Γιάννα Γραμματοπούλου: Η Art Athina αποτυπώνει τον παλμό της εποχής

Λίγες ώρες μας χωρίζουν από τα εγκαίνια της 28ης Art Athina, της ετήσιας φουάρ που διοργανώνει εδώ και πάνω από τριάντα χρόνια ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Αιθουσών Τέχνης, μέσα από την οποία αποτυπώνονται οι κυριότερες τάσεις της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας στην Ελλάδα.

Προτείνοντας, όπως κάθε χρόνο, ένα πλούσιο παράλληλο πρόγραμμα με ομιλίες, εκδηλώσεις, performances κ.ά., η Art Athina περιμένει και φέτος, από τις 18 έως και τις 22 Σεπτεμβρίου το φιλότεχνο κοινό στο Ζάππειο Μέγαρο, στην καρδιά της Αθήνας, εκεί όπου τόσο ταιριαστά έχει βρει «το σπίτι της» τα τελευταία χρόνια.

Με την ευκαιρία της φετινής διοργάνωσης, η πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Αιθουσών Τέχνης, Γιάννα Γραμματοπούλου, μίλησε στο monopoli για τα καινούργια στοιχεία που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα της Art Athina 2025, αλλά και για τις δράσεις της φουάρ που υπερβαίνουν το πλαίσιο της έκθεσης για να διαχυθούν στον χώρο και τον χρόνο, όπως οι popupεκθέσεις, το ετήσιο βραβείο για νέους καλλιτέχνες κ.λπ.

Είναι σημαντικό η Art Athina να διατηρεί άμεση επαφή με τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες, αλλά και με τον παλμό της εποχής. Αυτόν τον ρόλο αναλαμβάνουν οι γκαλερί στο main πρόγραμμα και οι καλλιτέχνες που εκπροσωπούν, οι οποίοι, μέσα από τα έργα τους, επιχειρούν να αποτυπώσουντις ανησυχίες, τους προβληματισμούς, τα συναισθήματα και τα αδιέξοδα που οι ίδιοι βιώνουν. Άλλωστε, η πρόθεση των καλλιτεχνών δεν περιορίζεται στη δημιουργία έργων· επιδιώκουν να αλλάξουν τον κόσμο ή, έστω, τον τρόπο με τον οποίο τον αντιλαμβανόμαστε.

Στο δε παράλληλο πρόγραμμα, στο τμήμα του Design, το οποίοσυνεπιμελούνται η Τίνα Δασκαλαντωνάκη και ο Μάνθος Καλούμενος, το γυαλί βρίσκεται στο επίκεντρο, καλώντας μας να κοιτάξουμε μέσα του και πέρα από την επιφάνειά του και παράλληλα έρχεται σε αντίστιξη με τα vintage έπιπλα που επίσης θα παρουσιαστούν.

Στην ενότητα projects, υπό την επιμέλεια της Οντέτ Κουζού, οι ανεξάρτητοι χώροι που συμμετέχουν προτείνουν ένα δυναμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο καλλιτέχνες και θεατές καλούνται να αφουγκραστούν τις ανάγκες της κοινωνίας και να συνδιαμορφώσουν μια κοινότητα που βασίζεται στη φροντίδα, την ενσυναίσθηση και την ανταλλαγή.

Επιπλέον, το φετινό πρόγραμμα Performance, το οποίο επιμελείται ο Νικόλας Βαμβουκλής σε συνεργασία και με την υποστήριξη του Flux Laboratory, δουλεύει στα όρια των εικαστικών, του χορού, της αρχιτεκτονικής, της επικοινωνίας και της κοινωνικής πρακτικής και εξερευνούν πώς τα σώματα κουβαλούν μνήμες, αμφισβητούν συστήματα και πυροδοτούνκαινούργιους ρυθμούς συνύπαρξης.

Οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν απόσπασμα από την παράσταση Golden Age του Κωνσταντίνου Ρήγου με το μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Ο Κωνσταντίνος Ρήγος, εμπνευσμένος από τις αναφορές, τις εμμονές και τις εικόνες που τον έχουν καθορίσει, δημιουργεί για εμάς ένα ατελείωτο πάρτι.

