Μπορεί “ένα άγαλμα που το ‘σκασε” να κάνει τα παιδιά να αγαπήσουν το θέατρο;

Στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά «μετακομίζει» in situ παιδική παράσταση της Δανάης Μέγα, με τίτλο “In Motion – Ένα άγαλμα που το ’σκασε”, που ήδη έχει μαγέψει μικρούς και μεγάλους στην Εθνική Γλυπτοθήκη. Μόνο που αυτό που θα δούμε τώρα δεν είναι μια απλή μεταφορά, αλλά μια κανονική επανεφεύρεση: μια νέα ιστορία, σε ένα νέο σκηνικό σύμπαν και μια φρέσκια θεατρική γλώσσα που συνομιλεί με τον ίδιο τον χώρο του θεάτρου.

Και η ιστορία είναι λίγο διαφορετική. Πρωταγωνιστές παραμένουν η Σελίν και το άγαλμα Bien – το οποίο αποφάσισε να αποδράσει από το μουσείο. Μαζί ξεκινούν μια περιπέτεια όπου το θέατρο γίνεται μουσείο και αποκτά φωνή, μνήμη και κίνηση. Με χιούμορ, τρυφερότητα και έντονο εικαστικό χαρακτήρα, η παράσταση εξερευνά τη φιλία, τη δημιουργία και την ανάγκη να βρει κανείς τη δική του θέση στον κόσμο. Και, φυσικά, προσκαλεί τα παιδιά να γίνουν συμμέτοχοι στη δράση, να παίξουν, να φανταστούν και να ανακαλύψουν πως ακόμη και οι πιο «ακίνητοι» χώροι μπορούν να ζωντανέψουν όταν τους προσεγγίσεις με ανοιχτή καρδιά.

Η θεατροπαιδαγωγός, μουσειοπαιδαγωγός και σκηνοθέτις, Δανάη Μέγα, και οι ηθοποιοί Ελένη Μιχαηλίδου και Στρατής Νταλαγιώργος μάς μιλούν για την επιστροφή της παράστασης, την ουσία της φιλίας και της φαντασίας, και το πώς ένα άγαλμα που το ’σκασε και ένα κορίτσι γεμάτο περιέργεια γίνονται οι οδηγοί σε μια ιστορία θάρρους και δημιουργικής συνύπαρξης.

Δανάη Μέγα: Η παράσταση αναπροσαρμόστηκε και άλλαξε εν τέλει ολοκληρωτικά. Αυτό που κρατήσαμε είναι μόνο οι δύο χαρακτήρες, η Σελίν και το Bien – το άγαλμα – που αυτή τη φορά το ’σκασε όχι μόνο από ένα μουσείο, αλλά και από τον ίδιο του τον ρόλο. Τρυπώνει κατά λάθος στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά αναζητώντας έναν χώρο όπου θα μπορέσει να «εκτεθεί» μόνο του, χωρίς συγκρίσεις, χωρίς να μετριέται απέναντι σε άλλα έργα. Η Σελίν προσγειώνεται κι εκείνη σε αυτό το θέατρο και μαζί ξεκινούν ένα νέο ταξίδι. Οι δυο τους, αναμετριούνται με καινούριες περιπέτειες, που μπλέκουν την πολιτιστική κληρονομιά του θεάτρου με μια νέα ανατρεπτική ιστορία για τη φαντασία, τη δημιουργία και το θάρρος να ακολουθείς τη δική σου κίνηση, ακόμη κι όταν γύρω σου όλα μοιάζουν ακίνητα. Είναι μια ιστορία για τη φιλία, τη συνύπαρξη, τη μνήμη και τη δύναμη του να δίνεις ζωή στα πράγματα που αγαπάς. Στη Γλυπτοθήκη η διαδραστικότητα με το κοινό ήταν συνεχής. Στο θέατρο αυτή η «διάρρηξη του τοίχου» γίνεται πια σε συγκεκριμένες στιγμές, ακριβείς και ουσιαστικές. Η αφήγηση είναι νέα, ο κόσμος του έργου έχει επανασχεδιαστεί – θα έλεγα πως δεν έχουμε μια μεταφορά, αλλά μια επανεφεύρεση. Και βέβαια, ο ίδιος ο χώρος του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, ως μνημείο, προσθέτει μια απίστευτη δυναμική – ένα μνημείο συχνά φέρει πάνω του ένα βάρος που φαντάζει απόμακρο. Όμως όταν τοποθετήσεις μέσα του μια σύγχρονη ιστορία, ζωντανή, παιγμένη για, και με τα παιδιά, τότε το μνημειακό έρχεται πιο κοντά στον άνθρωπο. Σπάει τους κανόνες του, ξανατοποθετείται στο σήμερα και αποκαλύπτεται ως ένας χώρος που μπορεί να αναπνέει, να παίζει και να εμπνέει. Τα υπόλοιπα θα τα δείτε στη σκηνή. Δεν θέλω να αποκαλύψω περισσότερα.

