Θέμις Μαρσέλλου: Θα μπορούσα ν’ ανεβάζω το Annie όλη μου τη ζωή

Το μιούζικαλ είναι ένα από τα πιο απαιτητικά θεατρικά είδη · η μουσική, η υποκριτική και η κίνηση πρέπει να συνυπάρχουν με απόλυτη ακρίβεια, δημιουργώντας ένα αρμονικό σύνολο όπου τίποτα δεν περισσεύει. Η Θέμις Μαρσέλλου είναι από τους ελάχιστους δημιουργούς που έχουν καταφέρει να το υπηρετήσουν συστηματικά και με συνέπεια, φέρνοντας στο ελληνικό κοινό μερικά από τα σημαντικότερα διεθνή έργα, με sold-out παραστάσεις και θερμή ανταπόκριση.

Με αφετηρία την πορεία της ως ηθοποιός και μουσικός, τα τελευταία χρόνια έχει αφιερωθεί σχεδόν αποκλειστικά στο μιούζικαλ, αναλαμβάνοντας τη σκηνοθεσία αλλά και τη μεταφορά κειμένων και στίχων. Από το Mamma Mia! και τη Matilda μέχρι το Jesus Christ Superstar και άλλα, η Μαρσέλλου έχει ανεβάσει τον πήχη των μουσικοθεατρικών παραγωγών στην Ελλάδα, συνδυάζοντας καλλιτεχνική ποιότητα με θεατρική τόλμη.

Από την 1η Νοεμβρίου, επιστρέφει στο Θέατρο Παλλάς με το αγαπημένο και πολυβραβευμένο Annie. Είναι η τρίτη φορά που το ανεβάζει και κάθε φορά, όπως λέει η ίδια, μοιάζει σαν πρώτη. Με νέα ματιά, ανανεωμένη ενέργεια και μια ομάδα συντελεστών που μοιράζονται το ίδιο πάθος, η Θέμις Μαρσέλλου ξαναζωντανεύει την ιστορία της μικρής ηρωίδας που συνεχίζει να πιστεύει στο αύριο, ακόμη κι όταν όλα γύρω της μοιάζουν να καταρρέουν.

Για το φετινό ανέβασμα του Annie, η Θέμις Μαρσέλλου αναφέρει: «Νομίζω θα είναι το καλύτερο, με διαφορά, ανέβασμα γιατί η συγκεκριμένη παραγωγή, οι παροχές, οι πρωταγωνιστές, όλα έχουν κουμπώσει με έναν τρόπο που για μένα είναι σαν την πρώτη φορά».

Ολόκληρο το μήνυμα είναι διαχρονικό. Η Annie είναι ένα κοριτσάκι, σε μια Αμερική που καταρρέει την περίοδο του μεγάλου «κραχ», σε ένα ορφανοτροφείο μαζί με μία πολύ δύσκολη και αυστηρή  κυρία που το διοικεί. Κι όμως, επιμένει και κυνηγάει το όνειρό της, και ενώ τελικά μπορεί να μην κερδίζει τους γονείς της, αυτό που ήθελε εξαρχής, κερδίζει το όνειρο της ζωής. Μας μαθαίνει πως δεν υπάρχει μόνο ένας τρόπος να βρούμε την ευτυχία. Κάποιες φορές κολλάμε σε έναν τρόπο, αλλά η ζωή μας φωνάζει πως πρέπει να κοιτάξουμε λίγο πιο δίπλα για να τη βρούμε. Πιστεύω είναι η ικανότητά της Annie να είναι ανοιχτή και σε μία νέα προσφορά ζωής, μία ζωή που δεν είχε υπολογίσει. Αυτή η αισιοδοξία, η υπομονή, το όνειρο που γίνεται πραγματικότητα, είναι πολύ σημαντικό για όλους.

Ερωτεύτηκα το Annie στα 15 μου, όταν πρωτοήρθα σε επαφή με αυτό, και από τότε δεν έχω σταματήσει να το λατρεύω.

Θα μπορούσα να το ανεβάσω και 20 φορές αυτό το έργο. Αυτή τη φορά μου ζητήθηκε να το ανεβάσω, αλλά πραγματικά θα μπορούσα να το ανεβάζω για όλη μου τη ζωή. Το ερωτεύτηκα στα 15 μου, όταν πρωτοήρθα σε επαφή με αυτό, και από τότε δεν έχω σταματήσει να το λατρεύω. Δεν έχω σταματήσει να είμαι ευγνώμων που το ανεβάζω, και ήταν τεράστια χαρά και τιμή για μένα που μου το έδωσε το Παλλάς.

