ΤΡΙΤΗ
23
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
«WE WON!» γράφει το reel που βλέπω να αναδημοσιεύουν φίλοι, γνωστοί και άγνωστοι στα stories τους εδώ και περίπου μία εβδομάδα. «ΚΕΡΔΙΣΑΜΕ!». Μία λέξη τόσο επαναστατική, τόσο λυτρωτική, τόσο όμορφη. Σε κάθε της έκφανση η νίκη είναι μία χαρμόσυνη συνθήκη, μία συνθήκη που απαιτεί πανηγυρισμό. Σε αυτή της την έκφανση, όμως, η νίκη δεν απαιτεί μόνο πανηγυρισμό· απαιτεί και φωνή και χώρο και σιωπή και τα ΠΑΝΤΑ. Γιατί την Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου, όλες οι γυναίκες στην Ευρώπη κέρδισαν πίσω ένα μέρος του εαυτού τους: το δικαίωμα στο σώμα τους και το ασφαλές δικαίωμα στην άμβλωση.
Η πρωτοβουλία Ευρωπαίων πολιτών και πολιτριών «My Voice, My Choice» συστάθηκε το 2023 με κύριο στόχο την εξασφάλιση του δικαιώματος στις ασφαλείς και προσβάσιμες αμβλώσεις για όλες τις γυναίκες της Ευρώπης. Από την 1η Σεπτεμβρίου του 2025 συστάθηκε και κατατέθηκε επίσημα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η πρόταση της πρωτοβουλίας «My Voice, My Choice: For Safe and Accessible Abortion», αφού κατόρθωσε να συγκεντρώσει 1.124.513 επικυρωμένες δηλώσεις υποστήριξης (υπογραφές). Η συσπείρωση αυτή, πάνω από 300 οργανώσεων, εθελοντών και ατόμων από όλη την Ευρώπη, εξελίσσεται σε ένα από τα μεγαλύτερα φεμινιστικά κινήματα της ηπείρου. Η πρόταση της καμπάνιας είναι πραγματικά απλή και απόλυτα λογική (αν και πλέον και αυτό διακυβεύεται). Η πρωτοβουλία ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει μέτρα που θα εξασφαλίζουν ασφαλή και προσβάσιμη άμβλωση σε όλη την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής δημιουργίας ευρωπαϊκού χρηματοδοτικού μηχανισμού που θα βοηθά γυναίκες από χώρες με περιορισμένη πρόσβαση να λαμβάνουν ιατρική φροντίδα και, όπου χρειάζεται, να ταξιδεύουν σε άλλες χώρες.
Αυτή ακριβώς η ανάγκη να αντιμετωπιστεί η έλλειψη πρόσβασης σε ασφαλή άμβλωση για πολλές γυναίκες στην Ευρώπη, ειδικά σε χώρες με αυστηρούς περιορισμούς, είναι που οδήγησε αυτή την τόσο μαζική κινητοποίηση και συσπείρωση, η οποία έφτασε μέχρι την ψηφοφορία της Τετάρτης στο Στρασβούργο, όπου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα υποστήριξης για την πρωτοβουλία, με πλειοψηφία 358 υπέρ, έναντι 202 κατά και 79 αποχών.
Πρακτικά, όμως, τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως σε μία χρονική περίοδο που το γυναικείο σώμα, το αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα στην επιλογή και την ελευθερία των γυναικών – και όχι μόνο – διακυβεύεται και δοκιμάζεται έμπρακτα σε όλη την υφήλιο, από τις εξωφρενικές εξελίξεις στην αμερικανική ήπειρο μέχρι την άνοδο ακροδεξιών ή, καλύτερα, απολυταρχικών καθεστώτων και γενικότερα μία ολοκληρωτική στροφή προς την κανονικοποίηση της στέρησης ελευθεριών – σε αυτόν τον κόσμο λοιπόν που εγώ και εσύ ζούμε ως γυναίκες, είχαμε την πρώτη μας νίκη σε μία Ευρώπη που βάλλεται από παντού και σε μία εποχή που η συσπείρωση είναι αναγκαία. Πρακτικά, λοιπόν, αυτός ο επιβλητικός οργανισμός που λέγεται Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε επίσημα ξεκάθαρη την πρόθεση να βρει έμπρακτες λύσεις έως τον Μάρτιο του 2026, ώστε να εξασφαλίζονται τα αναπαραγωγικά δικαιώματα και το δικαίωμα στην επιλογή σε όλες τις χώρες της ΕΕ, ανεξαρτήτως της τοπικής τους νομοθεσίας.