Δανάη Μέγα: Το θέατρο μεταφέρει στο μουσείο το εδώ και τώρα και το μουσείο χαρίζει στο θέατρο τον χρόνο, τη μνήμη, τη σιωπή

Δανάη Μέγα: Με γοητεύει η στιγμή που δύο κόσμοι που θεωρούμε ξέχωρους αρχίζουν να μπλέκονται και φτάνουν στο σημείο της αμφισβήτησης και του μετασχηματισμού. Ένα «θέατρο που γίνεται μουσείο ή ένα μουσείο που γίνεται θέατρο» φέρνει σε διάλογο τη ζωντανή δράση με αυτό που μοιάζει ακίνητο και τότε καταλαβαίνεις πως τίποτα δεν είναι πραγματικά στατικό. Το θέατρο μεταφέρει στο μουσείο το εδώ και τώρα και το μουσείο χαρίζει στο θέατρο τον χρόνο, τη μνήμη, τη σιωπή, ακόμα και το έτοιμο σκηνικό, ή ένα σηνικό έργο τέχνης που φέρει και αυτό πάνω του στοιχεία του καλλιτέχνη που το έκανε κ.α. δεν είναι δηλαδή ένα απλό σκηνικό που φτιάχτηκε γιατί το κείμενο λέει ότι η ιστορία παίζεται μέσα σε ένα σπίτι – προϋπάρχει. Γι’ αυτό και εμείς αυτή τη φορά μπαίνουμε σε ένα θέατρο και το μεταμορφώνουμε σκηνικά σε γκαλερί σύγχρονης τέχνης με έμπνευση την ιστορία του ίδιου του χώρου. Άλλωστε το θέατρο μπλέκει όλες τις τέχνες μαζί και το εικαστικό στοιχείο παίζει βασικό ρόλο, οπότε τι καλύτερο από το να τα φέρουμε αυτά τα δύο ακόμα πιο κοντά… Αυτό το υβρίδιο γεννά νέες μορφές αφήγησης. Μας επιτρέπει να δούμε τα έργα σαν ζωντανούς συνομιλητές, να σκεφτούμε τους κανόνες αλλιώς, να μετατρέψουμε έναν βαρύ χώρο σε βιωματικό και προσβάσιμο. Κι εκεί στη συνάντηση του ζωντανού και του μνημειακού, ανοίγεται ένας χώρος ελευθερίας όπου η φαντασία, η ιστορία και το σήμερα μπορούν να συνδημιουργήσουν κάτι εντελώς νέο.

Η Σελίν είναι γεμάτη ενθουσιασμό. Χαίρεται με κάθε τι, από το πιο μικρό μέχρι το πιο μεγάλο, και ζει τις στιγμές με αληθινή περιέργεια. Όσο δύσκολο κι αν είναι καμιά φορά να διαισθανθώ την τόλμη της, το ότι δεν τη νοιάζει το αρνητικό και ξεπερνάει κάθε φόβο, με συγκινεί ο τρόπος που λειτουργεί. Είναι παρορμητική και μπορεί να αδικήσει, αλλά στο τέλος αντιλαμβάνεται το μέτρο και ζητάει συγγνώμη όταν χρειάζεται. Αυτά τα στοιχεία κρύβουν μέσα τους μια βαθιά παιδικότητα αλλά και μια δύναμη που για μένα είναι αληθινή. Το Bien είναι ένα άγαλμα που το σκάει από το μουσείο στο οποίο βρίσκεται, γιατί δεν αντέχει τη σύγκριση με τα υπόλοιπα έργα τέχνης. Ψάχνει να βρει έναν καινούργιο χώρο να εκτεθεί, όπου θα είναι μόνο του. Η ανασφάλειά του το κάνει να φύγει από το σπίτι του και να τρυπώσει στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Το εμβληματικό αυτό κτίριο, αποφασίζει ότι του ταιριάζει και ότι μπορεί να γίνει το καινούργιο του σπίτι. Μπαίνει μέσα, όμως, και τα πράγματα δεν είναι όπως τα έχει φανταστεί. Κανένας δεν του δίνει σημασία και βρίσκεται με το σεντόνι στο κεφάλι. Ποιος ξέρει πόσο καιρό έχει μείνει εκεί μέσα κάτω από το σεντόνι…η αυτοπεποίθησή του είναι στα τάρταρα, μέχρι που συναντά τη Σελίν.

Στρατής Νταλαγιώργος: Η διάδραση δίνει την ευκαιρία στα παιδιά να εκφραστούν, να παίξουν και να αγαπήσουν το θέατρο

Ελένη Μιχαηλίδου: Η παράσταση είναι εν μέρει διαδραστική, τα παιδιά συμμετέχουν ενεργά στη δράση κυρίως στο τέλος της παράστασης. Ωστόσο, η Σελίν και οι θεατές γίνονται ένα. Η Σελίν δεν είναι μόνο ηρωίδα, είναι και αυτή θεατής μαζί με τα παιδιά, και έτσι η παράσταση γίνεται μια κοινή εμπειρία για όλους.