Νομίζω θα είναι το καλύτερο, με διαφορά, ανέβασμα γιατί η συγκεκριμένη παραγωγή, οι παροχές, οι πρωταγωνιστές, όλα έχουν κουμπώσει με έναν τρόπο που για μένα είναι σαν την πρώτη φορά. Οποιοδήποτε έργο που χρειάζεται να κάνω δεύτερη φορά, φυσικά και έχει διαφορές όχι μόνο από μένα, αλλά και από τους συντελεστές που έχουμε ξανακάνει μαζί το Annie. Έχω την ανάγκη να πω κάτι καινούριο, γιατί κανείς δεν παραμένει ίδιος με την πάροδο του χρόνου.

«Τα παιδιά πρέπει να καταλάβουν τον κώδικα των επαγγελματιών, γιατί όντως δουλεύουν στο θέατρο και κάνουν μια δουλειά ενηλίκων. Πρέπει να μπουν στην υπευθυνότητα και στην σοβαρότητα που απαιτεί ένα τέτοιο επάγγελμα», αναφέρει για τη συμμετοχή των παιδιών στην παράσταση.

Δυστυχώς σε αυτήν την περίπτωση δεν υπάρχει η πολυτέλεια να μιλήσω εγώ την «γλώσσα» των παιδιών, για αυτό και τα παιδιά επιλέγονται με οντισιόν. Αναγκαστικά, τα παιδιά είναι αυτά που πρέπει να καταλάβουν τον κώδικα των επαγγελματιών, γιατί όντως δουλεύουν στο θέατρο και κάνουν μια δουλειά ενηλίκων. Πρέπει να μπουν στην υπευθυνότητα και στην σοβαρότητα που απαιτεί ένα τέτοιο επάγγελμα, όσο άγριο και να ακούγεται αυτό. Λέω πολλές φορές στα κορίτσια «πρέπει να γίνετε σε μία εβδομάδα σαραντάρες». Η δική μου δουλειά σε αυτό είναι να βρω τον τρόπο και τον κώδικα να μπορέσει να γίνει αυτό από τα παιδιά με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, χωρίς βάρος. Να τα εντάξω, δηλαδή, σε αυτή την επαγγελματική διαδικασία, και αυτό να τους δίνει χαρά. Έχω παρατηρήσει, όμως, πως τα παιδιά γίνονται πιο επαγγελματίες και από τους επαγγελματίες και περνάνε πάρα πολύ καλά. Ξέρουν καλύτερα από όλους και το μόνο που χρειάζεται είναι να τους δώσεις το πλαίσιο για να ξέρουν πού κινούνται και τι θες από αυτά.

Η Annie είναι ένας από τους πιο απαιτητικούς πρωταγωνιστικούς ρόλους που υπάρχουν γενικά στο είδος του μιούζικαλ. Δεν είναι ένας ρόλος γραμμένος για παιδάκι.

Δεν ξέρω ποιο να διαλέξω. Δεν ξέρω αν μπορεί κάποιος να πάρει μια ενήλικη πρωταγωνίστρια που να είναι σε θέση να υποδυθεί έναν ρόλο σαν την Annie. Η Annie είναι ένας από τους πιο απαιτητικούς πρωταγωνιστικούς ρόλους που υπάρχουν γενικά στο είδος του μιούζικαλ. Δεν είναι ένας ρόλος γραμμένος για παιδάκι, είναι ένας ρόλος γραμμένος για πρωταγωνίστρια, και καλείται ένα παιδάκι να παίξει τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Γι’ αυτό είναι και πολύ δύσκολο να βρεις ποιο θα είναι αυτό το παιδάκι – πόσο μάλλον δύο.

Αυτό που ξέρω είναι ότι αγαπώ την ελληνική γλώσσα και την έχω μελετήσει πολύ. Είμαι μουσικός και νομίζω αυτό παίζει πάρα πολύ μεγάλο ρόλο στο πώς αντιλαμβάνομαι τη μουσική τη γλώσσας και πώς ακουμπάει κάθε νότα σε κάθε συλλαβή. Για να αποδώσεις αυτό που λέει η πρωτότυπη γλώσσα, δεν πρέπει να προσπαθήσεις να το αποδώσεις αυτολεξεί, για αυτό και λέγεται «απόδοση» και όχι «μετάφραση» στίχων. Πρέπει να βρεις τι θέλει να πει το τραγούδι, τι συναίσθημα να δημιουργήσει, να βρεις τον τρόπο χωρίς να φύγεις από την ουσία, και να βγάλεις το ίδιο αίσθημα και το ίδιο νόημα στη δική σου γλώσσα. Είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα διαδικασία γιατί είναι δημιουργική, σαν να ξαναγράφεις το τραγούδι από την αρχή, ειδικά στους στίχους.

Για τη διαδικασία απόδοσης των στίχων στα ελληνικά, η Θέμις Μαρσέλλου τονίζει: «Πρέπει να βρεις τι θέλει να πει το τραγούδι, τι συναίσθημα να δημιουργήσει, να βρεις τον τρόπο χωρίς να φύγεις από την ουσία, και να βγάλεις το ίδιο αίσθημα και το ίδιο νόημα στη δική σου γλώσσα».

