Ήξερες ότι καταναλώνεις ποσότητα μικροπλαστικού ίση με μία κάρτα;

Το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, αναδείχθηκε πρόσφατα το πρώτο θεσμικά Εθνικό Μουσείο στη χώρα μας, ακολουθώντας τα βήματα άλλων κρατών με αντίστοιχα πλούσια βιοποικιλότητα. Λίγο πριν τα επίσημα εγκαίνια, άνοιξε τις πόρτες του για ελάχιστους δημοσιογράφους, δίνοντάς μας την ευκαιρία να δούμε από κοντά τον ανανεωμένο του ρόλο: να συγκεντρώνει, να διαχειρίζεται και να αξιοποιεί όλες τις διαθέσιμες γνώσεις για τη βιοποικιλότητα και το περιβάλλον, να ενισχύει την έρευνα και την εκπαίδευση μέσα από νέα εργαστήρια και σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό, και να συνδέει επιστήμη, κοινωνία και πολιτεία με στόχο την προστασία της ελληνικής φύσης και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Παράλληλα και μέσα από τη νέα του αποστολή, το Μουσείο ενισχύει τη διεθνή συνεργασία, αξιοποιεί τις ψηφιοποιημένες συλλογές και νέα ψηφιακά εργαλεία, και μετατρέπει την επιστημονική γνώση σε εργαλείο ευαισθητοποίησης και δράσης. Η εξέλιξη αυτή επισφραγίζει σχεδόν έξι δεκαετίες έρευνας, εκπαίδευσης και περιβαλλοντικής δράσης, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή για την Ελλάδα στον χάρτη της φυσικής ιστορίας.

Φωτογραφία: Θωμάς Γερασόπουλος

Στο πλαίσιο της επίσκεψής μας, ξεναγηθήκαμε στη συναρπαστική περιοδική έκθεση «Βιοποικιλότητα. Όλα συνδέονται», που υλοποιήθηκε με δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), θέλοντας να μάς υπενθυμίσει πως τίποτα γύρω μας δεν λειτουργεί ανεξάρτητα. Η ανάγκη κατανόησης της Βιοποικιλότητας δεν είναι πλέον ακαδημαϊκό ζήτημα· είναι θέμα επιβίωσης, που επηρεάζει την οικονομία και την κοινωνία στο σύνολό της. Με πολύ απλά λόγια, αν δεν κατανοήσουμε τη χρησιμότητά της, δεν θα μπορέσουμε να αναγνωρίσουμε ποιες ανθρώπινες δράσεις την επηρεάζουν και πώς μπορούμε να την προστατεύσουμε.

Μέσα από εντυπωσιακά διαδραστικά ψηφιακά εκθέματα, ολογραμματικές και πανοραμικές προβολές, καθώς και φυσικά εκθέματα, η έκθεση φωτίζει το αλληλένδετο της ζωής. Ενεργοποιεί τον νου, εγείρει το συναίσθημα, μεταφέρει γνώση, εμβαθύνει και αποκωδικοποιεί την έννοια της Βιοποικιλότητας.

Τα εκπαιδευτικά προγράμματα υπενθυμίζουν ότι η Βιοποικιλότητα δεν είναι απλώς ένας κατάλογος ειδών. Είναι ο αγώνας τους για επιβίωση, η εξέλιξή τους μέσα σε 3,7 δισεκατομμυρίων έτη, τα γονίδια που μας κάνουν διαφορετικούς, τα οικοσυστήματα και οι σχέσεις των οργανισμών μεταξύ τους και με το περιβάλλον τους. Είναι το πλέγμα της ζωής, στο οποίο ανήκουμε όλοι και η ύπαρξή μας συνδέεται άρρηκτα με τη διατήρησή του.

Η έκθεση αναδεικνύει τη σπουδαιότητά της για τη ζωή μας και την ισορροπία του πλανήτη, εστιάζει στις πιέσεις που δέχεται όπως η κλιματική αλλαγή, και υπογραμμίζει ότι όλοι και όλα συνδέονται. Βγαίνεις από την αίθουσα με παραπάνω ενσυναίσθηση αλλά και γνώση: ότι η Θεσσαλονίκη και η Καλαμάτα είναι οι πρώτες ελληνικές πόλεις που θα επηρεαστούν από το λιώσιμο των πάγων, ότι καταναλώνεις εβδομαδιαία ποσότητα μικροπλαστικού ίση με το μέγεθος μιας πιστωτικής κάρτας, ή ότι η Αθήνα διαθέτει μόλις 0,96m² πράσινου ανά κάτοικο ενώ ο ΠΟΥ συνιστά τουλάχιστον 9m². Και όχι μόνο αυτά.

Φωτογραφία: Θωμάς Γερασόπουλος

Το παραπάνω ερώτημα σε συνοδεύει προς την έξοδο, αφού έχεις ήδη παρακολουθήσει την 360° προβολή για την κλιματική αλλαγή με τίτλο «Η αλήθεια κατάματα». Η προβολή σε κυκλώνει με εικόνες της Γης που καταστρέφεται, σε βάζει μέσα στο ίδιο το οικοσύστημα και σε κάνει να αντιλαμβάνεσαι όχι μόνο την επιτακτική ανάγκη για δράση, αλλά και το πώς κάθε επιλογή σου αλληλεπιδρά με τον πλανήτη. Η πίεση για άμεση δράση γίνεται σχεδόν «χειροπιαστή», καθώς νιώθεις πως κάθε κίνηση και απόφαση του καθενός μας επηρεάζει την τύχη της Γης.

Και κάπου εδώ κλείνει η εμπειρία με ένα δυνατό μήνυμα: ο πλανήτης Γη είναι το μόνο σπίτι που έχουμε. Κάθε μικρή δράση, κάθε γνώση που μεταφέρουμε, κάθε συνειδητή επιλογή μας μπορεί να κάνει τη διαφορά. Και πως η προστασία της Βιοποικιλότητας δεν είναι πια επιλογή· είναι καθήκον και ευθύνη για όλους μας. Αποκτάμε ενσυναίσθηση απέναντι στη ζωή, κάτι που αν ξεκινήσει από την παιδική ηλικία, μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που τα παιδιά βλέπουν τον κόσμο. Γι’ αυτό η επίσκεψη στο Μουσείο είναι εξίσου σημαντική για τους μικρούς επισκέπτες.