Στρατής Νταλαγιώργος: Η παράσταση είναι όντως διαδραστική, και έχουμε δουλέψει πολύ γι’ αυτό στις πρόβες. Όλη η ομάδα έχει μεγάλη εμπειρία στη διάδραση με τα παιδιά, αλλά κάθε παράσταση είναι μοναδική, γιατί κάθε κοινό είναι διαφορετικό και απρόβλεπτο. Για μένα είναι μεγάλη χαρά να βλέπω τα παιδιά να συμμετέχουν ενεργά, να παίρνουν μέρος στην ιστορία και να γίνονται, με τον δικό τους τρόπο, ο “τρίτος ηθοποιός” στη σκηνή, αφού είμαστε μόνο δύο ηθοποιοί. Η διάδραση τους δίνει την ευκαιρία να εκφραστούν, να παίξουν και να αγαπήσουν το θέατρο, και αυτό είναι μαγικό.

Στρατής Νταλαγιώργος: Η ανταπόκριση την περασμένη σεζόν στην Εθνική Γλυπτοθήκη ήταν απίστευτη. Ο κόσμος το αγκάλιασε! Ήταν κάτι μοναδικό. Μια θεατρική παράσταση μέσα σε μουσείο, με τα ίδια τα εκθέματα να γίνονται σκηνικό. Τα παιδιά και οι γονείς έβλεπαν το μουσείο με μια εντελώς διαφορετική ματιά. Σαν να άνοιγε μια κρυφή πόρτα στη φαντασία τους. Πολλοί μας έλεγαν ότι πρώτη φορά ζούσαν τέτοια “ξενάγηση” και τέτοια εμπειρία. Φέτος όμως δεν συνεχίζουμε απλώς το ίδιο πράγμα. Φέτος ανεβάζουμε μια καινούργια παράσταση. Το In Motion μεταφέρεται, αλλάζει και προσαρμόζεται στον χώρο. Φέτος δεν λέμε την ιστορία της Γλυπτοθήκης, μετατρέπουμε το θέατρο σε “μουσείο” και φτιάχνουμε από την αρχή μια άλλη ιστορία, ειδικά για το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Οι δύο χαρακτήρες, το Bien και η Σελίν, μένουν σταθεροί, αλλά όλα τα υπόλοιπα, η πλοκή, το σκηνικό, τα θέματα, είναι ολοκαίνουργια. Είναι μια εντελώς νέα παράσταση, με νέα ενέργεια και νέο κόσμο γύρω της, και ελπίζουμε να τη λατρέψει το κοινό όπως και πέρσι.

Ελένη Μιχαηλίδου: Η ανταπόκριση του κόσμου στην προηγούμενη παράσταση ήταν πολύ θερμή. Εκεί υπήρχε συμμετοχή καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης. Αυτό που κρατάω περισσότερο είναι ο αυθορμητισμός των παιδιών και η ανάμειξη των μεγάλων μέσα στον κόσμο τους.

Ελένη Μιχαηλίδου: Ελπίζω κάθε παιδί να νιώσει ότι μπορεί να βρει τη θέση του και να μην παύει ποτέ να τη διεκδικει

Ελένη Μιχαηλίδου: Η παράσταση μιλάει για τη σημασία της φιλίας και της συμμαχίας, και για το ότι όλοι αποτελούμε ένα κομμάτι της ιστορίας. Παράλληλα, μας θυμίζει ότι όλοι έχουμε μια θέση κάπου. Ελπίζω κάθε παιδί να νιώσει ότι μπορεί να βρει τη θέση που θέλει να ανήκει και να μην παύει ποτέ να διεκδικεί τη θέση του με τον τρόπο που εκείνο επιλέγει.

Στρατής Νταλαγιώργος: Ελπίζω τα παιδιά να περάσουν όμορφα και να θέλουν να ξαναπάνε στο θέατρο. Να αγαπήσουν όχι μόνο την παράσταση αλλά και τους χαρακτήρες, να νιώσουν ότι συμμετέχουν σε κάτι ζωντανό και μαγικό. Να γελάσουν, αλλά και να συγκινηθούν, να νιώσουν μικρές εκπλήξεις και στιγμές που θα τους μείνουν. Τα μηνύματα της παράστασης ίσως τα καταλάβουν πιο καθαρά οι μεγάλοι, αλλά στα παιδιά περνούν υποσυνείδητα, μέσα από τη δράση και την αλληλεπίδραση με τους χαρακτήρες. Μιλάνε για φιλία, για ειλικρίνεια και για το μοναδικό φως και τη δύναμη που έχει ο καθένας μας. Είναι σημαντικό να πιστεύεις στον εαυτό σου και να τολμάς να εκφραστείς.