ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
05
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
Με μία λύπη – και λίγη ντροπή – δηλώνω ότι φέτος το καλοκαίρι δεν έχω πάει σε καμία συναυλία (ούτε καν σε πανηγύρι!). Ευτυχώς, όμως, το καλοκαίρι δεν έχει τελειώσει ακόμα και το συναυλιακό καλοκαίρι καλά κρατεί, με πολλές συναυλίες να έρχονται και τον Σεπτέμβριο. Κάπως έτσι, βρέθηκα το βράδυ της Τετάρτης 3 Σεπτεμβρίου στη συναυλία των Στρατάκηδων στην Τεχνόπολη.
Μετά από λίγη περιπλάνηση στα στενά του Κεραμεικού, ο δρόμος μου με έβγαλε στο βιομηχανικό τοπίο της Τεχνόπολης. Εκεί, βρήκα πολύ κόσμο που ήδη περίμενε – κόσμος που φαινόταν μόνο να αυξάνεται, κι όχι να μειώνεται, όσο περνούσε η βραδιά. Μετά από λίγη αναμονή, σε μία θάλασσα επιδοκιμασιών εμφανίστηκε πρώτα η δεκαμελής μπάντα και μετά οι ίδιοι οι Στρατάκηδες. Ήδη από την αρχή του live έγινε ξεκάθαρη η ξεχωριστή σχέση που έχουν με το κοινό τους, με τον Γιώργο Στρατάκη να μας ευχαριστεί πολλές φορές που περνάμε τη νύχτα μαζί τους.
Η συναυλία αυτή είναι η πρώτη τους συναυλία στην Τεχνόπολη, και ήρθε, σύμφωνα και με τα λεγόμενα των ίδιων, σε ένα σημαντικό σημείο στην καριέρα τους. Μετά από μία περιοδεία σε μικρά χωριά και μεγάλες πόλεις, οι Στρατάκηδες ήρθαν στην πρωτεύουσα και νιώθουν σαν να γεννιούνται ξανά – κι όχι μόνο καλλιτεχνικά. Αυτή η ανανέωση και η ζωντάνια φάνηκε σε κάθε στιγμή της συναυλίας. Όλη η βραδιά ήταν σα μία τεράστια ωδή στη ζωή, σα μία ηχηρή δήλωση μίας παρουσίας που δεν επιτρέπει στον εαυτό της να αγνοηθεί. Μέσα στη μιζέρια του Σεπτεμβρίου και της επιστροφής, σε μία εξουθενωτική ρουτίνα που πολλές φορές δεν επιτρέπει τη διασκέδαση, οι Στρατάκηδες φαίνεται να αψηφούν τα βάσανα και να υπόσχονται ότι θα γιορτάζουν παρά τις δυσκολίες.
Από τον πρώτο ήχο των κρουστών στο εισαγωγικό τραγούδι «Χαρά και Λύπη», το κοινό – και μαζί τους κι εγώ – βυθιστήκαμε σε ένα ταξίδι στην παράδοση, με οδηγούς τους Στρατάκηδες. Το κλίμα ήταν πολύ οικογενειακό, κι όχι μόνο επειδή η μπάντα έχει τρεις Στρατάκηδες. Παντού γύρω μου έβλεπα οικογένειες, γονείς με τα παιδάκια τους στους ώμους τους αλλά και παρέες που έμοιαζαν με οικογένειες. Άνθρωποι μικροί και μεγάλοι χόρευαν και γιόρταζαν, χωρίς να αφήνουν τίποτα να τους χωρίσει.
Αυτή η συναυλία μας μετέφερε από το κέντρο της Αθήνας στην Κρήτη, και μας θύμισε αλλά και αναβίωσε τη μακρόχρονη κρητική παράδοση. Οι Στρατάκηδες τελούν ένα μεγάλο λειτούργημα, φέρνοντας κόσμο όλων των γενεών σε επαφή με μία τόσο πλούσια παράδοση, με άρτιο αλλά και σύγχρονο τρόπο. Και φυσικά από μία τόσο βαθιά κρητική συναυλία δε θα μπορούσε να λείπει η εκδοχή των Στρατάκηδων στον Ερωτόκριτο, ίσως το πιο διάσημο έπος – κληρονομιά της Κρήτης. Ούτε θα μπορούσε να λείπει και η ρακή που κάποια στιγμή ήπιε ο Γιώργος Στρατάκης επί σκηνής στην υγειά μας, σε μία αυθεντικά κρητική κίνηση. Όπως ειπώθηκε και στη σκηνή, στην Κρήτη έχουν γίνει πολλά σκηνικά τελευταία, αλλά εμείς αυτή την Κρήτη υποστηρίζουμε. Μία Κρήτη που τιμάει την παράδοση της αλλά είναι φιλόξενη, κι εκτείνει αλληλεγγύη και συμπαράσταση σε όποιον το χρειάζεται.
