ΣΑΒΒΑΤΟ
15
ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Για τον Μάριο Ιορδάνου και τη Σοφία Καζαντζιάν κάθε παράσταση είναι ένας τρόπος να μιλήσουν, να πάρουν θέση και να επαναστατήσουν. Με το νέο τους έργο «Η Κατσαρίδα Κ.», ένας φόρος τιμής σε όλους εκείνους που αισθάνονται πως δεν χωράνε πουθενά, οι δύο συν-δημιουργοί, επαναστατούν, αυτή τη φορά, ενάντια στην φυλακή της κανονικότητας και εκείνη την τάση του ανθρώπου να συνθλίψει κάθε τι διαφορετικό και μοναδικό.
Συνεχίζοντας το δημιουργικό τους αποτύπωμα μετά το επιτυχημένο «Στρίψιμο της Βίδας Reloaded», οι Μάριος Ιορδάνου και Σοφία Καζαντζιάν, επιστρέφουν στη σκηνή του Θεάτρου Αργώ και εκκινούν ένα ταξίδι αυτογνωσίας και αποδοχής του τραύματος –χωρίς επιστροφή– μέσα από τα σημαντικότερα έργα του Φραντς Κάφκα, όπως Η Μεταμόρφωση, Η Δίκη, Ο Πύργος, Ο Καλλιτέχνης της Πείνας, Γράμμα στον Πατέρα, Γράμματα στη Μιλένα, Στη Σωφρονιστική Αποικία, Αναφορά σε μία Ακαδημία, Τα Ημερολόγια, Το Κτίσμα.
Ο Μάριος Ιορδάνου σκηνοθετεί και η Σοφία Καζαντζιάν ερμηνεύει αυτόν τον ανατρεπτικό μονόλογο –κάτι ανάμεσα σε υπαρξιακό θρίλερ και καφκική κωμωδία– όπου η «Κατσαρίδα Κ.», απεχθανόμενη την τελειότητά της, εκείνη που θα της επέτρεπε να επιβιώσει από τον διαχωρισμό των ηπείρων και την πτώση των αστεροειδών, αποφασίζει να μεταμορφωθεί σε ένα ατελές πλάσμα: στη ραγισμένη καρδιά ενός καλλιτέχνη, στην καρδιά του ίδιου του Κάφκα. Περνώντας από τη μία «φυλακή» στην άλλη, μέσα από όλους τους ρόλους της ζωής και του έργου του εμβληματικού Τσέχου συγγραφέα, προσπαθεί να βρει διέξοδο, να κατακτήσει την προσωπική της ελευθερία και να έρθει αντιμέτωπη με το δίλημμα αν θα επιστρέψει ή όχι στο σημείο πριν τη μεταμόρφωσή της — τότε που όλα ήταν «τέλεια».
Εμείς μιλήσαμε με τον Μάριο Ιορδάνου και τη Σοφία Καζαντζιάν για το «καφκικό» σύμπαν που μας παρουσιάζουν επί σκηνής, τη διαχρονικότητα του έργου του Φραντς Κάφκα, τις «φυλακές» της σύγχρονης κανονικότητας και την ομορφιά του να μη χωράς πουθενά.
«Κάθε ρόλος στον οποίο μεταμορφώνομαι είναι και μία πλευρά του εαυτού μου υπό άλλες συνθήκες», μάς εξομολογείται η Σοφία Καζαντζιάν
Σ.Κ.: Ο Κάφκα είναι από τους αγαπημένους μας συγγραφείς. Έχουμε ανεβάσει και στο παρελθόν παράστασή του στην Τσεχία, στην Πράγα και το έργο του διαπνέει -σε ένα βαθμό- κάθε θεατρική μας δημιουργία μέχρι τώρα.
Μ.Ι.: Η Κατσαρίδα Κ. είναι ένα έργο με πολύ χιούμορ, καταιγιστικό ρυθμό, συγκίνηση και ένας φόρος τιμής σε εκείνους που νιώθουν πως δεν χωράνε πουθενά. Η Σοφία σε αυτή την παράσταση τα κάνει πραγματικά όλα: Παίζει κωμωδία, παίζει δράμα, παίζει γκροτέσκο, παίζει ρεαλισμό, χορεύει, κάνει σωματικό θέατρο, τραγουδάει… και τελικά σε παρασέρνει σε ένα καφκικό ταξίδι χωρίς επιστροφή.
