Οι προσωπικές μυθολογίες της Κιμίκο Γιοσίντα στην Kourd Gallery

«Βλέπετε αυτή τη σκλάβα;» λέει η Κιμίκο Γιοσίντα, δείχνοντάς μας ένα μενεξεδένιο γλυπτό σε μια γωνιά της αίθουσας, κάτω από τις φωτογραφικές προσωπογραφίες της. «Εγώ είμαι…» συμπληρώνει. Κοιτώντας πιο προσεκτικά το γλυπτό, μέρος των έργων που η ιαπωνο-γαλλίδα εικαστικός παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Αθήνα, στην γκαλερί Kourd, στην έκθεση με τίτλο «Μυθολογίες: Με το πρόσωπο της Kimiko Yoshida», βλέπουμε πως η παρατήρησή της δεν ήταν μεταφορική.

Πράγματι, η προτομή, που δεν είναι παρά μια μετασκευή, ένα σχόλιο, αν θέλετε, πάνω στο έργο του Jean-Baptiste Carpeaux με τίτλο «Pourquoi naître esclave ?» («Γιατί να γεννηθώ σκλάβα;»), το οποίο ο γάλλος γλύπτης φιλοτέχνησε το 1869 και κοσμεί έκτοτε του Κήπους του Λουξεμβούργου, στο Παρίσι. Μόνο που στη θέση του προσώπου της αφρικανής γυναίκας, η Γιοσίντα έχει τοποθετήσει το δικό της, διατηρώντας απαράλλαχτα τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά του έργου.

Φιλάρεσκο παιχνίδι; Θα ήταν μια εύκολη απάντηση, την οποία κάνει περισσότερο αληθοφανή το γεγονός πως όλα σχεδόν τα έργα που παρουσιάζονται στην έκθεση έχουν ως κεντρικό τους στοιχείο το πρόσωπο της καλλιτέχνιδας. Άλλοτε ενδύεται τον Βασιλιά Ηλιο, τον Λουδοβίκο ΙΔ’, έτσι όπως αποτυπώνεται από τη σμίλη του Μπερνίνι, άλλοτε τη Μέδουσα του Καραβάτζιο κι άλλοτε τον Μιινώταυρο του Πικάσο.

Μέσα από τα έργα της αυτά, γλυπτά και φωτογραφικά, την ενότητα των οποίων ανέδειξαν οι επιλογές της Ελένης Βαροπούλου, επιμελήτριας της έκθεσης, η εικαστικός, στηριγμένη στα πρωταρχικά μυθολογικά στοιχεία και αφηγήσεις του δυτικού πολιτισμού, συνθέτει μια προσωπική μυθολογία, κατασκευάζοντας και ανακατασκευάζοντας διαρκώς τον εαυτό της.
Έτσι, η ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα πρώτη ατομική έκθεσή της στην Αθήνα έχει έναν έντονα υβριδικό χαρακτήρα, όχι μόνο γιατί συνδυάζει φωτογραφία και γλυπτική, στοιχεία υψηλής τέχνης και «ποπ» καταναλωτικά αντικείμενα, παράδοση και τεχνολογία, δυτικό μύθο και απωανατολικό πνεύμα, αλλά και αυτοβιογραφικά στοιχεία με φανταστικές αφηγήσεις, δημιουργώντας, έτσι, μια «προσωπική μυθολογία, υβριδική, σημειολογικά πλούσια, αινιγματική και βιωματική», όπως τονίζει η επιμελήτρια Ελένη Βαροπούλου.

Kimiko Yoshida, Sun King Louis XIV

Μιλώντας για τον τρόπο δουλειάς της εικαστικού, η επιμελήτρια της έκθεσης επισημαίνει πως η Γιοσίντα «εντάσσει το πρόσωπό της στο χρώμα που έχει για φόντο ο πίνακας, φωτογραφίζοντάς το έτσι ως μέρος του χρωματικού υποστρώματος. Μια αποστασιοποίηση του προσώπου προηγείται, καθώς αυτό πρώτα μετατρέπεται σε ένα είδος μάσκας με τη χρήση και παρέμβαση του παραδοσιακού ιαπωνικού μακιγιάζ shironuri, και κατόπιν φωτογραφίζεται. Με το πρόσωπο, εξάλλου, τοποθετημένο ιερατικά στο κέντρο του κάδρου, η καλλιτέχνις “επικαιροποιεί” με έναν ιδιάζοντα τρόπο την ευρωπαϊκή παράδοση του πρώιμου ιταλικού και φλαμανδικού πορτρέτου», ενώ συμπληρώνει πως η πλαστική γλώσσα της εκκινεί από την ιδέα της γυναικείας περφόρμανς και «κινείται δυναμικά στην επικράτεια των μεταμορφώσεων και του παράξενου».

Kimiko Yoshida, Mythologies, installation view, November 2025

Γεννημένη στο Τόκιο το 1963, η Yoshida ξεκίνησε από σπουδές λογοτεχνίας, για να περάσει έπειτα στη φωτογραφία. Ατομικές και ομαδικές εκθέσεις της έχουν πραγματοποιηθεί σε Ευρώπη, Αμερική και Ασία. Η ίδια ζει και εργάζεται μεταξύ Βενετίας και Παρισιού. Έχει τιμηθεί με το International Photography Award, στην κατηγορία «Self-Portrait» το 2005. To 2015 κατέκτησε το Prix de l’Ermitage από το Maison de la Photographie στο Παρίσι.

Έργα της συμπεριλαμβάνονται σε μόνιμες συλλογές σημαντικών μουσείων και γκαλερί, καθώς και σε ιδιωτικές συλλογές σε όλο τον κόσμο. Η Kimiko Yoshida έχει επισκεφτεί τη χώρα μας ξανά το 2009, συμμετέχοντας με έργα της στο Athens Photo Festival και στη Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης.

Το 2026, θα συμμετάσχει στην έκθεση «Penelope. Her Journeys», η οποία θα εγκαινιαστεί στις 5 Μαΐου στη Βενετία, στο Palazzo Bonvicini, έδρα του Fondation Valmont. Στη συνέχεια, θα είναι η πρωταγωνίστρια της ατομικής έκθεσης «You Won’t Forget Her», η οποία διοργανώνεται από το Fondation Valmont και θα εγκαινιαστεί την 1η Ιουνίου 2026 στο Ιστορικό Αρχείο-Μουσείο Ύδρας.