Το Flux Laboratory υποδέχεται τον Ari Seth Kohen, διεθνούς φήμης φωτογράφο, συγγραφέα και δημιουργό του Advanced Style, ενός πρότζεκτ αφιερωμένου στην καταγραφή της «κομψότητας της τρίτης ηλικίας», καθώς και την εμβληματική μούσα του Judith Boyd. Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει μια μοναδική έκθεση φωτογραφίας και βίντεο και να συνομιλήσει με τον Ari Seth Kohen και την Judith Boyd για τη δημιουργική έκφραση, το στυλ και τη θετική προσέγγιση της γήρανσης.

Επιπλέον, στη φετινή διοργάνωση θα παρουσιαστεί η πρώτη έκδοση των Art AthinaArt for Tomorrow Talks Powered by TATOI Club. Ένα από τα κεντρικά θέματα που θα συζητηθούν είναι το μέλλον των μουσείων, οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες που αντιμετωπίζουν. Άλλωστε, τα μουσεία αγωνίζονται να παραμείνουν επίκαιρα σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία.

Η Art Athina έχει ταυτιστεί με το Ζάππειο, που αποτελεί πια τον φυσικό της χώρο. Αν και το κτίριο ανεγέρθηκε για τους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες, ο Ευαγγελής Ζάππας είχε ήδη προβλέψει στο υπόμνημά του τη χρήση του και ως χώρου παρουσίασης της ελληνικής τέχνης. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι για πολλές δεκαετίες φιλοξενούσε την Πανελλήνια Καλλιτεχνική Έκθεση, από το 1910 έως και το 1986. Συνεχίζοντας αυτή την ιστορική παράδοση, το 2019 αποφασίσαμε να επαναφέρουμε τον θεσμό στο κέντρο της Αθήνας – εξάλλου, το ίδιο του το όνομα υπαγορεύει την παρουσία του στην καρδιά της πόλης. Το Ζάππειο αποδείχθηκε η ιδανική επιλογή, ανανεώνοντας το ενδιαφέρον του κοινού και σηματοδοτώντας μια νέα εποχή για τη διοργάνωση.

To Athens Art Book Fair, ο πρώτος θεσμός στην Ελλάδα που ασχολείται αποκλειστικά με τις καλλιτεχνικές εκδόσεις, αποτελεί ένα ανεξάρτητο εγχείρημα, που στοχεύει στην ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής καλλιτεχνικών εντύπων. Παράλληλα, επιδιώκει τη δημιουργία μιας σκηνής γύρω από τις ανεξάρτητες εκδόσεις και συνδέσμων με αντίστοιχες διεθνείς εκδοτικές πρακτικές. Η έκθεση, η οποία διοργανώνεται από μια μικρή ομάδα καλλιτεχνών, στοχεύειστη δημιουργία ενός εκδημοκρατισμένου πολιτισμικού τοπίου, που θα παρακάμπτει τις ενυπάρχουσες δυσκολίες και εμπόδια. Στην Art Athina θα παρουσιαστεί μια επιλογή από τις καλλιτεχνικές εκδόσεις που θα εκτίθενται στην έκτη έκδοση της έκθεσης, που θα λάβει χώρα στη Στοά Τρίστρατο από τις 3 έως τις 5 Οκτωβρίου.

Ο ΠΣΑΤ λειτουργεί με βασικό γνώμονα την προώθηση της ελληνικής τέχνης, έχοντας αναλάβει έναν θεσμικό και ουσιαστικό ρόλο

Ιδρυτικός στόχος του Πανελληνίου Συνδέσμου Αιθουσών Τέχνης, ο οποίος διοργανώνει την Art Athina, ήταν η προώθηση και η ανάδειξη του έργου των νέων ελλήνων καλλιτεχνών. Αντίστοιχα, όπως αναφέρουν και η Θούλη Μισιρλόγλου, καλλιτεχνική διευθύντρια του MOMus, και ο Γιάννης Μπόλης, προϊστάμενος του Τμήματος Σύγχρονης Γλυπτικής, στο κείμενο του καταλόγου της Art Athina 2025, «πρωταρχικός στόχος και του Μουσείου Momus από την Άλεξ Μυλωνά, ήταν η προβολή των νέων δημιουργών, οι οποίοι θα έβρισκαν έναν ανοιχτό χώρο για να παρουσιάσουν τις προτάσεις τους».

Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι για αυτή τη συνεργασία-συνέργεια και θεωρούμε τιμή μας την υποστήριξη ενός τόσο σημαντικού μουσείου. Παραμένοντας πιστοί σε αυτή την κατεύθυνση, θεσμοθετήσαμε το Βραβείο Art Athina για νέους καλλιτέχνες – έναν θεσμό που οι γκαλερί αγκάλιασαν με τη δέουσα σοβαρότητα, όπως αποδεικνύεται από τα αξιόλογα portfolios που κατατίθενται κάθε χρόνο.

Όπως αναφέρατε, έχει ξεκινήσει ήδη η έκθεση του περσινού νικητή του βραβείου, Πάνου Προφήτη, καλλιτέχνη της The Breeder. Η έκθεση, η οποία έχει τίτλο «La Bocca La Grotta» («Το στόμα Το σπήλαιο») παραπέμπει στην πλατωνική αλληγορία και εξερευνά αρχετυπικά δίπολα, όπως ζωή και θάνατος, κοσμικό και μεταφυσικό, μέσα από γλυπτά, κατασκευές και σκηνικές εγκαταστάσεις και θα διαρκέσει έως τις 30 Νοεμβρίου.

Η ανάγκη των γκαλερί να προωθήσουν και να αναδείξουν το έργο των καλλιτεχνών τους υπήρξε η αφετηρία για τη δημιουργία της Art Athina. Η ίδια αυτή ανάγκη συνεχίζει να τροφοδοτεί τη διοργάνωση, δίνοντάς της ώθηση να αναπτύσσει δράσεις και εκθέσεις που ξεπερνούν τα χωρικά και χρονικά όρια της ετήσιας έκθεσης. Ήδη από τα πρώτα χρόνια παρουσίας της, η Art Athina έχει υλοποιήσει pop-up εκθέσεις εκτός του κύριου προγράμματός της, προσφέροντας νέες ευκαιρίες προβολής και διαλόγου. Το όνειρό μας είναι οι δράσεις αυτές να επεκταθούν και πέρα από την Αθήνα, ώστε να δημιουργηθούν νέες εστίες συνάντησης κοινού και καλλιτεχνών σε ολόκληρη τη χώρα, δίνοντας στη σύγχρονη τέχνη τον χώρο και την αναγνώριση που της αξίζει.

Πράγματι, ο ΠΣΑΤ λειτουργεί με βασικό γνώμονα την προώθηση της ελληνικής τέχνης, έχοντας αναλάβει έναν θεσμικό και ουσιαστικό ρόλο. Προσπαθούμε να παρουσιάζουμε στο ευρύτερο κοινό αντιπροσωπευτικές επιλογές από τη σύγχρονη καλλιτεχνική παραγωγή, τόσο αναγνωρισμένων όσο και νέων καλλιτεχνών από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Παράλληλα, επιδιώκουμε να αναδείξουμε τις τάσεις, τις εξελίξεις αλλά και τους προβληματισμούς που απασχολούν τον καλλιτεχνικό κόσμο διεθνώς, καθώς και να ενεργοποιήσουμε διαύλους επικοινωνίας με το διεθνές περιβάλλον της τέχνης.

Στόχος μας είναι να καλλιεργούμε συνέργειες με θεσμούς, φορείς, ιδρύματα και μουσεία, τα οποία αποτελούν πυλώνες για την ανάδειξης της τέχνης στην κοινωνία. Σε πείσμα των καιρών ο ΠΣΑΤ, και κατ’ επέκταση η Art Athina, τιμώντας την ιστορία της, προσπαθεί να ανανεώνεται κάθε χρόνο με καινοτόμες ιδέες και αυθεντικές συνεργασίες. Φιλοδοξούμε ο ΠΣΑΤ να αποτελεί έναν θεσμό που θα ενισχύει σε πολλά επίπεδα τη δημιουργική διαδικασία, θα συμβάλλει στην ανάδειξη της ελληνικής τέχνης και, φυσικά, να ενδυναμώνει την αυτογνωσία σε καλλιτεχνικό επίπεδο.