Αντιλαμβάνεστε τι κατάφεραν όλοι αυτοί οι άνθρωποι, όλες αυτές οι γυναίκες, πριν έξι μέρες, μέσα σε μία αίθουσα όπου σχεδόν το 50% του ακροατηρίου ήταν απέναντί τους; Νομίζω πως πριν δέκα χρόνια αυτή δεν ήταν μία συζήτηση που θα κάναμε. Δεν πιστεύω ότι ήταν μία μάχη που θα χάναμε, αλλά πιστεύω πως δεν υπήρχε λόγος να τη δώσουμε. Όχι απαραίτητα γιατί τα πράγματα ήταν εξαιρετικά καλύτερα για τις γυναίκες και την ελευθερία, αλλά γιατί είχαν δοθεί ήδη, πολύ πρόσφατα, πολύ μεγαλύτεροι αγώνες και είχαν κερδηθεί. Νομίζω πως όλα άλλαξαν για όλες μας όταν το 2022 ανατράπηκε στην Αμερική η ιστορική απόφαση Roe v. Wade (1973), που μέχρι τότε είχε προστατεύσει σε ομοσπονδιακό επίπεδο το δικαίωμα στην άμβλωση. Τότε έγινε κάπως ευρέως γνωστό ότι, αν μπορεί να είναι εφικτή μία τέτοια ανατροπή, αν μπορούν με τέτοια ευκολία να καταρρεύσουν τόσο σημαντικά και με τόλμη κατακτημένα δικαιώματα, κάτι θα πάει πολύ λάθος στο άμεσο μέλλον.
Η ιστορία έχει δείξει πως όταν έστω και σε ένα πολύ μικρό αλλά πρόσφορο έδαφος φυτευτούν οι σπόροι του απολυταρχισμού, του συντηρητισμού, της ανελευθερίας, αυτή είναι μία σοδειά που γρήγορα θα ξεφυτρώσει και αλλού. Και η οικονομική εξαθλίωση και η όλο και χειρότερη ποιότητα ζωής στην Ευρώπη ήταν φυσικά τρομερά πρόσφορο έδαφος για τέτοιους καρπούς. Οπότε ναι, την προηγούμενη εβδομάδα πήραμε πίσω μία νίκη – ή, καλύτερα, για να μην δώσω καθόλου δύναμη και αξία στον φόβο, δεν πήραμε πίσω μία νίκη· κατοχυρώσαμε επίσημα το αναπόσπαστο ανθρώπινο δικαίωμα στις υγιείς και προσβάσιμες αμβλώσεις.
Όταν όλο και περισσότερες χώρες της Ευρώπης αλλάζουν τις νομοθεσίες τους, τις αυστηροποιούν, τις μετατρέπουν έτσι ώστε φαινομενικά να μην υπάρχουν διαφορές ή να μοιάζουν ως εξέλιξη, αλλά στην πραγματικότητα κλέβουν την αυτοδιάθεση σιγά σιγά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε μία δήλωση: στάθηκε δίπλα στους πολίτες της και στην ελευθερία τους. Όπως είπε και στο βήμα εκείνη τη μέρα η Νίκα Κόβατς, συντονίστρια της καμπάνιας «My Voice, My Choice»: «Ξεκινήσαμε αυτή την καμπάνια γιατί θέλαμε μια διαφορετική Ευρώπη – μια Ευρώπη που ακούει τους πολίτες της και σταματά να κοιτά αλλού, ενώ απειλούνται τα θεμελιώδη δικαιώματα και οι ζωές των γυναικών.»
Γιατί εμείς μπορεί τώρα να ζούμε σε μία χώρα όπου το 1986 η Μαρία Κυπριώτακη κατόρθωσε να νομιμοποιήσει τις αμβλώσεις, δεν συμβαίνει όμως το ίδιο σε όλες τις χώρες της ηπείρου μας. Σύμφωνα με την Ευρώπη, λοιπόν – πλέον – το σώμα μου μού ανήκει, το σώμα σου σού ανήκει, το σώμα της τής ανήκει. Παίρνουμε τη νίκη, την πανηγυρίζουμε και περιμένουμε τα επόμενα βήματα, τις έμπρακτες λύσεις. Αλλά ας πάρουμε τη νίκη, ως γυναίκες, κι ας μην είναι σύνηθες τελευταία, ας θυμηθούμε πως πάντα θα νικάμε.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