Θα έλεγα πως ναι. Τα ταλαντούχα παιδιά ξεχωρίζουν πάντα και παντού, όμως βλέπω πολύ πιο εκπαιδευμένα παιδιά όσο περνάνε τα χρόνια και αυτό είναι πάρα πολύ ευχάριστο και πολύ σημαντικό.

Εδώ και χρόνια υπάρχει μια ψευδαίσθηση πως το ελληνικό κοινό δεν αγαπάει το μιούζικαλ. Εγώ όμως ποτέ δεν το πίστευα αυτό.

Το ελληνικό κοινό είναι πάρα πολύ καλό όπως και το ελληνικό θέατρο, γι’ αυτό και όλα μας τα θέατρα γεμίζουν. Εδώ και χρόνια υπάρχει μια ψευδαίσθηση πως το ελληνικό κοινό δεν αγαπάει το μιούζικαλ. Εγώ όμως ποτέ δεν το πίστευα αυτό καθώς έχω υπάρξει πολλά χρόνια κοινό, και ως παιδί και ως μεγαλύτερη. Ίσα ίσα πιστεύω το κοινό γενικότερα, αλλά το ελληνικό κοινό ειδικότερα, έχει παιδεία και ψάχνει να βρει παραστάσεις «καλές». Και κατ’ εμέ, καλές παραστάσεις είναι αυτές που αφού βγαίνεις απ’ την αίθουσα νιώθεις άλλος άνθρωπος, και πως αυτές οι δύο ώρες σου έχουν αλλάξει τη ζωή, με κάποιον τρόπο. Με λίγα λόγια, ένα καλό μιούζικαλ, όπως και μία καλή παράσταση μπορεί να αρέσει σε όλους.

Όσο γίνονται καλές παραγωγές, φυσικά και ανεβαίνει, και μακάρι να ανέβει τόσο ώστε να παίζονται μιούζικαλ κάθε χρόνο. Πρέπει να γίνει και πιο εφικτή η εκπαίδευση των ανθρώπων που ασχολούνται με αυτό το είδος. Να υπάρξει, κάποια στιγμή, μια ακαδημία θεάτρου με ένα παρακλάδι για το μιούζικαλ σε αυτή τη χώρα, σε κάτι το οποίο είμαστε πίσω από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Μακάρι αυτή η χώρα να αποκτήσει παιδεία στις παραστατικές τέχνες, γιατί έχουμε τόσους ταλαντούχους ανθρώπους οι οποίοι ξοδεύονται και ταλαιπωρούνται να σπουδάσουν στο εξωτερικό. Δεν γίνεται στην Ελλάδα εν έτει 2025, μια χώρα με βαθιά παράδοση στις τέχνες, να μην υπάρχει ούτε μία ακαδημία σε οποιοδήποτε καλλιτεχνικό τομέα παραστατικών τεχνών. Γι’ αυτό και είναι «ήρωες» όλα τα παιδιά που συμμετέχουν στις παραστάσεις.

Έχοντας σπουδάσει θέατρο και μουσική και έχοντας δουλέψει και ως μουσικός, συνθέτις και ηθοποιός στο θέατρο, προσπάθησα να τα συνδυάσω όλα αυτά για να κάνω το μιούζικαλ όσο πιο σωστά γινόταν. Δεν είχα στόχο να γίνω σκηνοθέτιδα, ούτε να κάνω απόδοση κειμένων και στίχων. Βρέθηκα να σκηνοθετώ μετά από μία ομαδική προσπάθεια να ανεβάσουμε μία παράσταση επειδή δεν υπήρχε κανένας άλλος να το κάνει. Από τον στόχο του «κάτι να γίνει», απλά το έκανα. Και βέβαια μου άρεσε αυτό λόγω της δημιουργίας, το να έχω τον τελευταίο λόγο σε όλα.

«Δεν γίνεται στην Ελλάδα εν έτει 2025, μια χώρα με βαθιά παράδοση στις τέχνες, να μην υπάρχει ούτε μία ακαδημία σε οποιοδήποτε καλλιτεχνικό τομέα παραστατικών τεχνών».

Πάρα πολλές. Για μένα τα σπουδαία έργα είναι το καλύτερο σχολείο. Τα πάντα είναι μια έμπνευση και με επηρεάζουν. Ακόμα και κάτι που μπορώ να ακούσω σε μια παρέα που πίνει καφέ ή στον άνθρωπο που περπατά μόνος του στον δρόμο.

Σε κάποιες παραστάσεις υπάρχουν δικά μου, πολύ προσωπικά στοιχεία. Από τη ζωή μου, αυτά που μόνο εγώ αναγνωρίζω. Είτε είναι πράγματα που με έχουν πονέσει, με έχουν πληγώσει, είτε μου έχουν δώσει χαρά, με έχουν συγκινήσει, πάντα υπάρχει ένα προσωπικό μου στίγμα, το οποίο δεν είναι αναγνωρίσιμο από κανέναν που δεν με ξέρει πάρα πολύ καλά.