Ποια είναι εκείνα τα στοιχεία του καφκικού σύμπαντος που σας γοητεύουν και συνομιλούν πιο έντονα μαζί σας σε καλλιτεχνικό αλλά και προσωπικό επίπεδο και επιθυμείτε να αναδείξετε μέσα από την παράσταση σας;Σ.Κ.: Η αγωνία του ανθρώπου που νιώθει παράλογος σε έναν παράλογο κόσμο.
«Η Κατσαρίδα Κ. έχει – σε αντίθεση με τα προηγούμενα έργα μας– πιο έντονο το στοιχείο του χιούμορ και της μαύρης κωμωδίας, ενώ στον πυρήνα της παραμένει και αυτή ένα υπαρξιακό θρίλερ», εξηγεί η Σοφία Καζαντζιάν
Μ.Ι.: Αυτό που κάνει ένα έργο μεγάλο είναι ότι δεν έχει εποχή. Μιλάει στο κάθε τώρα. Και αυτό συμβαίνει με το έργο του Κάφκα, του Νίτσε, του Ντοστογιέφσκι. Όλο το έργο του Κάφκα μιλάει ακριβώς για αυτή την προσπάθεια του ανθρώπου να βγει από τον λαβύρινθο της ενοχής, της αποξένωσης, της τιμωρίας δίχως αιτία, για να ανακαλύψει τελικά ότι αυτός ο κόσμος είναι μία φυλακή χωρίς κλειδιά.
Ποιο είναι τα μηνύματα που επιθυμείτε να μεταδώσετε με την παράσταση «Η Κατσαρίδα Κ.» και τι θα θέλατε να κρατήσει ο θεατής φεύγοντας από το Θέατρο Αργώ;Σ.Κ.: Ο,τιδήποτε τον κάνει να βρει σε αυτή την παράσταση ένα κομμάτι του εαυτού του.
Η «Κατσαρίδα Κ.» αποτελεί μια παράσταση για τη φυλακή της κανονικότητας και την απόδραση της από αυτή; Τι μορφή πιστεύετε ότι παίρνει σήμερα η κανονικότητα όταν γίνεται φυλακή; Και πως μπορεί ο σύγχρονος άνθρωπος να βρει διεξόδους από αυτή;Μ.Ι.: Η κανονικότητα είναι ψευδαίσθηση. Είναι το βλέμμα του άλλου μέσα μας. Δεν υπάρχει. Είναι η τάση του ανθρώπου να συνθλίψει το διαφορετικό, το μοναδικό, το επαναστατικό.
Μ.Ι.: Η κανονικότητα είναι ψευδαίσθηση. Είναι το βλέμμα του άλλου μέσα μας. Δεν υπάρχει. Είναι η τάση του ανθρώπου να συνθλίψει το διαφορετικό, το μοναδικό, το επαναστατικό. Η τάση της κοινωνίας να απαλλάξει το σύνολο από εκείνους που δεν του μοιάζουν. Η μόνη διέξοδος είναι η αποδοχή του εαυτού σου και του τρόπου που θες να υπάρχεις χωρίς να δίνεις λογαριασμό σε κανέναν.
Σ.Κ.: Τόσο οι Μαύροι Πίνακες όσο και Το στρίψιμο της βίδας reloaded και η Κατσαρίδα Κ. τώρα είναι καλλιτεχνικές μορφές του τρόπου που βλέπουμε και αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο και τη θέση μας μέσα σε αυτόν. Ανάλογα με την περίοδο που διανύουμε, η μορφή αυτή αλλάζει. Η Κατσαρίδα Κ. έχει – σε αντίθεση με τα προηγούμενα έργα μας– πιο έντονο το στοιχείο του χιούμορ και της μαύρης κωμωδίας, ενώ στον πυρήνα της παραμένει και αυτή ένα υπαρξιακό θρίλερ.
Σ.Κ: «Μετά το τέλος της παράστασης, πιστεύω θα αγαπήσεις λίγο περισσότερο τον εαυτό σου και σίγουρα θα αγαπήσεις αυτό το μαγικό πλάσμα που ήταν ο Φραντς Κάφκα».