Η συναυλία συνέχισε με τη μίξη γνωστών παραδοσιακών τραγουδιών με τραγούδια των ίδιων των Στρατάκηδων, με το «Ένα παλικάρι 20 χρονών». Πόσο τραγικό είναι που ένα τόσο παλιό τραγούδι είναι τόσο επίκαιρο λόγω των πολέμων; Οι πόλεμοι δεν σταματούν ποτέ, κι ας έχουν βγει τόσα τραγούδια για τη φρίκη τους. Μπορεί να πιστεύουμε ότι είμαστε πολύ διαφορετικοί από τις παλαιότερες γενιές, αλλά αυτά τα τραγούδια είναι μία στενάχωρη μερικές φορές υπενθύμιση ότι τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει τόσο όσο ίσως πιστεύουμε. Πάντως την Τετάρτη όλοι μαζί, και οι Στρατάκηδες με τις δυνατές φωνές τους αλλά κι εμείς ως κοινό, τραγουδήσαμε κατά του πολέμου.
Και φυσικά δεν άργησε και η λύτρωση, που μόνο ο χορός μπορεί να δώσει. Όταν έπαιξαν το «Είδα», το κοινό ενθουσιάστηκε και φυσικά δεν αρκέστηκε μόνο στο τραγούδι. Είχα την τύχη, μάλιστα, ο καλαματιανός να ξεκινήσει ακριβώς δίπλα μου. Ίσως γι’ αυτό μπόρεσα να εκτιμήσω το πώς τόσοι ξένοι ενώθηκαν και χόρεψαν μαζί όχι μόνο σε ένα αλλά σε πολλά τραγούδια κατά τη διάρκεια μίας συναυλίας που έμοιαζε περισσότερο με γιορτή. Δεν υπήρχε ούτε ένα μέρος της συναυλίας που να μη συμμετείχε με τον έναν τρόπο ή τον άλλον στον χορό, αφού ο χορός έφτασε μέχρι και στη σκηνή για λίγο.
Πέρα από τους Στρατάκηδες, όλοι οι μουσικοί επί σκηνής ήταν μοναδικοί, με τον καθένα τους να υπηρετεί το όργανο του με μαεστρία. Τα παραδοσιακά όργανα όπως το νταούλι, η γκάιντα και το βιολί βοήθησαν να δημιουργήσουν έναν αυθεντικά παραδοσιακό ήχο. Στο «Άρωμα», μάλιστα, τραγούδησαν και ο κιθαρίστας κι ο βιολιστής. Ως θεατής, το πιο όμορφο για εμένα είναι να βλέπω τους καλλιτέχνες πάνω στη σκηνή να απολαμβάνουν αυτό που προσφέρουν, να συμμετέχουν με το κοινό στη χαρά. Κι αυτό ακριβώς έγινε την Τετάρτη, με όλα τα μέλη της μπάντας να φαίνεται ότι περνάνε υπέροχα, αλλά και με τους ίδιους τους Στρατάκηδες να είναι το λιγότερο συγκινημένοι.
Όταν δε τόσος κόσμος τραγουδούσε «γι’ αυτό η δική μου μοναξιά μοιάζει με τη δική σου» κατά τη διάρκεια του «Του βουνού η μοναξιά» δεν μπορούσα παρά να σκεφτώ ότι παρόλο που τραγουδούσαμε για μοναξιά, και παρόλο που τη νιώθουμε κάθε μέρα, εκείνη τη στιγμή ήμασταν όλοι “μαζί” – ακόμη κι όσοι είχαν έρθει μόνοι. Άνθρωποι άγνωστοι μεταξύ τους μπήκαν στο χορό και για λίγο γίναμε όλοι “ένα”. Σε εποχές που όλο και περισσότερο κλεινόμαστε στον εαυτό μας, κι όλο και πιο δύσκολη γίνεται η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων, οι συναυλίες βρίσκονται εκεί για να μας θυμίσουν πόσο κοντά μπορούμε να νιώσουμε με τους άλλους ανθρώπους, ακόμα και για μία νύχτα, πόσο όμορφα πράγματα δημιουργούμε όταν είμαστε όλοι μαζί. Γι’ αυτό όταν ο Νίκος Στρατάκης τραγούδησε «Πώς να σωπάσω μέσα μου την ομορφιά του κόσμου» νιώσαμε όλοι τους στίχους του τραγουδιού, γιατί τέτοιες νύχτες όντως μας θυμίζουν την απέραντη ομορφιά του κόσμου και της συνύπαρξης.
Μπορεί αυτή η συναυλία να μην ήταν ένα από τα κλασικά γλέντια τους, αλλά οι Στρατάκηδες κατάφεραν να φέρουν το αίσθημα του πανηγυριού στην Τεχνόπολη, με ένα κοινό που όχι μόνο τους αγαπάει αλλά και τους νιώθει κοντά του. Ως κάποια που δεν είχε ξαναπάει σε συναυλία τους, ήταν μαγικό να βλέπω την επαφή αυτών των δύο με το κοινό – αυτό ήταν ίσως το αγαπημένο μου κομμάτι του live. Κι αυτό γιατί δεν χρειάζεται να είσαι κάποιος φανατικός θαυμαστής τους, για να εκτιμήσεις αυτό που κάνουν. Χρειάζεται απλά να σου αρέσει η καλή μουσική παιγμένη με άρτιο τρόπο από ανθρώπους που αγαπούν αυτό που κάνουν.
