωνα με τον κανονισμό οι επιλεγόμενοι πεζογράφοι πρέπει να έχουν εκδώσει 2-4 βιβλία πεζογραφίας. Επομένως το συγγραφικό τους προφίλ έχει αρχίσει να διαμορφώνεται, με σταθερό ενδιαφέρον για το είδος του μυθιστορήματος ή διηγήματος, χωρίς όμως να έχουν απόλυτα καθιερωθεί στο χώρο.

Η δεύτερη ιδιαιτερότητα είναι ότι θεσμικά το Bραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης δίνει τη δυνατότητα στον βραβευθέντα συγγραφέα να γίνει γνωστός σε όλη την Ευρώπη μέσω των μεταφράσεων του έργου του, μεταφράσεων που προωθούνται μέσω του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Μέχρι σήμερα, το EUPL έχει βραβεύσει 108 συγγραφείς από 41 χώρες στη διάρκεια των δέκα χρόνων λειτουργίας του. Πέρσι, γιόρτασε τα 10α γενέθλιά του με τον διαγωνισμό διηγήματος «Ευρωπαϊκές ιστορίες», στον οποίο συμμετείχαν όλοι οι μέχρι τότε βραβευθέντες. Τώρα, εγκαινιάζοντας το νέο κύκλο βραβεύσεων, το EUPL μας συστήνει για πρώτη φορά βραβευθέντες από Γεωργία και Ουκρανία.

Η Ελλάδα είναι μεταξύ των εκ περιτροπής χωρών που συμμετέχουν στην εφετινή βράβευση. Από τις υπόλοιπες χώρες, οι συγγραφείς που διακρίθηκαν είναι οι Laura Fredenthaler (Αυστρία), Sophie Daull (Γαλλία), Beqa Adamashvili (Γεωργία), Melissa Harrisson (Ηνωμένο Βασίλειο), Jan Carson (Ιρλανδία), Giovanni Dozzini (Ιταλία), Daina Opolskaite (Λιθουανία), Réka Mán-Várhegyi (Ουγγαρία), Haska Shyyan (Ουκρανία), Marta Dzido (Πολωνία), Tatiana Țîbuleac (Ρουμανία), Ivana Dobrakovová (Σλοβακία) και Piia Leino (Φινλανδία).

Η τελετή βράβευσης, παρουσία όλων των βραβευθέντων, θα πραγματοποιηθεί στις 2 Οκτωβρίου 2019 στο Bozar, στις Βρυξέλλες.

Υπενθυμίζεται ότι στη βραχεία λίστα που είχε ανακοινωθεί τον Απρίλιο από την ελληνική επιτροπή συμμετείχαν οι Δημήτρης Γράψας, Άγης Πετάλας και Νίκος Χρυσός.

Όπως ανακοίνωσε η Κομισιόν, ο Έλληνας νικητής, Νίκος Χρυσός γεννήθηκε το 1972 στην Αθήνα, σπούδασε Βιολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και σκηνοθεσία στη Σχολή Κινηματογράφου & Τηλεόρασης Λυκούργος Σταυράκος. Είναι ιδιοκτήτης παλαιοβιβλιοπωλείου στην Αθήνα. Έχει γράψει τα μυθιστορήματα Το μυστικό της τελευταίας σελίδας, Εκδόσεις Καστανιώτη 2009 και Καινούργια μέρα, Εκδόσεις Καστανιώτη 2018, για το οποίο έλαβε το βραβείο λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2019

Ένα βράδυ του Δεκεμβρίου σε μια σκοτεινή γωνιά του Λιμανιού, τρεις άντρες πυρπολούν ζωντανό τον Σεβαστιανό, έναν κλοσάρ που έχει τη φήμη δεινού παραμυθά. Ο Παύλος, ο νεότερος από τους τρεις θύτες, συγκλονισμένος από την αγριότητα του εγκλήματος αναζητά στοιχεία για το θύμα, ελπίζοντας πως έτσι θα εξιλεωθεί από τις τύψεις. Μέσα στη σύγχυσή του, πιστεύει πως, αν ζωντανέψει την ιστορία του νεκρού, θα τον επαναφέρει στη ζωή. Ερευνώντας στα στέκια των αστέγων, καταφέρνει να εντοπίσει τους συντρόφους του Σεβαστιανού, τον Τέως, τον Μαρκόνη, τον Λάκυ και τον Γιάννη. Ζητά και από τους τέσσερις να διηγηθούν την ιστορία τους και την ιστορία του χαμένου φίλου τους, και δίχως να το καταλάβει παγιδεύεται σε έναν παράξενο κόσμο. Ενώ όλα μοιάζουν, στην αρχή, γεγονότα πραγματικά, οι αφηγήσεις περιπλέκονται.

Ποιες αιτίες και ποια κίνητρα τους ωθούν σε διαφορετικές και συχνά αντικρουόμενες μαρτυρίες; Πού σταματά ο μύθος και πού αρχίζει η αλήθεια; Ποιος ήταν τελικά ο Σεβαστιανός;

Μια κατάβαση στην κόλαση του περιθωρίου, μια περιπλάνηση στον παράδεισο της εξιστόρησης, ένας λαβύρινθος όπου ίσως κρύβεται το νόημα της ζωής.