Είδαμε τον “Λίλιομ” στο θέατρο Πόρτα: μελαγχολικός σαν Κυριακή

Το 1909, ο Ferenc Molnár, αστός εβραϊκής καταγωγής, γεννημένος στην Ουγγαρία, γράφει το Λίλιομ. Το έργο, ανεβαίνει στη Βουδαπέστη και σημειώνει μεγάλη αποτυχία. Ο δημιουργός του θα πρέπει να περιμένει για την αναγνώριση μέχρι το 1921, που το έργο ανεβαίνει στο Μπρόντγουεϊ. Το 1939 ο Όρσον Γουέλες κρατά τον ομώνυμο ρόλο σε ραδιοφωνική εκδοχή. Τελικά, το έργο εδραιώνεται μέσα από τη διασκευή του στο μιούζικαλ Carousel το 1944 από τους Richard Charles Rodgers και Oscar Hammerstein.Από την Αγγελική Ξυνού

31.03.2015

Συνδυασμός νατουραλιστικών και συμβολιστικών στοιχείων, η ιστορία του Λίλιομ, ενός γοητευτικού αλλά παρορμητικού κράχτη ξεκινά από ένα λούνα παρκ στα περίχωρα της Βουδαπέστης. Ερωτεύεται την Τζούλι, αλλά συναισθηματικά απαίδευτος όπως είναι, δεν καταφέρνει ούτε να τη ζήσει, ούτε να συγκρατήσει τα βίαια ξεσπάσματά του εναντίον της.

Όταν εκείνη του ανακοινώνει ότι είναι έγκυος, ο Λίλιομ προκειμένου να κερδίσει πολλά χρήματα, και άμεσα, κανονίζει με τον φίλο του Φικσούρ (Σωκράτης Πατσίκας) να στήσουν καρτέρι στον ταμία μιας επιχείρησης την ημέρα της είσπραξης και να τον ληστέψουν. Οι δύο φίλοι όμως πέφτουν σε μπλόκο κι ο Λίλιομ προκειμένου να μη συλληφθεί, αυτοκτονεί με το μαχαίρι που κρατούσε για να απειλήσει τον ταμία. Ακολουθεί η σκηνή στον ουρανό, όπου ο ήρωας επιμένει να μην παραδέχεται τα επίγεια λάθη του και καταδικάζεται να παραμείνει στο καθαρτήριο για δεκαέξι χρόνια. Με το τέλος της ποινής του, θα επιστρέψει για μία ημέρα στη γη, για να διορθώσει τα λάθη του.

Αν και διατηρώ τις αμφιβολίες μου για τη σπουδαιότητα του κειμένου, η σκηνοθετική προσέγγιση του Θωμά Μοσχόπουλου κατάφερε να δημιουργήσει μια ολοκληρωμένη παράσταση. Ξεκινώντας από μια εύστοχη διανομή (ξεχωρίζουν ο Γιώργος Χρυσοστόμου στο ρόλο του Λίλιομ, κι η Έμιλυ Κόλιανδρη που απογειώνει με βλέμματα και παύσεις τα κωμικά σημεία του κειμένου) το πρώτο μέρος του έργου που διαδραματίζεται στο λούνα παρκ και το φτωχό δωμάτιο του Λίλιομ και της Τζούλι, έχει να επιδείξει λαμπρές στιγμές τόσο εικαστικά, με τις μάσκες και τους φωτισμούς, όσο και σε ερμηνεία σκηνών συνόλου.

Η ατμόσφαιρα του λούνα παρκ μεταφράζεται μέσα από την κίνηση των ηθοποιών πολλαπλασιασμένη από το περιστρεφόμενο δάπεδο του σκηνικού της Έλλης Παπαγωργακοπούλου. Η μουσική επένδυση του συνθέτη Κορνήλιου Σελαμσή, πατάει πάνω στην αστική λαϊκή παραδοσιακή μουσική Starogradska των Βαλκανίων.

Αν και το δεύτερο μέρος της παράστασης, δεν εκπληρώνει όλες τις προσδοκίες που έχουν δημιουργήσει οι συντελεστές κατά τη διάρκεια του πρώτου, η σκηνοθεσία και η δραματουργική επεξεργασία του Μοσχόπουλου γεφυρώνει τη μουσική του Σελαμσή με τον ψυχισμό του αυτόχειρα ήρωα και με το Παρόν μέσα από μία ξεχωριστή κι εμπνευσμένη παράβαση. Πρόκειται για την ιστορία του Rezső Seress, συνθέτη του τραγουδιού Szomorú Vasárnap (μελαγχολική Κυριακή) το οποίο συνέθεσε το 1933, όταν ο Χίτλερ εκλέγεται καγγελάριος και που συνδέθηκε με ένα κύμα αυτοκτονιών όταν αναρίθμητοι νέοι αφήναν αντί για τελευταίο σημείωμα τους στίχους του ακούγεται επί σκηνής. Μια κλίμακα μουσική και κυριολεκτική, πάνω στην οποία ανεβαίνει ο Λίλιομ από τη Γη στον ουρανό, χωρίς όμως να βρει πουθενά καταφύγιο.