Σ.Κ.: Κάθε ρόλος στον οποίο μεταμορφώνομαι είναι και μία πλευρά του εαυτού μου υπό άλλες συνθήκες. Όλοι οι ρόλοι είναι μέσα μας. Επιλέγουμε ως ηθοποιοί ποιο κομμάτι του εαυτού μας θα τους αναδείξει με τον καταλληλότερο τρόπο και παίρνουμε το ρίσκο να εκθέσουμε αυτό το κομμάτι.
Επιπλέον, ο ρόλος σας κουβαλάει έντονα υπαρξιακά φορτία. Ποια καθολικά στοιχεία της ανθρώπινης εμπειρίας πιστεύετε ότι αναδεικνύονται μέσα από αυτόν;Σ.Κ.: Το τραύμα, η κρίση ταυτότητας, ο εθισμός στον συμβιβασμό, ο φόβος της μοναξιάς, τα βαρίδια των νεκρών, της οικογένειας, της κοινωνίας, η ανάγκη να ερωτευτείς, να υπάρξεις, να δημιουργήσεις. Μετά το τέλος της παράστασης, πιστεύω θα αγαπήσεις λίγο περισσότερο τον εαυτό σου και σίγουρα θα αγαπήσεις αυτό το μαγικό πλάσμα που ήταν ο Φραντς Κάφκα.
Τι νέο ανακαλύψατε για τον εαυτό σας μέσα από τον νέο σας ρόλο;Σ.Κ.: Όσο περνάει ο καιρός ανακαλύπτω όλο και πιο έντονα πόσο όμορφο είναι τελικά “να μη χωράς πουθενά”.
Σ.Κ.: Όσο περνάει ο καιρός ανακαλύπτω όλο και πιο έντονα πόσο όμορφο είναι τελικά “να μη χωράς πουθενά”.
Ερώτηση προς τον Μ.Ι.: Διαβάζουμε πως η Κατσαρίδα Κ. ξεκινάει ένα ταξίδι αυτογνωσίας μέσα από τα σημαντικότερα έργα του Τσέχου δημιουργού, όπως Η Μεταμόρφωση, Η Δίκη, Ο Πύργος, Ο καλλιτέχνης της πείνας κ.α. Πώς καταφέρατε να συμπυκνώσετε σκηνοθετικά τόσες πολλές όψεις του καφκικού έργου μέσα στην παράστασή σας και πόσο μεγάλη πρόκληση ήταν αυτή η διαδικασία;Μ.Ι.: Όταν οραματιζόμαστε κάτι με τη Σοφία, βρίσκει τελικά τον δρόμο του στο χαρτί ή τη σκηνή. Και αυτό γίνεται πλέον αυτόματα. Ό,τι έχουμε κάνει και ό,τι έχουμε αρνηθεί έρχεται και κλειδώνει σε κάθε δημιουργία μας. Η απόφαση να ανεβάσουμε το έργο του συγγραφέα που έχει ταυτιστεί με τον όρο Μεταμόρφωση, οδήγησε και στην απόφαση να παίξουμε με όλες αυτές τις μεταμορφώσεις που προσφέρουν τα κείμενά του. Γιατί κάθε έργο τέχνης είναι μία εξομολόγηση. Πίσω από τη Δίκη, από τον Πύργο, το Γράμμα στον πατέρα, τη Σωφρονιστική αποικία, τον Καλλιτέχνη της πείνας… κρύβεται ο Φραντς Κάφκα.
Κύριε Ιορδάνου, πόσο θεατρικό είναι το ίδιο το έργο του Κάφκα;Μ.Ι.: Μπορώ να σου πω πόσο θεατρικό είναι το έργο που κάνουμε εμείς και η απάντηση είναι πως δεν είναι. Δεν νιώθω πως κάνουμε θέατρο. Συνεχίζουμε να ανεβάζω τις παραστάσεις μας γιατί ακριβώς δεν είναι θέατρο. Είναι ένας τρόπος να μιλήσουμε, να πάρουμε θέση, να επαναστατήσουμε όπως είναι και η ίδια μας η ζωή και οι επιλογές που κάνουμε σε αυτή.
Μ.Ι.: Η μεταμόρφωση είναι υπόθεση του να έχεις πάρει την απόφαση.
